3. www.emeslegimvar.com
Dağıtım kavramını iki ana grupta inceleme, şu anda da geçerli bir anlayış
olmaktadır. Bunlar; kanal yönetimi ve fiziksel dağıtım yönetimidir.
Kanal yönetimi ve fiziksel dağıtım yönetimi birbirleriyle yakın ilişkili, fakat
faaliyet olarak birbirlerinden oldukça farklıdır.
Ayrıca birbirleri arasındaki alanlarda sık sık birbirine karıştırılmaktadır.
Dağıtım Kavramı
4. www.emeslegimvar.com
Dağıtım Kavramı
Kanal yönetimi, işletmenin dağıtım amaçlarını
gerçekleştirilebilmek için pazara giriş planlarının yapılması
ve organizasyonun iletişim ve ilişki faaliyetlerinin
yönlendirilmesi ile ilgilenir.
Fiziksel dağıtım yönetimi ise, pazarlama kanalı içinde yer
ve zaman yaklaşımlarında ürün mevcudiyetinin
sağlanması üzerinde odaklanır.
5. www.emeslegimvar.com
Fiziksel Dağıtım
Fiziksel dağıtım kavramı, teknolojik ve ekonomik gelişmelere bağlı olarak
sürekli bir değişim içindedir.
Fiziksel dağıtım, zaman ve yer faydası yaratılması ile ilgili bir kavramdır.
Pazarlama, mamullerin renk, şekil ve stilini tespit eder, satıcı ve alıcı
arasında en uygun iktisadi değiş tokuşu sağlar. Üretim ise, mümkün olan
en düşük maliyetle en yüksek kaliteli mamul üretmenin yollarını araştırır.
Fiziksel dağıtımın görevi de, arzu edilen miktarda mamulün istenilen yer ve
zamanda bulunmasını sağlamaktır.
“Dağıtım kanalları bir ray ise fiziksel dağıtım bu raylar üzerinde giden lokomotif ve
vagondur”
6. www.emeslegimvar.com
Fiziksel Dağıtım
Fiziksel dağıtım, dağıtım kanalının belirlenmesi ile birlikte mal ve
hizmetlerin alıcılara etkin ve verimli bir şekilde ulaştırılmasına
olanak tanıyacak sistem alt yapısının oluşturulmasıdır.
7. www.emeslegimvar.com
Fiziksel Dağıtım
Malların yer ve zaman faydalarını sağlayan bir pazarlama
fonksiyonu biçiminde ifade edilebilen fiziksel dağıtım, mamul
malların üretim noktasından tüketicilere akışını ve bazı hallerde
de hammaddelerin arz kaynaklarından üretim başlangıcı
noktasına akışını belirten ve bu bakımdan, ambalajlama ve
malzeme aktarımı, depolama, stok yönetimi ve sipariş işleme,
taşıma, pazar tahmini, müşteri hizmetleri faaliyetlerini içine alan
bir pazarlama fonksiyonu biçiminde tanımlanmaktadır
8. www.emeslegimvar.com
Fiziksel Dağıtım
Bazı yazarlar ise fiziksel dağıtımın hammadde sağlanmasından
daha çok mamullerin, tüketiciye ulaştırılmasını konu aldığını
belirterek fiziksel dağıtımın kapsamının daraltılmasını
önermektedirler. Bu yaklaşıma göre fiziksel dağıtım, mamullerin
satışa hazır duruma geldikleri noktadan, alıcılarına veya
tüketicilere, firmanın pazarlama politikaları ve genel amaçlarına
uygun bir biçimde ulaştırılmasını sağlayan ve başlıca taşıma,
depolama ve bilgi işleme sistemlerinden oluşan bir pazarlama
bileşenidir.
9. www.emeslegimvar.com
Fiziksel Dağıtım
Yine fiziksel dağıtım, geniş anlamda hammaddelerin ve mamullerin
yer değiştirmelerinden, taşınmasından ve dağıtımından, mevcut
sistemlerin geliştirilmesinden, işletme yönetiminin sorumlu olacağı
ve bu konu ile ilgili çalışacağı alan olarak belirlenebilir.
10. www.emeslegimvar.com
Fiziksel Dağıtım
“Fiziksel dağıtım, üretim noktasından tüketim noktasına kadar
hammadde, yarı mamul ve mamullerin elverişli bir şekilde akışını
planlamak, uygulamak ve kontrol etmek amacı ile geniş sayıda faaliyetleri
içeren bir deyimdir”.
Bu faaliyetler taşıma, depolama, ambalajlama ve malzeme aktarımı, stok
yönetimi ve sipariş işleme’yi kapsar.
11. www.emeslegimvar.com
Fiziksel Dağıtım
Fiziksel dağıtım, malların pazara fiziksel olarak akışıyla ilgilenir.
Dağıtım kanalı ile fiziksel dağıtım birbirini tamamlayan unsurlardır. Her
ikisinin amacı da üreticiyi tüketiciye ulaştırmaktır.
12. www.emeslegimvar.com
2. Dağıtım Kanalı Tanımı
Amerikan Pazarlama Birliğinin (AMA) tanımına göre dağıtım kanalı, mal
ve hizmetlerin pazarlamasında işletme içi örgütsel birimler ile işletme dışı
acentalar ve dağıtıcılar ile toptancılar ve perakendeci kurumlardan
oluşur.
13. www.emeslegimvar.com
Dağıtım Kanalı Tanımı
Dağıtım kanalı, ürün ve hizmetlerin pazarlamasını sağlamak amacıyla
işletme içi birimler ile işletme dışı acentalar, toptancılar, perakendeciler
vb. gibi aracı veya aracısız kuruluşların oluşturdukları bir örgüt veya
yapıdır.
14. www.emeslegimvar.com
Kaynakça
TEK Ömer Baybars, Pazarlama İlkeleri Global Yönetimsel Yaklaşım
Türkiye Uygulamaları, Geliştirilmiş 7. Baskı, Cem Ofset Matbaacılık
Sanayi A.Ş., İzmir, 1997.
Ahmet Hüsrev Eroğlu, İşletmelerin Dağıtım Kanalı Seçimini Etkileyen
Faktörler Ve Endüstri İşletmelerinde Bir Uygulama, Süleyman Demirel
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora
Tezi.
Editor's Notes
Fiziksel dağıtım kavramı ile ilgili farklı tanımlar yapılmış olup, bu tanımlar bir bütün olarak değerlendirilecektir. Fiziksel dağıtım alanındaki çalışmalar çok eskilere kadar uzansa da, gerçek anlamdaki çalışmalar tüketici ile üreticinin coğrafi bakımdan birbirlerinden uzak olmaları, işgücünün farklı bölgelerde ucuzlaması, uzmanlaşması ve sanayileşmenin başlaması gibi nedenlerle son yıllarda daha da önem kazanmaya başlamıştır.
Alıcıların istek ve gereksinimlerini optimum seviyede maksimize edip, işletmenin dağıtım giderlerini optimum seviyede minimize etmeyi kapsayan zor ve karmaşık bir süreçtir. İşletmeler hizmetleri sonucu oluşacak müşteri memnuniyet düzeyi ile dağıtım esnasında oluşacak harcamaları arasında bir denge oluşturmaya çalışmaktadırlar.
Alıcıların istek ve gereksinimlerini optimum seviyede maksimize edip, işletmenin dağıtım giderlerini optimum seviyede minimize etmeyi kapsayan zor ve karmaşık bir süreçtir. İşletmeler hizmetleri sonucu oluşacak müşteri memnuniyet düzeyi ile dağıtım esnasında oluşacak harcamaları arasında bir denge oluşturmaya çalışmaktadırlar.
Alıcıların istek ve gereksinimlerini optimum seviyede maksimize edip, işletmenin dağıtım giderlerini optimum seviyede minimize etmeyi kapsayan zor ve karmaşık bir süreçtir. İşletmeler hizmetleri sonucu oluşacak müşteri memnuniyet düzeyi ile dağıtım esnasında oluşacak harcamaları arasında bir denge oluşturmaya çalışmaktadırlar.
Fiziksel dağıtım kavramı 1950 yılından sonra ortaya çıkmış olup Amerikan Ulusal Fiziksel Dağıtım Yönetimi Milli Konseyi’nin (NCPDM) o yıllarda ve 1976 yılında yapmış olduğu kabul görmüş tanımı ise şu şekildedir:
Dağıtım kanalları saptandıktan ve kanalda yer alacak aracı işletmeler ve aralarındaki ilişkilerin belirlenmesinin ardından bu kanallarda malların fiziksel dağıtımının nasıl yapılacağı konusu ile ilgilenilir.
Kanalı oluşturan işletmelerin tamamı hem malın sahipliğinin devrini hem de mal akışını sağlarlar.
Dağıtım kanalı kavramını tanımlayabilmek için bir çok tanım yapılmış, bu tanımlardan bazıları birbirine çok yakın ve birbirini tamamlayan nitelikte iken bazıları ise farklı noktalara işaret etmişlerdir. Bu tanımların içinden en önemli olanları aşağıda çıkarılmıştır.
Bu tanım aynı zamanda halkın bildiği dağıtım kanalı kavramına en yakın dağıtım kanalı kavramıdır.
Dağıtım kanalları herhangi bir ürün veya hizmetin, üreticiden tüketiciye doğru hareketinde, mülkiyeti üzerine alan veya mülkiyetin transferine yardımcı olan kişi ve kuruluşlardır. Diğer bir tanıma göre dağıtım kanalı, bir mamulün üretimden tüketime kadar alınması veya satılması ile ilgili olan kurumların tümü olarak tarif edilebilir.
Sosyal yönünü içermesi bakımından verilen bir başka tanıma göre bir pazarlama kanalı, tüketicilerin belli bir ihtiyacını tatmin eden belli özelliklere sahip mallardan en az bir tanesinin pazarlanması konusunda, ilk üretici ile her kanalın her kademesinde yer alan diğer pazarlama ünitelerinden her kanal kademesi için belli pazarlama usul ve vasıtalarını kullanan en az bir tanesi arasında açık veya gizli bir anlaşma ile kurulan böylece söz konusu malın ilk üreticiden son tüketiciye doğru fiziki akımını, tüketicilerin genel temayüllerine göre, arz edilen yerde, arzu edilen miktarda, genel kabul gören şartlar dahilinde emre hazır bulunduracak tarzda, sağlamaya çalışan sosyo ekonomik bir sistemdir.
