ชอบ

1. การอยู่อย่างพอเพียง หมายถึง การดำาเนินชีวิตโดยยึดหลักความ
พอประมาณ ความมีเหตุผล มีภูมิคุ้มกันสามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมี
ความสุข
ผู้ที่อยู่อย่างพอเพียง คือ ผู้ที่ดำาเนินชีวิตอย่างประมาณตน มี
เหตุผล รอบคอบ ระมัดระวังอยู่ร่วมกับผู้อื่นด้วยความรับผิดชอบ ไม่
เบียดเบียนผู้อื่น เห็นคุณค่าของทรัพยากรต่างๆ มีการวางแผนป้องกัน
ความเสี่ยง และพร้อมรับการเปลี่ยนแปลง
นิธิ เอี่ยวศรีวงษ์ (2544) ได้ให้ความหมายของเศรษฐกิจพอเพียง
โดยนัยทางวัฒนธรรมดังนี้ “เศรษฐกิจพอเพียงไม่ใช่เทคนิค แต่มีความ
หมายกว้างกว่านั้นมาก เพราะต้องรวมเอา
(1) อุดมการณ์บางอย่าง (2) โลกทัศน์บางอย่าง (3) ความสัมพันธ์บาง
อย่าง (4) ค่านิยมบางอย่างอยู่ในนั้นด้วย จึงจะนับได้ว่าเป็นเศรษฐกิจพอ
เพียงที่จริง ทั้ง 4 ประการที่จะกล่าวถึงนี้คือ ส่วนที่เรารู้จักกันว่า
วัฒนธรรมนั่นเอง”
สุเมธ ตันติเวชกุล (2549) ได้ให้ความหมายของเศรษฐกิจพอ
เพียงไว้ดังนี้ “เศรษฐกิจพอเพียง หมายถึง เศรษฐกิจที่สามารถอุ้มชูตัว
เอง (Relative self sufficiency) อยู่ได้โดยไม่ต้องเดือดร้อน โดยต้อง
สร้างพื้นฐานเศรษฐกิจของตนเองให้ดีเสียก่อน คือตั้งตัวให้มีความพอ
กินพอใช้ ไม่ใช่มุ่งหวังแต่จะทุ่มเทความเจริญ ยกเศรษฐกิจให้รวดเร็ว
แต่เพียงอย่างเดียว เพราะผู้ที่มีอาชีพและฐานะเพียงพอที่จะพึ่งตนเอง
ย่อมสามารถสร้างความเจริญก้าวหน้าและฐานะทางเศรษฐกิจที่สูงขึ้นไป
ตามลำาดับต่อไปได้”
เศรษฐกิจพอเพียง หมายถึง พอเพียงอย่างน้อย 7
ประการ ด้วยกันคือ

2. 1. พอเพียงสำำหรับทุกคน ทุกครอบครัว ไม่ใช่เศรษฐกิจแบบทอด
ทิ้ง
2. จิตใจพอเพียง ทำำให้รับและเอื้ออำทรคนอื่นได้ คนที่ไม่พอ
เพียงจะรักคนอื่นไปไม่เป็น
3. สิ่งแวดล้อมพอเพียง กำรอนุรักษ์และเพิ่มพูนสิ่งแวดล้อม ทำำให้
ยังชีพและทำำมำหำกินได้เช่นกำรทำำเกษตรแบบผสมผสำน ซึ่งทำำให้ได้
ทั้งอำหำร ได้ทั้งสิ่งแวดล้อม และได้ทั้งเงิน
4. ชุมชนเข้มแข็งพอเพียง กำรรวมตัวกันเป็นชุมชนเข้มแข็ง จะ
ทำำให้สำมำรถแก้ปัญหำต่ำงๆ ได้ เช่น ปัญหำสังคม ปัญหำควำมยำกจน
หรือปัญหำสิ่งแวดล้อม เป็นต้น
5. ปัญหำพอเพียง มีกำรเรียนรู้ร่วมกันในกำรปฏิบัติและปรับตัวได้
อย่ำงต่อเนื่อง
6. อยู่บนพื้นฐำนวัฒนธรรมพอเพียง วัฒนธรรมหมำยถึง วิถีชีวิต
ของกลุ่มชนที่สัมพันธ์อยู่กับสิ่งแวดล้อมที่หลำกหลำย ดังนั้น เศรษฐกิจ
จึงสัมพันธ์และเติบโตขึ้นจำกรำกฐำนวัฒนธรรมจึงจะมั่นคง เช่น
เศรษฐกิจของจังหวัดตรำด ขณะนี้ไม่กระทบกระเทือนจำกฟองสบู่แตก
ไม่มีคนตกงำน เพรำะอยู่บนพื้นฐำนของสิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมท้อง
ถิ่นที่เอื้อต่ออำชีพกำรทำำสวนผลไม้ ทำำกำรประมง และกำรท่องเที่ยว
7. มีควำมมั่นคงพอเพียง ไม่ใช่วูบวำบ เดี๋ยวจนเดี๋ยวรวยแบบ
กะทันหัน เดี๋ยวตกงำนไม่มีกิน ไม่มีใช้ ถ้ำเป็นแบบนั้นประสำทมนุษย์
คงทนไม่ไหวต่อควำมผันผวนที่รวดเร็วเกินไปจนสุขภำพจิตเสีย เครียด
เพี้ยน รุนแรง ฆ่ำตัวตำย ติดยำ เศรษฐกิจพอเพียงที่มั่นคงจึงทำำให้
สุขภำพจิตดี เมื่อทุกอย่ำงพอเพียงก็เกิดควำมสมดุล ควำมสมดุลคือควำม
เป็นปกติ และยั่งยืน ซึ่งเรำอำจเรียกเศรษฐกิจพอเพียงในชื่ออื่นๆ เช่น

3. เศรษฐกิจพื้นฐาน เศรษฐกิจสมดุลเศรษฐกิจ บูรณาการเศรษฐกิจ
เป็นต้น
คุณลักษณะอยู่อย่างพอเพียง 3 ห่วง คือ
1. ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดี ไม่น้อยเกินไปและไม่
มากเกินไป โดย ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น เช่น การผลิตและการ
บริโภคที่อยู่ในระดับพอประมาณ
2. ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจเกี่ยวกับระดับของความ
พอเพียงนั้น จะต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่
เกี่ยวข้อง ตลอดจนคำานึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำานั้นๆ
อย่างรอบคอบ
3. การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับ
ผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคำานึงความ
เป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกล้
และไกล
นอกจากคุณลักษณะ 3 ห่วงดังกล่าวแล้ว สิ่งสำาคัญอีกอย่างหนึ่ง
คือ การกำาหนดเงื่อนไขไว้ 2 ประการ เพื่อการตัดสินใจดำาเนินกิจกรรม
ต่างๆ ให้อยู่ในระดับพอเพียงนั้นต้องอาศัยทั้งความรู้และคุณธรรมเป็น
พื้นฐาน นั่นคือเงื่อนไขต่อไปนี้
1. เงื่อนไขความรู้ ประกอบด้วย ความรอบรู้เกี่ยวกับวิชาต่างๆ ที่
เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน ความรอบคอบที่จะนำาความรู้เหล่านั้นมา
พิจารณาให้เชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการ วางแผนและความ
ระมัดระวังในขั้นปฏิบัติ
2. เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะต้องเสริมสร้างประกอบด้วย มีความ
ตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริต และมีความอดทน มีความ
เพียร ใช้สติปัญญาในการดำาเนินชีวิต

4. องค์ประกอบ 7 ประการของเศรษฐกิจพอเพียง มีดังนี้
1) พึ่งพาตนเอง
2) พอประมาณ
3) เดินทางสายกลาง
4) มีภูมิคุ้มกัน
5) มีเหตุผล
6) เป็นคนดี
7) รู้จักสามัคคี
สรุปได้ว่า อยู่อย่างพอเพียง หมายถึง การมีความพอดีในการ
บริโภค ใช้ทรัพยากรและเวลาว่างให้เป็นประโยชน์ คำานึงถึงฐานะและ
เศรษฐกิจ คิดก่อนใช้จ่ายตามความเหมาะสม รู้จักการเพิ่มพูนทรัพย์
ด้วยการเก็บและนำาไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ดูแลรักษาบูรณทรัพย์ของ
ตนเอง มีการเก็บออมเงินไว้ตามสมควร