Knetterende brommers, overvliegende vliegtuigen, luidruchtige bijeenkomsten...om soms knettergek van te worden. Stilte graag! Nu is het even genoeg. Tijd om te ontsnappen aan deze lawaaierige wereld en te relaxen in een stiltehotel of zogenaamde quiet room. Heeft u er wel eens van gehoord? Ze bestaan !!

1. alles over geluid, gehoor & gezondheid
Waar vind je nog echte stilte?
Op zoek naar stiltehotels en quiet rooms
‘Doe gewoon alsof je het hoort’
Leven met een slechthorende partner
‘Geluid maakt
het weer
compleet’
Marco Verhoef
De stem
achter
Man bijt
hond

2. 04 05
Actueel
Geluid en gehoor in het nieuws
Rondgevraagd
Welk geluid doet jou aan
Nederland denken?
Wereld vol geluid
Wintergeluid
Gadgets
Leuke (hoor)innovaties
Uit- en thuistips
Waar gaan we heen, wat gaan
we doen?
Puzzel
Maak kans op de boeken
101 vragen over...
Gezond Gehoor thuis
Ontvang Gezond Gehoor drie
keer per jaar in de brievenbus
Colofon
Aan dit nummer werkten mee...
10
38
50
62
78
80
81
82
Columns
Ilse
Waarom kinderen zo vaak
‘waarom?’ zeggen
Lotte
Ziet Chris het nog wel met
haar zitten, nu hij weet hoe
slechthorend ze is?
Informatief
Herrie
Een bijzondere samenwerking
om jongeren bewust te maken
van de gevaren van harde muziek
Onbelemmerd
Waar vinden we nog echte stilte?
En ook...
Gehoord
Het ijs van de voorruit krabben
Luisterend oor
‘Als we het oor van mijn moeder
omhoog trekken, hoort ze wel
weer goed’
17
56
21
34
06
09
Wetenschap
Mariska Stam werkte mee aan
een langlopend onderzoek
naar slechthorendheid
De stem achter
Het programma Man bijt
hond stopt. Wij zochten
de man op die hoort bij de
karakteristieke stem achter de
reportages
Op de werkvloer
Hoe zorg je ervoor dat
mensen zich ook buiten
de deur veilig voelen? En
hoe belangrijk is je gehoor
daarbij?
Passie
Vidjay Beerepoot vertelt
vanuit Hollywood hoe het is
om de muziek voor allerlei
grote films te schrijven
53
59
64
72
Interviews
Favoriet
Marco Verhoef vertelt over de
geluiden van het weer
Samenspraak
Zussen Linde (doof) en Merel
(horend) vertellen hoe het was
om samen op te groeien
Hoorheld
Jose Weller kan dankzij haar hoor-
toestellen haar werk blijven doen
Mijn beroep
Audioloog Harald Haalboom
helpt mensen met
slechthorendheid verder
Aan tafel
We zijn te gast in een bijzonder
studentenhuis
Leven met...
Sandra vertelt hoe de slecht-
horendheid van haar man Albert
soms hun leven beïnvloedt
12
18
26
29
40
44
alles over
geluid,
gehoor en
gezondheid
6453
4421
29
62
CoverfotoNOS/StefanHeijdendael
mmerIn dit nu
inhoud

3. ‘Geluid
maakt
het weer
compleet’
1312
Als je hem niet bij naam kent, dan ken je hem van
gezicht: weerman Marco Verhoef van de NOS. Dit jaar
won hij de Duidelijketaalprijs van het Taalcentrum-VU. En
daar is hij best trots op. Wij gingen naar hem toe om over
de andere kant van het weer te horen.
favoriet

4. 14 15
TekstMaartjeRenia-vanDeventerFoto’sNOS/StefanHeijdendael
‘Het is nu veel losser. Als ik beelden bekijk van toen ik
begon, dan schrik ik me rot.’
DUIDELIJKETAALPRIJS
Elk jaar reikt het Taalcentrum-VU de Duidelijketaalprijs uit
aan een BN’er die zich onderscheidt in zijn of haar
taalvaardigheid. Dit jaar richtte zij zich tot de
weerpresentatoren en ging de overwinning naar Marco
Verhoef. Wat dit met hem doet? ‘Ik ben er best trots op’,
zegt Marco. ‘Er wordt een keer op een andere manier naar
het weer gekeken. Hoe kom je over? Hoe gebruik je de
taal? En nu rolt het mijn kant op, dat is leuk. Ik zeg niet
makkelijk iets over mezelf, maar dat hebben zij nu dan voor
me gedaan.’ Een verbeterpunt dat de jury voor Marco had,
was dat hij meer humor mocht gebruiken in zijn
presentaties. ‘Dat begrijp ik’, licht Marco toe, ‘maar dat past
niet binnen het NOS-journaal. Als ze in het journaal net
schokkende dingen hebben verteld, dan kan ik niet de
lolbroek uit gaan hangen. Humor doet het altijd goed, maar
het moet wel in het format passen. Uiteindelijk gaat het om
de duidelijkheid.’
Verhoef hoefde niet extra zijn best te doen in zijn
presentatie om de Duidelijketaalprijs te winnen.
‘Tegenwoordig is de manier waarop wij presenteren veel
menselijker dan vroeger. Als ik presenteer, is het alsof ik bij
de groenteboer aardappelen aan het kopen ben, maar dan
voor zo’n twee miljoen kijkers.’
KIJKEN EN LUISTEREN
Tijdens de presentatie van het weer, waar wij Nederlanders
dagelijks graag even tijd voor maken, krijgen we behalve
een enthousiaste weerman of -vrouw ook een scala aan
foto’s, grafieken, radarbeelden en weerkaarten te zien.
‘Maar’, legt Marco uit, ‘het geluid is de kern. Als weerman
op de televisie vertel je geen toelichting bij het
beeldmateriaal. Het beeldmateriaal is ondersteunend aan
wat er wordt verteld of uitgelegd over het weer. Eigenlijk
moet je daarom ook kijken én luisteren naar de
weersverwachting op televisie. En niet vanuit de keuken
meeluisteren, want dan snap je er niks van. Idem dito met
de radio. Je hoeft het niet te proberen om én naar een
maken ze tegenwoordig vaak gebruik van camera’s. Je
mimiek en je houding zijn dan zeker aandachtspunten. Op
de radio moet je heel beeldend spreken zonder het te
overdrijven. Misschien vind ik dat wel leuker. Het is een
uitdaging om alles in je stem te krijgen.’
DE GELUIDEN VAN HET WEER
Naast de geluiden op zijn werkplek zijn we natuurlijk ook
benieuwd naar de geluiden van het weer. Heeft hij
favoriete weergeluiden? ‘Onweer vind ik mooi’, aldus
Marco. ‘Geluid maakt het beeld van het weer compleet. Als
je op de radio het geluid van regen laat horen, dan hebben
mensen daar meteen een gevoel bij. Het geluid van de
regen hoort voor mij bij de herfst. Net zoals fluitende
vogeltjes bij de lente horen. Voor de zomer weet ik het
geluid eigenlijk niet. Maar bij de winter hoort voor mij het
geluid van sneeuw. Je hoort de sneeuw misschien niet
vallen, maar het geluid buiten is dan wel anders. En het
geluid van de krakende sneeuw onder je schoenen is ook
mooi.
In mijn vrije tijd hoeft het van mij niet te regenen, maar voor
het werk is het wel lekker, dan kan ik wat vertellen. Hoewel
we in Nederland niet echte extreme weersomstandigheden
kennen, zoals in het buitenland, heeft ons weer wel veel
uitersten. Alles kan en het kan van de ene op de andere
dag compleet anders zijn. Dat maakt het leuk om te
presenteren.’
NIET STILSTAAN
Er bestaat geen opleiding tot weerpresentator. Verhoef
komt uit de tijd dat er nog ruimte was voor een
praktijkopleiding. Tegenwoordig wordt iemand een week
lang verteld wat een weerpresentator doet en de tweede
week moeten ze het zelf doen.
‘Je moet niet stil blijven staan. Ik ga zelf, net als alle andere
presentatoren, regelmatig naar een coach om fris te blijven
en om te sparren. Iedereen is daar zelf verantwoordelijk
voor. Je probeert een richting te ontwikkelen en bij te
blijven bij de ontwikkelingen in de televisiewereld.’
Weerpresentatoren werken veel alleen. Als hij bij de NOS
werkt dan werken er geen andere weerpresentatoren. Wel
andere collega’s die verstand hebben van presenteren.
We gaan in een half open werkplek zitten voor het
interview. Een mooie weerspiegeling van hoe Marco
Verhoef werkt bij de NOS. Tijdens het presenteren staat hij
namelijk gewoon op de redactie en kan hij het
geroezemoes van zijn collega’s horen.
WERKGELUIDEN
De kijker merkt daar niets van. Veel geluiden worden
namelijk weggefilterd in de uitzending. ‘Dat zijn voor mij
typische geluiden op mijn werkvloer’, vertelt Marco. ‘Het
geroezemoes van de redactie en het praten van de
nieuwslezer met de regie. En weet je nog het kastje dat wij
vroeger in ons hand hadden om de achtergrondbeelden te
bedienen? Dat maakte ook geluid.’ Ook de presentatie op
de radio kent specifieke geluiden die voor de luisteraar
niet altijd hoorbaar zijn.
‘Vroeger presenteerde ik wel eens vanuit een
geluidsdichte omroepcel, daar zat een deur in die altijd
piepte wanneer deze open en dicht ging. Ook tijdens een
opname. En je had typische geluiden in verband met de
telefoonlijn die werd gebruikt. Nu gaat alles via een
stabiele internetverbinding. Als ik inbel in de radio-
uitzending, klinkt het alsof ik zelf in de studio zit.
Het geluid dat ik het meest met mijn werk associeer, is
vooral dat van de radio in de auto op weg naar de studio
en de geluiden van de redactie. Maar als ik aan het
presenteren ben, dan gaat het even over mij en dan is
iedereen meestal heel stil.’
RADIO EN TELEVISIE
Het presenteren voor de radio of voor de televisie zijn
twee verschillende takken van sport. Bij de radio heb je
geen zorgen over alles wat men kan zien. ‘Dit is zeker het
geval als ik op afstand in de uitzending ben. In de studio’s
Marco Verhoef favorietfavoriet Marco Verhoef
‘Het geluid van
een goede service
is lekker’
METEOROLOOG EN WEERMAN
Het was voor Marco Verhoef geen vooropgezet
plan om meteoroloog te worden. Hij deed
het VWO en studeerde daarna natuurkunde, met
als bovenstroomstudie meteorologie. Bij
het KNMI deed hij zijn eindonderzoek. Zijn
opleiding was heel theoretisch, waardoor hij meer
de praktijk in wilde. Deze vond hij bij het KNMI.
Hier rolde hij in de mediatak van zijn vak, namelijk
de krant, radio en televisie. Nu is hij werkzaam
voor Weerplaza en huurt de NOS hem in voor de
presentatie van het weer op televisie.
voetbalwedstrijd te kijken én naar de weersverwachting op
de radio te luisteren.’
FAVORIET GELUID EN MINST FAVORIET GELUID
Een flinke onweersbui kan het hart van deze weerman dus
sneller laten kloppen, maar zijn er ook nog andere
geluiden die hij graag hoort, of waar hij juist de kriebels
van krijgt? ‘Ik luister graag naar muziek en dat kan heel
breed zijn. De koeienbellen in de bergen vind ik geweldig,
net als onweer in de bergen. Als ik moet kiezen?
Rustgevende geluiden. Stevige muziek op een feestje is
prima, maar liever niet standaard gestamp. In de auto
onderweg naar en van werk heb ik het alleenrecht op de
radio. Bij een mooi nummer gaat hij dan soms goed hard.
Soms zet ik al het geluid ook even bewust uit. Maar thuis
kan dat niet, daar heb ik denk ik ook niet de rust voor.
Nagels die over een krijtbord krassen vind ik een vreselijk
geluid. Of een hele drukke mensenmassa om me heen met
veel geschreeuw. Van een feestje op de achterbank in auto
word ik ook niet altijd vrolijk. Dan moet ik op een
vriendelijk toontje vragen of het iets minder kan… of op
een minder vriendelijke toon. En ja, huilende mensen hoor
ik ook liever niet.’
Als we na het interview richting de uitgang lopen, schiet
hem nog een favoriet geluid te binnen: ‘Een goede service
bij tennis, dat klinkt wel heel lekker.’=

5. 18 19
Tekst:IlseMeijerFoto’s:DaisydePater
als wij uit logeren waren, wij in bed communiceerden door op
elkaars rug te schrijven.
MEREL: Gebarentaal heeft er voor ons altijd bij gehoord; het
verbaast mij altijd dat dit in andere gezinnen met een doof kind
vaak niet het geval is. Onze moeder was daar echter heel
duidelijk in: dit was hoe wij communiceerden thuis.
LINDE: Onze ouders zijn gescheiden toen wij klein waren; wij
woonden bij onze moeder. Zij was vanaf het begin actief met
betrekking tot mijn doofheid; volgde gebarencursussen en ging
met ons op vakantie naar Bakkeveen (dovencamping, red.).
OOK IN JULLIE WERK SPELEN DOOFHEID EN GEBARENTAAL
EEN ROL
MEREL: Het was op Lindes school dat ik enthousiast ben
geworden over ervaringsgericht leren in kleine groepen en
besefte dat dat was wat ik later wilde qua werk. Ik ben nu
docente op de Dr. M. Polanoschool. In mijn werk put ik ook veel
uit eigen ervaringen van vroeger, bijvoorbeeld als ik ouders of
leerlingen adviseer.
LINDE: Op de Polanoschool, toen nog Rudolf Mees Instituut,
heb ik tijdens mijn PABO-opleiding mijn LIO-stage gelopen.
Helaas kon ik daar niet blijven werken. Maar als speltherapeut
en trainer bij GGMD kom ik nu wel één dag per week bij Merel
op school.
WAT MAAKT JULLIE BAND BIJZONDER?
MEREL: Ik denk dat het feit dat Linde doof is ons contact
sterker heeft gemaakt. Het is iets wat wij delen. Wij hebben
interesse in elkaars wereld en begrijpen elkaar goed. Linde was
op haar beurt ook beschermend naar mij toe met betrekking tot
de dovenwereld.
LINDE: Dove mensen kunnen soms heel direct zijn, wat
kwetsend kan zijn. Ik vind het bijzonder dat wij beiden iets
hebben wat de ander niet heeft en elkaar zo iets leren van
elkaars wereld. Zo begrijpen wij van elkaar hoe horende
mensen en dove mensen denken.
Linde Langeveld (33) is doof geboren en woont samen
met haar horende vriend en hun twee kinderen in
Berkel en Rodenrijs. Haar zus Merel (35) is horend en
woont in Rotterdam. Bij Linde thuis vertellen de twee
zussen openhartig over hun omgang met elkaar en
halen zij herinneringen op over het opgroeien met een
horende of dove zus.
LINDE, JIJ BENT OPGEGROEID MET EEN HORENDE ZUS EN
MEREL, JIJ MET EEN DOVE ZUS. HOE HEBBEN JULLIE DAT
ZELF ERVAREN?
MEREL: Wij wisten niet beter. Ik moest mij wel veel aanpassen
vroeger: Linde met rust laten als zij met de taxi moe thuiskwam
uit school, met haar meegaan en op haar letten. Ik voelde mij
hierdoor verantwoordelijk voor haar. Soms was ik ook wel eens
bazig, wat Linde niet leuk vond.
LINDE: Merel was altijd heel beschermend naar mij toe. Dingen
zoals sociale vaardigheden, taalvaardigheden en het begrijpen
van opmerkingen van anderen, dat kon zij mij altijd uitleggen. Ik
heb geluk met haar als zus.
MEREL: Ik zei haar bijvoorbeeld dat zij even ‘doei’ moest
zeggen bij de kassa van de winkel, of hoe zij bepaalde
woorden moest uitspreken.
LINDE: Ik vond het verschrikkelijk als bleek dat ik iets verkeerd
uitsprak. Ik leerde van Merel; ook als ik informatie miste, kreeg
ik dat via haar.
HOE COMMUNICEREN JULLIE MET ELKAAR?
MEREL: In Nederlands ondersteund met Gebaren (NmG), tenzij
er veel mensen om ons heen staan, dan communiceren wij in
gebarentaal. Ben ik in gesprek met anderen en is Linde
aanwezig, dan maak ik daar gebaren bij. Wij hadden als kind
ook al vroeg een mobieltje, zodat wij konden sms-en. Nu
whatsappen we veel of gaan we bij elkaar langs.
LINDE: Merel kan goed gebaren en werkt zelf ook op een
dovenschool. Zij houdt goed rekening met mij. Ik weet nog dat
samenspraak
ons altijd
‘Gebarentaal heeft er voor
bij gehoord’

6. 35
Knetterende brommers, overvliegende vliegtuigen,
luidruchtige bijeenkomsten...om soms knettergek van te
worden. Stilte graag! Nu is het even genoeg. Tijd om te
ontsnappen aan deze lawaaierige wereld en te relaxen
in een stiltehotel of zogenaamde quiet room. Heeft u er
wel eens van gehoord? Ze bestaan.
Waar
vind je
nog echte
stilte?
onbelemmerd
34

7. onbelemmerd Stiltehotels
36 37
TekstSannaKokFoto’sPanicAttackenmavoviaShutterstock
belangrijk. Voor hen zou een verblijf in een stiltehotel
een verademing kunnen zijn. Even geen geluiden, geen
irritatie of pijn en genieten van de rust.
HERRIE IN JE HOOFD
Maar wat als je geen keuze hebt en de stilte niet kunt
opzoeken als je daar behoefte aan hebt? Je afzonderen
in stiltehotels of een rustgevende boswandeling maken,
geeft sommige mensen geen garantie voor stilte, omdat
er altijd een vorm van geluid is in hun hoofd. Tinnitus is
een aandoening waarbij iemand constante brom-, fluit,
suis-, of pieptonen hoort. Deze geluiden variëren van
hard tot zacht. Bij de ene persoon altijd, bij de andere
soms. Tinnitus is niet te genezen en kan veroorzaakt
worden door een oorontsteking. Ook stress kan
tinnitus veroorzaken of versterken. Er zijn verschillende
mogelijkheden om ondanks het constante geluid, toch
wat rust te creëren en te ervaren. Een stiltehotel kan daar
misschien aan bijdragen. De omgeving is vaak stressvrij
en rustgevend.
QUIET ROOM LABEL
Hoef je niet per se in een stiltehotel te overnachten,
maar heb je wel behoefte aan een hotel met een extra
stille kamer? Steeds meer hotels bieden een kamer
met een zogenaamde Quiet Room Label (QRL). Een
kamer met dit label biedt een rustige plek in een wellicht
onrustige omgeving. Zo kan een hotelkamer in het
centrum van Amsterdam voorzien zijn van zo een QRL.
Het Quiet Room Label is een concept van Kenniscentrum
Geluidsisolatie (GSI). Zij meten het geluid van een kamer
en voorzien het na eventuele aanpassingen van het
QRL-logo. Inmiddels hebben een kleine veertig hotels in
Nederland kamers met dit label. Rob, een gast van een
kamer met QRL, zegt op de site www.quiethotelroom.
org: ‘Stilte is belangrijk voor een goede nachtrust. Er zijn
gasten die geen rekening houden met andere gasten
en dat is ergerlijk. Wij kijken altijd of een hotel een
stilte vignet heeft voor we boeken.’ Rob staat hierin niet
alleen. Uit onderzoek onder 4700 hotelgasten bleek
dat geluidsoverlast veroorzaakt door andere gasten de
grootste ergernis is.=
Stiltehotels onbelemmerd
We staan er niet altijd bij stil, maar de wereld is soms
best druk. Een mens krijgt op een dag veel prikkels
te verwerken. Om even aan die chaos te ontsnappen,
bestaan er stiltehotels. Dit zijn hotels met weinig
verstorende omgevingsgeluiden en veelal gelegen
op een rustige plek in een mooie omgeving. Schrijver
Georges Gielen ging op zoek naar hotels op de stilste
plekjes van Europa. Hij beschrijft zijn ervaringen in
zijn boek Logeren in een stiltehotel, waarin hij vijftig
droomplekken beschrijft. Zijn criterium was duidelijk:
stilte. Dat is niet altijd vanzelfsprekend, want een hotel
in het bos bijvoorbeeld staat niet garant voor stilte
en rust. Genoeg geluidsfactoren te bedenken: een
zeurende airco, een brommende minibar, luidruchtig
gerommel in de keuken onder je kamer of iets té veel
getjilp van vogeltjes in het bos.
SPECHT
Eén van de stiltehotels uit het boekje is gelegen in
Ermelo, op de Veluwe. Hotel Landgoed Het Roode
Koper. Het ziet er veelbelovend uit. Op de foto in het
boek prijkt een een statig landgoed met een enorme
tuin, verscholen in het oeroude bos ergens tussen
Ermelo en Leuvenum. Dat belooft veel rust en daar
hadden wij wel zin in, dus Gezond Gehoor ging erheen
om dat zelf te ervaren.
Midden door het bos leidt de lange oprijlaan je naar
Hotel Landgoed Het Roode Koper. Het enige wat je
hoort, is het roffelen van een bonte specht ergens hoog
in de bomen. Het landgoed is van de weg af gelegen,
dus verkeerslawaai is er niet. Het interieur is stijlvol en
klassiek met een Engels tintje. De kamers en suites zijn
knus en stijlvol ingericht en alle kamers hebben uitzicht
op het bos of de klassieke tuinen. Direct bij het hotel
ligt een aantal wandelpaden van Natuurmonumenten.
In alle rust kun je genieten van de Leuvenumse Beek
en het reeënweitje. Ruisende bomen, het kabbelende
beekje en wroetende zwijnen. Het is duidelijk, Gielen
had gelijk: hier kun je echt de drukte ontlopen en
genieten van de rust. De stilte is hier hoorbaar.
STILTE, GRAAG!
Voor sommige mensen is het verlangen naar stilte groter
dan voor andere. Deze mensen ervaren dagelijkse
geluiden als zeer storend, onaangenaam of zelfs pijnlijk.
Hyperacusis is een aandoening en betekent letterlijk ‘ik
hoor te veel’. Het gehoor werkt meestal normaal, maar
de geluidsimpulsen worden te sterk verwerkt door de
hersenen. Het komt erop neer dat mensen met deze
aandoening geluid niet kunnen filteren. Geluiden als
getik op een toetsenbord en het roeren met een lepeltje
in een kopje, zijn geluiden die als zeer luid ervaren
worden. Mensen zonder hyperacusis kunnen dit soort
geluiden naar de achtergrond schuiven. Met hyperacusis
kan dit niet en zij worden dus de hele dag overladen
met ‘lawaai’. De aandoening gaat vaak gepaard met
tinnitus (oorsuizen) en gehoorverlies. De oorzaak
van de aandoening is niet duidelijk. Hyperacusis kan
verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld langdurige
blootstelling aan lawaai, hoofdletsel en het gebruik van
bepaalde medicijnen.
Een oplossing voor deze aandoening is er niet. Mensen
met hyperacusis zullen ermee moeten leren leven. De
impact van de aandoening is groot. Eenzaamheid ligt
op de loer, omdat mensen zich ongemakkelijk voelen
of omdat degene met de aandoening de stilte opzoekt
en zich terugtrekt. In zulke gevallen is hulp van een
maatschappelijk werker of lotgenotencontact erg
STILTEGEBIEDEN IN NEDERLAND
Zo’n 650 duizend hectare in Nederland is
aangewezen als stiltegebied. Ruim de helft hiervan
ligt in de Waddenzee en de Zeeuwse wateren.
Een stiltegebied is een gebied dat zo stil mogelijk
gehouden wordt. In een stiltegebied zijn alleen
geluiden toegestaan die bij het gebied horen,
zoals een tractor. In stiltegebieden overheersen
voornamelijk natuurlijke geluiden. Het streven is
om de geluidsbelasting in deze gebieden lager te
houden dan 40 decibel.
Bron: Atlasleefomgeving.nl
VIJFTIG DROOMPLEKKEN
In Logeren in een stiltehotel beschrijft Georges
Gielen in 222 pagina’s vijftig droomplekken om
te onthaasten en te genieten van rust en stilte.
Van iedere locatie omschrijft hij uitgebreid de
ligging, de kamers, de route en de omgeving.
Stilte was voor Gielen een belangrijk criterium.
In zijn inleiding vertelt Gielen dat hij een prachtig
hotel niet in het boek heeft opgenomen vanwege
de ligging naast een discotheek. De stiltehotels
die zijn geselecteerd liggen in Nederland, België,
Frankrijk, Duitsland, Engeland en Luxemburg.
Uitgebreide adresgegevens ontbreken niet en er is
zelfs van iedere locatie een hele pagina gewijd aan
uitstapjes in de omgeving.
Logeren in een stiltehotel | Georges Gielen
ISBN 9789020964059

8. 59
de stem achter...
De stem achter
Man bijt hond

9. 60 61
LEVEN NA MAN BIJT HOND
Tot groot verdriet van menig Nederlander werd de
hond op 2 oktober symbolisch begraven tijdens de
laatste uitzending van Man bijt hond. Diverse acties
zoals de crowdfundingactie Red man bijt hond werden
op touw gezet om het programma door te laten gaan.
En dat is gelukt! Man bijt hond krijgt online een nieuw
leven en zal vanaf begin 2016 op internet te zien zijn.
Ondertussen werkt Michael achter de schermen met
zijn collega’s ook aan een nieuw online videoproject
waar wederom kleine en gewone mensen groot en
bijzonder worden gemaakt. Houdt de website van
KRO-NCRV in de gaten voor het laatste nieuws over
dit project en Man bijt hond online.
‘In het theater
willen we leven zien,
en in het leven theater’
TekstFrancesGallimoreFoto’sKRO-NCRVenRogierVeldman
waren begonnen met een aantal voice-testen en toen zei
mijn chef ineens: “Goh, waarom doe jij eigenlijk ook niet
mee?”. En zo is het allemaal begonnen. Aanvankelijk dacht ik
dat ik het voor één, hooguit twee seizoenen zou doen, maar
het zijn er uiteindelijk dus zestien geworden’, lacht Michael.
VAN NOSTALGISCHE POLYGOON TOT GEZELLIGE
VERHALENVERTELLER
In die zestien jaar is de stem van Michael enorm gegroeid en
werd hij langzaam maar zeker de verpersoonlijking van Man
bijt hond. ‘In het begin sprak ik alles heel keurig, braaf en
correct uit’, herinnert Michael zich nog. ‘Later is mijn stem
steeds meer meegegroeid met de toon van het programma’.
Elke rubriek vraagt weer om een ander (stem)geluid. Gaat
het over vroeger, dan komt de nostalgische polygoon in
Michael naar boven en is het tijd om aan tafel te gaan, dan
horen we de gezellige verhalenverteller. ‘Het hangt natuurlijk
ook af van de tekst en het soort item. Bij een informatieve
tekst spreek ik automatisch neutraler. Voordat ik iets
inspreek, analyseer ik eerst de tekst. Dan leef ik me in en kijk
ik waar ik accenten kan leggen, welke intonatie ik kan
gebruiken en waar ik een adempauze kan inlassen. De
opbouw van een tekst is heel belangrijk, niet alleen om het
levendig te maken, maar ook om goed verstaanbaar te zijn.’
IN HET THEATER WILLEN WE LEVEN ZIEN, EN IN HET
LEVEN THEATER
Michael zoekt graag de grenzen op: ‘Het mag best wat
plagerig zijn, maar niet té. Je moet oppassen dat je niet te
ver gaat. Dus waar kan je lichte ironie toepassen en
tegelijkertijd wel de mensen in hun waarde laten? Eigenlijk
loop je als het ware op een evenwichtsbalk. Je kan
schitterende capriolen uithalen, maar je moet wel uitkijken
dat je er niet afdondert’, legt hij uit. En dan moet Michael
ineens terugdenken aan een Boomerang kaart met een
afbeelding van een lilliputterclowntje. De clown stond voor
zijn circustent. Hij had net een spraakmakende voorstelling
gespeeld, maar stond daar weer doodgewoon een sigaret te
roken. Op de tekst van die kaart stond “In het theater willen
we leven zien, in het leven theater” (tekst van Jules Renard,
Franse schrijver). ‘Ik denk dat dat precies omschrijft wat Man
bijt hond was. Soms kwamen er mensen in het programma
‘Aan het begin van de avond, spoedt Nederland zich
huiswaarts. Het is weer etenstijd. Het ideale moment om
eens rustig de dag door te nemen. Man bijt hond schuift
graag onverwachts bij u aan tafel.’ Welke Nederlandse
huiskamer is er niet verwarmd met deze befaamde zin
rond de klok van 19.00 uur? Nu het programma na
zestien jaar is gestopt, draaien we de rollen voor één
keer om en schuiven wij aan tafel bij de karakteristieke
stem achter Man bijt hond: Michael Abspoel.
Zo’n tweeduizend keer heeft hij het wel ingesproken. De
intro voor de rubriek Hond aan tafel, waarbij een
camerateam spontaan aanbelt bij een Nederlands
huishouden om met de bewoner(s) te kletsen en
filosoferen over hun dag, het leven en de liefde. Maar niet
alleen voor deze rubriek, ook voor andere vaste
onderdelen als Babbelbox, Klokje Rond en Expeditie Man
bijt hond, kroop Michael elke dag achter de microfoon. In
zijn studio werd de gewone Nederlander op een
bijzondere manier in het zonnetje gezet door zijn
verhalende en iconische aankondigingen.
HOE DE HOND GEBOREN WERD
We gaan terug naar 1999 toen de ‘hond geboren werd’ als
broertje van het oorspronkelijke format uit België. Van
meet af aan was Michael betrokken bij Man bijt hond,
aanvankelijk alleen als programmamaker. ‘Toen we het
programma voor een groot deel hadden neergezet,
zochten we alleen nog iemand om het “in te blaffen”’,
vertelt Michael. ‘In België werkten ze met een losse
voice-over die elke dag speciaal naar de studio moest
komen om in te spreken. Maar het leek ons een stuk
handiger als we met iemand konden werken die we al in
huis hadden. Toevallig had ik zelf net een spotje
ingesproken voor een gewaagde ledencampagne van de
NCRV: “Houdt u ook zo van vrouwen in latexpakjes met
zweepjes? Ja? Dan moet u niet bij de NCRV zijn!”. We
Man bijt hond de stem achter...de stem achter... Man bijt hond
waarbij de kijker dacht “Dit kan niet waar zijn!”. Zoals het
verhaal van een oudere dame die snorharen van katten
verzamelde en daarmee veel troost vond voor haar
overleden man. Bij zo’n verhaal waan ik me als een
spreekstalmeester in het circus: “Hooggeëerd publiek, er
komt nu iets, dat gelooft u niet. Het begint triest, maar het
eindigt fantastisch! Laat u inspireren door dit bijzondere
gewone mens”’.
CITROENTJES ETEN
Man bijt hond was een dagelijks programma wat op de dag
van uitzending gemaakt werd. Vroeg in de ochtend kwam
het redactieteam bijeen en werd er gebrainstormd over de
items. Vervolgens gingen de camerateams op pad om het
item te draaien. In de middag werd alles gemonteerd en
om 15.45 uur ging Michael de studio in om alles in te
spreken. ‘Doordat het dagelijks gemaakt werd, kwam het
natuurlijk wel eens voor dat iemand mij moest vervangen
omdat ik op vakantie ging. Het grappige was, dat het de
kijkers altijd opviel dat er een andere stem was. Dan werd
de redactie gelijk opgebeld en om uitleg gevraagd. “Waar
is man bijt hond, is hij ziek?” Ook als ik verkouden was en
de uitzending toch insprak, dan hoorden mensen het
natuurlijk ook. Dan leefden ze echt met mij mee: “Hij moet
citroentjes eten!”’.
HOND KRIJGT BEKEURING
‘Als mensen mijn stem horen zeggen ze vaak: ‘Hé, jij klinkt
in het echt heel anders! Maar ze herkennen het meestal
wel. Het is leuk om te merken dat mijn stem echt
onthouden wordt door de mensen, dat hij beklijft.
Uiteindelijk onthoud je toch de stemmen die iets aparts
hebben’, zegt Michael. Hij dacht er ooit nog een voordeel
mee te halen bij de politie, maar kwam bedrogen uit. ‘Ik
kreeg eens een bekeuring van een politieagente. “Dat is
jammer”, zei ik. Ze vroeg gelijk of ik niet de stem van Man
bijt hond was? “Acht wat leuk, wilt u dan mijn voicemail
inspreken?”, vroeg ze. Ik dacht dat is mooi, ik zit geramd,
daar gaat mijn bekeuring. Dus ik sprak die voicemail keurig
voor haar in, maar kreeg alsnog een boete van 75 euro!
Dus ik kan niet zeggen dat mijn stem me veel voordeel
heeft opgeleverd’, lacht Michael.=

10. 7 1 8
1 7 2
2 4 9 3
5 7 8
2 3 6
6 8 1
2 4 7 1
3 4 5
5 3
alles over geluid, gehoor & gezondheid
Waar vind je nog echte stilte?
Op zoek naar stiltehotels en quiet rooms
‘Doe gewoon alsof je het hoort’
Leven met een slechthorende partner
‘Geluid maakt
het weer
compleet’
Marco Verhoef
GezondGehoorjaargang5,nr.3-winter2015/2016
De stem
achter
Man bijt
hond
8180
Ontvang Gezond Gehoor
drie keer per jaar thuis.
Een abonnement kunt u
afsluiten via onze website:
www.gezondgehoor.nl
Zo mag
ik het
horen!3x per jaar Gezond Gehoor
voor slechts € 22,50
Mail uw oplossing voor 31 maart 2016 naar redactie@gezondgehoor.nl. Of per post:
Gezond Gehoor, Rembrandtlaan 4, 3723 BJ Bilthoven. Vergeet niet uw naam en contactgegevens te vermelden.
Prijswinnaars ontvangen schriftelijk bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
©Sanderspuzzelboeken,Vaassen
Om een Sudoku op te lossen, hoeft u geen knappe kop te zijn. Logisch redeneren en
een beetje geduld volstaan. In elk vakje moet een cijfer van 1 tot en met 9 ingevuld
worden. Vul de lege vakjes zo in, dat in elke rij, elke kolom én elk blokje de cijfers
1 tot en met 9 slechts één keer voorkomen.
Puzzel
abonnement
Maak kans op de boeken 101 vragen over...
Onder de juiste inzendingen verloten we vijf keer een boekenpakket bestaande uit het boek
101 vragen over horen en 101 vragen over oorsuizen en andere hoorproblemen.