Καταπιστευματικη Μεταβιβαση Κυριοτητας Κινητου

1. Καταπιστευτική μεταβίβαση
κυριότητας κινητού
ΤΣΑΦΑΡΙΔΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ - ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
 ΑΤΣΟΣΕΛΗ΢ ΘΕ΢ΜΟ΢
 ΔΕΝ ΠΡΟΒΛΕΠΕΣΑΙ ΢ΣΟ ΝΟΜΟ
 ΑΠΟΣΕΛΕΙ ΕΥΕΤΡΗΜΑ ΣΗς ΠΡΑΞΗ΢ ΓΙΑ ΣΗΝ ΕΞΤΠΗΡΕΣΗ΢Η ΣΩΝ
΢ΤΝΑΛΛΑΚΣΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ.

2. ΚΑΣΑΠΙ΢ΣΕΤΣΙΚΗ ΜΕΣΑΒΙΒΑ΢Η ΚΤΡΙΟΣΗΣΑ΢ ΚΙΝΗΣΟΤ
Σι είναι;
Με αυτή συμφωνείται η μεταβίβαση της κυριότητας με αντιφώνηση της νομής. Δηλαδή:
Ο οφειλέτης (πιστολήπτης) μεταβιβάζει την κυριότητα του κινητού στο δανειστή (πιστοδότη) για
εξασφάλιση του χρέους, συνομολογεί όμως με αυτόν ότι θα διατηρήσει την κατοχή του
πράγματος. Έτσι στο δανειστή μεταβαίνει η κυριότητα, ενώ στον οφειλέτη παραμένει η κατοχή
και η δυνατότητα χρήσης του πράγματος.
Ο πιστοδότης (δανειστής) αποκτά περισσότερα δικαιώματα, αφού αποκτά την κυριότητα και
έχει την υποχρέωση να την αναμεταβιβάσει στον πιστολήπτη – οφειλέτη, όταν το χρέος
εξοφληθεί.
Ο δανειστής γίνεται κύριος του κινητού και αναλαμβάνει την υποχρέωση να αποφύγει κάθε
διάθεση της κυριότητας που δεν θα ήταν απαραίτητη για την εξυπηρέτηση του σκοπού αυτού.

3. ΔΙΑΥΟΡΕ΢ ΚΑΣΑΠΙ΢ΣΕΤΣΙΚΗ΢ ΜΕΣΑΒΙΒΑ΢Η΢ ΚΤΡΙΟΣΗΣΑ΢
ΚΙΝΗΣΟΤ ΜΕ ΣΟ ΕΝΕΦΤΡΟ ΚΑΙ ΣΟ ΠΛΑ΢ΜΑΣΙΚΟ
ΕΝΕΦΤΡΟ
 Για τη σύσταση του ενεχύρου απαιτείται η
σωματική παράδοση του κινητού.
 Ο δανειστής (χρηματοδότης) για να έχει στην
κατοχή του τα ενεχυράσματα, πρέπει είτε να
διαθέτει αποθηκευτικούς χώρους φύλαξής τους
(αποθήκες, προσωπικό, κλπ), είτε ο αριθμός των
ενεχυρασμάτων να είναι μικρός, οπότε μικρός
θα είναι και ο αριθμός των οικονομικών
συναλλαγών.
 Επιφέρει βραδύτητα στις συναλλαγές γιατί το
ενεχύρασμα δεν μπορεί να εκτεθεί, επιδειχθεί,
δοκιμαστεί και τελικά παραδοθεί στον αγοραστή
για άμεση απόλαυση, όσο χρόνο το κατέχει ο
δανειστής.
 Η εκμετάλλευση του πράγματος πρέπει να μην
είναι απαραίτητη στον κύριό του, αφού αυτός
στερείται τη φυσική εξουσία.
 Απρόσφορο τόσο στον μικρό πιστολήπτη
επιχειρηματία, όσο και στον μεγάλο πιστοδότη, ο
οποίος ούτε ενδιαφέρεται, ούτε μπορεί να ασκεί
την οιονεί νομή πάνω στα διάφορα κινητά, που
του προσφέρονται ως ενέχυρο.
 Σο πλασματικό ενέχυρό συνιστά συμβατικό
ενέχυρο χωρίς την παράδοση του πράγματος.
 Η δημοσιότητα της εμπράγματης μεταβολής
επιδιώκεται με την καταχώριση της ενεχυρικής
σύμβασης σε ειδικά βιβλία.
 Ο ειδικός νόμος που θα καθόριζε τα σχετικά με
το ειδικό δημόσιο βιβλίο δεν έχει εκδοθεί ακόμη
(με εξαίρεση την κυμαινόμενη ασφάλεια του ν.
2844/2000).
 Σο πλασματικό ενέχυρο πρακτικά δεν
εφαρμόζεται.

4. Η ΚΑΣΑΠΙ΢ΣΕΤΣΙΚΗ ΜΕΣΑΒΙΒΑ΢Η ΚΤΡΙΟΣΗΣΑ΢ ΚΙΝΗΣΟΤ ΠΕΡΙΕΦΕΙ
ΔΤΟ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΕ΢.
ΕΚΠΟΙΗΣΙΚΗ ΕΜΠΡΑΓΜΑΣΗ
΢ΤΜΒΑ΢Η
 ΜΕΣΑΒΙΒΑΖΕΣΑΙ Η ΚΤΡΙΟΣΗΣΑ ΜΕ
ΑΝΣΙΥΩΝΗ΢Η ΣΗ΢ ΝΟΜΗ΢
ΤΠΟ΢ΦΕΣΙΚΗ ΕΞΑ΢ΥΑΛΙ΢ΣΙΚΗ
΢ΤΜΥΩΝΙΑ
 ΠΕΡΙΕΦΕΣΑΙ Η ΑΙΣΙΑ ΣΗ΢
ΜΕΣΑΒΙΒΑ΢Η΢ ΣΗ΢ ΚΤΡΙΟΣΗΣΑ΢ ΚΑΙ
ΠΡΟ΢ΔΙΟΡΙΖΟΝΣΑΙ ΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΣΑ
ΚΑΙ ΟΙ ΤΠΟΦΡΕΩ΢ΕΙ΢ ΣΩΝ ΜΕΡΩΝ
ΜΕ ΒΑ΢Η ΣΟΝ ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΟ
΢ΚΟΠΟ.

5. ΕΠΙΣΡΕΠΕΣΑΙ ;
 Η αναγνώριση της καταπιστευτικής μεταβίβασης κυριότητας κινητού κρίνεται
επιτακτική και επιβάλλεται από τις ανάγκες των συναλλαγών.
 Η αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων, σε συνδυασμό με την διαπίστωση ότι δεν
υπάρχει διάταξη νόμου που να την απαγορεύει πρέπει να οδηγήσει στο πόρισμα
ότι η σύσταση ενεχύρου δεν είναι ο μοναδικός τρόπος παροχής ασφάλειας.
 Σο αν η εξασφάλιση απαίτησης αποτελεί ή όχι νόμιμη αιτία για τη μεταβίβαση της
κυριότητας, γίνεται διάκριση μεταξύ:
ακινήτων  άκυρη η εξασφαλιστική μεταβίβαση κυριότητας ακινήτου γιατί γι’ αυτή ο
νόμος απαιτεί να υπάρχει έγκυρη αιτία.
κινητών  έγκυρη η εξασφαλιστική μεταβίβαση κυριότητας κινητού λόγω του
αναιτιώδους χαρακτήρα της.

6. ΜΟΡΥΕ΢ ΕΜΥΑΝΙ΢ΕΩ΢
ΥΑΝΕΡΗ
(ΚΑΘΑΡΗ Η’ ΑΠΛΗ)
Ορίζεται ευθέως ότι πρόκειται
για μεταβίβαση κυριότητας με
σκοπό την εξασφάλιση
πιστώσεως.
ΚΑΛΤΜΜΕΝΗ
Περιβάλλεται με το ένδυμα
ορισμένης επώνυμης
σύμβασης (ιδίως πώλησης).
ΦΩΡΙ΢ ΑΙΡΕ΢Η Η’ ΜΕ ΣΗ
ΔΙΑΛΤΣΙΚΗ ΑΙΡΕ΢Η ΣΗ΢
ΚΑΣΑΒΟΛΗ΢ ΣΟΤ ΦΡΕΟΤ΢
Αν εξοφληθεί η οφειλή στην α’
περίπτωση γεννάται
υποχρέωση του δανειστή να
αναμεταβιβάσει την κυριότητα,
ενώ στη δεύτερη η κυριότητα
του πράγματος περιέρχεται
αυτοδικαίως στον οφειλέτη.

7. ΜΟΡΥΕ΢ ΕΜΥΑΝΙ΢ΕΩ΢
ΕΠΕΚΣΕΙΝΟΜΕΝΗ Η’
ΠΑΡΑΣΕΙΝΟΜΕΝΗ
΢την κυριότητα του δανειστή θα
παραμένει και ότι ο οφειλέτης
θα παράγει με ειδοποιία από το
πράγμα που μεταβίβασε
καταπιστευτικά (π.χ. πρώτες
ύλες).
ΚΤΡΙΟΣΗΣΑ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΤ
ΚΙΝΗΣΟΤ Η΄ΟΜΑΔΑ΢
ΠΡΑΓΜΑΣΩΝ
΢την 1η περίπτωση  μηχάνημα,
αυτοκίνητο.
΢τη 2η περίπτωση  εμπόρευμα
καταστήματος.
ΑΝΑΝΕΟΤΜΕΝΟ Η’
ΕΝΑΛΑ΢΢ΟΜΕΝΟ
ΕΜΠΟΡΕΤΜΑ
πρέπει να προσιορίζεται σαφώς
το εμπόρευμα που
μεταβιβάζεται, με βάση στοιχεία
αποθήκης, τιμολόγια κλπ

8. ΤΠΟΦΡΕΩ΢ΕΙ΢ ΟΥΕΙΛΕΣΗ
 Να μεταβιβάσει στο δανειστή την κυριότητα.
 Να μεταχειρίζεται με επιμέλεια το πράγμα που παραμένει στην κατοχή του.
 Ενδεχομένως να το ασφαλίζει με έξοδά του.

9. ΤΠΟΦΡΕΩ΢ΕΙ΢ ΔΑΝΕΙ΢ΣΗ
 Να μην μεταβιβάσει την κυριότητα σε τρίτον πριν λήξει το χρέος.
 Να επιδιώξει κατά την εκποίηση του πράγματος – με σκοπό την
ικανοποίησή του – την περισσότερο επωφελή για τον οφειλέτη λύση.
 Να αναμεταβιβάσει την κυριότητα στον οφειλέτη σε περίπτωση
εξόφλησης του χρέους από αυτόν.
Αν ο δανειστής αθετήσει μία από τις υποχρεώσεις αυτές, δημιουργείται
ενοχική ευθύνη απέναντι στον οφειλέτη (π.χ. αποκατάσταση ζημίας
οφειλέτη).

10. ΙΚΑΝΟΠΟΙΗ΢Η ΔΑΝΕΙ΢ΣΗ – ΚΤΡΙΟΤ ΑΠΌ ΣΟ
ΚΙΝΗΣΟ ΠΡΑΓΜΑ
(σε περίπτωση μη εξόφλησης του χρέους από
τον οφειλέτη)
 Άσκηση διεκδικητικής αγωγής με αίτημα την απόδοση της νομής και
της κατοχής του πράγματος.
 Άσκηση αγωγής αποβολής από τη νομή (και κατά τη διαδικασία των
ασφαλιστικών μέτρων).
 Ο δανειστής αποκτώντας και την κατοχή του πράγματος πρέπει κατά
την κρατούσα άποψη να το εκποιήσει με εκούσιο πλειστηριασμό
(δηλ. να λάβει άδεια από το Ειρηνοδικείο), εκτός εάν μετά το
ληξιπρόθεσμο της απαίτησης συμφωνηθεί μεταξύ οφειλέτη –
δανειστή να εκποιηθεί το κινητό ελεύθερα.

11. Η εξασφαλιστική μεταβίβαση σε περίπτωση
αναγκαστικής εκτέλεσης στο πράγμα.
 ΔΑΝΕΙ΢ΣΕ΢ ΣΟΤ ΟΥΕΙΛΕΣΗ (αυτού που έχει τη χρήση του πράγματος):
βλέποντας το πράγμα στην κατοχή του φυσικό είναι να προσπαθήσουν
αν το κατάσχουν. Εντούτοις με την κατάρτιση της εξασφαλιστικής
μεταβίβασης το πράγμα έχει αποχωριστεί από την περιουσία του
οφειλέτη και έχει περιέλθει στην περιουσία του δανειστή – κυρίου. Ο
δανειστής – κύριος ασκεί ανακοπή κατά της εκτέλεσης ζητώντας να
αναγνωριστεί το δικαίωμα του πάνω στο πράγμα και να ακυρωθεί η
κατάσχεση.
Προστασία δανειστών οφειλέτη: α) διάρρηξη της καταπιστευτικής μεταβίβασης, β)
κατάσχεση δικαιώματος προσδοκίας του οφειλέτη για την αναμεταβίβαση της κυριότητας.

12. Η εξασφαλιστική μεταβίβαση σε περίπτωση
αναγκαστικής εκτέλεσης στο πράγμα.
 ΔΑΝΕΙ΢ΣΕ΢ ΣΟΤ ΔΑΝΕΙ΢ΣΗ – ΚΤΡΙΟΤ (αυτού στον οποίο έχει
μεταβιβαστεί η κυριότητα):
Αν η μεταβίβαση έγινε με τη διαλυτική αίρεση της εξόφλησης του
χρέους, με την εξόφληση του χρέους πληρούται η αίρεση, η κυριότητα
του κινητού επιστρέφει στον οφειλέτη και γίνεται αυτοδικαίως άκυρη η
διάθεση που τυχόν επήλθε λόγω της αναγκαστικής εκτέλεσης.
Άρα ο οφειλέτης δικαιούται να ασκήσει ανακοπή κατά της εκτέλεσης,
ακόμα και πριν την πλήρωση της αίρεσης (δηλ. πριν την εξόφληση του
χρέους).
Αν η μεταβίβαση έγινε χωρίς αίρεση, οι δανειστές μπορούν να
εκποιήσουν το πράγμα αναγκαστικώς(δηλ. να το κατασχέσουν) και να
ικανοποποιηθούν από το πλειστηρίασμα, ενώ ο δανειστής ευθύνεται
ενοχικά απέναντι στον οφειλέτη σε αποζημίωση.

13. Η εξασφαλιστική μεταβίβαση σε
περίπτωση πτώχευσης ενός από τα μέρη.
 ΠΣΩΦΕΤ΢Η ΣΟΤ ΟΥΕΙΛΕΣΗ (αυτού που έχει τη χρήση του κινητού):
Επαρκής προστασία του ασφαλειολήπτη – κυρίου, αφού δικαιούται
να ζητήσει τον αποχωρισμό του πράγματος από την πτωχευτική
περιουσία και την παράδοση σε αυτόν.
 ΠΣΩΦΕΤ΢Η ΣΟΤ ΔΑΝΕΙ΢ΣΗ – ΚΤΡΙΟΤ (αυτού στον οποίο έχει
μεταβιβαστεί η κυριότητα του κινητού): Ο οφειλέτης μπορεί να
εξοφλήσει το ασφαλιζόμενο χρέος στο σύνδικο, οπότε εάν έχει
συμφωνηθεί μεταβίβαση με διαλυτική αίρεση η κυριότητα περιέρχεται
αυτοδίκαια στον οφειλέτη, εάν όχι ο οφειλέτης έχει ενοχική αξίωση για
την αναμεταβίβασή της.

14. Ευχαριστώ.