1. ЭртнийЕгипетийнсоёл
Эртний Египет нь хойд Африкийн газар нутагт Нил мөрнийхөндийд буюу
одоогийн Египетийн газар нутагт байсан соёл иргэншилт улс юм. Нил бол Африкийн
зүрхэн хэсгээс эхэлж, хойд талаараа 4000 миль (6,436 км) урсаж өнгөрдөг ер бусын
мөрөн юм. Энэ бол дэлхийн хамгийн урт мөрөн. Нил Газар Дундын Тэнгис рүү
цутгахаасаа өмнө 2 үндсэн салбараар хуваагддаг. Энэхүү хуваагдалтын хэлбэр нь
гурван өнцөгт нутаг дэвсгэртэй буюу гурвалжин хэлбэртэй. Гурвалжин Нилийг Доод
Египет, газар нутгийн өмнө зүгээр урсгал сөрөх хэсгийг Дээд Египет хэмээн
нэрлэдэг. Египетийн чухал, том хотууд нь гурвалжины өнцөг буюу Нил мөрний
хуваагдаж буй зааг дээрх газарт хөгжин цэцэглэжээ. Эртний Египетчүүдийн хувьд
энэхүү мөрний хамгийн чухал онцлог шинж нь жилийн турш үерлэх буюу “Нил
мөрний гайхамшиг” юм. Зун Африкийн төв хэсгийн хүчтэй борооны дараах голын
сарнай нь ес болон аравдугаар сард Египетийн хамгийн өндөрлөг газарт ургадаг
бөгөөд мөн үүний улмаас шавар шалбааг нь голын аль ч өргөн том хэсгийн талыг
баялаг хөрс шороотой газар болгодог. Египетчүүд энэхүү хар бараан өнгийн үржил
шимтэй газрыг “Хар газар” гэж нэрлэдэг байна. Үүнээс цааш нь говь талыг чимдэг
нарийхан судлуудтай үржил шимтэй бэлчээрийн талбай болох “Улаан газар”
байдаг. Үржил шимтэй Нил хөндий хоолойд ургасан Египетийн тариаланчдын
хүнсний илүүдэл нь Египет орныг хөгжин цэцэглүүлж байгаа билээ. Эрт дээр цагт
Нил мөрөн бол эх газрын дундуур нэвт аялах хамгийн хурдан зам байсан бөгөөд
аль алийг нь хялбархан тээвэрлэлт болон харилцаа холбоотой болгож байв. Хойд
зүгийн салхи дарвуулт завийг өмнөд зүг рүү түлхэж Нилийн урсгал тэднийг хойд зүг
рүү авч оддог. Mesopotamia[1]-аас ялгаатай нь тогтмол халдлагын сэдэвтэй бөгөөд
Египет нь байгалийн саад тотгороос ивээн өршөөгдөж байсан ба энэ нь халдлагаас
хамгаалах хамгаалалт болж байсан төдийгүй аюулгүй байдлыг мэдрэх мэдрэхүйтэй
нь холбоотой байжээ. Баруун зүүн говь нутагт энэхүү саад тотгорууд агуулагдаж
байдаг бөгөөд Улаан тэнгис зүүн зүгт харьцангуй илүүтэйгээр Нилийн өмнөд хэсэг
дэх хүрхрээ хамгаалалт хийдэг мөн хойд талд Газар дундын тэнгис оршдог байна.
Нил мөрний үерлэлтийн тогтмол байдал болоод Египетчүүдийн харьцангуй
тусгаарлалт нь аюулгүй байдлын мэдрэмжийг болон хувиршгүй байдлыг бий болгож
байдаг. Эртний Египетчүүдийн хувьд жил бүрийн Нил мөрний үерлэлт нь “бэлчээр
талбай сэргэж, хүмүүсийн царай гэрэлтэн” байдаг ажээ. Mesopotamia-гийн
хүмүүсээс ялгагдах нь: Египетчүүдийн амьдрал нь аливаа зүйлийн тогтвортой
байдал дахь итгэлцэлийн гол мөн чанартай холбоотой. Эртний Египетийн иргэншил
бол мэдэгдэхүйцээр, ойролцоогоор 1000-аад жилийн тасралтгүй чанарын гайхалтай
түвшинд хүрч чаджээ.