SlideShare a Scribd company logo
1 of 32
Download to read offline
Skargi kierowane do Rzecznika Ubezpieczonych
dotycz ce problematyki ubezpiecze gospodarczych
        oraz zabezpieczenia spo ecznego
                  w 2009 roku




                  Warszawa, 2010
I. Rozpatrywanie skarg indywidualnych z zakresu ubezpiecze gospodarczych




        W 2009 roku Rzecznik Ubezpieczonych otrzyma 8566 pisemnych skarg z zakresu
ubezpiecze gospodarczych.


        Skargi kierowane do Rzecznika Ubezpieczonych nap ywa y zarówno bezpo rednio od
osób    ubezpieczonych,    ubezpieczaj cych,    uposa onych    i   uprawnionych   z   umowy
ubezpieczenia (6704 sprawy tj. 78,3 %), jak te za po rednictwem innych podmiotów (1862
sprawy     21,7 %) (tabela nr 2, wykres do tab. nr 2).
       Zgodnie z zawartym w dniu 21 czerwca 2007 roku Porozumieniem o wspó pracy
pomi dzy Komisj      Nadzoru Finansowego a Rzecznikiem Ubezpieczonych, Komisja nie
przekaza a Rzecznikowi adnej sprawy z zakresu ubezpiecze gospodarczych w omawianym
okresie sprawozdawczym. Rzecznik Ubezpieczonych przekaza               do Komisji Nadzoru
Finansowego 3 sprawy, co stanowi o 0,04% wszystkich spraw, które wp yn y do Biura
w 2009r.


       W przedstawianym okresie sprawozdawczym - podobnie jak w minionych latach,
najliczniejsza grupa skarg, odnosi a si do ubezpiecze komunikacyjnych             5269 skarg
(61,5%). W ród nich najwi cej skarg odnotowano na obowi zkowe ubezpieczenie
odpowiedzialno ci cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych         3046 skarg (35,5%), oraz
sk adki ubezpieczeniowe (1224 skargi tj. 14,3%), gdzie ubezpieczaj cy skar yli si przede
wszystkim na: wyst powanie tzw. podwójnego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
mechanicznych; problemy z uzyskaniem zwrotu niewykorzystanej cz ci sk adki za OC
komunikacyjne w nast pstwie zbycia pojazdu; wysoko        sk adek, w tym na konstrukcj taryf
sk adek.
       Wysoka pozycja w zakresie liczebno ci skarg w grupie ubezpiecze komunikacyjnych
przypad a problemom odnosz cym si do ubezpiecze auto - casco             854 skargi (10,0%).
Ponadto cz       skarg dotyczy a Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, w tym
najcz ciej odmowy uznania w ca o ci lub w cz ci zasadno ci zg aszanych roszcze
odszkodowawczych (49 skarg            0,6%) oraz nak adania op at tytu em niedope nienia
obowi zku zawarcia umowy obowi zkowego ubezpieczenia odpowiedzialno ci cywilnej
posiadaczy pojazdów mechanicznych (19 skarg          0,2). Pozosta e wyst pienia skar cych w
tej grupie skarg dotyczy y ubezpieczenia nast pstw nieszcz liwych wypadków kierowcy



                                                2
i pasa erów   40 skarg (0,4%), ubezpiecze assistance    22 skargi (0,3%) oraz ubezpieczenia
Zielonej Karty 15 skarg (0,2%) (tabela nr 3, wykres do tab. nr 3).


     Drugie miejsce z uwagi na liczb , zajmowa y skargi dotycz ce ubezpiecze na ycie
    cznie 1315 skarg, co stanowi o 15,3% wszystkich spraw z zakresu ubezpiecze
gospodarczych, które w tym okresie wp yn y do Rzecznika Ubezpieczonych. W ramach
tych skarg wyró niamy umowy zawarte przed 1989 rokiem przez Pa stwowy Zak ad
Ubezpiecze a realizowane obecnie przez Powszechny Zak ad Ubezpiecze na           ycie S.A.
(tzw. stary portfel), których problematyka wi e si        ze zbyt nisk   kwot   ustalonego
wiadczenia z tytu u ubezpieczenia dzieci (tzw. ubezpieczenie posagowe) lub ubezpieczenie
renty odroczonej. W tej grupie w 2009 roku odnotowano 89 spraw tj. 1,0%.
     Drugi rodzaj umów wchodz cych w zakres skarg dotycz cych ubezpiecze na ycie
to umowy zawarte po 1989 roku - cznie takich skarg odnotowano 1226 (14,3%). Najwi cej
spraw z omawianego zakresu dotyczy o ubezpiecze wypadkowych i chorobowych b d cych
uzupe nieniem ubezpiecze na ycie        584 sprawy (6,8%). Wysoka pozycja w tej grupie
skarg dotyczy a ubezpiecze na ycie (367 spraw - 4,3%). Kolejne miejsce zaj y skargi
zwi zane ze sposobem naliczania, wymiarem i zwrotem sk adek ubezpieczeniowych, w tym
najcz ciej odmowy zwrotu niewykorzystanej cz ci sk adki w przypadku wcze niejszej
sp aty kredytu/po yczki (111 spraw       1,3%). Spraw dotycz cych ubezpiecze      na   ycie
zwi zanych z ubezpieczeniowym funduszem kapita owym odnotowano 107 (1,3%). W
omawianym okresie sprawozdawczym 31 spraw tj. 0,4% zawiera o wnioski skierowane do
Rzecznika Ubezpieczonych z pro b o interpretacj przepisów ubezpieczeniowych z zakresu
ubezpiecze na ycie.
     Spory w tej grupie spraw najcz ciej dotyczy y wysoko ci wiadczenia             w tym
zani enia procentu uszczerbku na zdrowiu, jak te          zbyt niskiej kwoty przyznanego
wiadczenia. Pozosta e zarzuty odnosi y si m.in. do odmowy uznania roszczenia przez
zak ad ubezpiecze , gdy zdarzenie ubezpieczeniowe nie mie ci o si w granicach ochrony
gwarantowanej umow (np. nie wyst pi nieszcz liwy wypadek wg definicji okre lonej
w owu) lub z powodu zatajenia lub podania przez ubezpieczonego niew a ciwych informacji
o stanie jego zdrowia przed zawarciem umowy ubezpieczenia; zbyt niskiej wobec oczekiwa
tzw. warto ci wykupu polisy, proponowanej osobom wypowiadaj cym umowy w czasie jej
trwania (tzw. wykup polisy) czy spory wynikaj ce z okoliczno ci towarzysz cych zawarciu
umowy ubezpieczenia, zw aszcza niew a ciwa ocena produktu przez ubezpieczaj cych.




                                             3
Kolejne miejsce pod wzgl dem liczby skarg zajmowa y sprawy odnosz ce si do
ubezpieczenia odpowiedzialno ci cywilnej        583 skargi (6,8%), w tym m.in. OC z tytu u
wykonywanej dzia alno ci i posiadanego mienia, OC przedsi biorstwa, OC w              yciu
prywatnym, OC z tytu u wykonywania zawodu oraz OC przewo nika. W skargach tych
podnoszone by y najcz ciej zarzuty dotycz ce odmowy wyp aty odszkodowania
motywowanej przez zak ad ubezpiecze brakiem ochrony ubezpieczeniowej wynikaj cej z
zakresu zawartej umowy oraz zbyt nisk kwot ustalonego odszkodowania wynikaj c ze
zbyt niskiej sumy gwarancyjnej.
     Nast pna grupa skarg w przedstawianym okresie sprawozdawczym zawiera a zarzuty
odnosz ce si do ubezpieczenia mienia na wypadek kradzie y z w amaniem, od ognia
i innych zdarze     losowych       391 skarg (4,6%). Przyczyn           odmowy wyp aty
odszkodowania przez zak ad ubezpiecze by y najcz ciej: brak ochrony ubezpieczeniowej
b d cy konsekwencj zakresu ochrony wynikaj cej z zawartej umowy, wobec zdarzenia
stanowi cego podstaw roszczenia; niedostosowanie zabezpieczenia mienia do wymogów
zawartych w ogólnych warunkach umowy oraz niedope nienie wymogów ustalonych dla
procesu likwidacji szkody w warunkach umowy ubezpieczenia np. brak odpowiednich
zabezpiecze , nieterminowe zg oszenie szkody.


     W 2009 roku odnotowano 175 (2,1%) wyst pie zawieraj cych zapytania dotycz ce
interpretacji przepisów ubezpieczeniowych z zakresu ubezpiecze            osobowych oraz
ubezpiecze maj tkowych.




     Nast pna grupa skarg dotyczy a ubezpieczenia nast pstw nieszcz liwych wypadków
    cznie 167 skarg (2,0%), w tym skarg odnosz cych si do ubezpiecze            nast pstw
nieszcz liwych wypadków m odzie y szkolnej           47 (0,6%). Przyczyn tych skarg by y
najcz ciej problemy dotycz ce odmowy przyznania odszkodowania z powodu braku
odpowiedzialno ci za zdarzenia, gdy - zdaniem zak adu ubezpiecze - nie mie ci si ono
w granicach okre lonych warunkami umowy ubezpieczenia oraz spory o wysoko
odszkodowania - w tym mieszcz       si   zarówno zarzuty dotycz ce zani enia rozmiaru
procentowego uszczerbku      na zdrowiu,   jak te       zbyt   niskiej kwoty przyznanego
odszkodowania.




                                            4
Kolejna pozycja w zakresie liczebno ci skarg odnosi a si               do ubezpiecze
turystycznych     165 skarg (1,9%) tj.:
-   ubezpieczenia kosztów leczenia podczas pobytu za granic ;
-   ubezpieczenia kosztów rezygnacji z podró y;
-   ubezpieczenia baga u;
    Przyczyn tych skarg by y najcz ciej:
-   odmowa przyznania odszkodowania motywowana przez zak ad ubezpiecze               brakiem
    ochrony ubezpieczeniowej wynikaj cej z zakresu zawartej umowy;
-   spory o wysoko    odszkodowania lub wiadczenia;
-   opiesza o    w prowadzonym post powaniu odszkodowawczym, co prowadzi o do
    nieterminowego zaspokajania roszcze .


    Pozosta e grupy skarg nie przekracza y 1% ogó u spraw, które wp yn y do Biura
Rzecznika Ubezpieczonych w omawianym okresie sprawozdawczym (szczegó owe dane
przedstawia tabela nr 3).




    W okresie obj tym sprawozdaniem zdecydowanie dominowa y zarzuty zawarte
w grupach problemów (tabela nr 4, wykres do tab. nr 4):
Ø sporu co do wysoko ci przyznanego odszkodowania lub wiadczenia                  2997 skarg
    (35,0%);
Ø oddalenia roszczenia zg aszanego z tytu u umowy ubezpieczenia      2435 skarg (28,4%);
Ø opiesza o ci w post powaniu odszkodowawczym          1096 skarg (12,8%);
Ø wyst powania tzw.         podwójnego    ubezpieczenia w odniesieniu        do   ubezpiecze
    obowi zkowych      855 skarg (10,0%).




      W wi kszo ci spraw, tj. 7370 (86,1%) Rzecznik Ubezpieczonych podj           interwencj
(tabela nr 5, wykres do tab. nr 5). Podj cie interwencji w danej sprawie mia o miejsce
wówczas, gdy z posiadanego materia u wynika o, i naruszone zosta o prawo lub interes osób
ubezpieczaj cych, ubezpieczonych, uposa onych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.
Jej podj cia odmówi w 1167 przypadkach, co stanowi o 13,6% wszystkich skarg z zakresu
ubezpiecze      gospodarczych.   Podstawow       przyczyn   niepodj cia   interwencji    by o
stwierdzenie, i analiza posiadanych dokumentów nie wskazuje na stwierdzenie naruszenia

                                             5
prawa, b d interesów osób, które Rzecznik Ubezpieczonych reprezentuje. Nie podejmowano
równie interwencji w sprawach kierowanych do Rzecznika jako do kolejnego adresata ("do
wiadomo ci"), gdy ich autorzy wyra nie zaznaczali, i chodzi im jedynie o zapoznanie
Rzecznika z dan         spraw . Pewna grupa spraw wymaga a uzupe nienia o dodatkowe
informacje, bez których dalsze badanie jej by o niemo liwe. Do zakresu spraw, w których nie
podj to   interwencji     zaliczono   równie   przypadki   braku   w a ciwo ci   Rzecznika
Ubezpieczonych, sprawy w których toczy si post powanie przed s dem, zapad y ju wyroki
s dowe lub zawarto ugod z zak adem ubezpiecze , która zawiera a zrzeczenie si przez
skar cego dalszych roszcze .
      W 29 sprawach (0,3%) nie dokonano jeszcze ostatecznej oceny w post powaniu
wewn trznym i dopiero jego zako czenie pozwoli na podj cie decyzji w sprawie dalszego
post powania.




      W wyniku interwencji Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 roku        cznie w odniesieniu
do 2459 skarg nast pi a zmiana stanowiska na korzy         skar cego, co stanowi o 40,5%
wszystkich spraw zako czonych, w tym 124 sprawy zosta y uznane w drodze wyj tku
(2,0%) (tabela nr 6, wykres do tab. nr 6).
      W omawianym okresie sprawozdawczym 3604 sprawy zosta y zako czone wynikiem
negatywnym, co stanowi o 59,5% wszystkich skarg, w których Rzecznik Ubezpieczonych
zako czy post powanie interwencyjne.
      1360 spraw nadal pozostaje przedmiotem analizy Rzecznika Ubezpieczonych, co
stanowi 18,5% wszystkich spraw, w których podj te zosta y czynno ci interwencyjne.




      W 2009 roku do Biura Rzecznika Ubezpieczonych wp yn o              cznie 1315 skarg
odnosz cych si do nieprawid owo ci w dziale I.
      Na funkcjonowanie okre lonych zak adów ubezpiecze        dzia u I odnotowano 1255
wyst pie (tabela nr 7, wykres do tab. nr 7). W 39 przypadkach sprawy odnosi y si do
funkcjonowania zagranicznego podmiotu, w 20 sprawach brak by o wskazania nazwy zak adu
ubezpiecze na ycie, którego dotyczy a skarga oraz 1 sprawa dotyczy a upad ego zak adu
ubezpiecze .

                                               6
W     omawianym         okresie     sprawozdawczym       skarg   odnosz cych   si    do
nieprawid owo ci w dziale II odnotowano          cznie 7244.
      Na dzia alno    poszczególnych zak adów ubezpiecze dzia u II wp yn o 6764 skargi
(tabela nr 8, wykres do tab. nr 8). W odniesieniu do 115 spraw skar cy nie okre lili nazwy
zak adu ubezpiecze dzia u II b d cego podmiotem skargi; 238 spraw dotyczy o Oddzia ów
zagranicznych zak adów ubezpiecze           w Polsce; 71 spraw dotyczy o Ubezpieczeniowego
Funduszu Gwarancyjnego; w 42 przypadkach wyst pienia skar cych odnosi y si                 do
funkcjonowania podmiotów ustanowionych przez zagraniczne zak ady ubezpiecze               jako
reprezentanta do spraw roszcze na terenie Polski nie b d cymi ZU; 8 skarg odnotowano na
dzia alno   zagranicznych zak adów ubezpiecze ; 4 sprawy odnosi y si do funkcjonowania
upad ych zak adów ubezpiecze            oraz 2 sprawy dotyczy y dzia alno ci Polskiego Biura
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
      W pozosta ych 7 sprawach brak by o w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych (tabela
nr 1, wykres do tab. nr 1).




                                                 7
Tabela nr 1
                  Podzia skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych
                  kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.


Lp.                            Podzia skarg                            Liczba        %

1.    Dzia I - Ubezpieczenia na ycie                                    1315         15,3

2.    Dzia II - Pozosta e ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia      7244         84,6
      maj tkowe
3.    Brak w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych                           7          0,1

4.    Ogó em                                                            8566         100




                              Wykres do tab.nr 1
               Podzia skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych
               kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.




       90,0

       80,0

       70,0

       60,0
                                                  84,6%
       50,0

       40,0

       30,0

       20,0
                       15,3%
       10,0                                                             0,1%
        0,0
                    Dzia I                 Dzia II            Brak w a ciwo ci
                                                          Rzecznika Ubezpieczonych




                                              8
Tabela nr 2
                    ród o wp ywu skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych
                      kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.
Lp.                               ród o wp ywu skarg                        Liczba         %

1.    Bezpo rednio od skar cych                                               6704        78,3
      Dzia I                                                                  1194        13,95
      Dzia II                                                                 5505        64,3
      Brak w a ciwo ci RU                                                      5          0,05
2.    Za po rednictwem:                                                       1862        21,7
      Dzia I                                                                   121         1,4
      Dzia II                                                                 1739        20,3
      Brak w a ciwo ci RU                                                       2          0,0

2a.   Pe nomocników (ogó em),                                                 1722        20,1

2b.   innych podmiotów (ogó em):                                              140         1,6

      - Biura Rzecznika Praw Obywatelskich,                                     5         0,05
      - Kancelarii Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów,                       7          0,1
        Biur Poselskich,
      - Powiatowych i Miejskich Rzeczników Konsumentów,                       122          1,4
      - redakcji gazet i czasopism.                                            6          0,05
3.    Ogó em                                                                  8566        100




                                       Wykres do tab.nr 2
                      ród o wp ywu skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych
                        kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.



          80,0

          70,0

          60,0

          50,0
                              78,3%
          40,0

          30,0

          20,0
                                                       20,1%
          10,0                                                               1,6%

           0,0
                 Bezpo rednio od skar cych   Za po rednictwem   Za po rednictwem innych
                                              pe nomocników            podmiotów




                                                   9
Tabela nr 3
                     Tematyka skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych
                     wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.


                             Rodzaj ubezpieczenia                             Liczba    %

DZIA I Ubezpieczenia na ycie                                                  1315     15,3

Ubezpieczenia zawarte przed 1989r. (tzw. Stary portfel)                        89       1,0
Ubezpieczenia zawarte po 1989r.:                                              1226     14,3

-   Ubezpieczenia na ycie                                                      367     4,3
-   Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci                                 11     0,1
-   Ubezpieczenia na ycie z ub. funduszem kapita owym                          107     1,3
-   Ubezpieczenia rentowe                                                       1      0,0
-   Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe (z opcj NNW)                           584     6,8
-   Sk adki (sposób naliczania, wymiar, zwrot)                                 111     1,3
-   Interpretacja przepisów ubezpieczeniowych                                   31     0,4
-   Procedury stosowane przez zak ad ubezpiecze                                 11     0,1
-   Upad o zak adów ubezpiecze                                                  1      0,0
-   Brak danych umo liwiaj cych podj cie interwencji w sprawie                  2      0,0
Dzia II Pozosta e ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia                    7244     84,6
maj tkowe
Ubezpieczenia komunikacyjne:                                                  5269     61,5
- OC                                                                          3046     35,5
- AC                                                                          854      10,0
- Zielona Karta                                                                15       0,2
- Assistance                                                                   22       0,3
- Sk adki: sposób naliczania, wymiar, zwrot, tzw. podwójne ubezpieczenie OC   1224     14,3
    posiadaczy pojazdów mechanicznych
- NNW kierowcy i pasa erów                                                      40     0,4
- UFG (kary i regres)                                                           19     0,2
- UFG (dot. likwidacji szkód)                                                   49     0,6
Ubezpieczenia OC (pozosta e)                                                   583     6,8
Ubezpieczenia mienia                                                           391     4,6
Interpretacja przepisów ubezpieczeniowych                                      175     2,1
Ubezpieczenia NNW:                                                             167     2,0
- Ubezpieczenia NNW                                                            120     1,4
- Ubezpieczenia NNW m odzie y szkolnej                                          47     0,6
Ubezpieczenia turystyczne:                                                     165     1,9
- Ubezpieczenia kosztów leczenia podczas pobytu za granic                      114     1,3
- Ubezpieczenia kosztów rezygnacji z podró y                                    30     0,3
- Ubezpieczenia baga u                                                          21     0,3
Regresy                                                                         72     0,8
Ubezpieczenia kredytu                                                           51     0,6
Sk adki (pozosta e): sposób naliczania, wymiar, zwrot                           48     0,6
Ubezpieczenia NNW m odzie y szkolnej                                            47     0,6
OC rolników                                                                     43     0,5

                                                 10
Procedury stosowane przez zak ad ubezpiecze                   43     0,5
Ubezpieczenia budynków w gospodarstwach rolnych               36     0,4
Ubezpieczenia upraw                                           32     0,4
Ubezpieczenia zwierz t w gospodarstwie rolnym                 5      0,1
Ubezpieczenia ochrony prawnej                                 4     0,05
Upad o zak adów ubezpiecze                                    4     0,05
Ubezpieczenia kosztów leczenia                                2      0,0
Casco statków powietrznych i morskich                         2      0,0
Ubezpieczenia kart p atniczych                                2      0,0
Ubezpieczenia dziennego pobytu szpitalnego                    2      0,0
Ubezpieczenia maszyn rolniczych                               2      0,0
Ubezpieczenia ryzyk budowlanych                               2      0,0
Ubezpieczenia ryzyk finansowych                               1      0,0
Ubezpieczenia sprz tu gospodarstwa domowego                   1      0,0
Ubezpieczenia krótkoterminowych nale no ci eksportowych       1      0,0
Brak danych umo liwiaj cych podj cie interwencji w sprawie   141     1,7
Brak w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych                      7    0,1
Ogó em                                                       8566   100




                                              11
Wykres do tab. nr 3
                             Tematyka skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych
                             wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.




                                            Ubezpieczenia
                                             turystyczne;   Brak danych;
                                                1,9 %          1,7 %
                    Ubezpieczenia NNW;                                        cznie sprawy nie
                           2,0 %                                            przekraczaj ce 1%;
                                                                                  4,1 %
Interpretacja przepisów
  ubezpieczeniowych;
         2,1 %


      Ubezpieczenia
        mienia;
         4,6 %



      Ubezpieczenia OC
        (pozosta e);
           6,8%

                          Ubezpieczenia                                                  Ubezpieczenia
                            na ycie;                                                    komunikacyjne;
                             15,3 %                                                         61,5 %




                                                     12
Tabela nr 4
                Zarzuty zawarte w skargach z zakresu ubezpiecze gospodarczych
                       wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.
Lp.                             Przyczyna skargi                              Liczba   %

1. Zani ona warto    wykupu polisy                                             67      0,8
      Dzia I
2. Nieprawid owe zarz dzanie polis                                             20      0,2
      Dzia I
3. Odmowa wykupu warto ci polisy                                               16      0,2
      Dzia I
4. Zmiana owu w trakcie trwania umowy                                           8      0,1
      Dzia I
5. Opiesza o    w wykupie polisy                                                8      0,1
      Dzia I
6. Zmiana sumy ubezpieczenia                                                    5      0,1
      Dzia I
7. Oddalenie roszczenia                                                       2435     28,4
      Dzia I                                                                    695     8,1
      Dzia II                                                                  1740    20,3
8. Spór co do wysoko ci przyznanego odszkodowania lub wiadczenia              2997     35,0
      Dzia I                                                                    230     2,7
      Dzia II                                                                  2767    32,3
9. Opiesza o    w post powaniu odszkodowawczym                                1096     12,8
      Dzia I                                                                    52      0,6
      Dzia II                                                                  1044    12,2
10. Sposób naliczania, wysoko , zwrot, wezwanie do zap aty sk adki, odmowa     524     6,1
    przej cia op acania sk adek
      Dzia I                                                                   111     1,3
      Dzia II                                                                  413     4,8
11. Inne, w tym m.in. interpretacja przepisów ubezpieczeniowych, procedury     389     4,5
    stosowane przez zak ad ubezpiecze
      Dzia I                                                                   85      1,0
      Dzia II                                                                  304     3,5
12. Odmowa kontynuacji ubezpieczenia                                           20      0,2
      Dzia I                                                                    18     0,2
      Dzia II                                                                   2      0,0
13. Podwójne ubezpieczenie                                                     855     10,0
      Dzia II
14. Odmowa anulowania, zmniejszenia lub roz o enia na raty kar i nale no ci    91      1,1
    regresowych
      Dzia II
15. Brak wyra nej przyczyny skargi                                             28      0,3
      Dzia II
16. Brak w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych                                   7      0,1

17. Ogó em                                                                    8566     100




                                                 13
Wykres do tab. nr 4
             Zarzuty zawarte w skargach z zakresu ubezpiecze gospodarczych
                   wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.




                                                         Odmowa anulowania,
                                                           zmniejszenia lub
                                                         roz o enia na raty kar
             Sposób                                           i nale no ci
      naliczania,wysoko ,                                    regresowych;
                                     Inne;                       1,1 %
       zwrot,wezwanie do             4,5 %
        zap aty,odmowa
       przej cia op acania                                                           cznie sprawy nie
            sk adek;                                                              przekraczaj ce 1%;
              6,1 %                                                                      2,1%




  Podwójne                                                                          Oddalenie roszczenia;
ubezpieczenie;                                                                            28,4 %
   10,0 %




    Opiesza o
  w post powaniu
odszkodowawczym;
      12,8 %                 Spór co do wysoko ci
                                 przyznanego
                              odszkodowania lub
                                  wiadczenia;
                                    35,0 %




                                                    14
Tabela nr 5
              Tryb rozpatrywania skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych
                   wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.


Lp.                                Sposób dzia ania                                       Liczba     %

1.    Podj cie interwencji, w tym:                                                            7370   86,1
      Dzia I                                                                                  1171   13,7
      Dzia II                                                                                 6199   72,4
2.    Niepodj cie interwencji, w tym:                                                         1167   13,6
      Dzia I                                                                                   139    1,6
      Dzia II                                                                                 1021   11,9
      Brak w a ciwo ci RU                                                                       7     0,1

      Przyczyny niepodj cia interwencji (ogó em):
      - udzielenie wyja nie , o które zwraca si konsument lub gdy                             373    4,3
         stwierdzono brak przes anek formalno-prawnych do
         interwencji RU,
      - przes anie skargi do wiadomo ci RU bez wyra nej pro by o                              656    7,7
         interwencj ,
      - niekompletno dokumentacji,                                                            115    1,3
      - wycofanie skargi,                                                                      16    0,2
      - brak w a ciwo ci RU.                                                                   7     0,1
3.    Brak ostatecznej oceny w post powaniu wewn trznym, w tym:                                29    0,3
      Dzia I                                                                                   5     0,05
      Dzia II                                                                                  24    0,25
4.    Ogó em                                                                                  8566   100


                                  Wykres do tab. nr 5
              Tryb rozpatrywania skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych
                   wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.



       90,0
       80,0
       70,0
       60,0
       50,0                 86,1%
       40,0
       30,0
       20,0
       10,0                                         13,6%
                                                                                0,3%
        0,0
                 Podj cie interwencji   Niepodj cie interwencji    Brak ostatecznej oceny w
                                                                  post powaniu wewn trznym




                                                    15
Tabela nr 6
                      Wynik interwencji w sprawach z zakresu ubezpiecze
                               gospodarczych zako czonych w 2009r.

      Lp.                 Wynik interwencji                   Liczba                 %

       1.   Uznanie zasadno ci skargi                           2335                38,5
            Dzia I                                              167                 2,7
            Dzia II                                             2168                35,8
       2.   Uznanie w drodze wyj tku                            124                  2,0
            Dzia I                                               65                  1,0
            Dzia II                                              59                  1,0
       3.   Wynik negatywny                                     3604                59,5
            Dzia I                                              736                 12,2
            Dzia II                                             2868                47,3
       4.   Ogó em                                             6063*                100


* Sprawy, w których RU zako czy czynno ci interwencyjne. 1360 spraw pozostaje nadal w toku, co stanowi
18,5 % wszystkich spraw, w których Rzecznik Ubezpieczonych podj interwencj w 2009r.
Sprawy w toku: Dzia I - 212 (2,9%), Dzia II - 1148 (15,6%).




                                  Wykres do tab. nr 6
                   Wynik interwencji w sprawach z zakresu ubezpiecze
                          gospodarczych zako czonych w 2009r.



            60,0


            50,0


            40,0

                                                                       59,5%
            30,0

                               38,5%
            20,0


            10,0                                    2,0%

             0,0
                      Uznanie zasadno ci   Uznanie w drodze   Wynik negatywny
                           skargi              wyj tku




                                                    16
Tabela nr 7
                                              Liczba skarg na poszczególne zak ady ubezpiecze dzia u I
                              kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych - w porównaniu do ich udzia u w rynku w 2009r.

                                                                                                                     udzia z.u. w rynku
                              Zak ady ubezpiecze                                                Procent ogólnej         dzia u I w %
Lp.                                                                           Liczba skarg
                                    dzia I                                                       liczby skarg      (stan na 30.09.2009r.)*

1.    AEGON TU na ycie S.A.                                                       15                1,141                  2,037
2.    TU Allianz ycie Polska S.A.                                                 39                2,966                  6,117
3.    PAPTUn iR Amplico Life S.A.                                                 90                6,844                  5,467
4.    AVIVA TU na ycie S.A.                                                       64                4,867                  5,547
5.    AXA YCIE TU S.A.                                                            26                1,977                  1,766
6.    BENEFIA TU na ycie S.A. Vienna Insurance Group                              17                1,293                  1,443
7.    BZ WBK     AVIVA TU na ycie S.A.                                             -                     -                 0,716
8.    TU na ycie Cardif Polska S.A.                                               48                3,650                  1,357
9.    TU na ycie Compensa S.A. Vienna Insurance Group                             43                3,270                  1,127
10.   WTU iR Concordia Capital S.A.                                                2                0,152                  0,111
11.   STU na ycie Ergo Hestia S.A.                                                26                1,977                  1,162
12.   TU na ycie Europa S.A.                                                      84                6,388                  7,887
13.   Generali ycie TU S.A.                                                       78                5,932                  3,080
14.   HDI-Gerling ycie TU S.A.                                                    14                1,065                  0,589
15.   ING TU na ycie S.A.                                                         31                2,357                  9,587
16.   TU INTER     YCIE Polska S.A.                                                -                     -                 0,007
17.   LINK 4 LIFE TU na ycie S.A.                                                  -                     -                 0,010


                                                                         17
udzia z.u. w rynku
                                Zak ady ubezpiecze                                             Procent ogólnej        dzia u I w %
Lp.                                                                             Liczba skarg
                                      dzia I                                                    liczby skarg     (stan na 30.09.2009r.)*

18.     MACIF ycie TUW                                                               1             0,076                    0,019
19.     MetLife TU na ycie S.A.                                                      8             0,608                    0,406
20.     Nordea Polska TU na ycie S.A.                                               24             1,825                    4,046
21.     TU na ycie Polisa      ycie S.A.                                            15             1,141                    0,276
22.     PRAMERICA ycie TUiR S.A.                                                     2             0,152                    0,511
23.     PZU ycie S.A.                                                               557            42,357                   32,484
        Ø Ub. zawarte przed 1989r. (tzw. Stary portfel)                             89              6,768
        Ø Ub. na ycie zawarte po 1989r.                                             468            35,589
24.     TUW Rejent Life                                                              1              0,076                   0,037
25.     Signal Iduna ycie Polska TU S.A.                                             4             0,304                    0,065
26.     Skandia ycie TU S.A.                                                        19             1,445                    1,059
27.     TU SKOK ycie S.A.                                                            5             0,380                    0,201
28.     UNIQA TU na ycie S.A.                                                        5             0,380                    3,408
29.     Uniwersum      ycie TU S.A.                                                  3             0,228                    0,017
30.     TUn WARTA S.A.                                                              34             2,586                    9,460
31.     TU GARDA LIFE S.A. (w likwidacji)                                            1             0,076                      -
32.     Zagraniczne zak ady ubezpiecze                                              39             2,966                      -
      * Udzia w rynku mierzony sk adk przypisan brutto w dziale I
       ród o: www.knf.gov.pl Biuletyn kwartalny. Rynek ubezpiecze 3/2009




                                                                           18
Wykres do tab. nr 7
                                                 Liczba skarg na poszczególne zak ady ubezpiecze dzia u I kierowanych
                                                  do Rzecznika Ubezpieczonych - w porównaniu do ich udzia u w 2009r.

     AEGON TU na ycie S.A.

  TU Allianz ycie Polska S.A.

PAPTUn iR Amplico Life S.A.

      AVIVA TU na ycie S.A.

           AXA ycie TU S.A.

   BENEFIA TU na ycie S.A.

TU na ycie Cardif Polska S.A.

   TU na ycie Compensa S.A.

WTU iR Concordia Capital S.A.

 STU na ycie Ergo Hestia S.A.

      TU na ycie Europa S.A.

        Generali ycie TU S.A.

    HDI-Gerling ycie TU S.A.

        ING TU na ycie S.A.

           MACIF ycie TUW

     MetLife TU na ycie S.A.

Nordea Polska TU na ycie S.A.

TU na ycie Polisa - ycie S.A.

 PRAMERICA ycie TUiR S.A.

               PZU ycie S.A.

          TUW REJENT-LIFE

 Signal Iduna ycie Polska S.A.

        Skandia ycie TU S.A.

          TU SKOK ycie S.A.

     UNIQA TU na ycie S.A.

     Universum- ycie TU S.A.

          TUn WARTA S.A.


                                 0,000   5,000      10,000         15,000             20,000    25,000              30,000   35,000   40,000   45,000


                                                                      Udzia w rynku              Liczba skarg w %

                                                                                       19
Tabela nr 8
                                           Liczba skarg na poszczególne zak ady ubezpiecze dzia u II
                             kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych    w porównaniu do ich udzia u w rynku w 2009r.

                                                                                                                   udzia z.u. w rynku
                          Zak ady ubezpiecze                                                 Procent ogólnej          dzia u II w %
Lp.                                                                    Liczba skarg
                                dzia II                                                       liczby skarg       (stan na 30.09.2009r.)*

1.    TU Allianz Polska S.A.                                                 350                 4,832                      7,523
2.    AVIVA TU Ogólnych S.A.                                                 89                  1,229                      0,911
3.    AXA TUiR S.A.                                                          4                   0,055                      0,230
4.    BENEFIA TU S.A. Vienna Insurance Group                                 124                 1,712                      0,838
5.    BRE Ubezpieczenia TU S.A.                                              29                  0,400                      0,453
6.    BZ WBK      AVIVA TU Ogólnych S.A.                                     2                   0,028                      0,492
7.    TU Compensa S.A. Vienna Insurance Group                                258                 3,562                      3,300
8.    D.A.S. TU Ochrony Prawnej S.A.                                         3                   0,041                      0,061
9.    STU Ergo Hestia S.A.                                                   573                 7,910                      9,904
10.   TU Euler Hermes S.A.                                                   3                   0,041                      0,997
11.   TU Europa S.A.                                                         17                  0,235                      1,479
12.   Generali TU S.A.                                                       238                 3,285                      3,524
13.   HDI Asekuracja TU S.A.                                                 375                 5,177                      3,943
14.   HDI Gerling Polska TU S.A.                                             4                   0,055                      0,452
15.   TU INTER Polska S.A.                                                   19                  0,262                      0,299
16.   TU INTERRISK S.A. Vienna Insurance Group                               210                 2,899                      3,481
17.   KUKE S.A.                                                               -                     -                       0,121



                                                                        20
udzia z.u. w rynku
                          Zak ady ubezpiecze                                  Procent ogólnej        dzia u II w %
Lp.                                                            Liczba skarg
                                dzia II                                        liczby skarg     (stan na 30.09.2009r.)*

18.   Link 4 TU S.A.                                                 446          6,157                    1,135
19.   MTU Moje TU S.A.                                               418          5,770                    2,093
20.   TUiR Partner S.A.                                               -              -                     0,003
21.   Polskie Towarzystwo Reasekuracyjne S.A.                         -              -                     1,360
22.   PTU S.A.                                                       242          3,341                    2,087
23.   TU Polski Zwi zek Motorowy S.A. Vienna Insurance Group         122          1,684                    1,035
24.   PZU S.A.                                                       1883         25,994                   38,487
25.   Signal Iduna Polska TU S.A.                                    140          1,933                    0,310
26.   UNIQA TU S.A.                                                  276          3,810                    3,581
27.   TUiR WARTA S.A.                                                748          10,326                   8,876
28.   TUW Bezpieczny Dom                                              -              -                     0,000
29.   Concordia Polska TUW                                           15           0,207                    0,686
30.   TUW Cuprum                                                      1           0,014                    0,137
31.   Pocztowe TUW                                                   25           0,345                    0,129
32.   TUW SKOK                                                       13           0,179                    0,810
33.   TUW TUW                                                        124          1,712                    1,036
34.   TUW TUZ                                                        13           0,179                    0,225
35.   TUiR Polisa S.A. (w upad o ci)                                  1           0,014                      -
36.   ZU WESTA S.A. (w upad o ci)                                     2           0,028                      -
37.   TUiR GWARANT S.A. (w likwidacji)                                1           0,014                      -




                                                                21
38.     Oddzia y zagranicznych zak adów ubezpiecze w Polsce:                    238   3,285   -
        - Liberty Seguros Oddzia w Polsce                                        99   1,367
        - AXA Ubezpieczenia Avanssur S.A. Oddzia w Polsce                        94   1,298
        - Europaische Reiseversicherung AG Oddzia w Polsce                       19   0,262
        - Chartis Europe S.A. Oddzia w Polsce (dawniej AIG Europe                16   0,220
           S.A. Oddzia w Polsce)
        - ACE European Group Limited Sp. z o.o. Oddzia w Polsce                 4     0,055
        - Cardif-Assurances Risques Divers S.A. Oddzia w Polsce                 3     0,041
        - Mondial Assistance International AG S.A. G ówny Oddzia                2     0,028
           w Polsce
        - XL Insurance S.A. Oddzia w Polsce                                     1     0,014
39.     Zagraniczne zak ady ubezpiecze                                          8     0,110   -
40.     Reprezentanci do spraw roszcze na terenie Polski nie b d cy ZU          42    0,580   -
      * Udzia w rynku mierzony sk adk przypisan brutto w dziale II
       ród o: www.knf.gov.pl Biuletyn kwartalny. Rynek ubezpiecze 3/2009




                                                                           22
Wykres do tab. nr 8
                                                             Liczba skarg na poszczególne zak ady ubezpiecze dzia u II kierowanych
                                                          do Rzecznika Ubezpieczonych - w porównaniu do ich udzia u w rynku w 2009r.

                 TU Allianz Polska S.A.

             AVIVA TU Ogólnych S.A.

                       AXA TUiR S.A.

                    BENEFIA TU S.A.

            BRE Ubezpieczenia TU S.A.

     BZ WBK-AVIVA TU Ogólnych S.A.

                    TU Compensa S.A.

        D.A.S. TU Ochrony Prawnej S.A.

                  STU Ergo Hestia S.A.

                  TU Euler Hermes S.A.

                        TU Europa S.A.

                      Generali TU S.A.

               HDI Asekuracja TU S.A.

            HDI Gerling Polska TU S.A.

                TU INTER Polska S.A.

                   TU INTERRISK S.A.

                         Link 4 TU S.A.

MTU Moje Towarzystwo Ubezpiecze S.A.

                             PTU S.A.

                          PZM TU S.A.

                              PZU S.A.

            Signal Iduna Polska TU S.A.

                       UNIQA TU S.A.

                    TUiR WARTA S.A.

                 Concordia Polska TUW

                         TUW Cuprum

                        Pocztowe TUW

                           TUW SKOK

                            TUW TUW

                             TUW TUZ


                                          0,000   5,000           10,000           15,000         20,000              25,000      30,000   35,000   40,000



                                                                                Udzia w rynku              Liczba skarg w %



                                                                                            23
II. Rozpatrywanie skarg dotycz cych problematyki zabezpieczenia spo ecznego



     W 2009 roku do Biura Rzecznika Ubezpieczonych wp yn o ogó em 1187 pisemnych
skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego.

     Najliczniejsza grupa spraw, które wp yn y do Rzecznika Ubezpieczonych,
odnosi a si do dostrze onych nieprawid owo ci w funkcjonowaniu otwartych funduszy
emerytalnych ( cznie 1081 skargi, tj. 91,1% spraw ogó em z zakresu zabezpieczenia
spo ecznego - tabela nr 9, wykres do tab. nr 9). Pisemne wyst pienia uczestników systemu
w zakresie otwartych funduszy emerytalnych dotyczy y przede wszystkim:
  Ø problemów towarzysz cych zmianie OFE, w tym akwizycji i dokonywaniu wyp aty
      transferowej;
  Ø mo liwo ci anulowania umowy o cz onkostwo wskutek b du co do tre ci
      o wiadczenia woli i nabycia wcze niejszych uprawnie emerytalnych;
  Ø nieprawid owo ci w prowadzeniu rejestru cz onków OFE;
  Ø nieotrzymania przez osoby uprawnione           rodków zgromadzonych na rachunku
      zmar ego cz onka OFE;
  Ø nieprawid owo ci w czynno ciach akwizycyjnych.


  Pojedyncze wyst pienia dotyczy y:


  Ø braku informacji o stanie rachunku;
  Ø odmowy wyp aty emerytury kapita owej;
  Ø zawarcia umowy w wyniku wprowadzenia w b d;
  Ø kwestii podzia u rodków w przypadku rozwodu;
  Ø sfa szowania umowy;
  Ø zmiany wysoko ci op aty pobranej od sk adki przekazanej przez ZUS;
  Ø interpretacji prawa.


     Analizuj c skargi w uj ciu podmiotowym (tabela nr 10), najwi cej wyst pie       na
dzia alno   powszechnych towarzystw emerytalnych dotyczy o NORDEA PTE S.A.




                                              24
zarz dzaj cego NORDEA OFE (1048 spraw1). Pozosta e skargi z o ono na PTE PZU S.A.
zarz dzaj ce OFE PZU Z ota Jesie              (10 spraw), AVIVA PTE AVIVA BPH CU WBK S.A.
zarz dzaj ce AVIVA OFE BPH CU WBK2 (8 spraw), AMPLICO PTE S.A.3 zarz dzaj ce
AMPLICO OFE (5 spraw), ING PTE S.A zarz dzaj ce ING OFE (4 sprawy), GENERALI
PTE S.A. zarz dzaj ce GENERALI OFE (2 sprawy), AXA PTE S.A. zarz dzaj ca AXA OFE
(1 sprawa), PTE BANKOWY S.A. zarz dzaj ce OFE Bankowy (1 sprawa), oraz na PTE
POLSAT S.A. zarz dzaj ce OFE POLSAT (1 sprawa). Z o ono tak e jedn skarg dotycz c
funkcjonowania otwartych funduszy emerytalnych, która nie wskazywa a na konkretny
podmiot rynku. Dodatkowo do Rzecznika Ubezpieczonych wp yn y dwie sprawy dotycz ce
indywidualnych kont emerytalnych oraz dwie dotycz ce udost pniania danych osobowych
cz onków OFE pomi dzy agentami z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych.
Jedna pro ba dotyczy a sytuacji prawnej osoby b d cej w przesz o ci przedstawicielem
jednego z OFE.
        Rzecznik Ubezpieczonych otrzyma tak e skargi na dzia alno                    Zak adu Ubezpiecze
Spo ecznych ( cznie 95 skarg, tj. 8,0% spraw ogó em z zakresu zabezpieczenia spo ecznego
- tabela nr 9, wykres do tab. nr 9). Zdecydowana wi kszo                          skarg dotyczy a jednak
dzia alno ci ZUS niezwi zanej z funkcjonowaniem II i III filaru emerytalnego                        wówczas
Rzecznik Ubezpieczonych nie móg podj                        interwencji, przekazywa jednak skarg            do
rozpatrzenia zgodnie z w a ciwo ci do Centrali ZUS lub wskazywa skar cym instytucj
w a ciw w danej sprawie (83 sprawy). Pozosta e skargi na funkcjonowanie ZUS dotyczy y
g ównie problemu nieprzekazywania sk adek na rachunki ubezpieczonych w OFE b d
innych spraw zwi zanych z dzia alno ci ZUS np. brak informacji o stanie rachunku (12
skarg).


        Najwi ksza grupa skarg odnosi a si                      do problematyki zmiany funduszu
i dokonania wyp aty transferowej (1045 skarg; 88,0 % spraw ogó em - tabela nr 11, wykres
do tab. nr 11). Z analizy przedmiotowych spraw wynika, i opisywane przez skar cych
problemy dotyczy y najcz ciej:
      Ø zakwestionowania           przez      bieg ego        grafologa    podpisów        przedstawionych
          na zawiadomieniach o przyst pieniu do innego OFE;

1
    Do Rzecznika Ubezpieczonych wp yn a skarga grupowa na dzia alno NORDEA Powszechnego            Towarzystwa
     Emerytalnego S.A. Wyst puj cy poprzez pe nomocnika cz onkowie OFE NORDEA skar yli si na utrudnianie zmiany
     otwartego funduszu emerytalnego.
2
    Od dnia 1.06.2009 r. nast pi a zmiana nazwy z Commercial Union PTE BPH CU WBK S.A. na Aviva PTE
    Aviva BZ WBK S.A.
3
    Od dnia 22.09.2009r.nast pi a zmiana nazwy z AIG PTE SA na Amplico PTE S.A.


                                                       25
Ø niedostarczenia      do    dotychczasowego     funduszu    prawid owo   wype nionego
       zawiadomienia o zawarciu umowy z innym OFE, z wnioskiem o dokonanie wyp aty
       transferowej;
   Ø wprowadzenia przez fundusz w b d co do dokonania op aty zwi zanej ze zmian
       funduszu emerytalnego.
     W zwi zku z powy szym dotychczasowy fundusz nie umieszcza ubezpieczonego na
li cie osób zmieniaj cych OFE, w zwi zku z tym ZUS nie móg dokona                  zmiany
w Centralnym Rejestrze Cz onków OFE, a w konsekwencji zmiana funduszu i wyp ata
transferowa nie dochodzi a do skutku.


     Cz     skarg z zakresu zabezpieczenia emerytalnego skierowanych do Rzecznika
Ubezpieczonych dotyczy a anulowania umowy cz onkostwa w OFE na skutek niewiedzy
o utracie prawa do wcze niejszego wiadczenia emerytalnego (11 spraw             0,9% ogó u
spraw), b dne prowadzenie rejestru cz onków OFE (8 spraw       0,7%) oraz nieprawid owo ci
w wyp acie rodków po mierci cz onka OFE (7 skarg               0,6% wszystkich spraw). Ze
wzgl du na niedostateczn wiedz ubezpieczonych o funkcjonowaniu II filaru, cz       zapyta
dotyczy a   tre ci     obowi zuj cych   przepisów    w zakresie    dziedziczenia   rodków
zgromadzonych na rachunku w OFE i procedur ich wyp aty w przypadku mierci cz onka
funduszu. Ponadto do Rzecznika Ubezpieczonych wp yn y trzy skargi na nieprawid owo ci
w czynno ciach akwizycyjnych.
     Pozosta e sprawy dotyczy y braku informacji o stanie rachunku, odmowy wyp aty
emerytury kapita owej, kwestii podzia u rodków po rozwodzie, zawarcia umowy w wyniku
wprowadzenia w b d, sfa szowania umowy, zmiany wysoko ci op at od sk adki przekazanej
przez ZUS (po 1 skardze    0,6% spraw cznie).


     W omawianym okresie sprawozdawczym 92 skarg (7,7% wszystkich spraw)
skierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych nie mie ci o si w zakresie jego kompetencji.
Sprawy te by y przekazywane zgodnie z w a ciwo ci              do odpowiednich adresatów
z powiadomieniem autorów wyst pie o przekazaniu ich spraw zgodnie z w a ciwo ci lub
wskazywano skar cym mo liwo        z o enia skargi do odpowiedniego podmiotu.


     Po przeanalizowaniu 1187 wyst pie , jakie wp yn y do Rzecznika Ubezpieczonych w
2009 roku, podj to czynno ci interwencyjne w 1067 sprawach, co stanowi o 89,9%
wszystkich skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego (tabela nr 12, wykres do tab. 12).


                                            26
W 120 sprawach, co stanowi o 10,1% wszystkich skarg z zakresu zabezpieczenia
spo ecznego, Rzecznik Ubezpieczonych nie podj        interwencji. Niepodj cie interwencji
zazwyczaj   spowodowane      by o   brakiem     w a ciwo ci   Rzecznika,   wcze niejszym
rozpatrywaniem sprawy przez S dy Ubezpiecze        Spo ecznych, wskazaniem Skar cemu
innego podmiotu w a ciwego do rozpatrzenia danej sprawy, brakiem stosownego wniosku ze
strony osoby kieruj cej wyst pienie, w którym zawarta by a jedynie pro ba o wyja nienie
przepisów prawnych dotycz cych dzia alno ci OFE. Interwencje nie by y równie
podejmowane w sprawach kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych jako do kolejnego
adresata ( do wiadomo ci ), gdy ich autorzy wyra nie zaznaczali, e chodzi im jedynie
o zapoznanie instytucji Rzecznika z dan spraw . Jedna sprawa zosta a wycofana przez osob
Skar c przed podj ciem czynno ci wyja niaj cych.


     W wyniku interwencji podj tych przez Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 r.,
w przypadku zako czenia post powania, 18 spraw zako czy o si pozytywnym wynikiem
dla skar cych, a 49 spraw uzyska o wynik negatywny. Warto zwróci uwag , i 1046
spraw, w których Rzecznik podj       interwencj , nie zosta o jeszcze rozstrzygni tych.
Przewa aj c cz     spraw w toku stanowi dwie skargi zbiorowe z o one w imieniu 1034
cz onków funduszu Nordea.


     Rzecznik Ubezpieczonych uznawa spraw za zako czon , gdy:
   Ø PTE uznawa o zasadno      interwencji i zmienia o swoje wcze niejsze stanowisko;
   Ø w wietle kolejnych wyja nie i po wnikliwej analizie sprawy Rzecznik oceni , e
       prawo b d interesy cz onków OFE nie zosta y naruszone lub wyczerpa wszystkie
       mo liwo ci dzia ania, jednak PTE nie zmieni o stanowiska w sprawie        wówczas
       Rzecznik informowa skar cych o przys uguj cym im prawie wyst pienia na drog
       s dow .




                                           27
Tabela nr 9
                   Zestawienie skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego
                    wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 r.
                             z podzia em na poszczególne podmioty



                    Lp.          Podmiot                 Liczba skarg              %
                     1.   OFE                                1081                 91,1
                     2.   ZUS*                                95                   8,0
                     3.   INNE                                11                   0,9
                     4.   Ogó em                             1187                 100


*12 skarg w sprawie ZUS (12,6%) dot. zabezpieczenia emerytalnego, a 83 skargi (87,4%) to z a w a ciwo




                                     Wykres do tab. nr 9
                Zestawienie podmiotów skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego
                      wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.



                                                  INNE
                                                  0,9%          ZUS*
                                                                8,0%




                                   OFE
                                  91,1%




                                                    28
Tabela nr 10
      Liczba skarg na poszczególne podmioty z zakresu zabezpieczenia spo ecznego
                       kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.




Lp.
                                      Liczba cz onków     Liczba skarg
                                                                         Procent ogólnej
                Podmioty
                                           OFE 4                          liczby skarg

1.          AEGON PTE S.A.                764 161              -                -

2.       PTE Allianz Polska S.A.          397 988              -                -

3.          Amplico PTE S.A.5            1 100 787             5               0,5

4.    Aviva PTE Aviva BZ WBK S.A.6       2 893 470             8               0,7

5.            AXA PTE S.A.                799 007              1               0,1

6.          Generali PTE S.A.             681 043              2               0,2

7.            ING PTE S.A.               2 902 659             4               0,4

8.         NORDEA PTE S.A.                827 615            1048             95,4

9.       Pekao Pionieer PTE S.A.          348 436              -                -

10     PKO BP Bankowy PTE S.A7.           417 840              1               0,1

11.     Pocztylion    Arka PTE S.A.       467 615              -                -
12.          PTE Polsat S.A.              322 662              1               0,1

13.           PTE PZU S.A.               2 119 094            10               0,9

14.          PTE Warta S.A.               318 280              -                -

15.          Brak nazwy PTE                  -                 1               0,1

16.                  Inne                    -                 5               0,5
                           8
17.                  ZUS                     -                12               1,0

18.             OGÓ EM                                       1098             100




4
   ród o KNF - Cz onkowie otwartych funduszy emerytalnych; stan na dzie : 26.12.2009 r.
5
  Od dnia 22.09.2009r. nast pi a zmiana nazwy z AIG PTE SA na Amplico PTE SA
6
  Od dnia 1.06.2009 r. nast pi a zmiana nazwy z Commercial Union PTE BPH CU WBK S.A. na Aviva PTE
  Aviva BZ WBK S.A.
7
  Od dnia 23.12.2009r. nast pi a zmiana nazwy Bankowy PTE na PKO BP Bankowy PTE
8
  Skargi na ZUS dotycz tu tylko problematyki zabezpieczenia emerytalnego


                                                     29
Tabela nr 11
                Przedmiot skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego
                wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 r.



Lp.                   Przedmiot                  Liczba skarg          %
      Zmiana funduszu i dokonanie wyp aty
1.                                                   1045              88,0
      transferowej
      Anulowanie umowy ze wzgl du na nabycie
2.                                                    11               0,9
      prawa do wcze niejszej emerytury
3.    Nieprzekazywanie sk adek do OFE                 9                0,8
      Nieprawid owo ci w prowadzeniu rejestru
4.                                                    8                0,7
      cz onków
      Nieprawid owo ci w wyp acie rodków
5.                                                    7                0,6
      ( mier cz onka OFE)
      Nieprawid owo ci w czynno ciach
6.                                                    3                0,3
      akwizycyjnych
7.    Brak informacji o stanie rachunku               1                0,1

8.    Odmowa wyp aty emerytury kapita owej            1                0,1

9.    Podzia rodków po rozwodzie                      1                0,1
      Umowa zawarta w wyniku wprowadzenia w
10.                                                   1                0,1
      b d
11.   Sfa szowanie umowy                              1                0,1
      Zmiana wysoko ci op at od sk adki
12.                                                   1                0,1
      przekazanej przez ZUS
13.   Interpretacja prawa                             1                0,1

14.   Inne                                            5                0,4

15.   Brak w a ciwo ci RU                             92               7,7

16.   Ogó em                                         1187              100




                                          30
Wykres do tab. nr 11
           Przedmiot skarg wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych z zakresu
                          zabezpieczenia emerytalnego w 2009r.


                 Nieprawid owo ci w
                    czynno ciach
                   akwizycyjnych
                        0,3%          Inne
                                      0,4%
Nieprawid owo ci w
     wyp acie
  ( mier cz onka
      OFE)
       0,6%

    Nieprawid owo ci w                 Brak w a ciwo ci RU
    prowadzeniu rejestru                      7,7%
      cz onków OFE
           0,7%

 Nieprzekazywanie
  sk adek do OFE
       0,8%

   cznie sprawy nie
 przekraczaj ce 1%
       0,6%


             Anulowanie umowy                                      Zmiana Funduszu i
               ze wzgl du na                                       dokonanie wyp aty
              nabycie prawa do                                        transferowej
                wcze niejszej                                            88,0%
                 emerytury
                   0,9%




                                         31
Tabela nr 12
      Tryb rozpatrywania skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego
              wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 r.



Lp.                       Sposób dzia ania                         Liczba skarg   %

1.     Podj cie interwencji                                              1067     89,9

2.     Niepodj cie interwencji,                                          120      10,1
       przyczyny:

       -      anulowanie skargi                                            1      0,1
       -      brak w a ciwo ci RU;                                        44      3,7
       -      odmowa uzasadnienie niepodj cia                             45      3,8
              interwencji;
       -      udzielenie wyja nie merytorycznych;                         24      2,0
       -      skarga do wiadomo ci RU                                      6      0,5

3.     Ogó em                                                            1187     100




                           Wykres do tab. nr 12
      Tryb rozpatrywania skarg z zakresu zabezpieczenia emerytalnego
            wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r.




       90,0
       80,0
       70,0
       60,0
       50,0
                               89,9%
       40,0
       30,0
       20,0
                                                             10,1%
       10,0
        0,0
                   Podj cie interwencji        Niepodj cie interwencji




                                               32

More Related Content

More from Wojciech Boczoń

Podwyżki w T-Mobile Usługi Bankowe
Podwyżki w T-Mobile Usługi BankowePodwyżki w T-Mobile Usługi Bankowe
Podwyżki w T-Mobile Usługi BankoweWojciech Boczoń
 
Serwisy lite w bankowości mobilnej. Zalety i wady serwisów lite, RWD i aplikacji
Serwisy lite w bankowości mobilnej. Zalety i wady serwisów lite, RWD i aplikacjiSerwisy lite w bankowości mobilnej. Zalety i wady serwisów lite, RWD i aplikacji
Serwisy lite w bankowości mobilnej. Zalety i wady serwisów lite, RWD i aplikacjiWojciech Boczoń
 
Konto wyższej jakości t oi_p
Konto wyższej jakości t oi_pKonto wyższej jakości t oi_p
Konto wyższej jakości t oi_pWojciech Boczoń
 
Prezentacja t mobile usługi bankowe
Prezentacja t mobile usługi bankowePrezentacja t mobile usługi bankowe
Prezentacja t mobile usługi bankoweWojciech Boczoń
 
Wyniki Banku Millennium po I kwartale 2014
Wyniki Banku Millennium po I kwartale 2014Wyniki Banku Millennium po I kwartale 2014
Wyniki Banku Millennium po I kwartale 2014Wojciech Boczoń
 
Wynagrodzenia białych kołnierzyków podsumowanie 2013 r.
Wynagrodzenia białych kołnierzyków    podsumowanie 2013 r.Wynagrodzenia białych kołnierzyków    podsumowanie 2013 r.
Wynagrodzenia białych kołnierzyków podsumowanie 2013 r.Wojciech Boczoń
 
List dobre konto_millenet_2115590
List dobre konto_millenet_2115590List dobre konto_millenet_2115590
List dobre konto_millenet_2115590Wojciech Boczoń
 
Nowy standard płatności mobilnych
Nowy standard płatności mobilnychNowy standard płatności mobilnych
Nowy standard płatności mobilnychWojciech Boczoń
 
PeoPay - m-płatności od Pekao SA
PeoPay - m-płatności od Pekao SAPeoPay - m-płatności od Pekao SA
PeoPay - m-płatności od Pekao SAWojciech Boczoń
 
Nowy cennik Citi Handlowego
Nowy cennik Citi HandlowegoNowy cennik Citi Handlowego
Nowy cennik Citi HandlowegoWojciech Boczoń
 
Billbird: Raport "Jak płacimy rachunki"
Billbird: Raport "Jak płacimy rachunki"Billbird: Raport "Jak płacimy rachunki"
Billbird: Raport "Jak płacimy rachunki"Wojciech Boczoń
 
IKO - bankowość mobilna PKO BP
IKO - bankowość mobilna PKO BPIKO - bankowość mobilna PKO BP
IKO - bankowość mobilna PKO BPWojciech Boczoń
 
BZWBK nowa taryfa opłat (od 14 października).
BZWBK nowa taryfa opłat (od 14 października).BZWBK nowa taryfa opłat (od 14 października).
BZWBK nowa taryfa opłat (od 14 października).Wojciech Boczoń
 

More from Wojciech Boczoń (20)

Podwyżki w T-Mobile Usługi Bankowe
Podwyżki w T-Mobile Usługi BankowePodwyżki w T-Mobile Usługi Bankowe
Podwyżki w T-Mobile Usługi Bankowe
 
Serwisy lite w bankowości mobilnej. Zalety i wady serwisów lite, RWD i aplikacji
Serwisy lite w bankowości mobilnej. Zalety i wady serwisów lite, RWD i aplikacjiSerwisy lite w bankowości mobilnej. Zalety i wady serwisów lite, RWD i aplikacji
Serwisy lite w bankowości mobilnej. Zalety i wady serwisów lite, RWD i aplikacji
 
Orange Finanse
Orange FinanseOrange Finanse
Orange Finanse
 
Orange Finanse
Orange FinanseOrange Finanse
Orange Finanse
 
Konto wyższej jakości t oi_p
Konto wyższej jakości t oi_pKonto wyższej jakości t oi_p
Konto wyższej jakości t oi_p
 
Prezentacja t mobile usługi bankowe
Prezentacja t mobile usługi bankowePrezentacja t mobile usługi bankowe
Prezentacja t mobile usługi bankowe
 
Wyniki Banku Millennium po I kwartale 2014
Wyniki Banku Millennium po I kwartale 2014Wyniki Banku Millennium po I kwartale 2014
Wyniki Banku Millennium po I kwartale 2014
 
Kierowcy bez oc
Kierowcy bez ocKierowcy bez oc
Kierowcy bez oc
 
Mikropożyczki w sieci
Mikropożyczki w sieciMikropożyczki w sieci
Mikropożyczki w sieci
 
Wynagrodzenia białych kołnierzyków podsumowanie 2013 r.
Wynagrodzenia białych kołnierzyków    podsumowanie 2013 r.Wynagrodzenia białych kołnierzyków    podsumowanie 2013 r.
Wynagrodzenia białych kołnierzyków podsumowanie 2013 r.
 
List dobre konto_millenet_2115590
List dobre konto_millenet_2115590List dobre konto_millenet_2115590
List dobre konto_millenet_2115590
 
Nowy standard płatności mobilnych
Nowy standard płatności mobilnychNowy standard płatności mobilnych
Nowy standard płatności mobilnych
 
PKO BP Konto Junior
PKO BP Konto JuniorPKO BP Konto Junior
PKO BP Konto Junior
 
PeoPay - m-płatności od Pekao SA
PeoPay - m-płatności od Pekao SAPeoPay - m-płatności od Pekao SA
PeoPay - m-płatności od Pekao SA
 
Nowy cennik eurobanku
Nowy cennik eurobankuNowy cennik eurobanku
Nowy cennik eurobanku
 
Nowy cennik Citi Handlowego
Nowy cennik Citi HandlowegoNowy cennik Citi Handlowego
Nowy cennik Citi Handlowego
 
Billbird: Raport "Jak płacimy rachunki"
Billbird: Raport "Jak płacimy rachunki"Billbird: Raport "Jak płacimy rachunki"
Billbird: Raport "Jak płacimy rachunki"
 
bPay Basement Systems
bPay Basement SystemsbPay Basement Systems
bPay Basement Systems
 
IKO - bankowość mobilna PKO BP
IKO - bankowość mobilna PKO BPIKO - bankowość mobilna PKO BP
IKO - bankowość mobilna PKO BP
 
BZWBK nowa taryfa opłat (od 14 października).
BZWBK nowa taryfa opłat (od 14 października).BZWBK nowa taryfa opłat (od 14 października).
BZWBK nowa taryfa opłat (od 14 października).
 

Skargi do Rzecznika Ubezpieczonych 2009

  • 1. Skargi kierowane do Rzecznika Ubezpieczonych dotycz ce problematyki ubezpiecze gospodarczych oraz zabezpieczenia spo ecznego w 2009 roku Warszawa, 2010
  • 2. I. Rozpatrywanie skarg indywidualnych z zakresu ubezpiecze gospodarczych W 2009 roku Rzecznik Ubezpieczonych otrzyma 8566 pisemnych skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych. Skargi kierowane do Rzecznika Ubezpieczonych nap ywa y zarówno bezpo rednio od osób ubezpieczonych, ubezpieczaj cych, uposa onych i uprawnionych z umowy ubezpieczenia (6704 sprawy tj. 78,3 %), jak te za po rednictwem innych podmiotów (1862 sprawy 21,7 %) (tabela nr 2, wykres do tab. nr 2). Zgodnie z zawartym w dniu 21 czerwca 2007 roku Porozumieniem o wspó pracy pomi dzy Komisj Nadzoru Finansowego a Rzecznikiem Ubezpieczonych, Komisja nie przekaza a Rzecznikowi adnej sprawy z zakresu ubezpiecze gospodarczych w omawianym okresie sprawozdawczym. Rzecznik Ubezpieczonych przekaza do Komisji Nadzoru Finansowego 3 sprawy, co stanowi o 0,04% wszystkich spraw, które wp yn y do Biura w 2009r. W przedstawianym okresie sprawozdawczym - podobnie jak w minionych latach, najliczniejsza grupa skarg, odnosi a si do ubezpiecze komunikacyjnych 5269 skarg (61,5%). W ród nich najwi cej skarg odnotowano na obowi zkowe ubezpieczenie odpowiedzialno ci cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych 3046 skarg (35,5%), oraz sk adki ubezpieczeniowe (1224 skargi tj. 14,3%), gdzie ubezpieczaj cy skar yli si przede wszystkim na: wyst powanie tzw. podwójnego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych; problemy z uzyskaniem zwrotu niewykorzystanej cz ci sk adki za OC komunikacyjne w nast pstwie zbycia pojazdu; wysoko sk adek, w tym na konstrukcj taryf sk adek. Wysoka pozycja w zakresie liczebno ci skarg w grupie ubezpiecze komunikacyjnych przypad a problemom odnosz cym si do ubezpiecze auto - casco 854 skargi (10,0%). Ponadto cz skarg dotyczy a Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, w tym najcz ciej odmowy uznania w ca o ci lub w cz ci zasadno ci zg aszanych roszcze odszkodowawczych (49 skarg 0,6%) oraz nak adania op at tytu em niedope nienia obowi zku zawarcia umowy obowi zkowego ubezpieczenia odpowiedzialno ci cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (19 skarg 0,2). Pozosta e wyst pienia skar cych w tej grupie skarg dotyczy y ubezpieczenia nast pstw nieszcz liwych wypadków kierowcy 2
  • 3. i pasa erów 40 skarg (0,4%), ubezpiecze assistance 22 skargi (0,3%) oraz ubezpieczenia Zielonej Karty 15 skarg (0,2%) (tabela nr 3, wykres do tab. nr 3). Drugie miejsce z uwagi na liczb , zajmowa y skargi dotycz ce ubezpiecze na ycie cznie 1315 skarg, co stanowi o 15,3% wszystkich spraw z zakresu ubezpiecze gospodarczych, które w tym okresie wp yn y do Rzecznika Ubezpieczonych. W ramach tych skarg wyró niamy umowy zawarte przed 1989 rokiem przez Pa stwowy Zak ad Ubezpiecze a realizowane obecnie przez Powszechny Zak ad Ubezpiecze na ycie S.A. (tzw. stary portfel), których problematyka wi e si ze zbyt nisk kwot ustalonego wiadczenia z tytu u ubezpieczenia dzieci (tzw. ubezpieczenie posagowe) lub ubezpieczenie renty odroczonej. W tej grupie w 2009 roku odnotowano 89 spraw tj. 1,0%. Drugi rodzaj umów wchodz cych w zakres skarg dotycz cych ubezpiecze na ycie to umowy zawarte po 1989 roku - cznie takich skarg odnotowano 1226 (14,3%). Najwi cej spraw z omawianego zakresu dotyczy o ubezpiecze wypadkowych i chorobowych b d cych uzupe nieniem ubezpiecze na ycie 584 sprawy (6,8%). Wysoka pozycja w tej grupie skarg dotyczy a ubezpiecze na ycie (367 spraw - 4,3%). Kolejne miejsce zaj y skargi zwi zane ze sposobem naliczania, wymiarem i zwrotem sk adek ubezpieczeniowych, w tym najcz ciej odmowy zwrotu niewykorzystanej cz ci sk adki w przypadku wcze niejszej sp aty kredytu/po yczki (111 spraw 1,3%). Spraw dotycz cych ubezpiecze na ycie zwi zanych z ubezpieczeniowym funduszem kapita owym odnotowano 107 (1,3%). W omawianym okresie sprawozdawczym 31 spraw tj. 0,4% zawiera o wnioski skierowane do Rzecznika Ubezpieczonych z pro b o interpretacj przepisów ubezpieczeniowych z zakresu ubezpiecze na ycie. Spory w tej grupie spraw najcz ciej dotyczy y wysoko ci wiadczenia w tym zani enia procentu uszczerbku na zdrowiu, jak te zbyt niskiej kwoty przyznanego wiadczenia. Pozosta e zarzuty odnosi y si m.in. do odmowy uznania roszczenia przez zak ad ubezpiecze , gdy zdarzenie ubezpieczeniowe nie mie ci o si w granicach ochrony gwarantowanej umow (np. nie wyst pi nieszcz liwy wypadek wg definicji okre lonej w owu) lub z powodu zatajenia lub podania przez ubezpieczonego niew a ciwych informacji o stanie jego zdrowia przed zawarciem umowy ubezpieczenia; zbyt niskiej wobec oczekiwa tzw. warto ci wykupu polisy, proponowanej osobom wypowiadaj cym umowy w czasie jej trwania (tzw. wykup polisy) czy spory wynikaj ce z okoliczno ci towarzysz cych zawarciu umowy ubezpieczenia, zw aszcza niew a ciwa ocena produktu przez ubezpieczaj cych. 3
  • 4. Kolejne miejsce pod wzgl dem liczby skarg zajmowa y sprawy odnosz ce si do ubezpieczenia odpowiedzialno ci cywilnej 583 skargi (6,8%), w tym m.in. OC z tytu u wykonywanej dzia alno ci i posiadanego mienia, OC przedsi biorstwa, OC w yciu prywatnym, OC z tytu u wykonywania zawodu oraz OC przewo nika. W skargach tych podnoszone by y najcz ciej zarzuty dotycz ce odmowy wyp aty odszkodowania motywowanej przez zak ad ubezpiecze brakiem ochrony ubezpieczeniowej wynikaj cej z zakresu zawartej umowy oraz zbyt nisk kwot ustalonego odszkodowania wynikaj c ze zbyt niskiej sumy gwarancyjnej. Nast pna grupa skarg w przedstawianym okresie sprawozdawczym zawiera a zarzuty odnosz ce si do ubezpieczenia mienia na wypadek kradzie y z w amaniem, od ognia i innych zdarze losowych 391 skarg (4,6%). Przyczyn odmowy wyp aty odszkodowania przez zak ad ubezpiecze by y najcz ciej: brak ochrony ubezpieczeniowej b d cy konsekwencj zakresu ochrony wynikaj cej z zawartej umowy, wobec zdarzenia stanowi cego podstaw roszczenia; niedostosowanie zabezpieczenia mienia do wymogów zawartych w ogólnych warunkach umowy oraz niedope nienie wymogów ustalonych dla procesu likwidacji szkody w warunkach umowy ubezpieczenia np. brak odpowiednich zabezpiecze , nieterminowe zg oszenie szkody. W 2009 roku odnotowano 175 (2,1%) wyst pie zawieraj cych zapytania dotycz ce interpretacji przepisów ubezpieczeniowych z zakresu ubezpiecze osobowych oraz ubezpiecze maj tkowych. Nast pna grupa skarg dotyczy a ubezpieczenia nast pstw nieszcz liwych wypadków cznie 167 skarg (2,0%), w tym skarg odnosz cych si do ubezpiecze nast pstw nieszcz liwych wypadków m odzie y szkolnej 47 (0,6%). Przyczyn tych skarg by y najcz ciej problemy dotycz ce odmowy przyznania odszkodowania z powodu braku odpowiedzialno ci za zdarzenia, gdy - zdaniem zak adu ubezpiecze - nie mie ci si ono w granicach okre lonych warunkami umowy ubezpieczenia oraz spory o wysoko odszkodowania - w tym mieszcz si zarówno zarzuty dotycz ce zani enia rozmiaru procentowego uszczerbku na zdrowiu, jak te zbyt niskiej kwoty przyznanego odszkodowania. 4
  • 5. Kolejna pozycja w zakresie liczebno ci skarg odnosi a si do ubezpiecze turystycznych 165 skarg (1,9%) tj.: - ubezpieczenia kosztów leczenia podczas pobytu za granic ; - ubezpieczenia kosztów rezygnacji z podró y; - ubezpieczenia baga u; Przyczyn tych skarg by y najcz ciej: - odmowa przyznania odszkodowania motywowana przez zak ad ubezpiecze brakiem ochrony ubezpieczeniowej wynikaj cej z zakresu zawartej umowy; - spory o wysoko odszkodowania lub wiadczenia; - opiesza o w prowadzonym post powaniu odszkodowawczym, co prowadzi o do nieterminowego zaspokajania roszcze . Pozosta e grupy skarg nie przekracza y 1% ogó u spraw, które wp yn y do Biura Rzecznika Ubezpieczonych w omawianym okresie sprawozdawczym (szczegó owe dane przedstawia tabela nr 3). W okresie obj tym sprawozdaniem zdecydowanie dominowa y zarzuty zawarte w grupach problemów (tabela nr 4, wykres do tab. nr 4): Ø sporu co do wysoko ci przyznanego odszkodowania lub wiadczenia 2997 skarg (35,0%); Ø oddalenia roszczenia zg aszanego z tytu u umowy ubezpieczenia 2435 skarg (28,4%); Ø opiesza o ci w post powaniu odszkodowawczym 1096 skarg (12,8%); Ø wyst powania tzw. podwójnego ubezpieczenia w odniesieniu do ubezpiecze obowi zkowych 855 skarg (10,0%). W wi kszo ci spraw, tj. 7370 (86,1%) Rzecznik Ubezpieczonych podj interwencj (tabela nr 5, wykres do tab. nr 5). Podj cie interwencji w danej sprawie mia o miejsce wówczas, gdy z posiadanego materia u wynika o, i naruszone zosta o prawo lub interes osób ubezpieczaj cych, ubezpieczonych, uposa onych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia. Jej podj cia odmówi w 1167 przypadkach, co stanowi o 13,6% wszystkich skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych. Podstawow przyczyn niepodj cia interwencji by o stwierdzenie, i analiza posiadanych dokumentów nie wskazuje na stwierdzenie naruszenia 5
  • 6. prawa, b d interesów osób, które Rzecznik Ubezpieczonych reprezentuje. Nie podejmowano równie interwencji w sprawach kierowanych do Rzecznika jako do kolejnego adresata ("do wiadomo ci"), gdy ich autorzy wyra nie zaznaczali, i chodzi im jedynie o zapoznanie Rzecznika z dan spraw . Pewna grupa spraw wymaga a uzupe nienia o dodatkowe informacje, bez których dalsze badanie jej by o niemo liwe. Do zakresu spraw, w których nie podj to interwencji zaliczono równie przypadki braku w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych, sprawy w których toczy si post powanie przed s dem, zapad y ju wyroki s dowe lub zawarto ugod z zak adem ubezpiecze , która zawiera a zrzeczenie si przez skar cego dalszych roszcze . W 29 sprawach (0,3%) nie dokonano jeszcze ostatecznej oceny w post powaniu wewn trznym i dopiero jego zako czenie pozwoli na podj cie decyzji w sprawie dalszego post powania. W wyniku interwencji Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 roku cznie w odniesieniu do 2459 skarg nast pi a zmiana stanowiska na korzy skar cego, co stanowi o 40,5% wszystkich spraw zako czonych, w tym 124 sprawy zosta y uznane w drodze wyj tku (2,0%) (tabela nr 6, wykres do tab. nr 6). W omawianym okresie sprawozdawczym 3604 sprawy zosta y zako czone wynikiem negatywnym, co stanowi o 59,5% wszystkich skarg, w których Rzecznik Ubezpieczonych zako czy post powanie interwencyjne. 1360 spraw nadal pozostaje przedmiotem analizy Rzecznika Ubezpieczonych, co stanowi 18,5% wszystkich spraw, w których podj te zosta y czynno ci interwencyjne. W 2009 roku do Biura Rzecznika Ubezpieczonych wp yn o cznie 1315 skarg odnosz cych si do nieprawid owo ci w dziale I. Na funkcjonowanie okre lonych zak adów ubezpiecze dzia u I odnotowano 1255 wyst pie (tabela nr 7, wykres do tab. nr 7). W 39 przypadkach sprawy odnosi y si do funkcjonowania zagranicznego podmiotu, w 20 sprawach brak by o wskazania nazwy zak adu ubezpiecze na ycie, którego dotyczy a skarga oraz 1 sprawa dotyczy a upad ego zak adu ubezpiecze . 6
  • 7. W omawianym okresie sprawozdawczym skarg odnosz cych si do nieprawid owo ci w dziale II odnotowano cznie 7244. Na dzia alno poszczególnych zak adów ubezpiecze dzia u II wp yn o 6764 skargi (tabela nr 8, wykres do tab. nr 8). W odniesieniu do 115 spraw skar cy nie okre lili nazwy zak adu ubezpiecze dzia u II b d cego podmiotem skargi; 238 spraw dotyczy o Oddzia ów zagranicznych zak adów ubezpiecze w Polsce; 71 spraw dotyczy o Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego; w 42 przypadkach wyst pienia skar cych odnosi y si do funkcjonowania podmiotów ustanowionych przez zagraniczne zak ady ubezpiecze jako reprezentanta do spraw roszcze na terenie Polski nie b d cymi ZU; 8 skarg odnotowano na dzia alno zagranicznych zak adów ubezpiecze ; 4 sprawy odnosi y si do funkcjonowania upad ych zak adów ubezpiecze oraz 2 sprawy dotyczy y dzia alno ci Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. W pozosta ych 7 sprawach brak by o w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych (tabela nr 1, wykres do tab. nr 1). 7
  • 8. Tabela nr 1 Podzia skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. Lp. Podzia skarg Liczba % 1. Dzia I - Ubezpieczenia na ycie 1315 15,3 2. Dzia II - Pozosta e ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia 7244 84,6 maj tkowe 3. Brak w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych 7 0,1 4. Ogó em 8566 100 Wykres do tab.nr 1 Podzia skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. 90,0 80,0 70,0 60,0 84,6% 50,0 40,0 30,0 20,0 15,3% 10,0 0,1% 0,0 Dzia I Dzia II Brak w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych 8
  • 9. Tabela nr 2 ród o wp ywu skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. Lp. ród o wp ywu skarg Liczba % 1. Bezpo rednio od skar cych 6704 78,3 Dzia I 1194 13,95 Dzia II 5505 64,3 Brak w a ciwo ci RU 5 0,05 2. Za po rednictwem: 1862 21,7 Dzia I 121 1,4 Dzia II 1739 20,3 Brak w a ciwo ci RU 2 0,0 2a. Pe nomocników (ogó em), 1722 20,1 2b. innych podmiotów (ogó em): 140 1,6 - Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, 5 0,05 - Kancelarii Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, 7 0,1 Biur Poselskich, - Powiatowych i Miejskich Rzeczników Konsumentów, 122 1,4 - redakcji gazet i czasopism. 6 0,05 3. Ogó em 8566 100 Wykres do tab.nr 2 ród o wp ywu skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. 80,0 70,0 60,0 50,0 78,3% 40,0 30,0 20,0 20,1% 10,0 1,6% 0,0 Bezpo rednio od skar cych Za po rednictwem Za po rednictwem innych pe nomocników podmiotów 9
  • 10. Tabela nr 3 Tematyka skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. Rodzaj ubezpieczenia Liczba % DZIA I Ubezpieczenia na ycie 1315 15,3 Ubezpieczenia zawarte przed 1989r. (tzw. Stary portfel) 89 1,0 Ubezpieczenia zawarte po 1989r.: 1226 14,3 - Ubezpieczenia na ycie 367 4,3 - Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci 11 0,1 - Ubezpieczenia na ycie z ub. funduszem kapita owym 107 1,3 - Ubezpieczenia rentowe 1 0,0 - Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe (z opcj NNW) 584 6,8 - Sk adki (sposób naliczania, wymiar, zwrot) 111 1,3 - Interpretacja przepisów ubezpieczeniowych 31 0,4 - Procedury stosowane przez zak ad ubezpiecze 11 0,1 - Upad o zak adów ubezpiecze 1 0,0 - Brak danych umo liwiaj cych podj cie interwencji w sprawie 2 0,0 Dzia II Pozosta e ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia 7244 84,6 maj tkowe Ubezpieczenia komunikacyjne: 5269 61,5 - OC 3046 35,5 - AC 854 10,0 - Zielona Karta 15 0,2 - Assistance 22 0,3 - Sk adki: sposób naliczania, wymiar, zwrot, tzw. podwójne ubezpieczenie OC 1224 14,3 posiadaczy pojazdów mechanicznych - NNW kierowcy i pasa erów 40 0,4 - UFG (kary i regres) 19 0,2 - UFG (dot. likwidacji szkód) 49 0,6 Ubezpieczenia OC (pozosta e) 583 6,8 Ubezpieczenia mienia 391 4,6 Interpretacja przepisów ubezpieczeniowych 175 2,1 Ubezpieczenia NNW: 167 2,0 - Ubezpieczenia NNW 120 1,4 - Ubezpieczenia NNW m odzie y szkolnej 47 0,6 Ubezpieczenia turystyczne: 165 1,9 - Ubezpieczenia kosztów leczenia podczas pobytu za granic 114 1,3 - Ubezpieczenia kosztów rezygnacji z podró y 30 0,3 - Ubezpieczenia baga u 21 0,3 Regresy 72 0,8 Ubezpieczenia kredytu 51 0,6 Sk adki (pozosta e): sposób naliczania, wymiar, zwrot 48 0,6 Ubezpieczenia NNW m odzie y szkolnej 47 0,6 OC rolników 43 0,5 10
  • 11. Procedury stosowane przez zak ad ubezpiecze 43 0,5 Ubezpieczenia budynków w gospodarstwach rolnych 36 0,4 Ubezpieczenia upraw 32 0,4 Ubezpieczenia zwierz t w gospodarstwie rolnym 5 0,1 Ubezpieczenia ochrony prawnej 4 0,05 Upad o zak adów ubezpiecze 4 0,05 Ubezpieczenia kosztów leczenia 2 0,0 Casco statków powietrznych i morskich 2 0,0 Ubezpieczenia kart p atniczych 2 0,0 Ubezpieczenia dziennego pobytu szpitalnego 2 0,0 Ubezpieczenia maszyn rolniczych 2 0,0 Ubezpieczenia ryzyk budowlanych 2 0,0 Ubezpieczenia ryzyk finansowych 1 0,0 Ubezpieczenia sprz tu gospodarstwa domowego 1 0,0 Ubezpieczenia krótkoterminowych nale no ci eksportowych 1 0,0 Brak danych umo liwiaj cych podj cie interwencji w sprawie 141 1,7 Brak w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych 7 0,1 Ogó em 8566 100 11
  • 12. Wykres do tab. nr 3 Tematyka skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. Ubezpieczenia turystyczne; Brak danych; 1,9 % 1,7 % Ubezpieczenia NNW; cznie sprawy nie 2,0 % przekraczaj ce 1%; 4,1 % Interpretacja przepisów ubezpieczeniowych; 2,1 % Ubezpieczenia mienia; 4,6 % Ubezpieczenia OC (pozosta e); 6,8% Ubezpieczenia Ubezpieczenia na ycie; komunikacyjne; 15,3 % 61,5 % 12
  • 13. Tabela nr 4 Zarzuty zawarte w skargach z zakresu ubezpiecze gospodarczych wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. Lp. Przyczyna skargi Liczba % 1. Zani ona warto wykupu polisy 67 0,8 Dzia I 2. Nieprawid owe zarz dzanie polis 20 0,2 Dzia I 3. Odmowa wykupu warto ci polisy 16 0,2 Dzia I 4. Zmiana owu w trakcie trwania umowy 8 0,1 Dzia I 5. Opiesza o w wykupie polisy 8 0,1 Dzia I 6. Zmiana sumy ubezpieczenia 5 0,1 Dzia I 7. Oddalenie roszczenia 2435 28,4 Dzia I 695 8,1 Dzia II 1740 20,3 8. Spór co do wysoko ci przyznanego odszkodowania lub wiadczenia 2997 35,0 Dzia I 230 2,7 Dzia II 2767 32,3 9. Opiesza o w post powaniu odszkodowawczym 1096 12,8 Dzia I 52 0,6 Dzia II 1044 12,2 10. Sposób naliczania, wysoko , zwrot, wezwanie do zap aty sk adki, odmowa 524 6,1 przej cia op acania sk adek Dzia I 111 1,3 Dzia II 413 4,8 11. Inne, w tym m.in. interpretacja przepisów ubezpieczeniowych, procedury 389 4,5 stosowane przez zak ad ubezpiecze Dzia I 85 1,0 Dzia II 304 3,5 12. Odmowa kontynuacji ubezpieczenia 20 0,2 Dzia I 18 0,2 Dzia II 2 0,0 13. Podwójne ubezpieczenie 855 10,0 Dzia II 14. Odmowa anulowania, zmniejszenia lub roz o enia na raty kar i nale no ci 91 1,1 regresowych Dzia II 15. Brak wyra nej przyczyny skargi 28 0,3 Dzia II 16. Brak w a ciwo ci Rzecznika Ubezpieczonych 7 0,1 17. Ogó em 8566 100 13
  • 14. Wykres do tab. nr 4 Zarzuty zawarte w skargach z zakresu ubezpiecze gospodarczych wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. Odmowa anulowania, zmniejszenia lub roz o enia na raty kar Sposób i nale no ci naliczania,wysoko , regresowych; Inne; 1,1 % zwrot,wezwanie do 4,5 % zap aty,odmowa przej cia op acania cznie sprawy nie sk adek; przekraczaj ce 1%; 6,1 % 2,1% Podwójne Oddalenie roszczenia; ubezpieczenie; 28,4 % 10,0 % Opiesza o w post powaniu odszkodowawczym; 12,8 % Spór co do wysoko ci przyznanego odszkodowania lub wiadczenia; 35,0 % 14
  • 15. Tabela nr 5 Tryb rozpatrywania skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. Lp. Sposób dzia ania Liczba % 1. Podj cie interwencji, w tym: 7370 86,1 Dzia I 1171 13,7 Dzia II 6199 72,4 2. Niepodj cie interwencji, w tym: 1167 13,6 Dzia I 139 1,6 Dzia II 1021 11,9 Brak w a ciwo ci RU 7 0,1 Przyczyny niepodj cia interwencji (ogó em): - udzielenie wyja nie , o które zwraca si konsument lub gdy 373 4,3 stwierdzono brak przes anek formalno-prawnych do interwencji RU, - przes anie skargi do wiadomo ci RU bez wyra nej pro by o 656 7,7 interwencj , - niekompletno dokumentacji, 115 1,3 - wycofanie skargi, 16 0,2 - brak w a ciwo ci RU. 7 0,1 3. Brak ostatecznej oceny w post powaniu wewn trznym, w tym: 29 0,3 Dzia I 5 0,05 Dzia II 24 0,25 4. Ogó em 8566 100 Wykres do tab. nr 5 Tryb rozpatrywania skarg z zakresu ubezpiecze gospodarczych wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 86,1% 40,0 30,0 20,0 10,0 13,6% 0,3% 0,0 Podj cie interwencji Niepodj cie interwencji Brak ostatecznej oceny w post powaniu wewn trznym 15
  • 16. Tabela nr 6 Wynik interwencji w sprawach z zakresu ubezpiecze gospodarczych zako czonych w 2009r. Lp. Wynik interwencji Liczba % 1. Uznanie zasadno ci skargi 2335 38,5 Dzia I 167 2,7 Dzia II 2168 35,8 2. Uznanie w drodze wyj tku 124 2,0 Dzia I 65 1,0 Dzia II 59 1,0 3. Wynik negatywny 3604 59,5 Dzia I 736 12,2 Dzia II 2868 47,3 4. Ogó em 6063* 100 * Sprawy, w których RU zako czy czynno ci interwencyjne. 1360 spraw pozostaje nadal w toku, co stanowi 18,5 % wszystkich spraw, w których Rzecznik Ubezpieczonych podj interwencj w 2009r. Sprawy w toku: Dzia I - 212 (2,9%), Dzia II - 1148 (15,6%). Wykres do tab. nr 6 Wynik interwencji w sprawach z zakresu ubezpiecze gospodarczych zako czonych w 2009r. 60,0 50,0 40,0 59,5% 30,0 38,5% 20,0 10,0 2,0% 0,0 Uznanie zasadno ci Uznanie w drodze Wynik negatywny skargi wyj tku 16
  • 17. Tabela nr 7 Liczba skarg na poszczególne zak ady ubezpiecze dzia u I kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych - w porównaniu do ich udzia u w rynku w 2009r. udzia z.u. w rynku Zak ady ubezpiecze Procent ogólnej dzia u I w % Lp. Liczba skarg dzia I liczby skarg (stan na 30.09.2009r.)* 1. AEGON TU na ycie S.A. 15 1,141 2,037 2. TU Allianz ycie Polska S.A. 39 2,966 6,117 3. PAPTUn iR Amplico Life S.A. 90 6,844 5,467 4. AVIVA TU na ycie S.A. 64 4,867 5,547 5. AXA YCIE TU S.A. 26 1,977 1,766 6. BENEFIA TU na ycie S.A. Vienna Insurance Group 17 1,293 1,443 7. BZ WBK AVIVA TU na ycie S.A. - - 0,716 8. TU na ycie Cardif Polska S.A. 48 3,650 1,357 9. TU na ycie Compensa S.A. Vienna Insurance Group 43 3,270 1,127 10. WTU iR Concordia Capital S.A. 2 0,152 0,111 11. STU na ycie Ergo Hestia S.A. 26 1,977 1,162 12. TU na ycie Europa S.A. 84 6,388 7,887 13. Generali ycie TU S.A. 78 5,932 3,080 14. HDI-Gerling ycie TU S.A. 14 1,065 0,589 15. ING TU na ycie S.A. 31 2,357 9,587 16. TU INTER YCIE Polska S.A. - - 0,007 17. LINK 4 LIFE TU na ycie S.A. - - 0,010 17
  • 18. udzia z.u. w rynku Zak ady ubezpiecze Procent ogólnej dzia u I w % Lp. Liczba skarg dzia I liczby skarg (stan na 30.09.2009r.)* 18. MACIF ycie TUW 1 0,076 0,019 19. MetLife TU na ycie S.A. 8 0,608 0,406 20. Nordea Polska TU na ycie S.A. 24 1,825 4,046 21. TU na ycie Polisa ycie S.A. 15 1,141 0,276 22. PRAMERICA ycie TUiR S.A. 2 0,152 0,511 23. PZU ycie S.A. 557 42,357 32,484 Ø Ub. zawarte przed 1989r. (tzw. Stary portfel) 89 6,768 Ø Ub. na ycie zawarte po 1989r. 468 35,589 24. TUW Rejent Life 1 0,076 0,037 25. Signal Iduna ycie Polska TU S.A. 4 0,304 0,065 26. Skandia ycie TU S.A. 19 1,445 1,059 27. TU SKOK ycie S.A. 5 0,380 0,201 28. UNIQA TU na ycie S.A. 5 0,380 3,408 29. Uniwersum ycie TU S.A. 3 0,228 0,017 30. TUn WARTA S.A. 34 2,586 9,460 31. TU GARDA LIFE S.A. (w likwidacji) 1 0,076 - 32. Zagraniczne zak ady ubezpiecze 39 2,966 - * Udzia w rynku mierzony sk adk przypisan brutto w dziale I ród o: www.knf.gov.pl Biuletyn kwartalny. Rynek ubezpiecze 3/2009 18
  • 19. Wykres do tab. nr 7 Liczba skarg na poszczególne zak ady ubezpiecze dzia u I kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych - w porównaniu do ich udzia u w 2009r. AEGON TU na ycie S.A. TU Allianz ycie Polska S.A. PAPTUn iR Amplico Life S.A. AVIVA TU na ycie S.A. AXA ycie TU S.A. BENEFIA TU na ycie S.A. TU na ycie Cardif Polska S.A. TU na ycie Compensa S.A. WTU iR Concordia Capital S.A. STU na ycie Ergo Hestia S.A. TU na ycie Europa S.A. Generali ycie TU S.A. HDI-Gerling ycie TU S.A. ING TU na ycie S.A. MACIF ycie TUW MetLife TU na ycie S.A. Nordea Polska TU na ycie S.A. TU na ycie Polisa - ycie S.A. PRAMERICA ycie TUiR S.A. PZU ycie S.A. TUW REJENT-LIFE Signal Iduna ycie Polska S.A. Skandia ycie TU S.A. TU SKOK ycie S.A. UNIQA TU na ycie S.A. Universum- ycie TU S.A. TUn WARTA S.A. 0,000 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000 40,000 45,000 Udzia w rynku Liczba skarg w % 19
  • 20. Tabela nr 8 Liczba skarg na poszczególne zak ady ubezpiecze dzia u II kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w porównaniu do ich udzia u w rynku w 2009r. udzia z.u. w rynku Zak ady ubezpiecze Procent ogólnej dzia u II w % Lp. Liczba skarg dzia II liczby skarg (stan na 30.09.2009r.)* 1. TU Allianz Polska S.A. 350 4,832 7,523 2. AVIVA TU Ogólnych S.A. 89 1,229 0,911 3. AXA TUiR S.A. 4 0,055 0,230 4. BENEFIA TU S.A. Vienna Insurance Group 124 1,712 0,838 5. BRE Ubezpieczenia TU S.A. 29 0,400 0,453 6. BZ WBK AVIVA TU Ogólnych S.A. 2 0,028 0,492 7. TU Compensa S.A. Vienna Insurance Group 258 3,562 3,300 8. D.A.S. TU Ochrony Prawnej S.A. 3 0,041 0,061 9. STU Ergo Hestia S.A. 573 7,910 9,904 10. TU Euler Hermes S.A. 3 0,041 0,997 11. TU Europa S.A. 17 0,235 1,479 12. Generali TU S.A. 238 3,285 3,524 13. HDI Asekuracja TU S.A. 375 5,177 3,943 14. HDI Gerling Polska TU S.A. 4 0,055 0,452 15. TU INTER Polska S.A. 19 0,262 0,299 16. TU INTERRISK S.A. Vienna Insurance Group 210 2,899 3,481 17. KUKE S.A. - - 0,121 20
  • 21. udzia z.u. w rynku Zak ady ubezpiecze Procent ogólnej dzia u II w % Lp. Liczba skarg dzia II liczby skarg (stan na 30.09.2009r.)* 18. Link 4 TU S.A. 446 6,157 1,135 19. MTU Moje TU S.A. 418 5,770 2,093 20. TUiR Partner S.A. - - 0,003 21. Polskie Towarzystwo Reasekuracyjne S.A. - - 1,360 22. PTU S.A. 242 3,341 2,087 23. TU Polski Zwi zek Motorowy S.A. Vienna Insurance Group 122 1,684 1,035 24. PZU S.A. 1883 25,994 38,487 25. Signal Iduna Polska TU S.A. 140 1,933 0,310 26. UNIQA TU S.A. 276 3,810 3,581 27. TUiR WARTA S.A. 748 10,326 8,876 28. TUW Bezpieczny Dom - - 0,000 29. Concordia Polska TUW 15 0,207 0,686 30. TUW Cuprum 1 0,014 0,137 31. Pocztowe TUW 25 0,345 0,129 32. TUW SKOK 13 0,179 0,810 33. TUW TUW 124 1,712 1,036 34. TUW TUZ 13 0,179 0,225 35. TUiR Polisa S.A. (w upad o ci) 1 0,014 - 36. ZU WESTA S.A. (w upad o ci) 2 0,028 - 37. TUiR GWARANT S.A. (w likwidacji) 1 0,014 - 21
  • 22. 38. Oddzia y zagranicznych zak adów ubezpiecze w Polsce: 238 3,285 - - Liberty Seguros Oddzia w Polsce 99 1,367 - AXA Ubezpieczenia Avanssur S.A. Oddzia w Polsce 94 1,298 - Europaische Reiseversicherung AG Oddzia w Polsce 19 0,262 - Chartis Europe S.A. Oddzia w Polsce (dawniej AIG Europe 16 0,220 S.A. Oddzia w Polsce) - ACE European Group Limited Sp. z o.o. Oddzia w Polsce 4 0,055 - Cardif-Assurances Risques Divers S.A. Oddzia w Polsce 3 0,041 - Mondial Assistance International AG S.A. G ówny Oddzia 2 0,028 w Polsce - XL Insurance S.A. Oddzia w Polsce 1 0,014 39. Zagraniczne zak ady ubezpiecze 8 0,110 - 40. Reprezentanci do spraw roszcze na terenie Polski nie b d cy ZU 42 0,580 - * Udzia w rynku mierzony sk adk przypisan brutto w dziale II ród o: www.knf.gov.pl Biuletyn kwartalny. Rynek ubezpiecze 3/2009 22
  • 23. Wykres do tab. nr 8 Liczba skarg na poszczególne zak ady ubezpiecze dzia u II kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych - w porównaniu do ich udzia u w rynku w 2009r. TU Allianz Polska S.A. AVIVA TU Ogólnych S.A. AXA TUiR S.A. BENEFIA TU S.A. BRE Ubezpieczenia TU S.A. BZ WBK-AVIVA TU Ogólnych S.A. TU Compensa S.A. D.A.S. TU Ochrony Prawnej S.A. STU Ergo Hestia S.A. TU Euler Hermes S.A. TU Europa S.A. Generali TU S.A. HDI Asekuracja TU S.A. HDI Gerling Polska TU S.A. TU INTER Polska S.A. TU INTERRISK S.A. Link 4 TU S.A. MTU Moje Towarzystwo Ubezpiecze S.A. PTU S.A. PZM TU S.A. PZU S.A. Signal Iduna Polska TU S.A. UNIQA TU S.A. TUiR WARTA S.A. Concordia Polska TUW TUW Cuprum Pocztowe TUW TUW SKOK TUW TUW TUW TUZ 0,000 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000 40,000 Udzia w rynku Liczba skarg w % 23
  • 24. II. Rozpatrywanie skarg dotycz cych problematyki zabezpieczenia spo ecznego W 2009 roku do Biura Rzecznika Ubezpieczonych wp yn o ogó em 1187 pisemnych skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego. Najliczniejsza grupa spraw, które wp yn y do Rzecznika Ubezpieczonych, odnosi a si do dostrze onych nieprawid owo ci w funkcjonowaniu otwartych funduszy emerytalnych ( cznie 1081 skargi, tj. 91,1% spraw ogó em z zakresu zabezpieczenia spo ecznego - tabela nr 9, wykres do tab. nr 9). Pisemne wyst pienia uczestników systemu w zakresie otwartych funduszy emerytalnych dotyczy y przede wszystkim: Ø problemów towarzysz cych zmianie OFE, w tym akwizycji i dokonywaniu wyp aty transferowej; Ø mo liwo ci anulowania umowy o cz onkostwo wskutek b du co do tre ci o wiadczenia woli i nabycia wcze niejszych uprawnie emerytalnych; Ø nieprawid owo ci w prowadzeniu rejestru cz onków OFE; Ø nieotrzymania przez osoby uprawnione rodków zgromadzonych na rachunku zmar ego cz onka OFE; Ø nieprawid owo ci w czynno ciach akwizycyjnych. Pojedyncze wyst pienia dotyczy y: Ø braku informacji o stanie rachunku; Ø odmowy wyp aty emerytury kapita owej; Ø zawarcia umowy w wyniku wprowadzenia w b d; Ø kwestii podzia u rodków w przypadku rozwodu; Ø sfa szowania umowy; Ø zmiany wysoko ci op aty pobranej od sk adki przekazanej przez ZUS; Ø interpretacji prawa. Analizuj c skargi w uj ciu podmiotowym (tabela nr 10), najwi cej wyst pie na dzia alno powszechnych towarzystw emerytalnych dotyczy o NORDEA PTE S.A. 24
  • 25. zarz dzaj cego NORDEA OFE (1048 spraw1). Pozosta e skargi z o ono na PTE PZU S.A. zarz dzaj ce OFE PZU Z ota Jesie (10 spraw), AVIVA PTE AVIVA BPH CU WBK S.A. zarz dzaj ce AVIVA OFE BPH CU WBK2 (8 spraw), AMPLICO PTE S.A.3 zarz dzaj ce AMPLICO OFE (5 spraw), ING PTE S.A zarz dzaj ce ING OFE (4 sprawy), GENERALI PTE S.A. zarz dzaj ce GENERALI OFE (2 sprawy), AXA PTE S.A. zarz dzaj ca AXA OFE (1 sprawa), PTE BANKOWY S.A. zarz dzaj ce OFE Bankowy (1 sprawa), oraz na PTE POLSAT S.A. zarz dzaj ce OFE POLSAT (1 sprawa). Z o ono tak e jedn skarg dotycz c funkcjonowania otwartych funduszy emerytalnych, która nie wskazywa a na konkretny podmiot rynku. Dodatkowo do Rzecznika Ubezpieczonych wp yn y dwie sprawy dotycz ce indywidualnych kont emerytalnych oraz dwie dotycz ce udost pniania danych osobowych cz onków OFE pomi dzy agentami z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. Jedna pro ba dotyczy a sytuacji prawnej osoby b d cej w przesz o ci przedstawicielem jednego z OFE. Rzecznik Ubezpieczonych otrzyma tak e skargi na dzia alno Zak adu Ubezpiecze Spo ecznych ( cznie 95 skarg, tj. 8,0% spraw ogó em z zakresu zabezpieczenia spo ecznego - tabela nr 9, wykres do tab. nr 9). Zdecydowana wi kszo skarg dotyczy a jednak dzia alno ci ZUS niezwi zanej z funkcjonowaniem II i III filaru emerytalnego wówczas Rzecznik Ubezpieczonych nie móg podj interwencji, przekazywa jednak skarg do rozpatrzenia zgodnie z w a ciwo ci do Centrali ZUS lub wskazywa skar cym instytucj w a ciw w danej sprawie (83 sprawy). Pozosta e skargi na funkcjonowanie ZUS dotyczy y g ównie problemu nieprzekazywania sk adek na rachunki ubezpieczonych w OFE b d innych spraw zwi zanych z dzia alno ci ZUS np. brak informacji o stanie rachunku (12 skarg). Najwi ksza grupa skarg odnosi a si do problematyki zmiany funduszu i dokonania wyp aty transferowej (1045 skarg; 88,0 % spraw ogó em - tabela nr 11, wykres do tab. nr 11). Z analizy przedmiotowych spraw wynika, i opisywane przez skar cych problemy dotyczy y najcz ciej: Ø zakwestionowania przez bieg ego grafologa podpisów przedstawionych na zawiadomieniach o przyst pieniu do innego OFE; 1 Do Rzecznika Ubezpieczonych wp yn a skarga grupowa na dzia alno NORDEA Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego S.A. Wyst puj cy poprzez pe nomocnika cz onkowie OFE NORDEA skar yli si na utrudnianie zmiany otwartego funduszu emerytalnego. 2 Od dnia 1.06.2009 r. nast pi a zmiana nazwy z Commercial Union PTE BPH CU WBK S.A. na Aviva PTE Aviva BZ WBK S.A. 3 Od dnia 22.09.2009r.nast pi a zmiana nazwy z AIG PTE SA na Amplico PTE S.A. 25
  • 26. Ø niedostarczenia do dotychczasowego funduszu prawid owo wype nionego zawiadomienia o zawarciu umowy z innym OFE, z wnioskiem o dokonanie wyp aty transferowej; Ø wprowadzenia przez fundusz w b d co do dokonania op aty zwi zanej ze zmian funduszu emerytalnego. W zwi zku z powy szym dotychczasowy fundusz nie umieszcza ubezpieczonego na li cie osób zmieniaj cych OFE, w zwi zku z tym ZUS nie móg dokona zmiany w Centralnym Rejestrze Cz onków OFE, a w konsekwencji zmiana funduszu i wyp ata transferowa nie dochodzi a do skutku. Cz skarg z zakresu zabezpieczenia emerytalnego skierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych dotyczy a anulowania umowy cz onkostwa w OFE na skutek niewiedzy o utracie prawa do wcze niejszego wiadczenia emerytalnego (11 spraw 0,9% ogó u spraw), b dne prowadzenie rejestru cz onków OFE (8 spraw 0,7%) oraz nieprawid owo ci w wyp acie rodków po mierci cz onka OFE (7 skarg 0,6% wszystkich spraw). Ze wzgl du na niedostateczn wiedz ubezpieczonych o funkcjonowaniu II filaru, cz zapyta dotyczy a tre ci obowi zuj cych przepisów w zakresie dziedziczenia rodków zgromadzonych na rachunku w OFE i procedur ich wyp aty w przypadku mierci cz onka funduszu. Ponadto do Rzecznika Ubezpieczonych wp yn y trzy skargi na nieprawid owo ci w czynno ciach akwizycyjnych. Pozosta e sprawy dotyczy y braku informacji o stanie rachunku, odmowy wyp aty emerytury kapita owej, kwestii podzia u rodków po rozwodzie, zawarcia umowy w wyniku wprowadzenia w b d, sfa szowania umowy, zmiany wysoko ci op at od sk adki przekazanej przez ZUS (po 1 skardze 0,6% spraw cznie). W omawianym okresie sprawozdawczym 92 skarg (7,7% wszystkich spraw) skierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych nie mie ci o si w zakresie jego kompetencji. Sprawy te by y przekazywane zgodnie z w a ciwo ci do odpowiednich adresatów z powiadomieniem autorów wyst pie o przekazaniu ich spraw zgodnie z w a ciwo ci lub wskazywano skar cym mo liwo z o enia skargi do odpowiedniego podmiotu. Po przeanalizowaniu 1187 wyst pie , jakie wp yn y do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 roku, podj to czynno ci interwencyjne w 1067 sprawach, co stanowi o 89,9% wszystkich skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego (tabela nr 12, wykres do tab. 12). 26
  • 27. W 120 sprawach, co stanowi o 10,1% wszystkich skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego, Rzecznik Ubezpieczonych nie podj interwencji. Niepodj cie interwencji zazwyczaj spowodowane by o brakiem w a ciwo ci Rzecznika, wcze niejszym rozpatrywaniem sprawy przez S dy Ubezpiecze Spo ecznych, wskazaniem Skar cemu innego podmiotu w a ciwego do rozpatrzenia danej sprawy, brakiem stosownego wniosku ze strony osoby kieruj cej wyst pienie, w którym zawarta by a jedynie pro ba o wyja nienie przepisów prawnych dotycz cych dzia alno ci OFE. Interwencje nie by y równie podejmowane w sprawach kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych jako do kolejnego adresata ( do wiadomo ci ), gdy ich autorzy wyra nie zaznaczali, e chodzi im jedynie o zapoznanie instytucji Rzecznika z dan spraw . Jedna sprawa zosta a wycofana przez osob Skar c przed podj ciem czynno ci wyja niaj cych. W wyniku interwencji podj tych przez Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 r., w przypadku zako czenia post powania, 18 spraw zako czy o si pozytywnym wynikiem dla skar cych, a 49 spraw uzyska o wynik negatywny. Warto zwróci uwag , i 1046 spraw, w których Rzecznik podj interwencj , nie zosta o jeszcze rozstrzygni tych. Przewa aj c cz spraw w toku stanowi dwie skargi zbiorowe z o one w imieniu 1034 cz onków funduszu Nordea. Rzecznik Ubezpieczonych uznawa spraw za zako czon , gdy: Ø PTE uznawa o zasadno interwencji i zmienia o swoje wcze niejsze stanowisko; Ø w wietle kolejnych wyja nie i po wnikliwej analizie sprawy Rzecznik oceni , e prawo b d interesy cz onków OFE nie zosta y naruszone lub wyczerpa wszystkie mo liwo ci dzia ania, jednak PTE nie zmieni o stanowiska w sprawie wówczas Rzecznik informowa skar cych o przys uguj cym im prawie wyst pienia na drog s dow . 27
  • 28. Tabela nr 9 Zestawienie skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 r. z podzia em na poszczególne podmioty Lp. Podmiot Liczba skarg % 1. OFE 1081 91,1 2. ZUS* 95 8,0 3. INNE 11 0,9 4. Ogó em 1187 100 *12 skarg w sprawie ZUS (12,6%) dot. zabezpieczenia emerytalnego, a 83 skargi (87,4%) to z a w a ciwo Wykres do tab. nr 9 Zestawienie podmiotów skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. INNE 0,9% ZUS* 8,0% OFE 91,1% 28
  • 29. Tabela nr 10 Liczba skarg na poszczególne podmioty z zakresu zabezpieczenia spo ecznego kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. Lp. Liczba cz onków Liczba skarg Procent ogólnej Podmioty OFE 4 liczby skarg 1. AEGON PTE S.A. 764 161 - - 2. PTE Allianz Polska S.A. 397 988 - - 3. Amplico PTE S.A.5 1 100 787 5 0,5 4. Aviva PTE Aviva BZ WBK S.A.6 2 893 470 8 0,7 5. AXA PTE S.A. 799 007 1 0,1 6. Generali PTE S.A. 681 043 2 0,2 7. ING PTE S.A. 2 902 659 4 0,4 8. NORDEA PTE S.A. 827 615 1048 95,4 9. Pekao Pionieer PTE S.A. 348 436 - - 10 PKO BP Bankowy PTE S.A7. 417 840 1 0,1 11. Pocztylion Arka PTE S.A. 467 615 - - 12. PTE Polsat S.A. 322 662 1 0,1 13. PTE PZU S.A. 2 119 094 10 0,9 14. PTE Warta S.A. 318 280 - - 15. Brak nazwy PTE - 1 0,1 16. Inne - 5 0,5 8 17. ZUS - 12 1,0 18. OGÓ EM 1098 100 4 ród o KNF - Cz onkowie otwartych funduszy emerytalnych; stan na dzie : 26.12.2009 r. 5 Od dnia 22.09.2009r. nast pi a zmiana nazwy z AIG PTE SA na Amplico PTE SA 6 Od dnia 1.06.2009 r. nast pi a zmiana nazwy z Commercial Union PTE BPH CU WBK S.A. na Aviva PTE Aviva BZ WBK S.A. 7 Od dnia 23.12.2009r. nast pi a zmiana nazwy Bankowy PTE na PKO BP Bankowy PTE 8 Skargi na ZUS dotycz tu tylko problematyki zabezpieczenia emerytalnego 29
  • 30. Tabela nr 11 Przedmiot skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 r. Lp. Przedmiot Liczba skarg % Zmiana funduszu i dokonanie wyp aty 1. 1045 88,0 transferowej Anulowanie umowy ze wzgl du na nabycie 2. 11 0,9 prawa do wcze niejszej emerytury 3. Nieprzekazywanie sk adek do OFE 9 0,8 Nieprawid owo ci w prowadzeniu rejestru 4. 8 0,7 cz onków Nieprawid owo ci w wyp acie rodków 5. 7 0,6 ( mier cz onka OFE) Nieprawid owo ci w czynno ciach 6. 3 0,3 akwizycyjnych 7. Brak informacji o stanie rachunku 1 0,1 8. Odmowa wyp aty emerytury kapita owej 1 0,1 9. Podzia rodków po rozwodzie 1 0,1 Umowa zawarta w wyniku wprowadzenia w 10. 1 0,1 b d 11. Sfa szowanie umowy 1 0,1 Zmiana wysoko ci op at od sk adki 12. 1 0,1 przekazanej przez ZUS 13. Interpretacja prawa 1 0,1 14. Inne 5 0,4 15. Brak w a ciwo ci RU 92 7,7 16. Ogó em 1187 100 30
  • 31. Wykres do tab. nr 11 Przedmiot skarg wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych z zakresu zabezpieczenia emerytalnego w 2009r. Nieprawid owo ci w czynno ciach akwizycyjnych 0,3% Inne 0,4% Nieprawid owo ci w wyp acie ( mier cz onka OFE) 0,6% Nieprawid owo ci w Brak w a ciwo ci RU prowadzeniu rejestru 7,7% cz onków OFE 0,7% Nieprzekazywanie sk adek do OFE 0,8% cznie sprawy nie przekraczaj ce 1% 0,6% Anulowanie umowy Zmiana Funduszu i ze wzgl du na dokonanie wyp aty nabycie prawa do transferowej wcze niejszej 88,0% emerytury 0,9% 31
  • 32. Tabela nr 12 Tryb rozpatrywania skarg z zakresu zabezpieczenia spo ecznego wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009 r. Lp. Sposób dzia ania Liczba skarg % 1. Podj cie interwencji 1067 89,9 2. Niepodj cie interwencji, 120 10,1 przyczyny: - anulowanie skargi 1 0,1 - brak w a ciwo ci RU; 44 3,7 - odmowa uzasadnienie niepodj cia 45 3,8 interwencji; - udzielenie wyja nie merytorycznych; 24 2,0 - skarga do wiadomo ci RU 6 0,5 3. Ogó em 1187 100 Wykres do tab. nr 12 Tryb rozpatrywania skarg z zakresu zabezpieczenia emerytalnego wp ywaj cych do Rzecznika Ubezpieczonych w 2009r. 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 89,9% 40,0 30,0 20,0 10,1% 10,0 0,0 Podj cie interwencji Niepodj cie interwencji 32