ჩემი მხარის ტურისტული გიდი

1. ს ა მ ტ რ ე დ ი ა
ავტორი: დათო
ნიკოლეიშვილი

2. დღეს ჩვენ მოვინახულებთ საქართველოს
ერთ-ერთ მუნიციპალიტეტს სამტრედიას

3. საიდან მოდის სახელი
სამტრედია
სახელი სამტრედია მეგრული ტოპონიმიდან
მომდინარეობს,მას ადრე სამტრედიხა ერქვა-(სამტრე-მტრის
მიერ ნიშანში ამოღებული ალაგის მანიშნებელია, დიხა კი
მეგრულად მიწას ნიშნავს ანუ ქალაქის სახელი ასე იშიფრება
სამტრე მიწა)ასევე სამტრედია სამტრედედან მომდიარეობს,
რადგან პატარა რამდენიმე კოლიანი სოფლის სამტრედიის
მოსახლეობა მტრედების მოშენებით ყოფილა დაკავებული
თუმცა დასახლების სახელწოდებასთან დაკავშირებითა
სხვადასხვა მოსაზრება არსებობს.

4. პირველ რიგში ვისაუბროთ
მის გეოგრაფიულ
მდებარეობაზე.
სამტრედია მდებარეობს კოლხეთის
დაბლობზე, მდინარე რიონის მარჯვენა
სანაპიროზე, ზღვის დონიდან 25მ-ზე,
ქუთაისიდან დასავლეთით 27
კილომეტრში, თბილისიდან 244 კმ.
ქალაქი გაშენებულია 40,76 კვადრატულ
კილომეტრზე.სამტრედიაში ზღვის
ნოტიო სუბტროპიკული ჰავაა, იცის
თბილი ზამთარი და ცხელი ზაფხული.

5. ახლა კი მის ისტორიაზე
ვისაუბროთ
სამტრედია ისტორიულ წყაროებში
იხსენიება XVIII საუკუნის II ნახევრიდან,
როგორც სოფელი სამტრედია. ის
ეკუთვნოდა თავად მიქელაძეებს. 1871-1872
წლებში თბილისი-ფოთის რკინიგზის
მშენებლობამ გაზარდა სამტრედიის
მნიშვნელობა. რკინიგზის სადგურისა და
მიმდებარე დასახლების მშენებლობა
თავდაპირველად მდინარე ცხენისწყლის
მეორე მხარე იგეგმებოდა, მაგრამ
მოსახლეობის წინააღმდეგობის შემდეგ
გადაწყდა სადგურის მშენებლობა სოფელ
სამტრედიის მიმდებარედ. ამ პერიოდიდან
სამტრედია მოხსენიებულია როგორც დაბა.

6. მოსახლეობა
1873 წელს სამტრედიაში 81 კომლი
ცხოვრობდა, ხოლო 1893 წელს კი 370
კომლი. 1919 წლის ბოლოსთვის
მოსახლეობა 12 000 კაცს შეადგენდა.
1921 წელს კი უკვე მიენიჭა ქალაქის
სტატუსი, ხოლო 1926 წელს
მოსახლეობა 13 913 ადამიანს
შეადგენდა.

7. ნიკო ნიკოლაძის
სახლ-მუზეუმი
ნიკო ნიკოლაძის სახლ-მუზეუმი მდებარეობს
სამტრედიის მუნიციპალიტეტის სოფელ დიდ
ჯიხაიშში. მუზეუმი 1951 წელს დაფუძნდა და
განთავსებულია
XIX-XX საუკუნეების ცნობილი საზოგადო
მოღვაწისა და მეცნიერის ნიკო ნიკოლაძის
საცხოვრებელ სახლში. სახლი აშენებული 1886
წელს და მეცნიერის მიერ სხვადასხვა კუთხიდან
ჩამოტანილი მცენარეებით გაშენებულ ბაღში დგას.
მუზეუმში დაცულია ნიკო ნიკოლაძის და მისი
ოჯახის მემორიალური ნივთები.ქარის ძრავა,
კოდაკის ფოტოაპარატის პირველი ნიმუში, მზის
საათი და სხვა. ნიკო ნიკოლაძე იყო ქართვეული
პუბლიცისტი, კრიტიკოსი, რევოლუციონერ-
დემოკრატი, პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე
და ილია ჭავჭავაძის ერთ-ერთი უახლოესი
თანამებრძოლი.

8. დავით აღმაშენებლის
საკათედრო ტაძარი
დავით აღმაშენებლის საკათედრო
ტაძარი 2011წლის 3_ნოემბერს გაიხსნა
ტაძრის მშენებლობას საქართველოს
კათოლიკოს-პატრიარქმა ილია II-მ 1990
წლის 9 ივლის საძირკვლის კურთხევით
ჩაუყარა საფუძველი,1991 წლის 5_ივნის
ტაძრისთვის საძირკვლის გაჭრა მოხდა,
გადაწყვა პანას ტიპის ტაძრის აშენება.
მშენებლობა 10 საუკუნის წინანდელი
მეთოდით მიმდინარეობდა,მისი
სიმაღლე (ჯვრით) 40 მეტრს აღწევს,
გამორჩეულია ტაძრის იერსახე,
გამოყენებულია უნიკალირი ქვა და
თითმის ყველა ქართული ისტორიული
ტაძრის ჩუქურთმის ფრაგმენტი.

9. სამტრედიაზე ლექსი
გალაქტიონ ტაბიძე
შენთვის არავის უძღვნია ლექსი,
რომ ვერ გამნვენ ალბათ ბედია,
შენ ხომ სახელი ატარე დაბა-
თან მხოლოდ დაბა და სამტრედია.
წინათ ბორბლები დილიჟანსების
გაიძახოდენ:ტობა,საჩინო
ეხლა კი მინდა უზარმაზარი
შენში ქალაქი აღმოვაჩინო.

10. გმადლობთ
ყურადღებისთვის
.