Sieci komputerowe cz.2

1. Moduł 4
Przygotowanie do projektowania – analiza wymagań
1. Po co ta sieć, czyli analiza potrzeb klienta
2. Analiza dokumentacji miejsca inwestycji

2. 2
1. Po co ta sieć, czyli analiza potrzeb klienta
Najważniejszym elementem każdego projektu sieci jest określenie potrzeb klien-
ta. Jeżeli przyszły projekt nie będzie zawierał wszystkich wymagań zamawiającego, sta-
nie się bezużyteczny. Podczas rozmowy z inwestorem należy uzyskać jak najwięcej in-
formacji odnośnie oczekiwań w stosunku do projektowanej infrastruktury. Na ich pod-
stawie projektant będzie musiał podjąć szereg decyzji, dotyczących m.in.:
 wyboru aplikacji sieciowych,
 wyboru sprzętu komputerowego na serwery i stacje robocze,
 wyboru topologii sieci i protokołów, jakie będą wykorzystywane do komunikacji,
 wyboru elementów okablowania (przewodów, przełącznic, gniazd końcowych),
 wyboru elementów aktywnych sieci (switche, routery),
 wyboru sposobu połączenia do sieci Internet,
 wyboru poziomu bezpieczeństwa i mechanizmów ochrony sieci.
Te i inne decyzje, które zostaną podjęte podczas tworzenia projektu mają służyć speł-
nieniu oczekiwań klienta. Na podstawie postawionych celów budowana jest specyfika
wymagań dla uściślenia kluczowych elementów projektu. To na podstawie tego doku-
mentu, po zaakceptowaniu przez obie strony, powstanie produkt finalny, jakim będzie
projekt sieci. Pamiętajmy! Specyfikacja wymagań będzie czytana przez osoby nie mające
wiedzy technicznej. Metoda jej spisania musi im pozwolić na łatwe zrozumienie zawar-
tych treści i ustaleń. Piszemy prosto, unikając technicznych określeń. Zapisane ustalenia
powinny umożliwiać jednoznaczną interpretację, nie pozostawiając miejsca na niedo-
mówienia. Dobre poznanie potrzeb inwestora to również możliwość stworzenia projek-
tu skalowalnego na przyszłość. Znając potencjał rozwojowy firmy można przewidzieć
ewentualne kierunki rozwoju sieci. Zastosowanie odpowiednich rozwiązań pozwoli
w przyszłości rozbudować sieć bez konieczności gruntownej wymiany istniejącej już
infrastruktury. Czy jesteś już przekonany o tym, jak ważna jest pierwsza rozmowa
i określenie potrzeb inwestora? Myślę, że tak, dlatego w ramach treningu proponuję Ci
przeprowadzić kilka rozmów z wirtualnymi klientami (np. z kolegami z klasy) i zapisa-
nie ich wyników w postaci specyfikacji wymagań.
2. Analiza dokumentacji miejsca inwestycji
Po ustaleniu najważniejszych założeń dotyczących inwestycji, czas przystąpić do
analizy dokumentacji miejsca projektowanej sieci. Posługiwanie się planami budynków
wymaga pewnej wiedzy i wprawy. Na podstawie dostarczonych rysunków technicznych
można zaplanować przebiegi okablowania oraz położenie zakończeń sieci. Odczytując ze
schematu długości ścian można zaplanować poszczególne odcinki okablowania. Na
przykładowym rysunku 4.1 widzimy plan budynku z naniesionymi informacjami doty-
czącymi jego gabarytów. Oprócz typowych informacji o rozmiarach, można na planach
budynków znaleźć rozłożenie instalacji wodno-kanalizacyjnych i energetycznych. Dys-
ponując taką wiedzą już wstępnie można wykluczyć niektóre lokalizacje z posadowienia
np. szafy teleinformatycznej. Spoglądając na nasz przykładowy rysunek można zauwa-
żyć pomieszczenia sanitarne i ciągi komunikacyjne (klatkę schodową). Pomieszczenia te
najczęściej będą poza zasięgiem zainteresowania projektantów. Czasami niestety istnie-
je potrzeba poprowadzenia okablowania przez pomieszczenia sanitarne. W takim wy-
padku należy zastosować odpowiednią technologię montażu, zabezpieczając kable przed
skutkami wilgotnego środowiska.

3. 3
Rysunek 4.1 Przykładowy rysunek budynku
Źródło: http://www.gdynia.pl/g2/2008_03/16512_fileot.jpg
Czy plany budynku dają nam wystarczającą wiedzę do zaplanowania przebiegów oka-
blowania? Spójrzmy na jeszcze jeden przykładowy rysunek:
Rysunek 4.2 Przykładowy rysunek budynku
Źródło:
http://killer.iweb.pl/forum_users/Jerzy/Dom/dom%20projekt%20PnB%200.jpg

4. 4
Podobnie jak na pierwszym planie, możemy ocenić długości poszczególnych ścian.
Informacja taka będzie niezbędna do oszacowania długości okablowania. Pomieszczenie
nr 8 jest wyposażone w urządzenia sanitarne, co wskazuje na jego przeznaczenie. Wra-
cając do naszego pytania, wiedza jaką pozyskamy z planów jest niezbędna do wstępnego
zapoznania się z topologią budynku. Informacje o wymiarach są dla nas podstawą do
szacunków odległości kablowych. Pamiętać jednak należy, że to tylko szacunek, bo wy-
kończone pomieszczenie może mieć inny wymiar. Ściany pogrubione glazurą czy boaze-
rią stanowią inną przeszkodę przy przejściach przez ścianę. Pomieszczenia z pokrytymi
wykończeniem ścianami zmieniają również swoje gabaryty. Jak w takim razie zdobyć
właściwe parametry do sporządzenia projektu? Udać się na wizję lokalną.
a. Wizja lokalna, określenie miejsc potencjalnie „trudnych”
Tylko obejrzenie miejsca przyszłej inwestycji da nam pełen pogląd na sytuację,
z jaką będzie musiał się zmierzyć projektant. Posiadając już wstępne założenia przystę-
pujemy do obejrzenia pomieszczeń. Dobrze jest, jeżeli wizja lokalna odbywa się w obec-
ności przedstawiciela inwestora. Jeżeli jest taka możliwość, oglądu dokonujemy z admi-
nistratorem budynku, konserwatorem lub inną osobą, która oprócz upoważnienia po-
siada wiedzę na temat budynku. Często w trakcie eksploatacji dokonywane są zmiany
np. w instalacjach, nie zawsze nanoszone na plany budynku. Z przeprowadzonej wizji
dobrze jest wykonać dokumentację fotograficzną. Nie żałując karty w aparacie, fotogra-
fujemy wszystkie newralgiczne punkty. Tylko oglądając pomieszczenia możemy przeko-
nać się o rodzaju ich wykończenia. Często okładziny ścienne lub podłogowe determinują
technologię wykonania okablowania i punktów dostępowych. Jeżeli mamy do czynienia
z remontowanym pomieszczeniem, możemy pokusić się o schowanie instalacji pod tynk.
Inaczej jest, jeżeli budynek jest w trakcie eksploatacji, a niszczenie podłóg czy ścian mu-
siałoby łączyć się z czasowymi utrudnieniami. Odwiedzenie miejsca inwestycji pozwoli
nam zlokalizować inne niespodzianki w postaci stałych zabudów czy innych elementów
trudnych do przestawienia. Na zdjęciach znajdują się przykładowe niespodzianki jakie
mogą nas spotkać:
Rysunek 4.3 Stary sejf często znajduje się w pomieszczeniach biurowych
Źródło: http://bi.gazeta.pl/im/8/11578/z11578838Q,Tajemniczy-sejf-w-
szczecinskim-Urzedzie-Morskim.jpg

5. 5
Rysunek 4.4 Ścianki działowe wykonane w lekkiej technologii
Źródło: http://www.scianki.info.pl/__temp__/zabudowa-
ff7172884d86b96b7a0b37257a25994b_800_600__pl.jpg
Rysunek 4.5 Meble biurowe ustawione "wyspowo"
Źródło: http://www.biura-wroclaw.com/wp-content/uploads/2011/02/1-20.jpg

6. 6
Sejf do przechowywania ważnych dokumentów lub wartości pieniężnych, zapre-
zentowany na rysunku 4.3, to częste wyposażenie starych biur. W przypadku prowadze-
nia okablowania w tym pomieszczeniu należy zakładać, że ze względu na wagę sejfu, nie
będzie możliwości zmiany jego lokalizacji.
Rozwiązanie, z jakim możemy się spotkać w przestrzeni biurowej to lekkie kon-
strukcje ścienne przedstawione na rysunku 4.4. Ze względu na ich wykonanie, raczej
jako stałych „mebli” niż elementów konstrukcyjnych budynku, próżno ich szukać na pla-
nach budowlanych. Jeżeli przed przystąpieniem do prac nie odwiedzilibyśmy tego po-
mieszczenia, myślę, że projekt byłby niestety wadliwy. Przestrzeń biurowa to ostatnio
pole do popisu dla projektantów wnętrz. Meble ustawione w postaci wysp (rysunek 4.5)
wymagają specjalnych technologii prowadzenia okablowania. Pomieszczenia takie
w trakcie remontu powinny zostać wyposażone w niezbędne instalacje, zamontowane
w specjalnych zasobnikach podłogowych. Ustawienie mebli w okolicy zasobnika pozwoli
na łatwe zasilenie urządzeń na biurku, podłączenie telefonu czy sieci komputerowej.
Myślę, że po tych przykładach przekonałem Cię, że warto odwiedzać miejsce inwestycji.
Oczywiście nie zawsze musisz to robić osobiście. Są przecież współpracownicy, którzy
potrafią się posługiwać głową i aparatem. Po wizji lokalnej powinieneś:
 posiadać kompletną dokumentację fotograficzną,
 wiedzę od pracownika firmy o ewentualnych, możliwych utrudnieniach,
 sporządzić notatkę podpisaną przez upoważnionego przedstawiciela inwestora.
Co to za notatka? Po co notatka? Nie wystarczą zdjęcia? W trakcie rozmów możecie do-
precyzować wiele szczegółów, których nie było w specyfikacji wymagań. Np. prezes zle-
cił, aby administrator budynku wskazał miejsce przewiertów przez stropy, ściany. Zapi-
sanie takich wytycznych w notatce uchroni cię od ewentualnej odpowiedzialności
w przypadku zmiany decyzji inwestora. Czy trzeba spisywać wszystko dokładnie? Im
dokładniej, jednoznaczniej, precyzyjniej, tym mniej niedomówień, a projektant czytając
nie będzie się niczego domyślał.
b. Wstępne ustalenie miejsc punktów dostępowych i punktów zbior-
czych sieci
Jednym z ważniejszych elementów naszego projektu będzie posadowienie punk-
tów dostępowych oraz zbiorczych punktów sieci. Podczas spotkania z przedstawicielem
inwestora należy ustalić miejsce zakończeń sieciowych. Ponieważ to my mamy doświad-
czenie w budowaniu sieci, proces decyzyjny powinien być wspierany. Przyszły użyt-
kownik sieci przeważnie wie, gdzie chciałby zainstalować komputery, drukarki sieciowe.
Posadowienie zakończeń sieci powinno jednak uwzględniać wymogi technologiczne,
a także być podparte doświadczeniem z podobnych inwestycji. Jeżeli inwestor nalega na
daną lokalizację, projektant, pod warunkiem spełnienia możliwości technicznych, powi-
nien zaprojektować taki punkt. To zleceniodawca jest płatnikiem, a my tylko mamy
spełnić jego wymagania. Często w takim przypadku podczas eksploatacji będzie ko-
nieczna przeróbka. Jak udokumentować ustalone miejsca instalacji? Może być to w po-
staci dokumentacji fotograficznej z odpowiednią notatką. Często w trakcie komplekso-
wej adaptacji pomieszczeń realizowana jest też sieć komputerowa. W takim wypadku
można zastosować wspomniane wcześniej technologie podłogowe. Przykład realizacji
takiej inwestycji przedstawiony jest na kolejnych rysunkach.

7. 7
Rysunek 4.6 Przygotowanie do instalacji podłogowych punktów dostępowych
Źródło: http://obrazki.elektroda.pl/1771229000_1368558544.jpg
Rysunek 4.7 Widok zainstalowanego punktu podłogowego
Źródło:
http://nansen.com.pl/zdjecia/puszka_podlogowa/puszka_podlogowa_7.jpg

8. 8
Rysunek 4.8 Widok podłogi z zainstalowanymi punktami przyłączeniowymi
Źródło:
http://nansen.com.pl/zdjecia/puszka_podlogowa/puszka_podlogowa_6.jpg
Zakończenie okablowania w punkcie zbiorczym zrealizowane będzie w szafce te-
leinformatycznej naściennej lub stojącej. Wybór miejsca jej instalacji nie może być przy-
padkowy. Z jednej strony jest to ważny element bezpieczeństwa sieci i nie powinien być
dostępny dla wszystkich. Druga prawda jest taka, że dostęp do szafy musi być łatwy dla
obsługi i nie utrudniać pracy innym osobom. Idealnie jest, jeżeli dysponujemy osobnym
pomieszczeniem. Jeżeli nie, powinien to być raczej pokój, w którym nie przebywają pra-
cownicy w sposób ciągły. Szafy teleinformatyczne często wymagają dodatkowego chło-
dzenia. Zainstalowanie większej ilości urządzeń często zmusza do podłączenia klimaty-
zacji. W takim przypadku przebywanie pracowników w sąsiedztwie szafy narażało ich
będzie na ciągły hałas i wymuszony obieg powietrza (tzw. przeciąg).
Rysunek 4.9 Szafka teleinformatyczna naścienna 6U
Źródło: http://szafyrack.pl/data/images/Szafa-wiszaca-19-6U-450mm-2-500.jpg

9. 9
Jak powinno wyglądać miejsce do instalacji szafy? Najważniejsze, żeby pozosta-
wiało możliwość swobodnego dostępu, zarówno z przodu, jak i z boków. Jak widać na
rysunku 4.9, zarówno podczas instalacji, jak i późniejszej eksploatacji, wymagany jest
swobodny dostęp do szafki. Dołożenie lub wymiana okablowania lub innego elementu
wyposażenia nierzadko i tak wymaga ekwilibrystycznych umiejętności. Ilość miejsca
w szafach wolnostojących jest przeważnie większa.
Rysunek 4.10 Szafa teleinformatyczna 42U
Źródło: http://www.fca.com.pl/img/media/0s44%20-%20OSZB_1.jpg
Jednak w przypadku zakańczania wielu kabli sieciowych i instalacji niezbędnych urzą-
dzeń, często i takie szafy okazują się zbyt małe. O tym projektant też powinien pamiętać
i przy dużych sieciach starać się rozkładać sieć na kilka punktów dystrybucyjnych lub
korzystać, jeżeli to potrzebne, z więcej niż jednej szafy.

10. 10
Rysunek 3.11 Szafy teleinformatyczne
Źródło: http://seit.pl/zdjecia_uslugi/3.jpg
Podsumowując, miejsce instalacji jednego i drugiego końca kabla sieciowego jest
decyzją inwestora. Jeżeli pozostawi to w gestii projektanta, powinno to jasno wynikać ze
specyfikacji wymagań. Ustalenia punktów dostępowych oraz dystrybucyjnych sieci po-
winny być zaakceptowane przez przyszłego właściciela przed ich ostatecznym wpisa-
niem w projekt.

11. 11
Bibliografia:
1. Halska B., Bensel P., Kwalifikacja E.13. Projektowanie lokalnych sieci komputero-
wych i administrowanie sieciami. Podręcznik do nauki zawodu technik informatyk.
Część 1., Gliwice, Helion 2013
2. Dye M.A., McDonald R., Ruf A.W., Akademia sieci Cisco. CCNA Exploration. Semestr
1 Podstawy sieci. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 2011
3. Pawlak R., Okablowanie strukturalne sieci. Teoria i praktyka. Wydanie III, Gliwice,
Helion 2011
Netografia:
1. Dipol Sp. J., Poradnik FSFSF Instalatora WLAN
http://www.dipol.com.pl/poradnik_instalatora_wlan_bib86.htm
2. ABC Szerokopasmowych sieci światłowodowych
http://www.szerokopasmowi.pl/
3. ABC pracy ze światłowodami dla początkujących
http://www.dipol.com.pl/abc_pracy_ze_swiatlowodami_dla_poczatkujacych__bib
329.htm
4. Rodzaje złącz w urządzeniach WLAN, GSM, 3G, LTE
http://www.dipol.com.pl/rodzaje_zlacz_w_urzadzeniach_wlan_gsm_3g_lte_bib52
5.htm