Birlikte Calisabilirlik Veri Entegrasyonu

Bilgi Sunma ve Erişimde
quot;Sözlükquot; ve Metaveri

TÜRK YE KAMU PORTALLER ÇALIŞTAYI
Mayıs 2008
A. Nusret Güçlü

Veri Entegrasyonu
ANG, © 2008 1

???

Kbayshh ıirooeo sralnpş abcri gauane liu
zl ğd ui nn di a z n
yolculuğundan hoşgeldiniz! bir araba
sonra hepiniz Kısa
Kısa bir araba yolculuğundan sonra
hepiniz hoşgeldiniz!

1
ANG, © 2008 Veri Entegrasyonu 2

Akıllı nsan Aptal Bilgisayara Karşı

Algılama yeteneği ve kapasite
lgi, ref, ref., referans, konu, ....
Ortak dili konuşabilmek
Sözcükler
Dizilimler
Kurallar
Anlam!!!
? Faiz dışı fazla ? IMF/WB/MB


5018 ve 5436

Bu Kanunun amacı, kalkınma planları ve
programlarda yer alan politika ve hedefler
doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili,
ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve
kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî
saydamlığı sağlamak üzere, kamu malî
yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu
bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm
malî işlemlerin muhasebeleştirilmesini,
raporlanmasını ve malî kontrolü düzenlemektir.


Kavramlar
kalkınma planları
kamu kaynakları
politika
etkili, ekonomik, verimli
hesap verebilirlik
malî saydamlık
kamu malî yönetimi
kamu bütçesi
malî kontrol
harcama birimi


Hesap Verebilirlik ?
Kamu kaynaklarının kullanımında temel
kural = 4E (Economy, Efficiency,
Effectiveness, Environment)
Kamu Yönetimi : Karmaşık ve kaotik
Risk yönetimi, performans yönetimi, iç
kontrol, iç denetim, dış denetim, süreç
yönetimi, bilgi yönetimi, stratejik yönetim
Bilgi dükalıkları
Operasyonel fragmantasyon
Kontrol ve denetim ???


Yeni Kavramlar

risk yönetimi
performans yönetimi
iç kontrol
iç denetim
dış denetim
süreç yönetimi
bilgi yönetimi
stratejik yönetim, strateji, stratejik plan


eDevlet (more gov than e)


Ortak Dil

Sözlük
Kontrollu Sözlük
...
Ontoloji

Neden ortak dil ? Birlikte çalışabilmek
Neden birlikte çalışabilmek ? Yararlanıcıya değer
sunma (kamu yararı) – birden fazla kurum
Yani iş süreci

Süreç ve Veri

ş sürecinden bağımsız veri kullanımı
olamaz!
ş süreci vatandaşa kamu yararı sunma
yani değer götürmeye odaklıdır!
Entegrasyon ve Birlikte Çalışabilirlik
Vatandaş odaklılık
Süreç sahipliği
Veri sahipliği


Süreç - Kavram

ş
Görev
Rol
Unvan
Pozisyon
Kadro
Kademe/derece

DPT BÇ Rehberi

... dosya (veri) sunumu ve değişimi, ara
bağlantı, süreç ve veri entegrasyonu ve
içerik yönetimi, güvenlik ve çözüm yaşam
döngüsüne ilişkindir.
... elektronik devlet hizmetlerinin
sunumunda kamu kurum ve kuruluşlarının
birlikte çalışabilirliğinin temeli ...


Kamu (Mali) Yönetimi: Complex
Adaptive System


Bilgi Yaşam Döngüsü
Yapısal ve yapısal olmayan

Dahili operasyonel
sistemlerden
malumat

Harici ulusal ş Süreçlerine
Adaptif
Sistemlerden Uygulama
malumat Kural Temelli
Öğrenen
Sistem
Harici uluslararası
Sistemlerden
malumat

Bilgi Üretimi Bilginin Entegrasyonu
Süreç Entegrasyonu
Semantik Entegrasyon

DPT BÇK - Süreç ve Veri Entegrasyonu
Süreç Çalışması
Kamu kurumlarının varlık nedenini oluşturan temel (çekirdek) hizmet ve temel
süreçleri destekleyen destek süreçlerinin tanımlanması,
Çekirdek süreçlerin vatandaş odaklı olarak iyileştirilmesi; gerekirse yeniden
tasarlanması.
Veri Çalışması
Süreçlerin herhangi bir aşamasında kullanılan kurumsal bilgi varlıklarının (sayısal ve
sözel verilerin) atomik seviyede analizi ve kullanım seviyelerinin belirlenmesi (gizlilik
seviyesi, stratejik önemi, paylaşılabilirlik...) ve tanımlanması,
Birden fazla kurumu ilgilendiren süreçlerde kullanılması gereken kurumlar arası bilgi
varlıklarının çıkarılması,
Kamuda veri üretiminde kullanılan sınıflamaların ve kaynağının tespit edilmesi,
Süreçlerin herhangi bir aşamasında kullanılması gereken sayısal ve sözel verilerin
belirlenerek tanımlanması,
Tanımlanan veri ve süreçler kapsamında kurumların veri toplama/güncelleme/erişim
yetkilerinin, veri sahipliği dahil olmak üzere, düzenlenmesi.
Veri paylaşımına imkan verecek veri entegrasyon mekanizmalarının oluşturulması,
Bilgi varlıklarının süreç yaşam döngüsü içerisinde BT kullanılarak, elde etme
süreçlerinin iyileştirilmesi.


Maliye Bk Örneği
Fonksiyonel Ekonomik

Kamu harcaması
-Ödenek/limit
-Harcama
Kurumsal
-Taahhüt Gelir

Sözlük Ontoloji
•Stratejik Yönetim
•Süreç Yönetimi
•Performans Hedefleri
• ç Kontrol
•Kamu Mali Yönetimi

Stratejik Hedef


Bilgi Yönetimi

Yeni nesil bilgi yönetimi

Veri
Veri hakkında veri (metaveri)

Bilgi
Bilgi hakkında bilgi (metabilgi)

Metaveri – çerik Yönetimi

Kaynak (doküman, nternet sayfası, kurumsal
süreç, veritabanı ve veri sözlükleri) keşfi
Elektronik kayıt yönetimi
Kaynak keşfi metaverisi
Yer; belli bir kaynağın varlığı konusunda bilgi sağlar.
Uygunluk; kaynağın kullanışlılığı ya da aranan
konuyla ilgisi hakkında fikir verir.
Erişim; kaynağa erişimle ilgili bilgi sağlar.


Nasıl ? Ülke Örnekleri

Finlandiya
ngiltere
ABD
Avustralya
...


Finlandiya
Organizasyon modeli merkezi rehberlik fakat dağıtık
sorumluluk ve uygulama
Kuralları ve çerçeveleri merkezden belirlenmiş ancak,
esas servis sağlayıcılar olarak yerel yönetimlerin yetkili
ve sorumlu kılındığı bir yapı
Maliye Bakanlığı yatay düzlemde eşgüdüm için yetkili ve
sorumlu kurum olarak atanmış
çişleri Bakanlığı dikey eşgüdümden, Adalet Bakanlığı da
yasal çerçeve ve zeminin hazırlanmasından sorumlu
Fazla sayıda servisin hayata geçirilmesinden ziyade
hizmetin verilmesindeki kaliteye ve hizmetler arasındaki
ilgililiğe odaklanmış


ngiltere
Cabinet Office yönetimindee
e-GMS (e-Government Metadata Standart)
e-GIF (e-Government Interoperability Framework)
GOVML (Government Meta Language)
GovTALK (Government Message Exhange Protocol)
Kurumlar yatırımlarını yaparken merkezi yapı ile
konuşabilecekleri bir yapı kuruyorlar
Arka ofis yatırımlarını korumak ve çalıştırmak kendi
sorumluluklarında
Merkez akıllı bir yönelndirici gibi davranmakta ve
kurumlar arası mesaj yönlendirme işlevini üstlenmekte


ABD
Standartların merkezden belirlenmesine ek
olarak
FEA (Federal Enterprise Architecture) ile kurumsal
mimarilerin de ele alınması
Anlamsal bütünlük için taksonomiler
Etkileşim için sözlükler ve etkileşim şekilleri
Business Reference Model Yaklaşımı
Beyaz Saray OMB sahipliğinde


DPT

Kurumsal süreç sözlükleri her kurumun
kendi bünyesinde
DPT kurumlar arasında kullanılacak olan
üst süreç sözlüğünden sorumlu
Süreçlerde kullanılan verilerin
belirlenerek tanımlanması
ş süreçlerindeki veri akışı ve veri
yapılarının ortaya konması


ş Adımları
3.3.2.1. Veri Tanımlama
3.3.2.1.1. Veri Sözlüğü Standardının Oluşturulması
3.3.2.1.2. Veri Sözlüğü Hazırlama
3.3.2.2. Veri Modelleme (ER/DFD)
3.3.2.3. Veri Yapısı Tanımlama (XML/XSD)
3.3.2.4. Verinin Gösterimi (Format) (XSL)
3.3.3. Kurumların Veri
Toplama/Güncelleme/Erişim Yetkilerinin
Düzenlenmesi
3.3.4. Veri Paylaşımına mkan Verecek Veri
Entegrasyonu Altyapısının Oluşturulması


lgili Standartlar
Kaynak keşfi metaveri standardı ISO 15489-1:2001,ISO
15489-2:2001, ISO 15836:2003, ISO 23950:1998
Elektronik kayıt yönetimi için geliştirilecek standart ile
uyumlu olacak şekilde Dublin Core veri kümesine
dayanarak geliştirilecektir. Kaynak keşfi, arşiv ve kayıt
yönetim sistemi için tasarlanmış metaveri kümesinin alt
kümesi olarak kullanılacaktır. Kurumların bu standartlara
uyum mekanizmaları, geliştirilecek standartlarla birlikte
hazırlanacak rehber içerisinde belirtilecektir.
Elektronik kayıt yönetimi metaveri standardı TS 13289
Bilgi ve Dokümantasyon – Elektronik Belge Yönetimi
Standardı çerçevesinde geliştirilecektir.
Metaveri sınıflama ve kayıt ISO/IEC 11179


Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı

78 No’lu Eylem Çerçevesinde
Birlikte Çalışabilirlik Esasları Rehberi’nde belirlenen ortak
standartlar, e-Devlet Kapısı entegrasyon standartları, TÜ K’e veri
bildirim standartları ve elektronik belge yönetimi standartları ile
de uyum gözetilerek geliştirilecektir
Kamu Kurumları’nca oluşturulacak veri sözlüklerine bir noktadan
erişimi sağlayacak mekanizma geliştirilecektir
Kamu Kurumları veri sahipliği kuralları belirlenerek, verilerin
ilgilisi kurumlarca toplanıp güncellenmesi diğer kurumlarla belirli
yetkiler çerçevesinde paylaşılması sağlanacaktır
Sorumlu Kuruluş : DPT
lgili Kuruluşlar : Başbakanlık Devlet Arşivleri, TÜ K,
TÜRKSAT, lgili Kurum ve Kuruluşlar
Süre : 24 Ay (2006’dan başlayarak)


Projelendirme
BTS 78 No’lu eylem çerçevesinde kurumların birlikte
çalışmalarını teşvik etmek ve kolaylaştırmak için gereken ;
Standartların belirlenmesi
Metodolojilerin oluşturulması
Rehberler/Kılavuzlar hazırlanması
Kurumsal Mimari Esaslarının ortaya çıkarılması
Merkezi bileşenlerin belirlenmesi ve merkezi uygulamaların
geliştirilmesi
Belirlenen alanlarda veri ve süreç sahiplerinin belirlenmesi
Seçilen bir pilot alanda ;
Üretilen metodoloji, standart, kılavuzları kullanarak PoC
yapılması
Kurumsal Mimari Esasları’ndan Kurumsal Mimari’nin türetilmesi

Başarılı Uygulama çin
Vizyon/politik irade, liderlik
Ortak çerçeve yapılar / birlikte çalışma
Kurumlar arası uyum ve çalışma
Kapasite / mali destek / teknik yeterlilik
Hizmet sunum odaklılık
Erişim / Seçme hakkı
Yararlanıcının katılımı
Mahremiyet
Sorumluluk
Hesap verebilirlik / zleme ve değerlendirme


Birlikte Calisabilirlik Veri Entegrasyonu

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Birlikte Calisabilirlik Veri Entegrasyonu

Similar to Birlikte Calisabilirlik Veri Entegrasyonu (20)

Birlikte Calisabilirlik Veri Entegrasyonu