APUS, enkel dramaturgimodell for nyheitsproduksjon, ved Arild Nybø, http://mediebruket.no

1. Nøkkelord i journalistikken, ved Arild Nybø
KVA KJENNETEIKNAR EI NYHEITSSAK

2. KVA SAKA MÅ INNEHALDE
Det aller viktigaste kriteriet:

 saka MÅ innehalde ein konflikt
Konflikt er: Disharmoni/ubalanse:

 Avvik frå normalen (dess større dess ”betre”)
Ulike typar konflikt

 indre konflikt
 ytre konflikt

3. ULIKE TYPAR KONFLIKT
Indre konflikt:
Ytre konflikt:
 dilemma
 motsetnader
 draumar
 hindringar
 spenning
 usemje/krangel
 frykt
 kamp mellom det vonde og
Døme:
det gode
 spent før Idol-finale
 mykje meir enn forventa
 høgdeskrekk
Døme:
 frykta for fleire flyulykker
 Irak-krigen
 i sjuande himmel etter å ha
 Flyulykka på Stord vunne i lotto
 Sogndal i Champions League

4. KONFLIKT
Konflikten gjev grunnlag for å finne eit mest

mogleg presist fokus.

5. FOKUS
Fokus = Det vi vil fortelje i nyheitssaka vår

uttrykt i ei fullstendig setning
 Å velje fokus er å velje kva historie vi skal
fortelje
 Vi skal berre velje eitt fokus, fordi vi berre skal
fortelje ei historie om gongen

6. FOKUS
Føremålet med fokus er å gje grunnlag for kva

vi skal velje å ha med i saka
 - og kva vi IKKJE vil ha med i saka
TIPS: ”Eg vil fortelje historia om…” + fullstendig

setning med fokuset.

7. FOKUS
Ufokuserte nyheitssaker gjev:

 fleirehistorier som ikkje blir avslutta
 gjev ikkje svar på alle spørsmåla vi reiser i saka
Eit klart fokus bør kunne fungere som framlegg

til overskrift (headline)
 Eit klart fokus fortel EI historie

8. FRAMDRIFT
Framdrift i ein reportasje får vi når vi får

fortløpande svar på dei spørsmåla som blir
reist i fokus.
Framdrift kan blir skapt av

nyfikne

 spenning
 kjensler

9. ENKEL KOMMUNIKASJONSMODELL
Bodskap

 Sendar
 Medium
 Mottakar
Tydeleg bodskap!


10. APUS
Enkel forteljarmodell brukt i nyheitsproduksjon

Anslag

 Presentasjon
 Utdjuping
 Slutt

11. ANSLAG
Skape interesse

 Gje lyst til å lese og sjå meir
 Gje peikepinn på fokus
 Apellere til magen
 ”Teaser” for resten av saka
 Best resultat får vi når vi personleggjer

12. PRESENTASJON
Presentere fokus

 Presentere konfliktane som reportasjen
inneheld eller handlar om

13. UTVIKLING
Utdjupe fokus – konflikten

 Svare på dei spørsmåla som fokus reiser
 eller: handsame dei spørsmåla som fokus
reiser

14. SLUTT
Tilstrebe ein konklusjon

 Peike framover
 Spare på ei opplysning
 Få til ”punchline”

15. APUS-
APUS-MODELLEN
Alle deler er naudsynte og viktige.

Utan eit godt ANSLAG er det vanskeleg å gje ein

PRESENTASJON av konflikten (fokus) som fungererer.
Utan å presentere konflikten er det vanskeleg å gje ei

UTDJUPING som gjev meining for publikum.
Utan utdjuping er det vanskeleg å lage ein SLUTT som

er ein konklusjon eller peikar framover.

16. I PRAKTISK SKRIVING
Tittel – skal fange merksemda

 Må innehalde konflikten (fokus)
Ingress – bør om mogleg sløyfast

 Utdjupar konflikten
Brødtekst – gjev svar på spørsmåla som fokus

reiser
 kven –kva – kor tid – kvar - kvifor – korleis – kva
så?

17. KVALITETSSIKRING
Ha meir enn ei kjelde

 Sjekk kjeldene
 Vis til kjeldene (peikar)
 Skriv korrekt språk
 Få andre til å lese gjennom
 Bruk stavekontroll

18. MOGLEG TITTEL: ”BRÅK I BALESTRAND”