2. Односот на Англија према
Европската Заедница
Наспроти постигнатите успеси, ЕЕЗ се уште
беше мал, ексклузивен и елитен клуб.
Најочигледно беше отсуството на Англија,
која продолжи да се смета себе си за светска
сила и после војната.
Но исто така се повеќе беше јасно дека повеќе
од клучните одлуки за глобалната политика и
економските прашања беа донесувани од
страна на САД и СССР.
Англија не се спротиставуваше на Европската
соработка, но се сомневаше околу блискоста
на врските предложени од Моне и Шуман, па
наспроти тоа реши да се бори за полабава
примена на соработката под преку формирање
на Европската Асоцијација за Слободна
Трговија (ЕФТА).
3. Формирање на Европската Асоцијација за
Слободна Трговија (ЕФТА).
Со цел за постигнување на слободна
трговија, подобро отколку економска и
политичка интеграција, ЕФТА беше формирана
во јануари 1960 година со потпишување на т.н.
Стокхолмската Конвенција од страна на
Австрија, Англија, Данска, Норвешка,
Португалија, Шведска и Швајцарија.
Членството во ЕФТА беше доброволно и не
вклучуваше институции над Советот на
Министри кои се состануваа два или три пати
годишно и група на постојани претствници
послужувани од мал секретаријат во
Женева.
4. Успесите на ЕФТА
ЕФТА помогна при намалување на царините, но
постигна релативно малку главно поради тоа
што неколку од нејзините членки повеќе тргуваа
со земјите членки на ЕЕЗ отколку со нивните
партнери од ЕФТА.
Наскоро и станува јасно на Англија дека
политичкото влијание во Европа лежи во ЕЕЗ а
не во ЕФТА и дека Англија ризикува да биде
политички изолирана доколку остане
надвор од ЕЕЗ.
Како доказ дека ЕЕЗ функционираше, беше тоа
дека државите членки постигнаа импресивни
резултати и Англиската индустрија бараше
пристап до богатиот пазар на ЕЕЗ.
Така веќе во 1961 година, одвај 15 месеци по
креирањето на ЕФТА, поголем број од
членките на ЕФТА аплицираа за членство
во ЕЕЗ.
5. Мотиви на Европските земји за
зачленување во ЕЕЗ
Мотивот што го имаше Данска за аплицирањето во
ЕЕЗ беше земјоделски затоа што таа произведуваше три
пати повеќе храна од колку што и беше потребно и ЕЕЗ
претставуваше голем пазар за овој голем земјоделски
вишок и подршка за Данскиот индустриски развиток.
Ирска гледаше на членување во ЕЕЗ како на начин за
продолжување на нејзините индустриски планови и
ослабнување на нејзините врски со Англија.
Норвешка го свати значењето на пазарот на ЕЕЗ како
клучен за својот развиток.
Со четири од нејзините членки кои очигледно се
спремаат да „дезертираат“ ЕФТА веќе престануваше да
има смисол, па така уште 1961 година за асоцијативно
членство во ЕЕЗ аплицираа и Шведска, Австрија и
Швајцарија а во 1962 година асоцираа и Португалија,
Шпанија и Малта.
6. Одбивање на барањето за
членство на Англија во ЕЕЗ
Преговорите помеѓу Англија и ЕЕЗ отворени во
почетокот на 1962 година, иако изгледаше дека бргу ќе
завршат позитивно сепак беа прекинати. Причина за
прекинот на овие преговори беше Француско-
Германската политика на Шарл Де Гол кој стави вето
на Англиската апликација.
Тој имаше планови за изградба на ЕЕЗ околу Француско-
Германската оска и на Англија гледаше како на ривал на
Француското влијание во Заедницата. Де Гол беше
вознемирен и повреден дека не му беше даден еднаков
статус на самитите на сојузните сили во текот на војната
а посебно го навредуваше Англискиот недостаток на
ентузијазам за раните интеграциони потези во 1950тите
години.
Тој исто така чувствуваше дека Англиското членство би
им овозможило на САД преголемо влијание во Европа.
Освен Англиската апликација во ова време беше
отфрлена и апликацијата на Данска и Ирска.
Англија повторно аплицираше во 1967 година но Де Гол
повторно стави вето и на оваа апликација.
7. Прифаќање на кандидатурата
на Англија за членство во ЕЕЗ
После оставката на Шарл де Гол 1969 година
Англија аплицираше по трет пат и овој пат
нејзината апликација беше прифатена
заедно со они на Данска, Ирска и
Норвешка.
После преговорите за членство во 1970-71,
Англија, Данска и Ирска конечно и се
придружија на ЕЕЗ во јануари 1973 година.
Норвешка исто така би се придружила но по
пат на референдум кој беше спроведен во оваа
земја беше донесена одлука членството да не
се прифати.
Од шест членки ЕЕЗ сега броеше девет
членки.
8. Проширување кон југ и запад
Дополнителна рунда на проширување се случи во
1980тите и ги турна границите на ЕЕЗ подалеку кон југ и
кон запад.
Грција ги направи своите први отварања кон ЕЕЗ во
доцните 1950тите години но не беше прифатена со
образложение дека нејзината економија беше премногу
неразвиена. На неа и беше дадено асоцијативно
членство во 1961 година како вовед во полноправен
пристап кој можеше да настапи и порано да не се
случеше државниот удар во Грција во април 1967
година.
Со враќањето на цивилна влада во 1974 година Грција
веднаш аплицираше за полноправно членство,
настојувајки да докаже дека членството во ЕЕЗ би
помогнало во подршката на нејзините напори да се
обнови демократијата. Заедницата се сложи а така во
1976 година беа отворени преговори и Грција се
приклучи на ЕЕЗ во 1981 година.
9. Зачленувањето на Шпанија и
Португалија
Шпанија и Португалија побараа преговори за
асоцијативно членство во 1962 година но и двете имаа
диктаторски политички режими.
На Шпанија и беше дадена повластена трговска
спогодба во 1970 и на Португалија во 1973 година
но под услов кога ќе ги отфрлат диктаторските режими
што и се случи во Португалија 1973 година и во Шпанија
1975 година.
Наспроти релативната сиромаштија на Шпанија и
Португалија, проблемите околу рибарските права и
загриженоста на Шпанските и Португалските работници
кои се движеа кон север во потрага по работа, ЕЕЗ
чувствуваше дека членството би ја поттикнало
демократијата на Иберискиот полуостров и би помогнало
и двете земји да станат многу поблиски и со НАТО и со
западна Европа. Преговорите беа отворени во 1978-79
година и двете земји се приклучија 1986
година и на тој начин ЕЕЗ броеше дванаесет члена.
10. Проширување кон север
Следното проширување се случи на 1 јануари 1995
година кога Австрија, Финска и Шведска и се
приклучија на сега веќе новоформираната или поточно
кажано преименуваната ЕВРОПСКА УНИЈА (ЕУ),
благодарејки на Договорот од Мастрихт кој стапи на
сила на 1 ноември 1993 година.
Норвешка, уште еднаш на референдум одлучи да не
и се приклучи на ЕУ. Така ЕУ сега броеше петнаесет
членки.
На 1 мај 2004 година во членство на ЕУ беа примени
дури 10 нови членки и тоа: Унгарија, Полска,
Летонија, Естонија, Литванија, Чешка, Словачка,
Словенија, Малта и Кипар. Со тоа сега ЕУ броеше 25
члена.
Од 1 јануари 2007 година членки на ЕУ се и Бугарија
и Романија.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18. Повлекување и укинување
До 2010 години ниедна земја не се има повлечено од ЕУ.
Сепак, Грендланд, како територија, се повлекла.
Постапката за една земја да замине е наведено во
Договорот за Европската унија во Член 50, со која е
јасно дека „која било земја-членка може да одлучи да се
повлече од Унијата во согласност со нејзините сопствени
уставни барања.”
Постојат голем број на движења за независност во
земјите-членки ( како што се Каталонија, Фландрија и
Шкотска ).
Кога една провинција од земјите-членки би се оделила,
но би сакала да се врати во ЕУ, би требало повторно да
поднесе барање за да се приклучи, исто како да е нова
земја која поднесува барање од почеток.
19. Член 7 од Договорот за Европската унија
обезбедува укинување на одредени права на
земјите-членки.
Договорот наведува дека ако една членка
постојано ги крши основните принципи на ЕУ
( слобода, демократија, човекови права и така
натаму, наведено во Член 2 од Договорот за
Европска унија ) тогаш Европскиот совет може
да гласа да се отстранат сите права на членство,
Утврдувањето на кршењето бара едногласност
( со исклучок на засегнатата земја ), но за
санкциите е потребно само квалификувано
мнозинство.
Договорот за Европската унија вклучил
заштитен механизам каде Советот, со
мнозинството, може да утврдува потенцијално
кршење и да даде предлози до земјата да го
поправи тоа пред каква било акција да биде
превземена против тоа, како што е наведено
погоре.
