1. 1
Kurs: Zasady projektowania fryzur
Źródło: www.fotolia.com
KURS Zasady projektowania fryzur
MODUŁ Dokumentacja techniczna
2. 2
Kurs: Zasady projektowania fryzur
4 Dokumentacja techniczna1
4.1 Rysunek techniczny
Umiejętność tworzenia odpowiedniej dokumentacji technicznej ułatwia
komunikację oraz pomaga w codziennej pracy fryzjera. Jednym z elementów
dokumentacji jest rysunek. Wszystkie rysunki wykonywane przez pracowników
określonego zawodu noszą ogólną nazwę rysunków zawodowych. Zaliczamy do nich:
rysunki techniczne;
rysunki odręczne.
Rysunek techniczny to rodzaj rysunku wykonywanego według ustalonych
zasad i przepisów. Fryzjer, który zna zasady sporządzania rysunku technicznego
oraz potrafi się nimi posługiwać, znacznie sprawniej radzi sobie w odkrywaniu świata
technik i narzędzi fryzjerskich. Powszechne i międzynarodowe reguły zastosowania
rysunku technicznego umożliwiają korzystanie z wynalazków i usprawnień
pochodzących z całego świata.
4.2 Zasady normalizacji
4.2.1 Norma i normalizacja
Norma to ustalona, ogólnie przyjęta zasada, reguła, wzór, przepis, sposób
postępowania w określonej dziedzinie.
Normalizacja jest opracowywaniem i wprowadzaniem w życie norm,
ujednolicaniem.
4.2.2 Zakres normalizacji
Rysunek techniczny spełnia swoją rolę, jeśli jest sporządzony według ściśle
określonych zasad i przepisów. Brak ogólnie obowiązujących reguł dotyczących
umownych znaków, skrótów, a także sposobu przedstawienia przedmiotu na rysunku
oraz sposobu określenia wymiarów i innych uproszczeń prowadziłyby do
nieporozumień, a nawet mógłby się stać przyczyną wadliwego tworzenia fryzury.
Rodzaje linii, rozmiary arkuszy, sposób podawania wymiarów i opis rysunku
określają przepisy zwane Polskimi Normami. Opracowuje je Polski Komitet
Normalizacyjny (w skrócie – PKN).
Normalizacja obejmuje m.in.:
rodzaje rysunków;
formaty arkuszy rysunkowych;
1 Nowoczesne fryzjerstwo, chemia, technologie, techniki, praca zbiorowa pod redakcją Z. Sumirskiej,
Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2010
3. 3
Kurs: Zasady projektowania fryzur
podziałki;
rodzaje linii rysunkowych;
pismo stosowane do oznaczeń i opisów rysunków;
sposoby przedstawiania i rozmieszczania przedmiotów w widokach i przekrojach;
zasady wymiarowania.
4.2.3 Rodzaje linii
Czytelność i przejrzystość rysunku technicznego zależy od narysowanych linii,
które można podzielić na kilka rodzajów. Każdy z nich ma konkretne zastosowanie,
określone odpowiednią normą. Norma dotycząca linii rysunkowych to Polska Norma
PN–82/N–01616.
Do wykonywania rysunków technicznych służą następujące rodzaje linii:
ciągła;
kreskowa;
punktowa;
dwupunktowa;
falista;
zygzakowa.
Tabela 4.1 Rodzaje linii
Źródło: http://apl.bgdocs.org/tw_files2/urls_30/4/d-3040/7z-docs/7.pdf
4. 4
Kurs: Zasady projektowania fryzur
Według innej klasyfikacji linie można podzielić na:
bardzo grube;
grube;
cienkie.
Tabela 4.2 Orientacyjne grubości linii
Źródło: http://apl.bgdocs.org/tw_files2/urls_30/4/d-3040/7z-docs/7.pdf
Grubość linii zależy od ich zagęszczenia, wielkości rysowanego przedmiotu
i stopnia złożoności jego budowy oraz od formatu arkusza rysunkowego (im większy
arkusz, tym grubsze linie). W przypadku rysunków fryzjerskich:
gruba linia powinna mieć grubość do 0,5 mm;
cienka linia powinna mieć grubość około 0,18 mm.
Zasady stosowania linii:
liniami ciągłymi grubymi rysuje się widoczne krawędzie obrysu, obramowania
rysunku, linie określające format arkusza;
liniami ciągłymi cienkimi rysuje się linie wymiarowe, pomocnicze, odniesienia
oraz linie kreskowania przekrojów;
linie kreskowe cienkie wyznaczają zarysy niewidocznych przedmiotów;
linie punktowe cienkie określają osie i płaszczyzny symetrii oraz osie średnic;
linie dwupunktowe cienkie służą do rysowania krańcowego położenia elementu
oraz środka ciężkości przedmiotu;
linie dwupunktowe grube służą do oznaczania rodzaju i sposobu obróbki cieplnej;
linie faliste cienkie oznaczają urwanie przedmiotów, przedstawiają kształt
pierwotny lub ostateczny.
4.2.4 Formaty arkuszy
Formaty arkuszy są znormalizowane (PN–80/N–01612). Prostokątny
kształt arkusza rysunkowego został tak dobrany, żeby każdy arkusz dwa razy większy
5. 5
Kurs: Zasady projektowania fryzur
lub dwa razy mniejszy był podobny do pierwotnego – aby stosunek boku dłuższego
do krótszego był zawsze taki sam.
Oznaczenie formatu składa się z symbolu literowego (A, B, C – oznaczają dany
szereg wielkości arkuszy) i symbolu cyfrowego (0, 1, 2, 3, 4 – oznaczają wielkość
formatu).
Rysunek 4.1 Oznaczenia formatu arkuszy
Źródło: http://apl.bgdocs.org/tw_files2/urls_30/4/d-3040/7z-docs/7.pdf
4.2.5 Ramka i symbole
Na każdym rysunku technicznym, bez względu na jego format, należy wykonać
obramowanie. Ramka powinna być narysowana linią ciągłą, w odległości 5 mm
od krawędzi arkusza.
Znaczna część objaśnień i uwag dotyczących rysunku zawarta jest w tabliczce
rysunkowej. Tabliczkę umieszcza się w prawym dolnym rogu arkusza tak,
aby przylegała do linii obramowania.
6. 6
Kurs: Zasady projektowania fryzur
Rysunek 4.2 Tabliczka rysunkowa
Źródło: http://apl.bgdocs.org/tw_files2/urls_30/4/d-3040/7z-docs/7.pdf
W przypadku usług fryzjerskich do czytelnego wykonania rysunku fryzury
stosuje się umowne znaki – symbole zabiegów fryzjerskich.
4.3 Zasady rzutowania
4.3.1 Rzutowanie prostokątne
Każda fryzura jest trójwymiarowa. W celu odtworzenia jej w jak najdokładniejszy
i najwierniejszy sposób na kartce papieru (czyli płaszczyźnie dwuwymiarowej)
wykorzystuje się specjalną metodę. Jest to rzutowanie prostokątne, dzięki któremu
obraz przedstawiający fryzurę nie jest zniekształcony. Fryzura ukazana jest
na schemacie – głowa widziana z kilku perspektyw (z przodu, z lewej strony, z prawej
strony, z góry).
7. 7
Kurs: Zasady projektowania fryzur
Rysunek 4.3 Rzutowanie prostokątne
Źródło: Opracowanie własne
4.3.2 Rysunek instruktażowy
Przedstawione kolejno etapy wykonania fryzury,
wraz z odpowiednimi symbolami i znakami, tworzą rysunek złożeniowy fryzury.
Ze względu na stopień trudności wykonania takiego rysunku częściej stosowaną formą
jest rysunek instruktażowy. Jest to forma uproszczona, zawierająca jedynie wskazówki
i prosty opis kolejnych czynności.
8. 8
Kurs: Zasady projektowania fryzur
Rysunek 4.4 Rysunek instruktażowy
Źródło: Opracowanie własne
4.4 Zasady wymiarowania
Jednym z najważniejszych etapów wykonywania rysunku technicznego jest
wymiarowanie. Jest to podanie pełnej informacji o wielkości przedmiotu i jego
poszczególnych części. Wymiarowanie umożliwia odczytanie rysunku i wykonanie
elementu zgodnie z instrukcjami konstruktora. Istnieje wiele zasad, które mają na celu
zapewnienie przejrzystości i czytelności informacji. Zasady te dotyczą: linii
wymiarowych i pomocniczych, strzałek wymiarowych, liczb i znaków. Dzięki temu
można wymiarować wielkości liniowe, kątowe, średnice, promienie itd.
W przypadku rysunków fryzur wymiarowanie pomocne jest w określaniu m.in.:
pasma pamięci;
kąta strzyżenia (projekcji);
nachylenia pasma (dystrybucji);
kierunku porostu włosów;
podziału na sekcje;
wysokości cięcia.
9. 9
Kurs: Zasady projektowania fryzur
Rysunek 4.5 Linie i liczby wymiarowe
Źródło: Nowoczesne fryzjerstwo, chemia, technologie, techniki, praca zbiorowa pod redakcją Z. Sumirskiej,
Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2010
4.4.1 Liczby wymiarowe
na rysunku podaje się rzeczywiste wymiary przedmiotu;
wszystkie wymiary podaje się w milimetrach (mm), bez umieszczania jednostek;
liczby wymiarowe umieszczamy nad linią wymiarową, po jej lewej stronie;
liczby wymiarowe nie mogą dotykać linii wymiarowych.
4.4.2 Linie wymiarowe i pomocnicze
jako linie wymiarowe rysuje się linie cienkie i ciągłe, zakończone ostrymi grotami
strzałek lub kreskami ukośnymi;
jako linie pomocnicze do wymiarowych rysuje się linie cienkie i ciągłe, prostopadłe
do krawędzi wymiarowanych oraz linii wymiarowych;
groty strzałek mają dotykać linii pomocniczych, ale nie mogą ich przecinać;
dopuszcza się, aby groty strzałek były skierowane do wewnątrz;
unika się podawania wymiarów na przedmiocie;
zawsze podaje się wymiar całkowity przedmiotu;
w miarę możliwości wymiary umieszcza się pod rysunkiem, po jego prawej
stronie;
wymiary mniejsze umieszcza się bliżej przedmiotu, większe – dalej od niego.
10. 10
Kurs: Zasady projektowania fryzur
4.4.3 Wymiarowanie średnic, promieni i łuków oraz znaki wymiarowe
wymiar średnicy poprzedza się symbolem Ø (czyt. fi);
wymiar promienia poprzedza się symbolem „R” lub „r”.
4.5 Literatura
4.5.1 Literatura obowiązkowa
Frąk D., Wykonywanie rysunków technicznych fryzur. Poradnik dla ucznia,
Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007;
Nowoczesne fryzjerstwo, chemia, technologie, techniki, praca zbiorowa pod
redakcją Z. Sumirskiej, Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2010.
4.5.2 Literatura uzupełniająca
Polladino L., Kurs fryzjerstwa podstawowy, Wydawnictwo ZYSK i S-ka, Poznań
2007;
Marek Z., Fryzjerstwo, WSiP, Warszawa 1999.
4.6 Spis tabel i rysunków
Tabela 4.1 Rodzaje linii.................................................................................................................................3
Tabela 4.2 Orientacyjne grubości linii rysunkowych........................................................................4
Rysunek 4.1 Oznaczenia formatu arkuszy.............................................................................................5
Rysunek 4.2 Tabliczka rysunkowa ...........................................................................................................6
Rysunek 4.3 Rzutowanie prostokątne.....................................................................................................7
Rysunek 4.4 Rysunek instruktażowy.......................................................................................................8
Rysunek 4.5 Linie i liczby wymiarowe....................................................................................................9
Spis treści
4 Dokumentacja techniczna...................................................................................................................2
4.1 Rysunek techniczny.........................................................................................................................................2
4.2 Zasady normalizacji.........................................................................................................................................2
4.2.1 Norma i normalizacja ......................................................................................................................................................2
4.2.2 Zakres normalizacji..........................................................................................................................................................2
4.2.3 Rodzaje linii .........................................................................................................................................................................3
4.2.4 Formaty arkuszy................................................................................................................................................................4
4.2.5 Ramka i symbole................................................................................................................................................................5
4.3 Zasady rzutowania...........................................................................................................................................6
4.3.1 Rzutowanie prostokątne................................................................................................................................................6
4.3.2 Rysunek instruktażowy..................................................................................................................................................7
4.4 Zasady wymiarowania ...................................................................................................................................8
4.4.1 Liczby wymiarowe............................................................................................................................................................9
4.4.2 Linie wymiarowe i pomocnicze..................................................................................................................................9
4.4.3 Wymiarowanie średnic, promieni i łuków oraz znaki wymiarowe.........................................................10
4.5 Literatura..........................................................................................................................................................10
11. 11
Kurs: Zasady projektowania fryzur
4.5.1 Literatura obowiązkowa.............................................................................................................................................10
4.5.2 Literatura uzupełniająca.............................................................................................................................................10
4.6 Spis tabel i rysunków...................................................................................................................................10
