Røða hildin á aðalfundi Føroya Lærarafelags 18. apríl 2015. Høvuðsboðskapurin er, at almenningurin skal hava ókeypis og fullkomiliga fría atgongd til alt útbúgvingartilfar, sum tað almenna rindar fyri.
2. Ólavur Ellefsen
“Nútíðar telduvrak og nútíðar ludomanu-hamar
enda á sjúkhúsum og verða viðgjørd av eini
vaksandi fjøld av læknum og sjúkrasystrum.”
3. Ólavur Ellefsen
“Sæð á hesum baksýni, fer ein gloymdur lutur
sum bókin brádliga at glógva, sum kransað av
dýrdarljóma.”
4. Ólavur Ellefsen
KOPIERINGIN
Tann 11. landaplágan
• “Sum nú er gongur skúlin – við síni ótamdu
ljósritan – tann øvugta vegin. Hann svíkir
sostatt forløg prentsmiðjur, rithøvundar,
bókhandlar, týðarar, næmingar, foreldur og
– ikki minst – seg sjálvan”
31. Ólavur Ellefsen
Creative Commons
• Creative Commons er ein stovnur, sum brúkar alla orku at økja um
tilfeingið av kreativum verkum, soleiðis at tey eru tøk fyri øll at byggja
víðari uppá og at deila
• Felags skapandi tilfeingi
• Creative Commons loyvi liggja løgfrøðisliga millum “frítt at brúka” og
fullan upphavsrætt
35. Ólavur Ellefsen
Sameindu Tjóðir trúgva uppá OÚT
• UNESCO believes that universal access to high quality
education is key to the building of peace, sustainable social
and economic development, and intercultural dialogue.
• Open Educational Resources (OER) provide a strategic
opportunity to improve the quality of education as well as
facilitate policy dialogue, knowledge sharing and capacity
building.
36. Ólavur Ellefsen
UNESCO (ST) allýsingin, París, 2012
• Opið útbúgvingartilfar er frálæru-, lærings- og
granskingar-tilfar av øllum slag, talgilt ella annað, sum
liggur í almenna rúminum ella sum er útgivið undir
opnum loyvi, ið gevur øllum óskerda, ókeypis atgongd
til at nýta, tillaga og útbreiða av nýggjum við ongum ella
fáum avmarkingum. Opin loyvisgevan virkar innan
rammulógina fyri hugverksrætt og er allýst sambært
altjóða konvensjónum og virðir upphavið av verkunum.
38. Ólavur Ellefsen
Men svíkja vit ikki....?
• Forløg
• Prentsmiðjur
• Rithøvundar
• Bókhandlar
• Týðarar
• Næmingar
• Foreldur
• og – ikki minst – skúlan sjálvan
39. Ólavur Ellefsen
Nei, tí...
• Rithøvundar, grafikarar, týðarar, ritstjórar og ráðgevar kunnu
framhaldandi fáa almenna løn fyri at gera sítt arbeiði
• Eins og tey gera nú
• Og harumframt:
Fólk gevast ikki at keypa, fyri tað um ókeypis útgávur finnast
• Kanningar vísa klárt positivt samband millum download av ókeypis bókum og
sølu av somu prentaðum bókum
• Bókasøvn liggja lið um lið við bókahandlar
• Søla av følskum marglætisvørum økir um søluna av teimum sonnu
• Jú fleiri falskar G&G troyggjur, jú fleiri sannar G&G troyggjur
47. Ólavur Ellefsen
Ger tína egnu lærubók
• Brúka tilfar úr verandi (føroysku) bókum
• Umset tilfar úr útlendskum bókum
• Tak myndir niður av netinum
• Set alt saman sum tú vilt hava tað
• Deil tað við aðrar lærarar og lat tey betra tað
• Prenta 24 eintøk sum “print-on-demand”
49. Ólavur Ellefsen
Men ger prestur, sum hann prædikar?
• Allar myndir í hesi framløgu eru antin CC BY ella CC BY-NC-SA
• Tað er viðmerkt í notunum í hvørjum einstøkum føri
• Okkurt einstakt er “fair use” – til dømis ljósritið av fyrstu síðu av
greinini í Prei
• Henda framløgan verður lagt á SlideShare og kann eisini finnast
umvegis Læring bólkin á Facebook og á twitter.com/olavurellefsen
51. Ólavur Ellefsen
Fleiri fyrimunir við OÚT
• Økir um atgongd til ódýra/ókeypis útbúgving
• Betrar um góðskustýring av frálærutilfari
• Ger nýskapan, skapanarevni og burðardygga nýtslu møguliga
• Ger tað møguligt at menna nýggj skeið skjótari
• Minkar um útreiðslurnar at veita læring á netinum
• Ger dygdargott tilfar tøkt altíð til øll
60. Ólavur Ellefsen
NDLA – National Digital Lærings Arena
• Útbúgvingartilfar til miðnámsskúlar
• Øll fak og á øllum stigum
• Opið og talgildað
• Norsku fylkiskommunurnar eiga og fíggja
• 60 mió kr um árið at keypa tilfar
67. Ólavur Ellefsen
Føroyskt í samskiftistøknini
• Lat upp fyri, at vanligi brúkarin sjálvur kann umseta
• Øll kunnu umseta og gera rættingar í umsetingum
• Brúkarar verða aktivt spurdir um ávísar umsetingar eru góðar ella ei
• Fjøldin vinnur
68. Ólavur Ellefsen
Fjøldin sum kelda
• Hin føroyska alfrøðin Wikipedia verður ment hvønn dag
• Eldhugaði hava umsett brúkaramarkamótið hjá Facebook og fleiri
øðrum líknandi tænastum
• Hví ikki fáa fjøldina at menna og viðlíkahalda føroyskt
útbúgvingartilfar?
88. Ólavur Ellefsen
Samandráttur
• Føroyskur skúlaskapur hevur nógvar stórar avbjóðingar í komandi
árum, millum annað
• at búgva føroyskan ungdóm út til eina alt meiri tøkniliga framtíð,
• at styrkja livigrundarlagið hjá føroyska samfelagnum og
• at tryggja støðuna hjá føroyskum máli.
• Við opnum útbúgvingartilfari kann skúlin gera eitt skarvslop frameftir
• Kommunurnar gjalda fyri virksemið hjá Námi í einum klumpi
Editor's Notes
Mynd tikin uttan loyvi – fair use
"Blushing girl 0001" by Valerie Hinojosa - https://www.flickr.com/photos/54357435@N00/3854837196. Licensed under CC BY-SA 2.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Blushing_girl_0001.jpg#/media/File:Blushing_girl_0001.jpg
"Scriptorium-monk-at-work" by Unknown - Original: Blades, William: Pentateuch of Printing with a Chapter on Judges (1891)Internet. Licensed under Public Domain via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Scriptorium-monk-at-work.jpg#/media/File:Scriptorium-monk-at-work.jpg
"Photocopy wrong" by Domo - Own work. Licensed under Public Domain via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Photocopy_wrong.jpg#/media/File:Photocopy_wrong.jpg
"On demand book printer 17" by Dvortygirl - Own work. Licensed under GFDL via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:On_demand_book_printer_17.jpg#/media/File:On_demand_book_printer_17.jpg
"Amazon Kindle 3" by NotFromUtrecht - Own work. Licensed under CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amazon_Kindle_3.JPG#/media/File:Amazon_Kindle_3.JPG
"TaOy boys share a book" by BigBrotherMouse - Own work. Licensed under CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:TaOy_boys_share_a_book.jpg#/media/File:TaOy_boys_share_a_book.jpg
"Urval av de bocker som har vunnit Nordiska radets litteraturpris under de 50 ar som priset funnits (2)" by Johannes Jansson/norden.org. Licensed under CC BY 2.5 dk via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Urval_av_de_bocker_som_har_vunnit_Nordiska_radets_litteraturpris_under_de_50_ar_som_priset_funnits_(2).jpg#/media/File:Urval_av_de_bocker_som_har_vunnit_Nordiska_radets_litteraturpris_under_de_50_ar_som_priset_funnits_(2).jpg
{{Information |Description= This work is licensed under a [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/us/ Creative Commons Attribution 3.0 United States License]. |Source=[http://www.flickr.com/photos/21907270@N05/2117607887/ Creative Commons Swag Contes
"Rsnz-creative-commons" by Creative Commons Aotearoa - www.creativecommons.org.nz. Licensed under CC BY 3.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rsnz-creative-commons.jpg#/media/File:Rsnz-creative-commons.jpg
"Number of Creative Commons licensed works" by Creative Commons Corporation. Licensed under CC BY 4.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Number_of_Creative_Commons_licensed_works.png#/media/File:Number_of_Creative_Commons_licensed_works.png
"Open educational resources animated" by Jonathasmello, Hamish_Darby - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Global_Open_Educational_Resources_Logo.svg. Licensed under CC BY 3.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Open_educational_resources_animated.gif#/media/File:Open_educational_resources_animated.gif
"Open educational resources animated" by Jonathasmello, Hamish_Darby - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Global_Open_Educational_Resources_Logo.svg. Licensed under CC BY 3.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Open_educational_resources_animated.gif#/media/File:Open_educational_resources_animated.gif
CC BY-NC-SA 2.0 License Some rights reserved by Zach Bass - https://www.flickr.com/photos/zachbass/3715812456/sizes/o/
Fair use
Fair use
Fair use
Fair use
Fair use
"Printing with a 3D printer at Makers Party Bangalore 2013 11" by Subhashish Panigrahi - Own work. Licensed under CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Printing_with_a_3D_printer_at_Makers_Party_Bangalore_2013_11.JPG#/media/File:Printing_with_a_3D_printer_at_Makers_Party_Bangalore_2013_11.JPG