2. Perpustakaan ialah sebuah bangunan yang menyimpan pelbagai koleksi sumber
maklumat dan menyediakan perkhidmatan, diuruskan untuk digunakan, dan diuruskan
oleh perbadanan awam (kerajaan), institusi mahupun persendirian. Jika dahulu
perpustakaan digunakan untuk menyimpan pelbagai koleksi bahan bercetak seperti
buku dan majalah, tetapi disebabkan kepesatan dunia maklumat, perpustakaan kini
dijadikan gudang yang menghimpunkan juga pelbagai sumber yang bersifat bahan
bercetak, elektronik, mahupun bahan bukan cetakan. Malah, kebanyakan perpustakaan
hari ini juga menyediakan perkhidmatan internet untuk kegunaan umum. Perpustakaan
terbesar adalah "Library of Congress".
PENGURUSAN SUMBER (SAINS PERPUSTAKAAN)
(a) Definisi Perpustakaan.
3. PENGURUSAN SUMBER (SAINS PERPUSTAKAAN)
(a) Definisi Perpustakaan.
Perpustakaan adalah satu oraganisasi/ jabatan yang mengelola, mengurus dan mengatur semua
bahan bercetak dan bukan bercetak secara bersistematik. Bertujuan untuk memudahkan
pengguna untuk mengenal bahan-bahan yang pelbagai jenis sama ada akses secara fizikal
ataupun maya
(b) Definisi Maklumat
Maklumat ialah data yang diproses atau data yang memberi makna yang difahami. Contoh
bilangan murid yang telah lulus peperiksaan yang dijalankan mengikut gred yang telah ditetapkan.
Berdasarkan data itu dapat dibuat kesimpulan mengenai kelemahan murid-murid tersebut dan
tindakan susulan dapat dibuat bagi meningkatkan prestasi.
(Raymond McLeod JR)
Data yang telah diproses menjadi maklumat yang dapat membantu dalam proses membuat
keputusan atau menyelesaikan masalah. Maklumat ialah hasil dari sumber yang akhir (siap) dan
sedia digunakan. Maklumat mempunyai nilai kerana ia membantu dalam proses membuat
keputusan dan mengurangkan ketidakyakinan dengan meningkatkan tahap pengetahuan
seseorang.(Raymond McLeod JR)
5. 1. Perpustakaan Negara
Perpustakaan negara merupakan perpustakaan terbesar untuk sesebuah negara dan mempunyai koleksi
terbanyak serta menjadi pusat rujukan utama. Kebanyakan perpustakaan negara juga dijadikan "Pusat
Bibliografi Nasional". Pengguna untuk perpustakaan negara adalah orang
awam sama ada rakyat negara terbabit atau masyarakat luar (terutama penyelidik yang mahu membuat kajian
terhadap negara terbabit). Belanjawan perpustakaan negara adalah di bawah kerajaaan yang mentadbir
sesebuah negara itu.
Contoh perpustakaan negara ialah: Perpustakaan Negara Malaysia
6. Objektif Perpustakaan Negara Malaysia
Menyediakan bagi penggunaan generasi masa kini dan masa depan satu
koleksi sumber-sumber perpustakaan di peringkat kebangsaan;
Memudahkan penggunaan di seluruh negara sumber-sumber perpustakaan
yang terdapat di dalam dan di luar negeri; dan
Mengadakan kepimpinan dalam perkara- perkara yang berkaitan dengan
perpustakaan.
7. 2. Perpustakaan Awam / Negeri
Perpustakaan awam merujuk kepada perpustakaan negeri. Perpustakaan awam dibiayai
oleh kerajaan negeri masing-masing dan koleksinya adalah menyeluruh. Penggunanya
adalah sama seperti perpustakaan negara tetapi ia lebih menekankan kepada
masyarakat setempat. Perpustakaan awam termasuk perpustakaan negeri, perpustakaan daerah dan
perpustakaan desa.
Contoh perpustakaan awam ialah Perpustakaan Awam Johor.
Objektif Perpustakaan Awam
Antara objektif penubuhan perpustakaan ialah:
i. Menanam dan mengukuh tabiat membawa di kalangan masyarakat awam supaya
menjadi masyarakat yang berilmu dan celik IT.
ii. Mengaplikasikan teknologi tinggi sebagai penjana maklumat dengan efektif dan efisyen.
iii. Memberi perkhidmatan berorientasikan pengguna sepenuhnya.
8. 3. Perpustakaan Akademik
Dasar kerajaan yang memberi perhatian utama kepada sektor pendidikan di Institusi Pendidikan Tinggi (IPT)
dengan memberi peruntukan kewangan yang besar membolehkan perpustakaan akademik dianggap sebagai
perpustakaan yang termaju di negara ini jika dibandingkan dengan perpustakaan-perpustakaan lain seperti
perpustakaan awam, perpustakaan sekolah atau perpustakaan khusus. Perpustakaan akademik terdapat di
semua institusi pengajian tinggi, institut-institut pendidikan guru, politeknik-politeknik, kolej-kolej matrikulasi,
kolej-kolej awam dan kolej-kolej swasta. Layari laman web Bahagian Teknologi Pendidikan
http://www.moe.edu.my:8080/web/guest/home
Objektif Perpustakaan Akademik
i. Memenuhi keperluan maklumat Institusi Pendidikan atau latihan dalam kegiatan pembelajaran,
pengajaran, penyelidikan dan perundingan
ii. Mengoptimumkan penggunaan pelbagai kemudahan dan sumbermaklumat
iii. Memperkukuhkan program pendidikan pelanggan ke arah pembelajaran sepanjang hayat
9. 4. Perpustakaan Khusus
Perpustakaan Khusus adalah perpustakaan yang berada di dalam sebuah organisasi ataupun syarikat. Ia
juga dikenali sebagai perpustakaan korporat. Perpustakaan khusus berfungsi memberikan perkhidmatan
kepada pengguna iaitu mereka yang berada dalam organisasi tersebut.
contohnya: Perpustakaan SIRIM
Objektif Perpustakaan Khusus
i. Memberikan perkhidmatan maklumat yang terkini kepada para penggunanya mengikut bidang dan aktiviti
organisasi.
ii. Menyediakan koleksi-koleksi mengikut subjek-subjek khas bagi memenuhi keperluan maklumat
organisasi.
10. 5. Perpustakaan Sekolah / Pusat Sumber
Perpustakaan sekolah / Pusat Sumber Sekolah adalah sebuah tempat yang menyediakan kemudahan
serta koleksi bahan pengajaran dan pembelajaran yang diurus secara sistematik. Pusat Sumber
menyediakan maklumat perkhidmatan dan peluang bagi memperkukuhkan pengajaran-pembelajaran
untuk penguasaan kemahiran asas serta kemahiran maklumat pendidikan kearah pembentukan
masyarakat berbudaya ilmu, gemar membaca dan berkemahiran belajar sepanjang hayat.
Objektif Pusat Sumber Sekolah
i. Meningkatkan mutu pengajaran pembelajaran dan potensi individu serta sahsiah.
ii. Menggalakkan pelajar dan guru menggunakan pelbagai kemudahan pembelajaran supaya mereka
tidak hanya bergantung kepada buku teks dan kaedah tradisional sahaja.
iii. Memupuk tabiat belajar sendiri,membaca dan menyelidik melalui pencarian dan penggunaaan
maklumat secara sistematis.
iv. Membantu pelajar dan guru menghasilkan, menilai dan menggunakan pelbagai alatan dan bahan
pengajaran dan pembelajaran.
v. Mengadakan perkhidmatan untuk memenehi keperluan pembelajaran yang berbeza di kalangan
pelajar-pelajar.
vi. Melatih pelajar mengguna kemahiran maklumat dalam proses pembelajaran.
11. Peranan Perpustakaan
1. Sebagai sarana simpan karya manusia perpustakaan berfungsi sebagai tempat menyimpan karya manusia,
khususnya karya cetak seperti, buku, majalah, dan sejenisnya serta karya rekaman seperti kaset, piringan
hitam, dan sejenisnya.
2. Sebagai fungsi informasi
Bagi anggota masyarakat yang memerlukan informasi dapat memintanya ataupun menanyakan ke perpustakaan.
Informasi yang diminta dapat berupa informasi mengenai tugas sehari-hari, pelajaran maupun informasi lainnya.
Dengan koleksi yang tersedia, perpustakaan harus berusaha menjawab setiap pertanyaan yang diajukan ke
perpustakaan.
3. Fungsi rekreasi
Masyarakat dapat menikmati rekreasi kultural dengan cara membaca dan bacaan ini disediakan oleh
perpustakaan. Fungsi rekreasi ini tampak nyata pada perpustakaan umum yaitu perpustakaan yang dikelola
dengan dana umum serta terbuka untuk umum.
4. Fungsi pendidikan
Perpustakaan merupakan sarana pendidikan nonformal dan informal, artinya perpustakaan merupakan tempat
belajar di luar bangku sekolah maupun juga tempat belajar dalam lingkungan pendidikan sekolah. Dalam hal ini,
yang berkaitan dengan pendidikan non formal ialah perpustakaan umum.
