2. Një veti mjaftë e rëndësishme e
gazeve të jonizuara është shkalla e
jonizimit të gazeve a e cila
përkufizohet si raport mes
përqendrimit të joneve të krijuara
N1 dhe përqëndrimit të
molekulave të mëparshme
neutrale të gazit N0
a= N1
N0
3. Gjendja e gazit në të cilën pjesa më e madhe e
atomeve dhe molekulave janë të jonizuara,
përkatësisht e cila karakterizohet me shkallë të
lartë të jonizimit, quhet PLAZMË.
4. Ky ishte fizikanti I parë që në vitin
1925, e përdori termin plazmë për
herë të parë. Ndërsa Kruksi plazmën e
gjuajti gjendje të katërt agregate.
Plazma karakterizohet me shkallë të
lartë të jonizimit dhe me ekzistim
bashkëveprimi kolektiv.
5. Si shfaqet ky bashkëveprimi kolektiv?
Gjendja e jonizuar e gazit mund të mbahet
Vetëm nëse atomet e tij jonizohen pa
ndërprerje. Kjo gjendje përftohet kur gjendet në
temperatura të larta në atome të jonizuara dhe elektrone
që bëjnë goditje duke, duke lëvizur në mënyrë kaotike.
6. Grimcat që nuk bashkëveprojnë vetëm më
grimcat e afërme, por njëkohësisht edhe me të
gjitha grimcat e tjera quhet bashkëveprim kolektiv.
7. Ky bashkëveprim nuk shfaqet vetëm te
plazma, por edhe tek elektroni ne metal si
bartës I elektricitetit
Plazma është edhe një përcjelles I mirë i
elektricitetit.
8. Plazma në tokë shumë rrallë shfaqet gjatë shkarkimeve
atmosferike. është e njohur se plazma shfaqet ne
jonosferë gjatë fotojonizimit të gazrave të rralluara të
rrezeve ultravjollcë nga Dielli, mirëpo nje sasi e madhe
është e përhapur ne distanca të mëdha prej tokës, pra në
kozmos.
9. Plazma përfitohet edhe në kushte
laboratorike dhe gjendja e saj nuk është
izotermike. Kështu, në plazmë kemi dy
temperatura: temperatura e elektroneve Te
dhe temperatura e joneve Tj dhe kemi
Te>Tj.