1. 2001 KRİZİ VE
OTOMOTİV
SEKTÖRÜ
NUR NAZLI ŞEN
ANIL CEYHAN
MEHMET YETKİN
BAHADIR OBUZ
2. İçindekiler:
Otomobilin tarihçesinden,
Otomotiv sektörünün önemi ve
ekonomiye katkısından,
Türk otomotiv sanayinin yıllara göre
değişiminden,
2001 yılında otomotiv sektöründeki
değişimlerden ve
Firma bazındaki analizlerden
bahsedeceğiz.
3. Otomobilin tarihçesi
Arabanın ilk bulunuşu
M.Ö. 4000 yılına
dayanmaktadır.
1770‟li yıllardan
itibaren hayvansal
güçle çekilen arabalar
ortaya çıktı.
Otomobilin ilk prototipi
sayılan Cugnot‟un
„özitmeli taşıtı‟ saatte 4
km hızla 4 kişi
taşıyabilen bir yük
arabası idi.
4. 1908 yılında Henry Ford
„‟T Modeli‟‟ araçları
piyasaya
çıkardı.General Motors
o yıllarda ikinci devdi.
BU dönemde otomotiv
sanayi ABD hakimiyeti
ve önderliğinde gelişti.
Ardından
Japonya, Almanya, İtal
ya,Kanada ve
İspanya‟da bu
sektörde gelişme
kaydetti.
5. Otomotiv sanayii, seri üretime geçtiği
günlerden itibaren ve özellikle de günümüzde
dünyadaki üretim sektörlerinin lokomotifi olarak
görülmektedir. Bu dev sanayi, tüm dünyada
yarattığı 500 milyar dolarlık cirosu, ana ve yan
sanayi kuruluşları ile sektörün diğer yan dallarında
doğrudan ve dolaylı olarak istihdam ettiği 40
milyonu aşkın çalışanıyla, sermaye
yatırımları, teknolojik gelişmeler ve bilgisayar
uygulamaları sonucu dünya ticaretine miktar ve
değer olarak yaptığı katkının boyutları ile her
zaman dikkatleri çekmiştir.
6. Firma Bazında Batı Avrupa’da 2012 Yılı Ocak-Ekim Döneminde
Trafiğe Kaydedilen Yeni Otomobiller
7. Otomotiv sektörünün önemi
ve ekonomiye katkısı
Günümüzde
otomotiv
sektörü, gelişmiş ve
hatta gelişmekte
olan ülkeler için
“anahtar” sektör
rolündedir.
Otomotiv
sektörünün bu denli
bir öneme sahip
olmasının başlıca
nedeni, bu sektörün
diğer sektörlerle
olan yakın ilişkileridir
.
8. 1960‟lı yıllara kadar
Türkiye‟de sadece
Amerikan ve bazı
Avrupa otomobilleri
bulunuyordu.
Dönemin başkanı Cemal
Gürsel‟in girişimiyle yerli
otomobil „‟Devrim‟‟ adlı
otomobil üretildi.
Aceleye gelmesi
yüzünden resmigeçit
sırasında yolda kalan
Devrim‟den sonra ilk
üretilen yerli araba
Anadol‟dur.
Anadol‟dan sonra ilk
üretilen araba
Renault‟dur.
9. Toplam üretim miktarında en
yüksek paya sahip ürün otomobildir.
Özellikle 2000 yılına kadar toplam
üretim içerisinde otomobilin payının
çok yüksek olduğu görülmektedir.
Fakat bu yıldan sonra, otomobil
üretimindeki istikrarlı artışa rağmen,
toplam üretimdeki payının azaldığı
gözümüze çarpmaktadır.
13. A.Krizle otomotiv sektörü 10 yıl
geriye döndü – Ufuk SANDIK
(Hürriyet)
Birbiri ardına yaşanan ekonomik
krizler, otomotiv başta olmak üzere
tüm sektörleri olumsuz etkiledi.
Otomotiv sektörü için ise „kabus‟ yılı
oldu.200 yılında rekorlar
kırılırken, 2001 yılında dibe vuruldu.
14. A.1. Vergi indirimi de
kurtaramadı
Önce Ek Taşıt Alım Vergisi'ni yüzde
6'ya, daha sonra KDV'yi yüzde 18'e
indirdi. Buna bayilerin kampanyaları
da eklenince cazip fiyatlar oluştu.
Tüm bunlar da otomotiv sektörünü
kurtarmaya yetmedi.Toplam satışlar
%74 azaldı,son 10 yılın en düşük
seviyesine düştü.
15. A.2. Otomotiv en fazla ihracat
yapan üçüncü sektör oldu
İç pazarda duran talep, otomotiv
sektörünü dış pazarlara yoğunlaştırdı.
Böylece, Türkiye ekonomisinde
yaşanan tarihi küçülmeye
rağmen, otomotiv sektörü ihracat
sayesinde ayakta kaldı. Kamyonet
ihracatı %175 artış
yaşarken, otomobil ihracatı %83 artış
yaşadı.
16. A.3. 2002 yılında otomobil
satın almak artık zor
2001 yılı otomobil almak için cazip
fiyatlar sundu ancak yarın böyle
olmayacak.Ek taşıt alım vergisi ve
kdv oranlarındaki geçici indirim sona
erecek.Tüm bunlara otomotivcilerin
2001‟de erteledikleri zamlar da
eklenince 2002‟de otomobil satın
almak daha zor hale gelecek.
17. B. 2001’de vites büyütmek zor
oldu – Memduh TAŞLICALI
(Zaman)
Otomotivde canlı geçen 2000
yılının ardından şubat ayında
başlayan kriz ortamı bütün yıl
devam etti. Stok-indirim ikilemiyle
geçen bir yılda sektör için ihracatın
önü açıldı, nakiti olan tüketici altın
devrini yaşadı.
18. 2001‟in ilk günlerinde ABD‟nin
otomotiv merkezi Detroit‟te
sergilenen gelecek 8 yılın modelleri
ziyaretçileri büyülemişti. Ancak 8 ay
sonra yaşanan uçak saldırıları
dünya ekonomisini olduğu gibi
otomotiv dünyasını da derinden
sarstı; dünyanın büyük otomotiv
grupları küçülmeye gitmek zorunda
kaldı.
19. Şubat ayından itibaren Türk Lirası‟nın
döviz karşısında aşırı değer
kaybı, döviz tasarrufçusunun
otomobil alımını
kolaylaştırırken, döviz taksitli ya da
banka kampanyaları ile otomobil
alanlar için kâbus haline dönüştü.
Belirsiz ortam, otomobil talebinin bir
yılda tam 4 kat düşmesine yol
açarken, elinde nakit parası olanlar
için otomobil alımı çok kolay ve ucuz
hale geldi.
20. Krizle birlikte Türkiye‟de kurulu
otomotiv fabrikaları sorgulanır hale
geldi; sadece iç pazara üretim
mantığı sona erdi. Sabancı
ortaklığındaki Toyota otomobil
fabrikası tamamen Japonların
sermayesi altına alındı, Honda‟da ise
görüşmeler devam ediyor! Güney
Koreli Hyundai, Türkiye‟den yıllık 400
milyon doları bulacak bir ihracat
projesi başlattı.
21. C. 2002 büyüktür 2001 – Ayşe
AYDIN– Hürriyet
İhracat İyi Geldi
Perakendecilik sektörüne yönelik eğitimler
veren Soysal Danışmanlık'ın Yönetim Kurulu
Başkanı Suat Soysal'a göre sektörde işten
çıkarmaların az olmasının ana nedeni
şirketlerin satış yapmak için satış
elemanlarına ihtiyaç duymaları: „„Krizde çok
fazla mağaza kapanmadı ama mağaza
açma oranı düştü. Yeni mağaza açma
projelerinin yüzde 90'ı durduruldu. Satış
elemanları ve mağaza yöneticileri işlerini
korudular. Sektörde yüzde 15 oranında işten
çıkarma oldu.„„
22. D. Volkswagen: Türkiye'yi
mutlu günler bekliyor –
Hürriyet
Volkswagen AG Yönetim Kurulu
Başkanı Dr. Ferdinand Piech, „„Türk
ekonomisi kısa zamanda iyileşecek.
Sizi gelecekte mutlu günlerin
beklediğine inanıyorum. Volkswagen
Türkiye'ye güveniyor‟‟ dedi. Piech, 35
milyon dolara yapılan ve
Volkswagen'in dünyadaki en büyük
showroom'u olan İstanbul
Haramidere'deki Doğuş MarktPlatz'ı
hizmete açtı.
23. D.1. Doğuş’a Desteğe Devam
Dr. Piech, Türk ekonomisi ve otomotiv
sektörünü şöyle değerlendirdi:
„„Doğuş Grubu'nun Türkiye'deki
faaliyetlerini desteklemeye devam
edeceğiz. Zaten bu yatırım Türkiye'ye
olan güvenimizin bir göstergesi. Ulusal
ekonominin çerçeve verilerinin de çok
hızlı bir şekilde stabilize olmasını
umuyoruz. Bundan orta vadede
otomobil piyasası da uygun büyüme
oranlarıyla yararlanacaktır. „‟
24. E. Reel Sektörde Yapılanma
Şart – Prof. Dr. Necmi
GÜRSAKAL – Bursa
2001 yılında önemli bir devalüasyon
yaşadığımızı bir yana not edelim ve
bu yılda “Bursa sanayi açısından
2001 yılına baktığımızda en çarpıcı
olgu olarak ne görüyoruz ?”
sorusunu soralım. Sorunun cevabı şu:
En çarpıcı olgu olarak, 2000 yılının
yıldız sektörü diyebileceğimiz
otomotiv sektörü de yapılan
devalüasyonla dönüp dolaşıp 1997
yılının cirosu düzeyine geliyor.
25. Hiç lafı uzatmadan konuşalım. Bursa
sanayiinde çok net olarak ikili bir yapı
gözleniyor. Bir grupta otomotiv ve
tekstil, diğer grupta ise makine, elektrik–
elektronik ve gıda sektörleri.
26. E.1. Son Beş Yılda İstihdamda
Gelişmeler
1997 yılında ilgilendiğimiz beş
sektörde istihdam edilen kişi sayısı
toplam olarak 65611 kişi. 2001 yılına
geldiğimizde ise bu toplam 71462
kişiye yükselmiş.
Daha da ilginci otomotiv sanayi 1997
yılında 35000 kişiye iş imkânı
sağlarken, 2001 yılında da yine
hemen hemen 35000 kişiye (
gerçekleşen sayı 35884 ) iş imkânı
sağlıyor.
27. Son beş yıllık dönemde ihracata
çalışma olgusu artarken, cirolar ve
karlar azalmış, öz sermayeler
erimiştir.