Mekanika e shkatërrimit I-Qëndrueshmëria (soliditeti)
Mekanika e shkatërrimit -Koeficienti (faktori) i sigurisë
1. KOEFICIENTI (FAKTORI) I SIGURISE
Nese ne ndonje detal ose element te
konstruksionit vjen deri te:
-paraqitja e plasaritjeve te shkaterrimit,
-paraqitja e deformimeve plastike,
-humbja e stabilitetit te konstruksionit.
Atehere ky detal ose element i
konstruksionit sjellet (gjendet) ne gjendje te
rrezikuar ose gjendje kritike (kufitarekufizuar-te fundme etj)
2. Sforcimi qe vepron ne detal ose
element te konstruksionit kur ai gjendet ne
kete gjendje te rrezikuar-kufizuar quhet
sforcim kufitar ose kritik (rrezikshem)-dhe
shenohet me σ k ,
Sorcimi qe paraqitet nga ndikimi i
jashtem-forcat e jashtme quhet sforcim i
punes dhe shenohet me sigma σ .
4. Gjendja e sforcuar kritike eshte e
rrezikuar nga paraqitja e ndonje avarie dhe si
e tille ajo duhet evituar. Per evitimin e kesaj
gjendje duhet qe sforcimi maksimal gjate
punes te jete disa here me i vogel se sforcimi
kritik.
Sforcimi maksimal gjate punes se
nje detali ose elementi te konstruksionit nuk
duhet te jete me i madh se nje vlere e caktuar
qe quhet sforcimi i lejuar σ l .
5. Sforcimi i lejuar fitohet kur sforcimi
kritik (kufitar) pjestohet me koeficienti n qe
quhet koeficienti i sigurise dhe qe eshte
gjithmon me i madh se 1 (1.5 deri ne 2.5) ose
eventualisht edhe deri ne 10.
σl =
σk
n
6. Per çelik, koeficienti i sigurise te disa
shtete evropiane eshte:
-Gjermania dhe Britania e madhe, per
materiale duktile n=1.5
-Britania e madhe, per materiale te
brishta n=2.35
-Franca, per materiale te brishta n=3.0
7. Koeficienti i sigurise se litareve te çelikut
per bartjen e mallit ne zgafella merret
n=6-8
Koeficienti i sigurise se litareve per
bartjen e punetoreve ne zgafella merret
n=8-10
8.
9. Per materiale duktile (plastike), si
sforcim kritik per dizajnim merret kufiri i
elasticitetit, σ respektivisht
kufiri
i
e
rrjedhshmerise- σ
rr
σe
σl =
n
σe(lejuar)
σe(rr)
10. Per materiale te brishta (egrafrazhile), si sforcim kritik per dizajnim
merret qendrueshmeria maksimale- σ m
σl =
σm
n
σm(lejuar)
σm
11. Shkalla e sigurise n merret parasysh
gjate projektimit te detaleve dhe elementeve
te konstruksionit per keto arsye:
-kondida jo te njellojta ndermjet laboratorit ku
behet prova dhe eksploatimit te materialit,
-veti jo te njellojta te materialit ne tere vellimin
e tij,
-Mosnjohja e karakterit te ngarkeses dhe
sforcimit te materialit gjate eksploatimit,
-Ekzistimi i sforcimeve te brendshme,
-Sigurimi i punes se konstruksionit per shkak
te manipulimit jo adekuat profesional dhe
mirembajtjes joadekuate profesionale etj.