Euskal Autogobernuaren etorkizuna / El futuro del Autogobierno Vasco / The fu...Irekia - EJGV
Ereduen azterketa alderatua eta dimentsio europarra
Análisis comparado de modelos y la dimensión europea
Comparative analysis of models and the European dimension
Euskal Autogobernuaren etorkizuna / El futuro del Autogobierno Vasco / The fu...Irekia - EJGV
Ereduen azterketa alderatua eta dimentsio europarra
Análisis comparado de modelos y la dimensión europea
Comparative analysis of models and the European dimension
Unibertsitateko gazteek Euskadin bizi izan den terrorismoari eta giza eskubid...Irekia - EJGV
Dokumentu hau Pedro Arrupe Institutuak gure iragan hurbilean (1960tik 2010era) gertatu ziren urraketen inguruan unibertsitateko ikasleek zer dakiten eta zein diskurtso dituzten aztertzeko egin duen ikerketa proiektu baten azken txostena da. Ikerketa horretako emaitzetatik abiatuta, hobetzeko esparruak identifikatu nahi dira eta adin horretako gazteek arlo horretan inplikazio handiagoa lortzeko irizpideak ondorioztatu. Ikerketa
Eusko Jaurlaritzako Bakegintza eta Bizikidetzarako Idazkaritza Nagusiak eskatu zuen, 2016ko uztailean.
Aieteko Giza Eskubideen aldeko Pedagogia-Baliabideen Zentroaren proiektua - D...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Aieteko Bakearen eta Giza Eskubideen
Etxean Giza Eskubideen aldeko Pedagogia Baliabideen Zentro bat elkarrekin sustatu nahi dute. Donostia
2016 Europako Kultur Hiriburutzaren lanetan partekatzen duten lanaren esparruan hiru erakundeek
burutzen duten lankidetzatik jaio da proposamen hori.
Aieteko Giza Eskubideen aldeko Pedagogia-Baliabideen Zentroaren proiektuaIrekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Aieteko Bakearen eta Giza Eskubideen Etxean Giza Eskubideen aldeko Pedagogia Baliabideen Zentro bat elkarrekin sustatu nahi dute. Donostia 2016 Europako Kultur Hiriburutzaren lanetan partekatzen duten lanaren esparruan hiru erakundeek
burutzen duten lankidetzatik jaio da proposamen hori.
Bake eta Bizikidetza Planaren proiektuak - hezkuntzaren arloanIrekia - EJGV
aurkezpenak, Bakea eta Bizikidetza Plana, hezkuntza-eremua, proiektuak, Cristina Uriarte Toledo, Jonan Fernández Erdocia, hezkuntza hizkuntza politika eta kultura
Unibertsitateko gazteek Euskadin bizi izan den terrorismoari eta giza eskubid...Irekia - EJGV
Dokumentu hau Pedro Arrupe Institutuak gure iragan hurbilean (1960tik 2010era) gertatu ziren urraketen inguruan unibertsitateko ikasleek zer dakiten eta zein diskurtso dituzten aztertzeko egin duen ikerketa proiektu baten azken txostena da. Ikerketa horretako emaitzetatik abiatuta, hobetzeko esparruak identifikatu nahi dira eta adin horretako gazteek arlo horretan inplikazio handiagoa lortzeko irizpideak ondorioztatu. Ikerketa
Eusko Jaurlaritzako Bakegintza eta Bizikidetzarako Idazkaritza Nagusiak eskatu zuen, 2016ko uztailean.
Aieteko Giza Eskubideen aldeko Pedagogia-Baliabideen Zentroaren proiektua - D...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Aieteko Bakearen eta Giza Eskubideen
Etxean Giza Eskubideen aldeko Pedagogia Baliabideen Zentro bat elkarrekin sustatu nahi dute. Donostia
2016 Europako Kultur Hiriburutzaren lanetan partekatzen duten lanaren esparruan hiru erakundeek
burutzen duten lankidetzatik jaio da proposamen hori.
Aieteko Giza Eskubideen aldeko Pedagogia-Baliabideen Zentroaren proiektuaIrekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Aieteko Bakearen eta Giza Eskubideen Etxean Giza Eskubideen aldeko Pedagogia Baliabideen Zentro bat elkarrekin sustatu nahi dute. Donostia 2016 Europako Kultur Hiriburutzaren lanetan partekatzen duten lanaren esparruan hiru erakundeek
burutzen duten lankidetzatik jaio da proposamen hori.
Bake eta Bizikidetza Planaren proiektuak - hezkuntzaren arloanIrekia - EJGV
aurkezpenak, Bakea eta Bizikidetza Plana, hezkuntza-eremua, proiektuak, Cristina Uriarte Toledo, Jonan Fernández Erdocia, hezkuntza hizkuntza politika eta kultura
Comportamiento electoral en las pasadas elecciones / Hauteskundeen aurrean he...Irekia - EJGV
El seguimiento e interés que ha mostrado la ciudadanía vasca por las últimas elecciones celebradas el pasado 21 de abril ha aumentado respecto a comicios anteriores, según un estudio sobre el comportamiento electoral hecho público hoy. Así, un 62% de la población afirma haber tenido mucho o bastante interés; mayor que el registrado en los comicios autonómicos de 2020 (53%), y de 2016 (56%).
Según el sondeo, la práctica totalidad de la población consultada (el 96%) se muestra conforme con el voto emitido y entre las personas que se abstuvieron, solo un 15% afirman que, vistos los resultados, preferirían haber acudido a votar.
De cara al futuro Gobierno Vasco, la fórmula preferida es la reedición del actual pacto de Gobierno entre el PNV y el PSE-EE (35%), seguida de un pacto entre el PNV y EH Bildu (17%) y en tercer lugar un pacto entre EH Bildu y el PSE-EE (10%).
Aurreko hauteskundeen aldean, iragan den apirilaren 21eko hauteskundeei euskal herritarrek egindako jarraipena eta ipinitako arreta handitu egin dira, gaur plazaratutako hauteskundeetako portaerei buruzko ikerketa baten arabera. Izan ere, galdetutakoen %62k interes handia edo nahikoa izan du; eta aurreko urteetan hauteskundeek arreta txikiagoa izan zuten: 2020an, % 53k izan zuten interesa; 2016an, % 56k.
Azterketaren arabera, galderak erantzun dituzten ia-ia guztiak (% 96) emandako botoarekin ados daude; eta abstenitu zirenen artean, % 15ek soilik baieztatu dute, orain, hauteskundeetako emaitzak ikusita, nahiago izango luketela botoa ematera joan izana.
Hurrengo Eusko Jaurlaritzari begira, gehienek, % 35ek, egungo EAJren eta PSE-EEren arteko ituna errepikatzea nahiko lukete; bigarrenik, galdetutakoen % 17k, EAJren eta EH Bilduren arteko akordio bat; eta, hirugarrenik, % 10ek, EH Bilduren eta PSE-EEren artekoa.
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gida praktiko bana argitaratu du erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta ohitura uzten laguntzeko.
Lehenengoa, “Hobe tabakorik gabe. Lor dezakezu!”, herritar guztiei zuzenduta dago, eta tabakoaren kontsumoak dakartzan kalteei eta tabakoa uztearen onurei buruzko informazioa ematen du. Horrez gain, tabakoa uzteko prozesuaren urrats bakoitzean jarraitu beharreko gomendioak ematen ditu.
Gida horrekin batera, haurdunaldirako beste gida espezifiko bat prestatu da, eta “Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua du. Azken horretan, kontsumoak haurrarengan dituen ondorioak azaltzen dira, mito faltsuak desmuntatzen dira eta haurdunaldiaren etapetarako aholkuak ematen dira, kerik gabeko ingurune batez inguratzearen abantailak nabarmenduta
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”Irekia - EJGV
El Departamento de Salud del Gobierno Vasco ha publicado sendas guías prácticas para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayudar a abandonar el hábito.
La primera de ellas, “Mejor sin tabaco: ¡puedes conseguirlo!” está dirigida a la población en general y aporta información sobre los perjuicios del consumo de tabaco y los beneficios de abandonarlo, además de recomendaciones a seguir en cada paso del proceso de abandono.
Junto a esta guía, se ha elaborado otra específica para el embarazo que, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”, explica las consecuencias del consumo en el o la bebé, desmonta falsos mitos y aporta consejos para las etapas de la gestación, subrayando las ventajas de rodearse de un entorno libre de humo.
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gida praktiko bana argitaratu du erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta ohitura uzten laguntzeko.
Lehenengoa, “Hobe tabakorik gabe. Lor dezakezu!”, herritar guztiei zuzenduta dago, eta tabakoaren kontsumoak dakartzan kalteei eta tabakoa uztearen onurei buruzko informazioa ematen du. Horrez gain, tabakoa uzteko prozesuaren urrats bakoitzean jarraitu beharreko gomendioak ematen ditu.
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...Irekia - EJGV
El Departamento de Salud del Gobierno Vasco ha publicado sendas guías prácticas para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayudar a abandonar el hábito.
La primera de ellas, “Mejor sin tabaco: ¡puedes conseguirlo!” está dirigida a la población en general y aporta información sobre los perjuicios del consumo de tabaco y los beneficios de abandonarlo, además de recomendaciones a seguir en cada paso del proceso de abandono.
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83Irekia - EJGV
Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur argitaratu duen Euskal Soziometroaren arabera, Euskadiko egoera politiko eta ekonomikoaren balorazioa oso positiboa da. % 66k uste du egoera politikoa ona edo oso ona dela, eta % 79k iritzi bera du egoera ekonomikoari buruz. Oraingo honetan, datu-bilketa martxoaren 15etik 20ra bitartean egin da.
Egoera ekonomikoaren balorazioa serie osoko onena da, 2002an hasi baitzen. Urtebete barru egoera ekonomikorako itxaropenak banatuta daude: % 46k uste du berdin jarraituko duela, % 22k hobera egingo duela eta % 27k okerrera egingo duela.
Biztanleriaren % 69k dio ez duela arazorik hilabete amaierara iristeko, % 25ek arazo batzuk ditu, eta beste % 5ek arazo asko ditu.
Jarrera eta balio politikoei dagokienez, biztanleriaren erdiak adierazi du interesa duela hurrengo Hauteskunde Autonomikoekiko ( % 21ek interes handia du eta % 27k interes handia). Ehuneko hori aurreko Udal eta Foru Hauteskundeei buruz agertutako interesa baino zertxobait handiagoa da. Hala ere, lider politikoen ezagutza nahiko txikia da oraindik.
La valoración de la situación política y económica de Euskadi es muy positiva. Un 66% cree que la situación política es buena o muy buena y un 79% opina eso mismo sobre la situación económica, según el Sociómetro Vasco hecho público hoy por el Gabinete de Prospección Sociólogica. En esta ocasión, la muestra se ha realizado entre el 15 y 20 de marzo.
La valoración de la situación económica es la mejor de toda la serie, comenzada en 2002. Las expectativas para la situación económica dentro de un año están divididas: un 46% cree que se mantendrá igual, un 22% que mejorará y un 27% que empeorará.
Un 69% de la población afirma no tener problemas para llegar a fin de mes, un 25% tiene algunos problemas, y otro 5% muchos.
En cuanto a las actitudes y valores políticos, la mitad de la población se muestra interesada por las próximas Elecciones Autonómicas (21% muy interesada y 27% bastante), porcentaje ligeramente superior al interés mostrado sobre las pasadas Elecciones Municipales y Forales. Sin embargo, el conocimiento de los líderes políticos sigue siendo relativamente bajo.
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzaren Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur txosten bat aurkeztu du Hauteskunde Autonomikoak orain eginez gero boto aurreikuspena zein izango litzatekeen argitzeko. Informazio bilketa martxoaren 15a eta 20a bitartean egin zen.
El Gabinete de Prospección Sociológica del Gobierno Vasco ha hecho público un estudio para conocer la previsión de voto en el caso de celebrarse ahora las Elecciones Autonómicas. La recogida de información se realizó entre el 15 y el 20 de marzo a través de entrevistas realizadas a una muestra representativa de la población de la Comunidad Autónoma Vasca.
Silver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunakIrekia - EJGV
Silver edo senior belaunaldia 55 urtetik 85 urtera bitarteko biztanleek osatutako taldea da eta Euskadin 800.000 pertsona inguru biltzen ditu
Belaunaldiaren zati handi bat ez da komunikabideek, markek eta horien publizitate-kanpainek interpelatua sentitzen, “ikusezintasun sozial” moduko batean, eta 65 urtetik gora areagotu egiten da eta biztanle-talde horren zati bat baztertuta sentitzen da eten digitalaren
Euskadiko merkataritzari dagokionez, silver belaunaldiaren % 20k uste du Euskadiko merkataritza ez dagoela adineko biztanleen premietara erabat egokituta.
Consumo y preferencias de la generación silverIrekia - EJGV
La generación silver o senior configura un grupo de población entre los 55 y 85 años que incluye a cerca de 800.000 personas en Euskadi.
Buena parte de la generación no se siente interpelada por los medios de comunicación, las marcas y sus campañas de publicidad en una suerte de “invisibilidad social” que se acentúa a partir de los 65 años y parte de esta población se siente excluida a causa de la brecha digital.
En cuanto al comercio vasco, cerca de un 20% de la generación silver considera que el comercio vasco no está plenamente adaptado a las necesidades de la población mayor.
Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023Irekia - EJGV
El consumidor vasco valora con un notable al comercio de su entorno.
Las conclusiones del estudio, antes conocido como barómetro del consumo, muestran que, si bien la principal inquietud de la población vasca sigue siendo la inflación, baja notablemente el porcentaje, un 34,6%, frente a más del 50% en 2022. Por otra parte, el 20,4% ha decidido posponer la compra de bienes duraderos que tenía previsto adquirir a principio de año, por ejemplo, un vehículo, vivienda, viajes. Este dato ha ido reduciéndose en las últimas olas, lo que indica una paulatina recuperación de confianza por parte de las personas consumidoras. De hecho, el indicador de confianza aumenta de los 62,7 puntos de 2022 a los 84,6 de 2023.
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82Irekia - EJGV
Euskal biztanleriak positiboki baloratu du (7 puntu 10etik) bere egungo egoera pertsonala eta segidako baliorik altueneraino iritsi da, Prospekzio Soziologikoen Kabineteak argitaratutako azken Euskal Soziometroaren arabera. Euskadiren gaur egungo egoeraren balorazioa ere ona da (6 puntu).
Euskal Soziometroak herritarren unean uneko egoerari, jarrerei eta balio politikoei buruzko pertzepzioen informazioa biltzen du, eta gaur urteko lehenengo Euskal Soziometroa argitaratu da. Landa-lana urtarrilaren 30etik otsailaren 2ra egin zen.
Euskadiko arazo nagusiei helduta, ikerketak egiaztatu duenez, gizartearen kezka nagusiek lan-merkatuarekin lotuta jarraitzen dute, nolanahi ere, 2021etik hona ardura horren maila jaisten ari da. Hain justu ere, une honetan, biztanleen % 48k kokatzen du lan-merkatua hiru arazo nagusien artean; 2021ean, berriz, biztanleen % 61ek ipintzen zuen gizarteko hiru problema handienen barruan.
Kezka-iturriekin jarraituz, lan-merkatuaren ondotik, tarte handi samarrarekin, osasuna (% 35), etxebizitza (% 25) eta ekonomia (21%) aipatu dituzte euskal biztanleek.
La población vasca valora positivamente (7 puntos de 10) su actual situación personal y alcanza el valor más alto de toda la serie, según el último Sociómetro Vasco hecho público hoy por el Gabinete de Prospección Sociológica. La valoración de la situación presente de Euskadi también es positiva (6 puntos).
El publicado hoy, es el primer Sociómetro del año y recoge información sobre las percepciones de la ciudadanía sobre la situación actual, las actitudes y los valores políticos. El trabajo de campo se realizó entre los días 30 de enero y 2 de febrero.
En cuanto a los principales problemas de Euskadi, el estudio constata que la primera preocupación de la sociedad sigue centrada en los problemas relacionados con el mercado laboral, si bien sigue con su tendencia descendente desde 2021. Un 48% de la población lo menciona como uno de los tres principales problemas, un descenso considerable desde el 61% de 2021.
Les siguen, a bastante distancia, los problemas relacionados con la sanidad (35%) y la vivienda (25%), así como los problemas económicos (21%).
El Gabinete de Prospección Sociológica del Gobierno Vasco ha hecho público un estudio para conocer la previsión de voto en el caso de celebrarse ahora las Elecciones Autonómicas. La recogida de información se realizó entre el 30 de enero y el 2 de febrero a través de entrevistas realizadas a una muestra representativa de la población de la Comunidad Autónoma Vasca / Eusko Jaurlaritzaren Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur txosten bat aurkeztu du Hauteskunde Autonomikoak orain eginez gero boto aurreikuspena zein izango litzatekeen argitzeko. Informazio bilketa urtarrilaren 30a eta otsailaren 2a eta bitartean egin zen.
Osasun mentala pertsonen eta gizarteen osasunaren eta ongizatearen funtsezko osagaia da. Bizitzako esparru guztietan du eragina: pertsonalean, familian, lanean, gizartean eta komunitatean. Hala ere, oraindik ere badira estigmak, aurreiritziak eta oztopoak, zaildu egiten dutenak nahasmendu mentalak dituzten pertsonentzako eta haien familientzako baliabide eta zerbitzu egokiak eskuratzea.
Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028Irekia - EJGV
La salud mental es un componente esencial de la salud y el bienestar de las personas y las sociedades. Afecta a todos los ámbitos de la vida: personal, familiar, laboral, social y comunitario. Sin embargo, todavía persisten estigmas, prejuicios y barreras que dificultan el acceso a los recursos y servicios adecuados para las personas con trastornos mentales y sus familias.
Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...Irekia - EJGV
Ingurumenari buruzko iritzi orokorrak / Opiniones generales sobre medio ambiente.
Erosketa ohiturak / Hábitos de compra.
Etiketatze sistema / Sistemas de etiquetaje.
Hondakinen kudeaketa / Gestión de residuos.
Norberaren ekintzak ingurumenaren alde / Acción personal por el medio ambiente.
Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdfIrekia - EJGV
Plangintza estrategikoa erantzunak gizarte-aldaketetara egokitzeko eta, horri
esker, hobeto bete ahal izateko erakundeen, antolakundeen eta enpresen eginkizuna.
Gizarte-zaintzan (gizarte arlokoa, xedearen arabera) ardazten da, hau da, gizarteratzea
ahalik eta autonomia handienaz ahalbidetzera eta sustatzera bideratutako harremanlaguntzan,
pertsonen artekoetan. Eta, bereziki, GZESren zorroan zehaztutako erakundezaintzan
(erantzukizun publikokoa).
II Plan Estratégico de Servicios SocialesIrekia - EJGV
Planificación estratégica para adecuar las respuestas a los cambios sociales y
cumplir así mejor la misión de instituciones, organizaciones y empresas.
Se centra en los cuidados sociales (sociales, en razón de su objeto) entendidos como apoyos
principalmente relacionales, de personas a personas, orientados a promover la integración social con
la máxima autonomía posible. Y en particular en el cuidado institucional (de responsabilidad pública)
concretado en la cartera del SVSS.
Percepciones y actitudes hacia la población de origen extranjero
Azken txostena Ahotsak Proiektua
1. Gasteiz, 2016ko apirilaren 18a
Bakegintza eta Bizikidetzarako Idazkaritza Nagusia
Azken txostena
LEHENDAKARITZA
Bakegintza eta Bizikidetzarako
Idazkaritza Nagusia
PRESIDENCIA
Secretaría General
para la Paz y la Convivencia
Ahotsak Proiektua
P R O I E K T U A
2.
3. Ahotsak Proiektua
3
1. Proiektuaren aurkezpena
Ahotsak proiektua Euskal Herriko Unibertsitateak, Mondragon Unibertsitateak eta Deustuko Unibertsitateak
2014ko urtarrilaren 8an Eusko Jaurlaritzarekin sinatu zuten esparru hitzarmenean kokatzen da, EAEko hiru
unibertsitateek 2013-2016ko Bake eta Bizikidetza Planari egin diezaioketen ekarpen partekatua diseinatu,
garatu eta gauzatzea xede duenean, hain zuzen ere.
Giza eskubideen inguruko hezkuntzak etengabeko erreferentzia izan behar du gure ikaskuntza prozesuan,
ezbairik gabe. Baina, ETAren indarkeria behin betiko eten den egoera honetan, lehentasun handiagoa har-
tzen du Bizikidetzarako eta giza eskubideetarako hezkuntzan inbertitzeak. Behar-beharrezkoa da euskal
gazteriak giza eskubideekin duen konpromisoa indartzera bideratutako programetan eta ekintzetan inberti-
tzea, gure herrialdean azken hamarkadetan gertatutako guztiaren analisi kritikoa abiapuntu hartuta.
Derrigorrezko hezkuntzan badira bakerako eta bizikidetzarako hezkuntza ekimenak eta egitasmoak; ildo be-
retik jarraituz, komeni da gai horiek unibertsitate esparruan ere lantzea eta, horretarako, euskal unibertsitate
sisteman elkarrekin lan egiteko bideak aztertzea.
Bide horretan, euskal unibertsitateek Eusko Jaurlaritzako Bakegintza eta Bizikidetzarako Idazkaritzarekin
adostu zuten proiektu bat diseinatzea:
1) ibilbide egingarri bat eta proposamen praktiko bat definituko zituena, Bakegintzarako eta bizikide-
tzarako hezkuntza unibertsitate esparruan txertatzeko.
2) esperientzia pilotu bat aurrera eramatea ahalbidetuko zuena, hiru unibertsitateetako bakoitzean.
2. Helburuak eta espero ziren emaitzak
Ahotsak proiektuaren helburua zen unibertsitateko ikasleen gogoeta sustatzea Euskal Herrian bizi izandako
terrorismoaren, indarkeriaren, giza eskubideen urraketen eta bakegintzaren inguruan, ikus-entzunezko hain-
bat materialen bidez, esperientzia kolektibo honen inguruko ahotsen aniztasuna modu zabalean erakutsita.
Proiektuaren emaitzak:
• Webeko biltegia (1E): Sarbide askeko web honetan, ikus-entzunezko 12 baliabide jaso dira, Euskal
Herrian bizi izandako terrorismoaren, indarkeriaren, giza eskubideen urraketen eta bakegintzaren
inguruko gaiei lotutakoak. Horiekin batera, unibertsitateko irakasleentzako gida didaktiko erraz bat
prestatu da, eskoletan gai hori lantzen laguntzeko. Web biltegi hori www.eskolabakegune.euskadi.
eus webgunearen baitan kokatu da.
• Esperientzia pilotua (2E): Hiru unibertsitate parte hartzaileetako bakoitzak esperientzia pilotu bat
egin du proposatutako baliabideetako batzuekin eta dagozkien gida didaktikoekin. Guztira 280 ikaslek
hartu dute parte esperientzia horretan, 2015eko urrian, azaroan eta abenduan.
4. 4
3. Proiektuaren prozesua
Unibertsitateetako bakoitzak ordezkari batzuk izendatu zituen, proiektua kudeatuko zuen unibertsitate arte-
ko lantaldeko kide izateko. Deustuko Unibertsitateak hartu zuten lantaldearen gidaritza; horregatik, uniber-
tsitate horretako lau irakaslek osatu dute oinarrizko lantaldea.
Lantaldeak osatuta, uztailean unibertsitate arteko lantaldearen lehenengo bilera egin zen, arestian aipatuta-
ko helburuak eta emaitzak lortzeko ekintza plana adosteko.
Irailetik aurrera, adostutako ekintza plana gauzatzen joan da, eta unibertsitate bakoitzak hartutako konpro-
misoei erantzun die.
2016ko urtarrilerako, aukeratuta zeuden jada ikus-entzunezko 12 baliabide. Baliabide horietako bakoitza
lantzeko gida ere prestatuta zegoen. Aldi berean, unibertsitateetako bakoitzak ikasle batzuekin egina zuen
esperientzia pilotua.
4. Aukeratutako baliabideak
Guztira, 12 dokumental edo film aukeratu dira. Hautaketa hori egiteko hainbat irizpide erabili ditugu: giza es-
kubideekiko errespetua sustatzea; askotariko ikuspegiak eta urraketak jasotzea; eta, azkenik, gaur-gaurko
materialak izatea. Horrek ez du esan nahi tresna hau hamabi dokumental horietara mugatu behar denik. Me-
todologia berbera erabil daiteke antzeko gaiak jorratzen dituzten beste dokumental batzuekin ere.
• Al final del túnel - Bakerantza
• El perdón
• El reencuentro
• Glencree
• Hablan los ojos
• Reconciliación
• Lasa y Zabala
• Mujeres en construcción
• Perseguidos
• Yoyes
• El valor de la autocrítica
•¿Por quién no doblan las campanas?
5. Proiektuaren marko pedagogikoa
Ahotsak proiektuak bildutako materialak ez du gaikako egiturarik eta nahi den hurrenkeran erabil daiteke.
Gainera, ez da beharrezkoa material guztia erabiltzea. Materiala, hasieran, 12 ikus-entzunezko baliabidek
osatzen dute, Euskal Herrian hainbat hamarkadatan bizi izan dugun indarkeriari lotutako gaiak, alderdiak
eta uneak lantzen dituztenak, baita gure herrian bizikidetza berreraikitzeko gaur egungo prozesuari lotuta-
koak ere. Baliabideen hautaketa egiterakoan, lehentasunezko irizpidea izan da gai horien inguruko asko-
tariko ikuspegiak erakustea, ikuspegi horiek, beti ere, oinarrizko bi printzipio betetzen dituztela bermatuta:
pertsona guztien duintasuna errespetatzea eta giza eskubideak babestea.
5. Ahotsak Proiektua
5
Hezkuntza helburuak
Ahotsak Unibertsitate arteko Proiektuak honako hezkuntza helburuak ditu:
a) Terrorismoari, indarkeriari, giza eskubideen urraketei eta bakegintzari buruzko gogoetari lagundu-
ko dion prozesu bat sustatzea.
b) Esperientzia kolektibo horren inguruko ahots aniztasuna adieraztea eta aitortzea.
c) Azken hamarkadetan gure herrian gertatu den guztiaren inguruko azterketa kritikoa bultzatzea.
d) Euskal errealitatea baldintzatu duten gertakarien inguruko askotariko bertsioen arteko elkarrizketa
bideratzea, arreta berezia jarriz errealitate horren lekukotasuna eskaintzen diguten gertaera, ekin-
tza eta esperientzien oroimenean.
e) Euskal gazteriak giza eskubideekin duen konpromisoa indartzea.
Oinarrizko kontzeptuak
Gida bakoitzak ikus-entzunezko baliabideetako bakoitzean azaltzen diren gai eta kontzeptu gakoak azpima-
rratzen ditu. Baina gai eta kontzeptu horiek proiektuaren oinarrizko kontzeptuetara eramaten gaituzte (adi-
bidez, giza eskubideak, gatazka, indarkeria, terrorismoa, biktima, biktimarioa, biktimizazioa, sufrimendua,
elkartze konponarazleak, adiskidetzea, barkamena, bizikidetza normalizatzea, indarkeria normalizatzea eta
justifikatzea, indarkeria deslegitimatzea).
Ikus-entzunezko bakoitzak kontzeptu hori modu batera edo bestera ulertzen eta islatzen du. Hori dela eta,
irakasle bakoitzak erabiltzen dituen definizioetan ere ñabardurak egongo dira. Nolanahi ere, material honek
proposatzen du, oro har, ikus-entzunezkoak erabiltzea kontzeptu horien esanahiaren inguruan hitz egin eta ez-
tabaidatzeko. Ikasleekin termino horiek eta haiei lotutako oinarri kontzeptuala lantzea funtsezkoa da gatazkari
eta bakegintzari buruzko ulermen kritikoa sustatzeko.
Ikus-entzunezkoen eztabaida giden egitura
Ikus-entzunezko bakoitzarentzat eztabaida gida bat proposatzen dugu. Deskribapen fitxak ikus-entzunezkoa-
ren laburpena eta oinarrizko informazioa eskaintzen ditu. Gainera, ikus-entzunezko horretan lantzen diren gai
eta kontzeptu gakoak identifikatzen ditu. Ondoren, hainbat galdera proposatzen ditu ikasleen gogoetari eta
haien arteko eztabaidari laguntzeko.
Ikus-entzunezkoa ikusi aurretik erantzuteko galderen helburua da ikasleak, baliabide horretan lantzen diren gai
edo kontzeptu gakoen inguruan, lehendik dituen jakiteak eta ikuskerak aktibatzea eta gizarteratzea. Ikus-en-
tzunezkoa ikusi ondorengo galderek, berriz, ikasleek gai eta kontzeptu horien ulermen kritikoan sakontzen
laguntzea bilatzen dute eta, horregatik, batzuetan, gai oso delikatuen inguruan hitz egitera eramaten gaituzte.
Galdera horietako batzuek kontzeptuak argitzea dute helburu, gai gakoak ulertzea eta norberak bere iritzia
eraikitzea. Beste galdera batzuek gogoeta eta elkarrizketa kritikoa erraztu nahi dute, proiektuaren helburu
orokorrei lotuta.
Gida hauetan proposatutako galderez gainera, eta ikastaroaren edo jardueren inguruneak horretarako aukera
emanez gero, komeni da ikasleek nolabaiteko adierazpide analitiko eta/edo sortzaileren bat prestatzea. Lan
horretan islatuko dituzte zein gogoeta egin dituzten, zer ulertu duten eta, hala izanez gero, zein ideia aldatu
dituzten. Ikaskuntza sendotzen laguntzen du horrek.
Hurrengo lerroetan, ikerketa kritikorako tresnei lotutako hainbat galdera orokor mota identifikatu ditugu, baina
galdera mota bakoitza galdera zehatzago bihur daiteke eta hari lotuta, askotariko jarduerak eraman daitezke
aurrera:
• Kontzeptuak definitzeko eta argitzeko galderak.
• Gai eta kontzeptu gakoen inguruan aldez aurreko jakiteak eta ikuspegiak aktibatzeko galderak.
• Gizarte egoera zehatzez konturatzeko galderak.
• Gai gakoetan ingurunearen ikuspegiak biltzeko galderak.
• Ikuspegien aniztasuna eta eztabaida ikustarazteko galderak.
• Errealitateari planteamendu etikoetatik begiratzeko galderak.
6. 6
• Desadostasunak gogoetan oinarrituta lantzeko galderak.
• Dilema moralak aztertzeko galderak.
• Gatazkaren eta indarkeriaren arrazoiak, eta indarkeriaren ondorioak –hainbat mailatan– aztertzeko
galderak.
• Ohiko ikuskera eta jardunbideen aurrean eta/edo zalantzan jarritakoen aurrean alternatibak sortzeko
galderak.
6. Hiru unibertsitateetako esperientzia
pilotuaren emaitzak
Esperientzia pilotuko parte-hartzaileen ezaugarriak
Guztira, 11 taldek hartu zuten parte esperientzia pilotuan. Taldeak hautatzeko ez zen adierazgarritasun iriz-
piderik erabili. Talde horietako zazpik euskaraz egin zuten lan eta beste lauk, gaztelaniaz. Eskola bat edo bi
eskaini zioten esperientziari. Esperientzia gehienak Gipuzkoan egin ziren. Horregatik, gipuzkoarrak dira 10
parte hartzailetatik 8.
Esperientzian parte hartu zuten gehien-gehienak 18 eta 23 urte artekoak dira, eta graduko unibertsitate
ikasketetako maila guztietan ari dira, lehenengotik hasi eta laugarrenera. Ikasketa batzuetan ikasle gehie-
nak emakumeak izanik, 10 parte hartzailetatik 8 emakumeak izan dira.
Turismo Komunikazioa Gizarte-lana eta
gizarte-hezkuntzak
Enpresa-ikasketak
eta
gradu bikoitzak
Ikaskuntzarako
ikasketa
Parte hartu duten ikasleek egiten ari diren ikasketak
Besteak
Esperientziako parte-hartzaileak
unibertsitate bakoitzeko
Deusto
UPV-EHU
Esperientziako parte-hartzaileak
herrialde bakoitzeko
Mondragon
7. Ahotsak Proiektua
7
Parte hartzaileek esperientziaz esan dutena
Esperientzia pilotuan parte hartu zuten ikasleek balioespen inkesta bati erantzun zioten. Inkesta horretan,
eskatu zitzaien aukeratzeko proiektuaren helburuetako bakoitzari zegokion lorpen mailarekin zein neurritan
zeuden ados. Bi galdera ireki ere baziren, ikasle bakoitzak bere ondorio nagusiak adieraz zitzan.
Parte hartzaileek egindako balioespen orokorra oso positiboa izan da. Esperientzian parte hartu duten 10
ikasletatik 9k esan dute esperientziarekin pozik daudela. Saioak bideratu zituzten irakasleak ere pozik zeu-
den egindako jarduerekin eta lortutako emaitzekin.
Galdera irekien erantzunetan ikus daiteke jarduerak ikasle askori lagundu diela 20 urteko gazteentzat hain
ezagunak ez diren gertaeren inguruan gogoeta egiten. Zirrara berezia eragin dute biktimen egoera giza
ikuspegitik lantzen duten ikus-entzunezko baliabideek.
·“Beste modu batera ikusten lagundu dit”.
·“El odio no sirve para nada salvo para destruirse en el largo plazo”.
·“Gertatutakoa ez ahaztea oinarri modura hartuz, aurrera begiratzea, egindakoak ez errepikatzeko”.
·“El hablar de ello y poner las cartas sobre la mesa ayuda a que no se cree una visión distorsionada
de lo que ha pasado y que las generaciones venideras puedan saber lo que pasó y cómo lo vivieron
los que estaban allí”.
Proiektuaren helburu zehatzagoak balioesteko orduan, puntuaziorik handienak bi helburuk lortu dituzte:
Euskal Herriaren azken urteetako historian indarkeriaren inguruan hitz egiteko aukerak, batetik; eta gaiaren
inguruan askotariko iritziak entzun ahal izateak, bestetik.
Jarduera emankorra izan da, pozik nago egin dudalako
Euskal Herriko indarkeriaren inguruan gogoeta baliagarria
sorrarazi du
Guztiz
desados
Guztiz
desados
Nahiko
desados
Nahiko
desados
Guztiz
ados
Guztiz
ados
Ez ados
ez desados
Ez ados
ez desados
Nahiko
ados
Nahiko
ados
8. 8
Ikasleek diote esperientzia honek aukera eman diela gertatutakoaren inguruan zuten ikuspegia aberasteko
eta iraganaren irakurketa kritikoa egiteko beharrezkoak diren elementuetako batzuk hobeto ulertzeko:
·“Ezagutzen nituen aurretik kasu batzuk, baina kasu konkretuak bata bestearen aurrean ikusteak
asko laguntzen du”.
·“Tenía la idea de que las personas que han sido miembros de ETA no sentían tal arrepentimiento”.
·“Hobeto ulertu dut biktimaren kontzeptua”.
·“ETAko kideen postura holakoa izatea ez nuen espero”.
·“Gatazkaren alde ezberdinak ezagutzen nituen baina orain modu zabalagoan ezagutu ditut”.
Parte hartzaileek azpimarratzen dute, halaber, esperientzia hau baliagarria dela hainbat gaitasun orokor lan-
tzeko, besteak beste, pentsamendu kritikoa, elkarrizketarako gaitasuna eta pertsonen arteko komunikazioa.
Ahotsen aniztasuna ezagutu ahal izan dut gaiaren inguruan
Guztiz
desados
Nahiko
desados
Guztiz
ados
Ez ados
ez desados
Nahiko
ados
Gertaerak modu kritikoan aztertzen lagundu dit
Jarrera desberdinen arteko elkarrizketa erraztu du jarduerak
Guztiz
desados
Guztiz
desados
Nahiko
desados
Nahiko
desados
Guztiz
ados
Guztiz
ados
Ez ados
ez desados
Ez ados
ez desados
Nahiko
ados
Nahiko
ados
9. Ahotsak Proiektua
9
Parte hartzaileen lekukotasunek erakusten dute aukeratutako ikus-entzunezko baliabideak eta elkarrizketa
sustatzeko erabilitako gidak oso baliagarriak izan direla ikasleei beren ikuspegia zabaltzen laguntzeko eta
enpatia lantzeko, alegia, beste modu batera pentsatzen dutenen edo beste bizi esperientzia batzuk izan
dituztenen tokian jartzeko.
·“Besteen jarrera ulertzeko esfortzua egitea bultzatzen du”.
·“Es muy positivo el diálogo como forma de intentar cerrar heridas en la sociedad vasca”.
·“Nire ideiak edo pentsamenduak ikuspegi orokorrago bat dute”.
·“Modu zabal eta irekiago batean ikusten ditut gauzak”.
·“Hau ikusita, esan dezaket ez dudala nire ideia edo pentsamendua aldatuko edo beste modu batera
ikusiko, baina bai bestelako jarrerak errespetu handiagoz ikusi eta ulertzera bultzatu nauela esango
nuke”.
Azkenik, hamar parte hartzailetatik zortzik uste du jarduera honek lagundu diela giza eskubideen ba-
lioa hobeto ulertzen.
Jasotako lekukotasunek nabarmentzen dute pertsonen duintasuna kontuan hartzeari garrantzi handia ema-
ten diotela eta pertsonen oinarrizko eskubideen edozein urraketa larritzat dutela.
·“La vida tiene mucho valor, más que cualquier país o bandera”.
·“Errespetuan oinarritutako elkarbizitza bat sortu behar dugu”.
·“Etiketak alde batera utzi eta pertsona osotasunean hartu behar dela ohartu naiz”.
·“Gutxieneko eskubide batzuk errespetatzea beharrezkoa dela iruditzen zait”.
·“Principalmente que se den cuenta de que matar no está justificado en ninguna situación, por lo que
aunque es entendible que se crea en la reinserción en sociedad de los terroristas, nunca se podrá
defender lo que hicieron”.
·“Ekintza txarrak txarrak direla beti biktima edozein dela ere”.
7. Balioespen orokorra
Unibertsitate arteko lantaldeak proiektua, oro har, oso modu positiboan balioetsi du, egoki bete baitira hel-
buruak eta espero ziren emaitzak.
Nolanahi ere, Ahotsak ekimena, EAEko unibertsitateek bakearen eta giza eskubideen hezkuntzari egiten
dioten berariazko ekarpena, esparru zabalago batean kokatu behar da, hain zuzen ere, unibertsitateek
Giza eskubideen balioa hobeto ulertu dut
Guztiz
desados
Nahiko
desados
Guztiz
ados
Ez ados
ez desados
Nahiko
ados
10. 10
bizikidetzari egiten dioten ekarpenean, curriculumeko jarduerez, curriculum kanpokoez, ikerketakoez eta
jakintzaren transferentziakoez baliatuz.
Ahotsak hiru unibertsitateek elkarrekin egin duten lehenengo esperientzia da eguneroko irakaskuntza jar-
dueretan Euskal Herrian bizi izandako terrorismoaren, indarkeriaren, giza eskubideen urraketen eta bake-
gintzaren inguruko gogoeta kritikoa egiteko.
Esperientzia horretan, Ahotsakek irakasleentzat baliabide funtzional eta erabilgarria eskaintzeaz gainera,
lehenengo esperientzia pilotu bat ere eraman du aurrera. Esperientzia pilotuak agerian utzi du proiektuaren
eragina eta ikasleen balioespen positiboa.
Horregatik guztiagatik, Ahotsak abiapuntu ona da elkarrekin helburu horien inguruan lan egiten jarraitzeko.
Zehazki, proiektuak etorkizunerako aukera interesgarriak irekitzen ditu, bai baliabidea, osotasunean, erabil-
tzen jarraitzeko, eta bai dokumental berriekin osatzeko.