2. CRT Monitors
• Cathode ray tube (CRT).
• Skjárinn inniheldur neikvæð rafskaut sem
geta innihaldið 15.000-30.000 volts.
• Skjárinn hefur fosfórkápu sem myndar
ljósmagn þegar straumi er hleypt í gegnum
kápuna.
• Straumurinn hleðst og afhleðst í gegnum
fosfórkápuna á víxl.
• Þrát fyrir afhleðslu helst birtan í stutta
stund, eða þar til kápan er hlaðin aftur.
• Ferlið er of snöggt til að augað greini það, en
misræmi skapar flökkt á myndinni sem er vel
greinanlegt.
3. Refresh Rate
• Myndin ferðast frá vinstra-efra horni á skjánum til
hægra-neðra horns.
• Þar sem ferill myndarinnar er í eina átt þarf að
endurnýja myndina reglulega.
• Sá tími sem það tekur geislann að ferðast þvert yfir
skjáinn er mældur í horizontal refresh rate (HRR).
• Sá tími sem það tekur að birta allan skjáinn og
staðsetja geislann á upphafsstað er mældur vertical
refresh rate (VRR).
• Of lágt VRR fær myndina til að flökta og veldur
notanda hausverk og augnþreytu.
• Einnig veldur of hátt VRR sömu truflunum á
skjánum, þó í minna mæli sé og veldur einnig sömu
einkennum hjá notanda.
• Góður tæknimaður hugsar um velferð notandans og
setur réttar VRR stillingar.
4. Phosphors and Shadow Mask
• Venjulegur CRT skjár hefur þrjá lampa, einn
lampa fyrir hverja fosfórkápu:
– Rauður.
– Grænn.
– Blár.
• Á bak við fosfórkápuna er maski sem hindrar
sambland milli lita.
• Samspil lampanna, fosfórskápanna og
maskans skapa það sem sést á skjánum.
• Veitið því athygli að myndlampinn skapar ekki
litina heldur fosfórkápann og maskinn.
Lampinn veitir aðeins birtunni þar í gegn.
5. Upplausn (Resolution)
• Upplausn er mæld sem fjöldi láréttra og lóðréttra
pixla (e. pixels).
• Heildar pixlar á skjá er margfeldið af umræddum
tölum:
– 640 x 480 = 307.200.
• Pixlafjöldi þarf að ganga upp í skjáhlutfall, eða því
sem næst:
– 4:3 Aspect (680 x 480 - 800 x 600 - 1024 x 768 -
1280 x 960)
– 16:9 / 16:10 Widescreen (1366 x 768 - 1920 x 1200).
• Hámarks upplausn á skjá er lágmarks stærð hvers
pixels.
– 1600 x 1200 upplausn hentar vel í 20” skjá en myndi
vera íllæsileg á 15” skjá ef hægt er að skapa slíka
6. Bandwidth
• Bandwidth er skilgreining á því hversu oft
myndlampinn í skjánum getur kveikt og
slökkt á sér á tilgreindu tímabili.
• Stærðin er mæld í megahertz (MHz).
– Meðalgóður 17” skjár ætti að höndla 150
MHz.
• Formúla til útreiknings á VRR:
– maximum VRR = bandwidth / pixels pr. page
• Dæmi um útreikning:
– 100.000.000 / (1024 x 768) = 127 Hz.
– 100.000.000 / (1200 x 1024) = 81 Hz.
7. LCD Monitors
• Litir á LCD skjá skapast af bylgjulengd ljóss.
• Polarized filter síar út liti með breytingu á
afstöðu bylgnanna.
• Sé polarized filter beint í ljósbylgju á 90° horni
hindrar það allt ljós í að fara í gegn.
• Seinni kynslóðar LCD skjáir hafa einnig
hlaðin element sem skiptist í 6 svæði á
skjánum til skapa mynd.
– Mismunandi hleðsla á elementum mynda einnig
liti skjásins.
• Þriðja kynslóð skjá kom með sk. Film
Transitors til að skapa skarpari liti heldur en
hlaðin element.
8. LCD Resolution
• Skjár hefur native resolution t.d. 1680 x 1050.
• Ekki er hægt að birta hærri upplausn en native
resolution því pxlarnir eru fixed.
• Ekki er heldur hægt að birta minni upplausn en native
resolution öðruvísi en að myndgæðin tapist.
– Ólíkt CRT skjám sem notar fleiri punkta eða færri eftir því
hvaða upplausn er notuð.
• Góð regla er því að stilla LCD skjá á native resolution
án undantekninga.
• Vegna hárrar upplausnar á LCD skjám er fólki með
slæma sjón gert erfitt fyrir að sjá á skjá sem hefur
bestu upplausnina.
– Því notar fólk minni upplausn og lifir frekar með því að
gæði myndarinnar séu verri.
– Windows XP leysir þetta vandamál með því að breyta
stafastærð, skugga og litum í stað þess að minnka
upplausn.
9. Brightness and Response Rate
• Mælieining birtu í LCD skjám er nits.
– Algeng birta er frá 100 til 1.000 nits.
• Response Rate er mældur í milliseconds:
– Eldri skjáir: 20-25ms.
– Nýrri skjáir: 6-8ms.
• Contrast Ratio:
– Lower Levels: 250:1
– Higher Levels: 1000:1
10. Projectors
• Tvær gerðir til:
– Rear-view projectors: Kemur í staðin fyrir myndlampa í
sjónvarp.
– Front-view projectors: Algengt í skólastofum og bíósölum.
• CRT Projectors skapa mjög skýra mynd en eru dýrir.
• LCD Projectors eru minni og ódýrari en skapa lakari
myndgæði.
• Birta er mæld í lumens:
– Algengur fjöldi lumens: 1.000-10.000 eftir stærð herb.
• Throw er mælieining fjarlægðar frá Projector til
myndflatar:
– Ef throw er 1:2 þar Projector að vera í 8 metra fjarlægð til
að skapa 4 metra mynd.
• Lamps flytur ljósmagnið frá Projector og þarfnast
öflugrar kælingar.
– Ekki taka Projector úr sambandi við rafmagn meðan
kæliviftan er að kæla hann niður eftir notkun.
11. Sizes
• CRT Size:
– Monitor Size: Heildarstærð skjásins.
– Viewable Image Size: Stærð raunverulegs
myndflatar.
• LCD Size:
– Ein stærð sem lýsir heildarstærð myndflatar.
– 15” LCD skjár gæti verið jafnstór og 17” CRT
skjár.
12. Connection
• CRT skjáir nota 15-pin DB tengi.
• LCD skjáir nota DVI digital tengi.
• Myndupplýsingar sem geymdar eru á RAM minni skjákortsins
eru hreinar digital upplýsingar.
– VGA skjákort og nýrri tegundir hafa stýringu sem víxlar digital
merki í analog sé skjákort tengt við analog skjá.
– Random access memory digital-to-analog converter (RAMDAC).
• Einnig eru til LCD skjáir sem geta tekið á móti VGA tengjum ef
skjákortið er analog.
– Þrátt fyrir það er LCD skjárinn ávallt digital.
• Digital tengi fyrir LCD skjáina heita DVI (Digital Video
Interface):
– DVI-D for Digital.
– DVI-A for Analog.
– DVI-A/D or DVI-I for both Digital and Analog.
• Upplausn á digital skjá er meiri en analog:
– 2048 x 1536 at 60 Hz.
13. Adjustments and Power Conservation
• Til að endurstilla litadýpt, birtu og skerpu er
Adjustment aðgerð til staðar á öllum LCD
skjám.
– Þó er hægt að stilla birtu og skerpu handvirkt.
• CRT skjár getur tekið allt að 75% af heildar
straum tölvunnar.
– Venjulegur skjár gengur á 120 watts.
• CRT skjár tapar gæðum eftir 10-15.000 klst
notkun.
– Það er því mikilvægt að slökkva á þessum skjám
í lok vinnudags.
• LCD skjár notar allt að 50% af straum CRT
skjás.
– Venjulegur skjár gengur á allt að 75 watts.
