အသိပညာရည္ နည္းပါးေသာ ျပည္သူလူထုကို အသံုးခ်ေနသလား။
- 1. အသိပညာရည္ နည္းပါးေသာ ျပည္သူလူထုကို အသံုးခ်ေနသလား။
အဘက္ဘက္မွ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈႏႈန္းေနာက္က်
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းရွိ အဘက္ဘက္မွ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈေနာက္က်ၿပီး ဆင္းရဲေသာ ျပည္နယ္သံုးခုတြင္
ရခုိင္ျပည္နယ္ပါ၀င္သည္မွာ အားလံုးအသိပင္ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္လူဦးေရသန္းေခါင္စာရင္း ထုတ္ျပန္မႈ အရ
ရခိုင္လူထု၏ ပညာေရးဆိုင္ရာအခ်က္အလက္မ်ားတြင္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အထက္ စာတတ္ေျမာက္မႈမွာ
ရာခုိင္ႏႈန္းအားျဖင့္ အားေကာင္းေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ အသိပညာဗဟုသုတနည္းပါးေနေသးသည္ကို
ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ အသက္(၅)ႏွစ္ႏွင့္အထက္စုစုေပါင္း လူဦးေရ(၁,၉၁၉,၇၂၀ ဦး)အနက္ အမ်ားအားျဖင့္
အတန္းမရိွလူဦးေရ (၃၁၉,၂၃၁ ဦး) ရိွျပီး မူလတန္းပညာကို (၉၈၄,၁၄၈ ဦး) လက္လွမ္းမီၾကေသာ္လည္း
အလယ္တန္းပညာထိ (၃၈၂,၆၉၅ဦး) ဆက္လက္တက္ေရာက္ေၾကာင္း သန္းေခါင္စာရင္းရလဒ္က ေဖာ္ျပေနၿပီး
အထက္တန္းကို(၁၄၂,၀၃၁ဦး) ႏွင့္ တကၠသိုလ္ကို(၇၆,၉၀၃ဦး)ထိ ဆက္တက္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္ကို
ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ပညာတတ္လူဦးေရ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ အလြန္နည္းပါးေနသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
ျပည္မမွာေနေသာ လူမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ ဒီပလိုမာ၊ မဟာဘြဲ႕လြန္မ်ား ဆက္လက္ တက္ေရာက္ႏိုင္သူမ်ား
ရွားပါးသည္ကို လက္ေတြ႔ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ လွ်ပ္စစ္မီးသံုးစြဲရသည့္ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ
အလင္းေရာင္အတြက္ ၁၂.၈ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖစ္ျပီး အစားအေသာက္ခ်က္ျပဳရန္အတြက္ ၁.၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ
ရွိပါသည္။ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕မ်ားေပါၾကြယ္၀ေသာ္လည္း ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ ၀.၁ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ သံုးစြဲခြင့္ရ
ပါသည္။
ငါးႏွစ္တာအေျပာင္းအလဲ
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရအသစ္တက္လာေသာ္လည္း အထက္တြင္ ေဖာ္ျပ
ထားသည့္အတိုင္းပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္၏ လူမႈေရး၊ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး ႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳး
တိုးတက္လာျခင္းမွာ အေတာ္ပင္ေႏွးေကြးခဲ့သည္။ ထိုေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား
တိုးတက္ေရးပါတီ(၃၈.၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း) ႏွင့္ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီ (၂၉.၇၉ ရာခိုင္ႏႈန္း) မွ
ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ရခုိင္ျပည္သူလူထုမ်ားက မဲေပးခဲ့ၿပီး ရခုိင္တိုင္းရင္းသား တိုးတက္ေရးပါတီမွ
ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အႏိုင္ရရွိခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပည္သူမ်ား ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့သေလာက္
ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏႈန္း ေႏွးေကြးခဲ့သည္မွာ အားလံုးအသိပင္ျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ အဘက္ဘက္မွ မဖြံ႔ၿဖိဳးခဲ့သည့္
အျပင္ လူမ်ိဳးေရးအဓိကရုဏ္းမ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္မ်ားပင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကို
ၾကည့္မည္ဆိုပါက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊မတ္လခန္႔တြင္ သေဘၤာအိုမ်ားကို ဆက္လက္သံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ေအာင္တံခြန္-၃
သေဘၤာ တိမ္းေမွာက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား အသက္ႏွင့္ပစၥည္းမ်ား ဆံုးရႈံးခဲ့ရဖူးသည္။ ၂၀၁၅
- 2. ခုႏွစ္ႏွစ္လယ္ေလာက္တြင္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး (အထူးသျဖင့္လမ္းမ်ား)၊
ဆက္သြယ္ေရးကိရိယာသံုးစြဲမႈမ်ားႏွင့္ လွ်ပ္စစ္မီးရရိွေရးတို႕ မဆို႔မဖို႔သာရရိွခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရိွရပါသည္။
ႏွစ္ပါတီပူးေပါင္း
အထက္ပါေဖာ္ျပသကဲ့သို႔ပင္ အဘက္ဘက္မွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏႈန္းေနာက္က်ေနေသာ ရခုိင္ျပည္အတြက္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္
တြင္ ရခုိင္တိုင္းရင္းသားတိုးတက္ေရးပါတီ (RNDP) ႏွင့္ ရခုိင္ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(ALD) တို႔သည္ အရပ္ဖက္
လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္ ႏွစ္ပါတီပူးေပါင္းၿပီး ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီ (ANP) ဟူေသာ နာမည္
ျဖင့္ ေပါင္းစပ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကသည္။ ပူးေပါင္းဖြဲ႔စည္းခဲ့ရာတြင္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္မ်ားတြင္
ရခုိင္တိုင္းရင္းသား တိုးတက္ေရးပါတီမွ ၃၂ ဦးပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ၇ ဦးပါ၀င္ခဲ့ရာ စုစုေပါင္း ၃၉
ဦးျဖစ္သည္။ ျပည္သူလူထုမ်ားအေနျဖင့္လည္း ထိုေပါင္းစပ္မႈအတြက္ အားရေက်နပ္ကာ ၀မ္းသာဂုဏ္ယူ
ခဲ့ၾကဖူးသည္။ ထိုကဲ့သို႔ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ေဖာ္ျပကာ ႏွစ္ပါတီပူးေပါင္းဖြဲ႔စည္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊
အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲႀကီးတြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီမွ မဲအမ်ားဆံုး အႏိုင္
ရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္လည္း ထိုကဲ့သုိ႔ ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီကို မဲေပးရျခင္းမွာ ရခုိင္ ျပည္
ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို အျခားျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းမ်ားကဲ့သို႔ အမီလိုက္ႏိုင္ရန္အလို႔ငွာ (သို႔မဟုတ္) စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး
ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမ်ားကို ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီမွ အႏိုင္ရကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ယခင္ထက္ ပိုမို လုပ္
ေဆာင္ႏိုင္ေတာ့မည္ဟု ယံုၾကည္အားကိုးေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ပါတီတြင္း သေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ား
ရခုိင္ျပည္သူလူထုမ်ားက ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီအေပၚတြင္ အမ်ားႀကီးေမွ်ာ္လင့္ထားေသာ္လည္း ၂၀၁၆
ခုႏွစ္ အစတြင္ ပါတီႏွစ္ခုၾကား အားၿပိဳင္မႈ ႏွင့္ မူ၀ါဒကြဲလြဲမႈမ်ား လူသိရွင္ၾကားျဖစ္လာပါသည္။ ရခုိင္အမ်ိဳးသား
ပါတီအေနျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္ဖြဲ႔စည္းခြင့္မရပါက အတိုက္အခံပါတီအျဖစ္ ရပ္တည္သြား
မည္ဟူေသာ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္းမီဒီယာမ်ားတြင္လည္း ဟိုးေလးတေက်ာ္
ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ႕(UNA) ႏွင့္ မဟာမိတ္အ
ျဖစ္မွ ရပ္စဲေၾကာင္းကိုလည္း သေဘာထားထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားႏွင့္
စပ္လ်ဥ္းၿပီးမွ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ၆ ဦး (ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေဟာင္း)တို႔က ၄င္းတို႔ႏွင့္ မသက္ဆိုင္
ေၾကာင္း၊ မသိ ေၾကာင္းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ေတာ္၀င္ႏွင္းဆီစားေသာက္ဆိုင္တြင္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္ခဲ့ရာ
ထိုပါတီ၀င္ ၆ ဦးကို ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီမွ ပါတီ၀င္အျဖစ္မွ ထုတ္ပယ္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းျဖစ္စဥ္ကို ၾကည့္
ျခင္းအားျဖင့္ ပါတီႏွစ္ခုမွာ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသည့္ သေဘာကို ေဆာင္ေနပါသည္။
ျပည္သူမ်ားအသံုးခ်ခံေနရျခင္းလား
- 3. ထို႔ေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္သူတစ္ဦးအေနျဖင့္ သံုးသပ္ရပါက ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီက
ပါတီႏွစ္ခုေပါင္းစပ္ျခင္း ကို စည္းလံုးညီညြတ္ၾကေလၿပီ၊ ငါတို႔ရခုိင္ျပည္ႀကီးေျပာင္းလဲေတာ့မည္ဟု
ေတြးထားေသာအေတြးမ်ားသည္ တက္တက္စင္လြဲေနၿပီးဟု သိလိုက္ရပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္၊
သံတြဲခရိုင္ႏွင့္ေက်ာက္ျဖဴခရိုင္မွ တစ္ခ်ိဳ႕မဲဆႏၵနယ္မ်ားမွ ရခုိင္ျပည္သူမ်ားဟာ ယခုကဲ့သို႔ ပါတီတြင္း
မစည္းလံုးမႈကို ႀကိဳတင္သိျမင္ခဲ့ၿပီး ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီမွ ကိုယ္စားလွယ္ကို မဲမေပးဘဲ
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD)ကို မဲေပးခဲ့ျခင္းေလလားဟု စဥ္းစားမိပါသည္။ တစ္သီး ပုဂၢလဆႏၵျဖင့္
ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီကို ထုတ္ခ်င္သည့္ ေမးခြန္းမွာ ယခုကဲ့သို႔ ပါတီႏွစ္ခု အားၿပိဳင္ေန မည့္အစား ၄င္းတို႔ကို
မဲေပးခဲ့သည့္ ရခုိင္ျပည္သူမ်ားကို လွည့္စားခဲ့ျခင္းေလလား (သို႔မဟုတ္) အသံုးခ်ခဲ့ျခင္းေလလား။
အသိပညာမၾကြယ္၀ေသာ ျပည္သူလူထုကို ျပည္လည္ညွာတာ ေထာက္ထားျခင္း၊ ေလးစားျခင္းမရွိခဲ့သကဲ့သို႔
ျဖစ္ေနပါသည္။ လက္ရွိဦးေဆာင္ေနေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ ေနရာရယူမႈကိုသာ ဦးစားေပးၿပီး
ျပည္နယ္တိုးတက္ေရး ႏွင့္ ျပည္သူ ေကာင္းစားေရး ကို လ်စ္လ်ွဴ မရႈသင့္ေၾကာင္း၊ ဆက္လက္ၿပီး ပါတီႏွစ္ခု
အားၿပိဳင္ကာ ပါတီႏွစ္ျခမ္း အတိ အလင္းကြဲသြားပါက ပညာရည္နည္းပါးေသာ ရခုိင္ျပည္သူမ်ားမွာ
ေမ်ာက္သစ္ကိုင္းလြတ္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနမည္ျဖစ္ၿပီး ရခုိင္ျပည္အနာဂတ္မွာလည္း မပီျပင္၀ိုးတ၀ါးျဖင့္ ဆက္လက္
မႈန္၀ါးေန ဆဲပင္ျဖစ္ေနမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ တင္ျပလုိက္ရပါသည္။
၁၈၊ မတ္လ၊ ၂၀၁၆
