1) The document discusses industrial housekeeping and 5S methodology. It explains the importance of organizing the workplace, cleaning and maintaining standards of hygiene.
2) It emphasizes sorting out necessary and unnecessary items, cleaning, and establishing standards for organizing the workplace. Regular inspection and maintaining discipline are important aspects of industrial housekeeping.
3) The document provides guidance on implementing the 5S methodology in three phases - setting in order, shining, and standardizing. It stresses establishing designated areas for different items and tools, thorough cleaning and maintaining high standards of workplace organization.
7. Pahlaa
esa
7
evaM [-caaja- sao
puC kr foMk dMo
yaa izkanao lagaa
doM
AnaavaSyak vastuAao
kao CaMTo
1)
2)
yaa
sahI
cayana Parntu
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh
8. 8
vyaqa- kao gaaolaI
maarao
rNanaIit yaa
tknaIk
gaitivaiQa
Apnao ivaBaaga maoM
yaa kmpnaImao BaI
caarao trf doKo
@yaa doKnaa
hO :
1)
Aasa pasa kasqaana , maoja
kusaI-, maSaIna, ]pkrNa ,
dstavaoja , ibaKrIhu[-taro yaa
Anyasaamaana Aaid
2)
Pahlaa esa
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh
9. 99
vyaqa- kao gaaolaI
maarao
rNanaIit yaa
tknaIk
gaitivaiQa
kOsao doKnaa
hO :
A) Aasa pasa kasqaana vyavyaisqat
hO yaa nahIba) maaga- Av$w tao nahIyaid haÐ
tao iksa karNayaa vastu kIvajah sao
sa) TuTofuTo ]pkrNa yaa Kraba
maala yaabaokar haocauik Da[-yaa
jaaovyaqa- mao jagah raok rhIhO
;gkaogka QSys iMs+ [kqys lkeku
lh<+h]IysVQkeZ jaMgalagaI vastue
3)
Pahlaa esa
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh
10. 101010
vyaqa- kao gaaolaI
maarao
rNanaIit yaa
tknaIk
gaitivaiQa
ijanavastuAao kI ja$rtnahIhO
]nhofOMknaoko ilaeyaa rOD
Toga xao~ mao rKnaoko ilae
Apnao sauprvaa[-jar yaa [-caaja-
sao baat kroMrK rKavakIsamasyaa kao
phcaanao evaMkarNaao
kao durkrnao kIkaoiSaSa
kroM
4)
5)
[sa gaitivaiQakao
daohranaa naa CaoDo
p`itidnayaa hfto yaa
6)Pahlaa esa
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh
11. 11
evaM
vastuAao kI]pyaaoigata evaM [stomaala
krnaokI AvaiQa Aqaat- kaOnasaI vastu
phlao [stomaalahaogaI kaOnasaI baad
mao evaM iksavastu kI Aba ja$rtnahI
pDogaI ko AaQaar pr BaI [sa gaitivaiQakao
krsakto hOM. baokar saamaana jaao irpoyar
nahIkrvaayaa jaa sakta ibalkulaTUT gayaa hO
]sao kuDadanamaoM DalaoM baakI kao rOD
Toga xaO~ maoM rKoM evaM ek AvaiQa
inaSicatkrko rOD Toga xaO~ kao BaI KalaIkro
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh
13. 131313
dUsara
esa
13
evaM hr vastu kao
]sakI inayaimat
jagah pr rKoMM
P`a%yaok vastu ko ilae
ek jagah inaiScat
kroM
1)
2)yaa
eksqaana
inaiScat krnaa Parntu
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh
14. 1414
saaoca ivacaarkrsahI
sqaana sauinaiScatkrnaa
rNanaIit yaa
tknaIk
gaitivaiQa
P`a%yaok vastu koilae
naamaAaOr jagah
inaQaa-irtkroM
1)
2)
dUsara esa
P`a%yaok vastu ko
naama evaM jagah kI
inaSaanadohI /maai-k-ga
kroMyaa laobala lagaae
kOsao :
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh
15. 151515
saaoca ivacaarkrsahI
sqaana sauinaiScatkrnaa
rNanaIit yaa
tknaIk
gaitivaiQa
dUsara esa
A) vastu ko]pyaaoga kI AavaRit
koAaQaar pr jagah inaiSicatkroo
evaM sahI p`baMQa koilae tknaIk
AvaSya lagaaekOsao : jaOsao ikkBaIkBaI
p`yaaoga haonao vaalaI
vastuyaao kao qaaoDa dUrI pr
rKnaasahI hO hmaoSaa
[stomaala haonao vaalaI
vastuyaao kao najadIkrKoAaid
. fIfao maOqaD (FIFO method)
Aqaa-t jaao phlaoAayaa phlao [-
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh
16. 16161616
saaoca ivacaarkrsahI
sqaana sauinaiScatkrnaa
rNanaIit yaa
tknaIk
gaitivaiQa
dUsara esa
3) vastuyaao kI]icat
sTaoroja ka inaNa-ya
laoMkOsao :
A) vastuyaao ikiksma ko
AaQaar pr
jaOsao ik Da[-yaaoko ilaerOk
koimaklakoilaeT/o
maalarKnaoko ilaeibana
Aaid
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh
17. 171717
saaoca ivacaarkrsahI
sqaana sauinaiScatkrnaa
rNanaIit yaa
tknaIk
gaitivaiQa
hrvastu kao ja$rtko
ihsaaba sao sahI maa~a
mao rKnaoka inaNa-ya
laoMevaM ]tnaIhI
maa~amao jaarI krvaae.
4)
5)
dUsara esa
hmaoSaa P`a%yaok vastu
kao ]sakIinaSicatkIga[-
jagah pr inayaimat
vaaipsa rKoMevaM [sa
gaitivaiQakao daohrato
rhoM
Faculty : Mr. Sukhdeep Singh