Sögueyjan 3. Glósur úr 4. kafla.

1. Kvenréttindi, félagsmál og menning
4. kafli

2. Konur fagna kosningarétti
 Konur fengu kosningarétt árið 1915.
 Lagalegt jafnrétti kynjanna jókst með tímanum
 Félags- og hugarfarlegar takmarkanir kröfðust þess að konur sinntu
barnauppeldi og heimilishaldi.
 Atvinnuþátttaka meiri hér en í kringum okkur í Evrópu
 Kvenréttindabaráttan barst frá Evrópu.
 Ísland verið í fararbroddi fyrir réttindum kvenna og lagalegt jafnrétti
kynjanna verið tryggt í lögum.
 Félagslegar og hugarfarslegar takmarkanir hafa hins vegar hamlað því
að konur sæktust eftir völdum lengi vel framan af.
 Félagsstarfssemi jókst í lok 19. aldar þar á meðal
kvenréttindahreyfingin.

3. kvenréttindi
 Bríet Bjarnhéðinsdóttir var fyrst kvenna til að gagnrýna bága stöðu kvenna.
 1885 birtist eftir hana grein þar sem hún gagnrýnir feðraveldið.
 Um miðja 19. öld fengu konur jafnan erfðarétt á við karla og síðar urðu
ógiftar konur lögráða 25 ára eins og karlmenn.
 Um aldamótin 1900 fengu konur rétt til að ráða séreign sinni.
 1882 fengu ógiftar konur sem réðu yfir búi kosningarétt til
sveitastjórnakosninga. 1902 fengu þær svo kjörgengi.
 1911 var mikilvægum áfanga náð með lögfestingu jafnréttis til náms og
embætta.
 1915 fengu konur 40 ára og eldri svo kosningarétt sem síðan var orðin jafn
rétti karla árið 1920.
 1922 var Ingibjörg H. Bjarnason kosin á þing fyrst kvenna.

4. félagshreyfingar
 Undir lok 19. aldar kynntust Íslendingar fjöldahreyfingum.
 1884 var fyrsti vísirinn að stofnun bindindishreyfingar á
Íslandi. (kristileg gildi,strangt siðferði)
 Áfengisneysla var stórt vandamál og þeim fjölgaði sem vildu algert
áfengisbann. (áfengisbann samþykkt í þjóðaratkvæðagreiðslu sem tók
gildi 1915 og stóð til 1935)
 Smygl og brugg jókst við þetta.
 Léttvínsbann afnumið til að mæta kröfum Spánverja sem keyptu
mikinn fisk af okkur.

5. félagshreyfingar - Frh.
 Starfsemin í stúkunum varð fyrirmynd að annarri félagsstarfsemi
sem spratt upp á Íslandi.
 Stofnun ungmennahreyfingarinnar átti stóran þátt í að efla
félagsþroska landsmanna.
 Hreyfingin hluti af þjóðernisbyltingu með kjörorðunum “Íslandi
allt”.Þjóðlegir siðir og heilbrigt samfélag.
 Nútímaíþróttaiðkun kom til sögunnar á sama tíma.
 Fólk leitaðist við að tala vandað mál.
 Áhersla á skógrækt jókst.
 UMFÍ heldur enn uppi öflugu starfi.