real estate monthly report1. 2014 ОНЫ 08 САРЫН ҮНИЙН ТОЙМ
1. Шинэ орон сууцны төслүүдийн үнийн судалгаа ................ 2
2. Хуучин орон сууцны үнэ ......................................................... 6
3. Орон сууцны зээлийн үзүүлэлтүүд ........................................ 8
Хэрэв та энэхүү судалгаанаас иш татах, хэвлэн нийтлэх зорилгоор тоо мэдээллийг ашиглах бол заавал эх сурвалжаа дурьдана уу. Баярлалаа. Нэмэлт мэдээлэл авахыг хүсвэл Судалгааны албаны судлаач Б.Цэдэндамба (tsedendamba@master.mn)- той холбоо барина уу. © 2. 2014-08 сар Үл хөдлөх хөрөнгийн сарын тойм
2
1.1. Орон сууцны дундаж үнэ 2014 оны 08 дугаар сарын 31-ны байдлаар Улаанбаатар хотын Баянзүрх, Хан-Уул, Сүхбаатар, Сонгино-Хайрхан, Чингэлтэй, Баянгол, Налайх дүүрэгт нийт 210 барилгын төслийн 37,161 айлын шинэ орон сууц борлуулагдаж байна. Эдгээрийн 189 төсөл нь 36,222 айлын энгийн орон сууц, 21 төсөл нь 539 айлын хаусны зориулалттай сууц байна. Зураг 1.1 Орон сууцны төслүүд үнийн интервалаар
Орон сууцны төслүүдийг үнийн интервалаар авч үзвэл нийт төслүүдийн 56.7% нь буюу 113 төсөл 1.8-2.8 сая төгрөгийн хооронд, 56 нь буюу 26.7% нь 1.8 сая ба түүнээс доош, 41 буюу 19.5% нь 2.8 саяаас дээш үнэтэй байна. 1.8 сая ба түүнээс доош үнэтэй стандарт зэрэглэлийн төслүүд дүүрэг тус бүрт баригдаж байгаа бол тансаг зэрэглэлийн төслүүд нь БЗД, СБД, ХУД-дэд голчлон баригдаж байна.
Орон сууцны төслүүдийг дүүргээр авч үзвэл, БЗД-т нийт төслийн 36.2% нь буюу 76 нь, ХУД-т 27.1% буюу 57 нь, СХД-т 12.4% буюу 26 нь, БГД-т 11% буюу 23 нь, СБД-т 8.1% буюу 17 нь, НД-т 6, ЧД-т 5 орон сууцны төсөл тус тус борлуулагдаж байна. Дээрх графикаас харахад хамгийн нягтрал өндөртэй, орон сууц идэвхитэй баригдаж байгаа дүүргүүд нь БЗД болон ХУД байна.
56, 26.7%
113, 53.8%
41, 19.5%
1800 доош
1801-2800
2801 дээш
76, 36.2%
57, 27.1%
26, 12.4%
23, 11%
17, 8.1%
6, 2.9%
5, 2.4%
БЗД
ХУД
СХД
БГД
СБД
НД
ЧД
Тайлант хугацаанд зах зээлд нийт 37,161 айлын 210 орон сууцны төсөл борлуулагдаж байгаа нь өмнөх сараас 1 төслөөр буурсан боловч 1,117 айлаар өссөн дүн юм. Энэ нь айлын тоо багатай орон сууцны төслүүд хасагдаж томоохон орон сууцны төслүүд нэмэгдсэнтэй холбоотой байжээ. Тайлант хугацаанд нийтдээ 18 төсөл шинээр нэмэгдсэн байна. Тайлант хугацаанд 19 төслийн борлуулалт дууссан болон бусад шалтгаануудын улсаас хасагдсан. Тайлант хугацаанд 1м2-ийн дундаж үнэ 2,362.9 мянган төгрөг болсон нь хүлээлтээс харьцангуй өндөр байлаа. Өмнөх сартай харьцуулахад 0.76%-иар өссөн бол өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 15.7%-иар өссөн дүнтэй байна. 3. 2014-08 сар Үл хөдлөх хөрөнгийн сарын тойм
3
1.2. Орон сууцны үнийн өөрчлөлт, дүүргүүдээр Хүснэгт 1.1 Орон сууцны төслүүдийн судалгаа, дүүрэг болон үнийн интервалын нэгтгэлээр(мян.төг)
Тайлант хугацаанд баригдаж буй нийт 37,161 айлын 210 төслийн 1 м2-ын зарласан үнийн дундаж өмнөх оны мөн үеийнхээс 15.7% буюу 321.6 мянган төгрөгөөр өссөн бол өмнөх сараас 0.76% буюу 17.8 мянган төгрөгөөр өссөн дүнтэй байна. Өнөөгийн байдлаар зах зээл дээр энгийн орон сууцны 1 м2-ын үнэ дунджаар 2.36 сая төгрөг, хаусных 2.63 сая төгрөг байна. Зураг 1.3.Орон сууцны 1м2-ын дундаж үнэ, дүүргээр
Тайлант хугацаанд дүүрэг тус бүрийн дундаж үнэ харилцан адилгүй өөрчлөгдсөн байгааг Зураг 1.4-т харуулсан байна. БГД, СБД, СХД, ХУД- үүдэд орон сууцны үнэ өсөлттэй, БЗД, НД-т орон сууцны үнэ бууралттай байсан байна. Хамгийн өндөр өсөлт үзүүлсэн дүүрэг нь СБД байжээ. Өсөлтөд нөлөөлсөн хүчин зүйл нь 234 айлын 24 давхар 3,600$-ийн дундаж үнэтэй тансаг зэрэглэлийн төсөл тус дүүрэгт шинээр борлуулагдаж эхэлсэнтэй холбоотой байжээ. Зураг 1.4. Дундаж үнийн өөрчлөлт, дүүргээр
Бусад дүүргүүдийн хувьд орон сууцны үнэ тогтвортой байгаа нь харагдаж байна. Тайлант сарын хувьд айлын тоо ихтэй орон сууцны цоглолборууд ихээр орж ирсэн онцлогтой байлаа.
1.329.2
1,671.25
1,693.94
2,140.15
2,330.8
2,362.9
2,868.58
3,318.47
1000
2000
3000
4000
НД
ЧД
СХД
БГД
БЗД
УБ
ХУД
СБД
1.3%
-0.1%
-2.0%
15.8%
1.2%
0.7%
-0.2%
0.76%
-4.0%
-2.0%
0.0%
2.0%
4.0%
6.0%
8.0%
10.0%
12.0%
14.0%
16.0%
18.0%
БГД
БЗД
НД
СБД
СХД
ХУД
ЧД
УБ
Үнийн интервал
1800 доош
1801-2800
2801 дээш
Нийт Төслийн тоо Дундаж үнэ Төслийн тоо Дундаж үнэ Төслийн тоо Дундаж үнэ Төслийн тоо Дундаж үнэ
БГД
1
1,200.0
22
2,185.9
-
-
23
2,140.1 БЗД 17 1,590.4 51 2,271.8 8 3,441.2 76 2,330.6
НД
6
1,329.2
-
-
-
-
6
1,329.2 СБД 5 1,517.6 5 2,407.0 7 4,571.7 17 3,318.5
СХД
17
1,583.5
9
1,957.0
-
-
26
1,693.9 ХУД 6 1,717.6 25 2,353.0 26 4,024.4 57 2,861.6
ЧД
4
1,307.5
1
2,400.0
-
-
5
1,671.2 УБ 56 1,512.2 113 2,255.1 41 4,004.1 210 2,362.9 4. 2014-08 сар Үл хөдлөх хөрөнгийн сарын тойм
4
1.3. Барилгын төслүүдийн ашиглалтад орох хугацаа Нийт төслүүдийг ашиглалтад орох хугацаанаас нь хамааруулан үзвэл 21% буюу 7,949 айлын орон сууц ашиглалтад орсон, харин үлдсэн 79% буюу 29 мянга гаруй айлын орон сууц 2014 оны 3-р улирлаас хойш ашиглалтад орохоор төлөвлөгдсөн байна. Зураг 1.5 Нийт айлын тоо, ашиглалтад орох хугацаагаар
Ашиглалтад орон хугацаанаас хамааруулан 1м2ын дундаж үнийг харьцуулбал ашиглалтанд орсон төслүүдийн дундаж 2,519 мян.төг 2014 оны 3-р улирлынх 2,086.5, 2014 оны 4-р улирлынх 2,226.7, 2015 оны 1-р улирлынх 2,303.5, 2-р улирлынх 2,786.3, 3 улирлынх 2,134.4, 4-р улирлынх 2,732.8, 2016 оны 1-р улирлынх 1,490.0, 2-р улирлынх 6,573.6 мян.төгрөгийн тус тус үнэтэй байна.
Ашиглалтад орсон орон сууцны хувьд одоо баригдаж байгаа, дараагийн улирлуудад ашиглалтад орох орон сууцтай харьцуулахад өндөр үнэтэй байх хандлага ажиглагдаж байна. 2016 оны 1 болон 2-р улиралд ашиглалтад орох орон сууцны төслүүд хамгийн өндөр болон бага дундаж үнэтэй байна. Тус улирлуудад тус бүр 1 орон сууцны төслүүд ашиглалтад орохоор төлөвлөсөн байгаа учраас тухайн орон сууцны төслийн шинэ чанараасаа хамаарч үнийг өндөр эсвэл бага байлгахад нөлөөлж байна. Дараагийн сар, улирлуудад дээрх хугацаанд ашиглалтад орох орон сууцнууд ихээр нэмэгдэх учраас дундаж үнэ доорхоос харьцангуй ихээр өөрчлөгдөнө. Хүснэгт 1.2. Нийт айлын тоо ашиглалтад орох хугацаагаар
Ашиглалтад орох хугацаа
Төслийн тоо
Айлын тоо
Дундаж үнэ Ашиглалтанд орсон 68 7,949 2,519.9
2014-Q3
38
5,273
2,086.5 2014-Q4 59 12,805 2,226.7
2015-Q1
19
5,721
2,303.5 2015-Q2 19 3,475 2,786.3
2015-Q3
3
890
2,134.4 2015-Q4 2 603 2,732.8
2016-Q1
1
211
1,490.0 2016-Q2 1 234 6,573.6
Барилгын бүтээн байгуулалт улирлын нөлөөтэй байдаг учраас 2 болон 3-р улиралд барилгын ажил идэвхитэй явагддаг. Иймээс жилийн 3 болон 4-р улирлуудад орон сууцнууд ихээр ашиглалтад ордог. 2014 оны 3 болон 4-р улиралд нийтдээ 18 мянга орчим айлын орон сууц ашиглалтад орохоор төлөвлөгдөж байгаа нь одоо ашиглалтад орсон байрнаас даруй 2 дахин их байна.
Ашиглалтад орсон7,949
2014-Q35,273
2014-Q412,805
2015-Q15,721
2015-Q23,475
2015-Q3890
2015-Q4603
2016-Q1211
2016-Q2234 5. 2014-08 сар Үл хөдлөх хөрөнгийн сарын тойм
5
1.4. Улаанбаатар хотод хэрэгжиж буй орон сууцны төслүүд, зэрэглэлээр
Тайлант хугацаанд зах зээлд борлуулагдаж буй нийт орон сууцыг зэрэглэл1-ээр үзвэл 34% стандарт, 49% стандарт сайн, 17% нь тансаг зэрэглэлд хамаарч байна. Зураг 1.6. Зэрэглэл тус бүр айлын тоогоор
Зах зээлд борлуулагдаж буй төслүүдийн нийт борлуулалтын хэмжээ 7.46 их наяд төгрөг байна. Хүснэгт 1.3 Зэрэглэл тус бүр айлын тоогоор
Төслийн тоо
Айлын тоо
Дундаж үнэ (мян.төг)
Нийт борлуулалтын орлого Стандарт 70 12,691 1,718.8 983.5
Стандарт сайн
99
18,238
2,331.2
2,892.3 Тансаг 41 6,232 3,767.2 3,155.3
УБ
210
37,161
2,362.9
7,031.1
Үүний 45.0% нь буюу 3.15 их наяд төгрөгийн нийлүүлэлтийг тансаг орон сууц, 41.1% буюу 2.89 их наяд төгрөгийн нийлүүлэлтийг стандарт
1 Шинэ орон сууцыг зэрэглэлээр барилгын чанар, хүн амьдрах орчин нөхцөлийг бүрэн хангасан байдлаар нь зэрэглэлийн хувьд (i) Тансаг, (ii) Стандарт сайн, (iii) Стандарт орон сууц гэсэн 3 ангилалд хуваан авч үздэг.
сайн орон сууцны нийлүүлэлт, үлдсэн 13.9% буюу 0.983 их наяд төгрөгийн нийлүүлэлтийг стандарт зэрэглэлийн орон сууц тус тус эзэлж байна. Зураг 1.7 Зэрэглэл тус бүр мөнгөн дүнгээр
Орон сууцны 1м²-ын дундаж үнийн өсөлт тансаг, стандарт сайн, стандарт зэрэглэлд харгалзан 4.4%, 1.0%, 1.2% байна. Улаанбаатар хотын дундаж үнийн өсөлт 0.76% байна. Зураг 1.8. Орон сууцны 1м2-ын үнэ зэрэглэлээр(мян.төг)
12,691 ; 34%
18,238 ; 49%
6,232 ; 17%
Стандарт
Стандарт сайн
Тансаг
983,5; 13.9%
2 892,3; 41.1%
3,155.3, 45%
Стандарт
Стандарт сайн
Тансаг
3,767.2
2,331.2
1,718.8
2,362.9
4.4%
1.0%
1.2%
0.76%
0.0%
0.5%
1.0%
1.5%
2.0%
2.5%
3.0%
3.5%
4.0%
4.5%
5.0%
1,500.0
2,000.0
2,500.0
3,000.0
3,500.0
4,000.0
Тансаг
Стандарт сайн
Стандарт
УБ
2014-VII
2014-VIII
VIII/VII, %
мян.төг
мян.төг 6. 2. Хуучин орон сууцны үнэ
Хүснэгт 2.1. Хуучин орон сууцны 1м²-ын дундаж үнэ(сая.төг), дүүргээр
1 өрөө
2 өрөө
3 өрөө
1 өрөө
2 өрөө
3 өрөө Баянгол дүүрэг Сүхбаатар дүүрэг
3-р хороолол
2.41
2.09
2.02
11-р хороолол
2.40
2.39
2.09 4-р хороолол 2.31 2.06 1.96 7-р хороолол 1.96 1.78 1.90
10-р хороолол
2.23
2.02
2.06
5-р хороолол
2.69
2.60
2.61 Төмөр зам 2.14 1.91 1.98 220-н мянгат 2.50 2.69 2.80
6-р бичил хороолол
2.31
1.99
1.74
50-н мянгат
2.69
2.32
3.00 Дундаж 2.28 2.02 1.95 Дундаж 2.45 2.36 2.48
Чингэлтэй дүүрэг
Хан-уул дүүрэг Бага тойруу 2.41 1.96 2.18 19-р хороолол 2.38 2.13 2.07
40 мянгат
2.50
2.83
2.69
120 мянгат
2.29
2.24
2.18 6-р хороолол 2.51 2.22 2.58 Нисэх 1.93 1.47 1.67
Дундаж
2.47
2.34
2.49
Дундаж
2.20
1.95
1.97 Сонгинохайрхан дүүрэг Баянзүрх дүүрэг
1-р хороолол
2.43
1.95
1.88
15-р хороолол
2.17
2.07
1.69 21-р хороолол 1.92 1.67 1.61 13-р хороолол 2.25 2.21 2.20
5 шар
1.92
1.59
1.52
16-р хороолол
1.85
1.71
1.66 ХМК 1.64 1.57 1.39 12-р хороолол 2.40 2.27 2.44
Дундаж
1.98
1.69
1.60
Дундаж
2.17
2.07
2.00
Хүснэгт 2.2. Хуучин орон сууцны нийт үнэ(сая.төг), дүүргээр
1 өрөө
2 өрөө
3 өрөө
1 өрөө
2 өрөө
3 өрөө Баянгол дүүрэг Сүхбаатар дүүрэг
3-р хороолол
72.7
106.5
143.8
11-р хороолол
79.0
122.8
153.7 4-р хороолол 75.8 110.0 137.9 7-р хороолол 64.5 121.5 161.5
10-р хороолол
65.4
107.3
114.0
5-р хороолол
105.7
136.3
213.6 Төмөр зам 65.8 100.0 138.7 220-н мянгат 80.0 134.5 201.0
6-р бичил хороолол
72.0
111.0
145.0
50-н мянгат
80.7
111.7
138.0 Дундаж 70.3 107.0 135.9 Дундаж 82.0 125.4 173.5
Чингэлтэй дүүрэг
Хан-уул дүүрэг Бага тойруу 75.8 100.0 155.0 19-р хороолол 72.5 108.8 129.3
40 мянгат
73.3
144.3
157.0
120 мянгат
87.6
132.3
155.0 6-р хороолол 73.8 120.4 217.0 Нисэх 54.4 75.0 90.5
Дундаж
74.3
121.6
176.3
Дундаж
71.5
105.4
124.9 Сонгинохайрхан дүүрэг Баянзүрх дүүрэг
1-р хороолол
75.3
99.5
135.7
15-р хороолол
62.6
84.8
121.3 21-р хороолол 57.5 82.1 112.0 13-р хороолол 77.7 117.2 179.0
5 шар
52.3
71.8
99.0
16-р хороолол
57.2
84.2
114.3 ХМК 51.3 80.0 99.0 12-р хороолол 84.7 115.2 197.7
Дундаж
59.1
83.3
111.4
Дундаж
70.6
100.3
153.1
Эх сурвалж: Мастер Пропертис
8. 2014-08 сар Үл хөдлөх хөрөнгийн сарын тойм
8
Ипотекийн зээлийн тайлан
Монголбанкны тайлангаас харахад 2014 оны 7-р сарын 22-ноос 8-р сарын 23-ны хооронд нийтдээ 125 зээлдэгчийн 3 тэрбум төгрөгийн зээлийг дахин санхүүжүүлж 8%-ийн зээл(орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн тогтвортой тогтолцоог бүрдүүлэх хөтөлбөрийн зээл)-д шилжүүлсэн бол 1,536 иргэнд 97.6 тэрбум төгрөгийн ипотекийн зээлийг шинээр олгожээ. Ипотекийн зээл шинээр авсан зээлдэгчдийн хувьд нэг зээлдэгч дунджаар 63 сая төгрөгийн зээл авсан бол дахин санхүүжилтэнд хамрагдсан зээлдэгчид дунджаар 24 сая төгрөгийн зээлийг авчээ. Тус хугацаанд ажлын нэг өдөрт дунджаар 66 зээлдэгчид ипотекийн зээл шинээр олгож байсан бол дунджаар 5 зээлдэгчийн орон сууцны зээлийг дахин санхүүжүүлжээ. Нэг зээлдэгчид дунджаар 66 сая төгрөг олгосон харьцангуй өндөр үзүүлэлт бөгөөд өмнөх саруудад энэ үзүүлэлт 55 сая орчимд байсан. Ингэснээр нийт ипотекийн зээлийн үлдэгдлийн хэмжээ 1.8 их наяд төгрөгт хүрч нийт зээлдэгчдийн тоо 41,563-т хүрчээ(орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн тогтвортой тогтолцоог бүрдүүлэх хөтөлбөрийн санхүүжилтээр олгогдсон зээл)
Ойлголт, тодорхойлолтууд Тансаг зэрэглэл гэдэгт дотоод болон гадаад дизайн, хүрээлэн буй орчны дээд зэрэглэлийн шийдэлтэй, эрчим хүчний 2 эх үүсвэр бүхий, гэнэтийн осол аюулгүй байдлын дохиоллын систем болон харуул хамгаалалттай, нэг өрхөд 1.5-аас дээш граж ноогддог 1м²-ын үнэ нь 2,800,000 төгрөгөөс дээш үнэтэй орон сууцыг ойлгоно. Стандарт сайн зэрэглэл гэдэгт стандартыг хангасан, чанартай хийц бүхий, эрчим хүчний 2 эх үүсвэртэй, 24 цагийн хамгаалалт болон СӨХ-ны үйлчилгээтэй, нэг өрхөд дунджаар 1 граж ноогддог, 150 м² -аас бага талбай бүхий, 1м²-ын үнэ нь 1,800,000-2,800,000 төгрөгийн үнэтэй орон сууцыг ойлгоно. Стандарт зэрэглэл гэдэгт стандартыг хангасан, 80м² хүртэл талбай бүхий, эрчим хүчний 1 эх үүсвэртэй, 1м²-ын үнэ нь 1,800,000 төгрөгөөс доош үнэ бүхий орон сууцыг ойлгоно.