LH 5. mailarako egokitzapena Santillana

1. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua
Santillana- Zubia.
Lehen Hezkuntza 5. maila
1
ESKELETOA
Eskeletoaren funtzioak:
o Gorputzari forma ematen dio.
o Gorputz- jarrerari eusteko aukera ematen digu.
o Mugimenduan parte hartzen du.
o Organoak (garuna, bihotza, bizkar-hezur muina…) babesten ditu.
Hezurrak eta giltzadurak:
o Organo zurrun eta erresistenteak dira.
o Organo biziak dira: hazi egiten dira.
o Hiru hezur mota daude gorputzean:
Gorputza osatzen duten hezur guztien multzoa da ESKELETOA.
lauak
luzeak
laburrak

2. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua
Santillana- Zubia.
Lehen Hezkuntza 5. maila
2
o Hezur askoren muturrak kartilagoz estalita daude.
o Hezurrak lotailuen bidez elkartzen dira.
Giltzadurak:
o Eskeletoko hezurrak lotzen dituzte.
o Giltzadura mota bi daude:
Hezurra baino malguagoa eta bigunagoa da.
mugikorrakegonkorrak
Garezurreko
hezurrak lotzen
dituzten
giltzadurak

3. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua
Santillana- Zubia.
Lehen Hezkuntza 5. maila
3
Eskeleto hezurrak:
Buruko hezurrak
Gorputz-
adarretako
hezurrak
(besokoak)
Gorputz-
adarretako
hezurrak
(zangoetakoak)
Enborreko
hezurrak
Bihotza, birikak,
urdaila eta gibela
babesten dute.
Bizkarrezur-
muina babesten
dute.

4. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua
Santillana- Zubia.
Lehen Hezkuntza 5. maila
4
GIHARRAK ETA LOKOMOZIO
APARATUA
Giharrak
o Giharrak hezurrekin lotutako organoak dira.
o Hezurrak mugiarazten dituzte.
o Organo elastikoak dira: luzatu eta uzkurtu egiten dira.
o Organoak (garuna, bihotza, bizkar-hezur muina…) babesten ditu.
Gihar-sistema eskeletikoa:
o Giharrak
 Gihar hauek hezurrekin lotuta daude zurden bidez.
Gorputzeko organoak estaltzen dituzte.
Eskeletoaren mugimendua eragiten dute. Hauei
gihar eskeletikoak esaten zaie.

5. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua
Santillana- Zubia.
Lehen Hezkuntza 5. maila
5
Lokomozio-aparatuaren funtzionamendua:
LOKOMOZIO-APARATUA = GIHAR-SISTEMA ESKELETIKOA + ESKELETOA
Nerbio-sistemak
agindutako
mugimenduak
egiten ditu.
1.Giharrek garunaren eta
bizkarrezur-muinaren
aginduak jasotzen dituzte.
2.Giharra uzkurtu egiten da:
tamaina txikitu eta lotuta
dituen hezurretatik tira
egiten du.
3.Giharra erlaxatzen da:
Jatorrizko tamaina
berreskuratzen du, eta
hezurrak hasierako posiziora
itzultzen dira.
1.Eskeletoaren mugimendua
sortzen da giltzadura
mugikorrei esker.
2.Sarritan, bi gihar
antagonistak hartzen dute
parte: Kontrakoak.

6. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua
Santillana- Zubia.
Lehen Hezkuntza 5. maila
6
LOKOMOZIO-APARATUAREN
OSASUNA
Lokomozio-aparatuko lesioak
Hausturak zaintiratuak Gihar-kontraktura
Lokomozio-aparatua zaintzeko:
Dieta osasungarria
Kaltzioa eta fosforoa duten elikagaiak hartu
behar dira.
D bitamina hartu behar da: eguzkiaren bidez
edo dietan hartuz.
Glukosa duten elikagaiak hartu behar dira:
azukreak, lekaleak, patatak, zerealak
Ariketa fisikoa
Lagunduko digu:
- Aktiboago sentiarazten.
- Harremanak izaten.
- Lokailuak eta giharrak sendotzen.
Ariketa egin aurretik: beroketa ariketak.
Ariketa egin ondoren: luzaketa ariketak.

7. Natur Zientziak. EGITEN JAKIN proiektua
Santillana- Zubia.
Lehen Hezkuntza 5. maila
7
Gorputz-jarrera ona izatearen garrantzia