2 . ebaluaketako Gizarte eduki guztiaren eskema azterketa hobeto egiteko.

1. GIZARTE
Edukien azalpen grafikoak - 2. DBH
Lauro Ikastola
2017 - 2018
1
GOGORATU !!
atal
garrantzitsuak
daudela !!! klikatu
bideoak ikusteko
Botoi hau ikusten baduzu
informazio gehiago
dagoela esan nahiko du.

2. AURKIBIDEA
2
1. Arkitektura (Hiztegi teknikoa)
1. Materiala
2. Elementu euskarriak
3. Elementu eutsiak
4. Oinplanoen atalak
5. Oinplano motak
6. Portada gotikoa
7. Portada islamiarra
8. Kanpoalde erromanikoa
9. Kanpoalde gotikoa
10. Kanpoalde bizantziarra
11. Kanpoalde islamiarra
1. Arkitektura (Konparaketa)
1. Kokapena
2. Ezaugarri nagusiak
3. Materialak
4. Elementu euskarriak
5. Elementu eutsiaK
6. Oinplanoen konparaketa
2. Eskultura (Hiztegi teknikoa)
1. Eskultura motak (Mukullu iribileko
eskultura)
2. Eskultura motak (Erliebeak)
3. Gaiak
3. Laburpena

3. 3

4. 1.1 Materialak - Hiztegi teknikoa
Argamasa, harri
edo adreiluak
elkarri itsasteko
erabiltzen den
masa.
Oso landuta
dagoen harria. Egurra material
pobre zen.
Sabaietarako
bakarrik erabili zen
eta suteak zirela eta
erabiltzen utzi zen
materiala.
4
Adreilua arkitektura
bizantziar eta
islamiarrean
erabiltzen zen.
Landu gabeko harria.
Gutxii landuta
dagoen

5. 1.2. ELEMENTU EUSKARRIAK
Zutabea atal arkitektoniko
bertikal bat da.
Eraikinaren pisua eusteko
balio du. Orokorrean
forma borobilekoak izaten
dira. Hiru ataletan
banatzen da: kapiteletan,
fustean eta oinarrian.
Dorikoa Jonikoa
Korintioa
Basea
Fustea
5
Bueltatu aurkibidera
Zerbait eusten duten elementuak
dira. Adibidez: pilareak, pilastrak,
zutabeak, kontra hormak.

6. Pilastra atal arkitektoniko
bertikala da. Hauek forma
poligonalak dituzte eta horma,
pilare edo zutabe baten kontra
itsatsita dagoen pilare edo
zutabe antzeko bat da.
Dekoratzeko erabiltzen da.
Pilarea atal
arkitektoniko
bertikala da.
Hauek forma
poligonala
daukate.
Kontra hormak eraikinen kanpoaldean
dauden elementu arkitektoniko
euskarria da. Eraikinaren barrualdean
dauden ganga eta arkuak hormaren
kontra egiten duten indarra arintzeko
horma ez jausteko.
6
GOGORATU!
KONTRA
HORMAK
Hormak ez
jausteko
erabiltzen
dira.
(* euskarriak)

7. 7
Arkuak
Arku bat egiterakoan
eraikitzen den egurrezko
estruktura da.
Zinbrea
Banoak ixteko erabiltzen
diren elementu arkitektoniko
kurbatuak dira.
A
R
K
U
M
O
T
A
K
Konopiala
Triobulatua Poliobulatua Ferrarkua
Zorrotza PeraltatuaErdi puntukoa
Fajoiak
Eskartzanoa
Karpanela
Formeroak

8. 8
Gangak
Bi hormen arteko espazioa
edota iladan jarritako pilareen
arteko espazioa eztaltzeko
elementu arkitektoniko
kurbatua.
Borobil erdiko forma edo
antzekoa duen eztalki
arkitektonikoa.
Kupulak

9. 1-Nabe zentrala
2-Transeptoa
3-Absidea
4-Absidioloak
5-Girola
6-Gurutzadura
7-Sarrera
9
Oinplanoen atalakOinplanoen atalak

10. OinplanoakOinplanoak
10
Oinplanoak, artearen etapa
ezberdinak ezberdintzeko
baliabide batzuk dira.
Gurutze grekoa:
Bi nabe dauzkate
eta berdin
neurtzen dute.
Bizantziar
arkitekturan oso
ohikoak dira.
Gurutze latindarra:
Nabeak eta transeptoak
ezberdinak direnean deitzen
zaio. Italiako arkitektura
ohikoa da,
Pisako katedrala,
Italia
Oinplano zirkularra:
Nabeak eta transeptoak
berdin neurtzen dute.
Bizantziar arkitekturan oso
ohikoa.
GOGORATU !!
Zer dira nabeak
eta transeptoak?
Joan hona
jakiteko.
Santa Sofia,
Estanbul
Agripako Panteoia

11. Kordobako mezkita,
Espainian
Al-Aqsa
Mosque, IslamOinplano laukiduna:
Islamiar Inperioan
erabilita, tenploak
egiteko erabiltzen
zen oinplano hau.
Mahomaren
etxearen eredua
jarraitzen dute
Oinplano poligonala:
Islamiar Inperioan erabilita,
jakinduriarekin harremantzen ziren
tenplu hauek.
GOGORATU !!
Zer dira nabeak eta
transeptoak?
Joan hona jakiteko zer
diren nabeak eta
transeptoak.
OinplanoakOinplanoak

12. 12
TINPANOA
Arkibolta gotikoa
oso apainduta
egoten zen,
horregatik;
apaintzeko
erabiltzen zen.
Hau, Santa Maria De
Toro-ko katedraleko
portada da.
Leon-en kokatuta
dago.
Pilare edo
zutabe forma
duen elementu
arkitektoniko
euskarria
Portaden
aldeetan
ageri diren
eskulturak,
apaindura
moduan
Janbak moduan,
apaintzeko
erabiltzen ziren
eskulturak ziren,
beti gai
erlijiosoak barne

13. PORTADA ISLAMIARRA
13
Beirateak dituen
forma zirkularreko
leiho bat, kolore
desberdinekin
apainduta.
Arkiboltek egiten
duten pisua eraikina
hobeto jasotzeko
Elizaren fatxada
eta arkupearen
artean
mugatzen den
espazioa da.
Tarragonako
katedraleko
fatxada da,
eta Iberiar
penintsulako
ipar-
ekialdean
kokatuta
dago.

14. Angulemako San Pedroren
katedrala. Katedral erromaniko
bat da, Angulema, Frantzian
kokatuta.
IV. mendean
eraikita.
14
(*Materialak)
GOGORATU !!
Arte
erromanikoa ez
da
erromatarra!!!!

15. Reimseko katedrala.
Katedral gotiko bat da.
Reims, Frantzian
kokatuta dago.
XIII. Mendean eraiki
zen.
15(*Oinplanoak)

16. 16
(*oinplanoak)
Santa Sofia, Estambulen kokatutako
basilika ortodoxo bat da. Ikusten denez,
arte bizantziarrean kupula asko erabiltzen
ziren.

17. 17
Mezkiten oinplanoak,
mahomaren etxearen egitura
jarraitzen zuten. Mezkita
guztien oinplanoa laukiduna
da, eta otoitz egiterakoan,
jendea Mekara begira jarri
behar zen/da.

18. 18

19. GOTIKOA XII- XVIERROMANIKO XI-XIII
ISLAMIARR VI-XV
19
BIZANTZIARRA V-XV
SANTA SOFIA
ESTANBUL
ALHAMBRAKORDOBAKO
MEZKITA
LEONGO KATEDRALA
PANTOKRATOR ELIZA
ERROMANIKOA
JAKALeon
KATALUNIA JAKA
LEON
CORDOBA
GRANADA GRANADA KATALUNIA

20. ❖ Erromanikoa XI-XIII ❖ Gotikoa XII-XVI
❖ Islama XIII-XV ❖ Bizantziarra V-XV
-Trinkotasuna ( sendoa)
-Pisutsua
-Horizontaltasuna
-Ilunak
-Arintasuna
-Bertikaltasuna
-Argitasuna
-Zabaltasuna
-Simetria
-Mezkitek
Mahomaren etxearen
egitura jarraitu egin
zuten
-Erromatar artearen
oinarri
-Eraikin zabalak
-Aberastasuna
isladatu(urrea)
20
San Martineko eliza
Leon katedralaren bidrierak
Dome of the Rock
Santa Sofia
Mahomaren etxea

21. ● Erromanikoa xi-xiii ● Gotikoa xii-xvi
● Islamiarra VII - XV
● Bizantziarra V-XV
Material pobreak erabiltzen
zituzten, eta honekin gauza
MONUMENTALAK egiten
zituzten. Batez ere adreilua eta
harri kaliza.
Batez ere HARRIA. Notre Dam-
eko katedrala, guztiz harriz
eginda dago.
Batez ere adreilua, baina harria
ere bai.
21
Erromatar adreilua*
materialak
Batez ere HARRIA. Hasieran
EGURRAere erabiltzen zen
zapaietarako, baina suteen
arriskua zela eta, zapaiak ere
HARRIZ egiten ziren.

22. Argamasa
erromatarr
a erabiltzen
zen,
mortero
batekin
egindakoa.
Nahaste
erromatarra
Argamasa
mota hau oso
sendoa eta
gogorra
materialak
Harlandua
erabiltzen
zen,
garestiena.
Uteboko
medujar
dorrea,
Zaragozan,
Aragonen
Erromatar adreilua
Argamasa
gabeko
harri
landua
Gotikoan

23. ELEMENTU EUskarriak KONPARAKETA
Elementu euskarri erromanikoek pisu
handia ematen zieten euskarriei, eta
ondorioz, horma lodi eta sendoak eta
pilare zabal eta indartsuak erabili behar
zituzten, eraikina zutik mantendu ahal
izateko.
Gainera, hormak indartzeko, kanpotik
kontrahormak (* 4 orrialdean azalduta)
ere erabiltzen ziren.
Gotikoen elementu euskarriak baita
ere oso sendoak eta lodiak ziren.
Baita ere arbotanteak erabiltzen
zituzten estrukturak handiagoak
izan ahal izateko.
Cordobako katedrala
Notre Dame
Arkitektura islamean simetria asko
erabiltzen zuten elementu
euskarriekin. Gehienbat zutabeak
erabiltzen zituzten.
Elementu euskarri bizantziarrak,
erromanikoak bezalakoak ziren
baina pertsiar estetikarekin. Hau da,
aberaztasuna adierazteko, urre
kolorea adierazten zuten. Santa Sofia
23
BIZANTZIARRA
GOTIKOA
ERROMANIKOA
ISLAMIARRASimetria Ardatza

24. ELEMENTU EUTSIAK
● Erromanikoa XI-XIII ● Gotikoa XII-XVI
● Islama XIII-XV ● Bizantziarra V-XV
24
Erdi puntuko arkuaKanoi ganga
Arku zorrotza Arku konopialaErtz ganga Gurutzeria ganga
Arku triobulatua
Arku poliobulatua
Kupula
Ferrarkua
Arku peraltatua
Kupula Gurutzeria ganga
ARKUAK
GANGAK ETA KUPULAK

25. oinplano konparaketa
25
ERROMANIKOA GOTIKOA
Gurutze latindarreko
oinplanoa da. Hau arte
erromanikoan erabiltzen da.
Gotikoan ere erabiltzen da
oinplano latindarra baina
ezaugarri desberdinekin..
Erromanikoa XI.mendetik
XIII.mendera.
Gurutze latindarreko
oinplanoa da, baina gotiko
estilikoa.Gotikoak abside
handiago eta transeptua
txikiagoa dauka.Arte
gotikoan XII. mendetik XVI.
menderarte erabiltzen zen
ISLAMIARRA BIZANTZIARRA
Oinplano karratua edo
laukidun oinplanoa da. VIII.
medetik XV.
mendera.Mahomaren
etxearen egitura dauka.
Gurutze grekoko
oinplanoa. X.mendetik
XV.menderarte.Bi
besoak neurri berekoak
ditu.

26. 26

27. 27
Irudiaren bolumen naturala islatzen
duen elkultura da oinarri batetara
lotuta egon barik
Bi eskultura mota daude Mukulu Biribileko Eskultura (1) eta Erliebea(2)
Oinarri batetara lotuta dagoen eskultura da.
Sakontasuna maila ezberdinak izan ahal
ditu.

28. Amabirgina Jesus
magalean duela
28
Pantokrator Tetramorfosisarekin
Pantokrator
Tetramorfos
Juan Marcos Lucas Mateo
GAIAK
GizonaZezenaLehoiaArranoa

29. 29
3. Lazeria 4.Kaligrafia kufikoa 5.Ataurikea
GAIAK
Milurtearen amaierarekin, azken epaiketa
emango zelaren beldurra.
Gurutze kristauari lotutako kristoaren irudia
Lerroak elkar gurutzatuz
sortutako poligono edo izarrak.
Koraneko pasarteko
idatziak
Irudi begetalak (loreak,
hostoak)
1. Milenarismoa
2. Kristo gurutziltzatua