1. ЭТҮГЭН ДЭЭД СУРГУУЛЬ
МОНОПОЛЬ ЗАХ ЗЭЭЛ
Лекц №5
Багш О.Норовсамбуу

2. ТБӨЗЗ-ИЙН ШИНЖ ЧАНАР
 Төгс өрсөлдөөнт зах зээл дээр маш олон
тооны үйлдвэрлэгчид оролцдог бол төгс бус
өрсөлдөөнт зах зээл дээр харьцангуй цөөн
пүүс оролцдог.

3. МОНОПОЛЬ ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ШИНЖ
 Зах зээл дээр бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг худал-
дагч нь цорын ганц байна.
 Пүүс үнийг зах зээлийн эрэлтээс хамааруулан
өөрөө тогтоох хянах боломжтой
 Гаднаас үйлдвэрлэгч энэ зах зээлд ороход маш
их бэрхшээлтэй
 Ганцаар ноѐрхож байгаа үйлдвэрлэгч үйлдвэр-
лэлийнхээ хэмжээг багасгах замаар зах зээ-
лийн үнийг нэмэгдүүлэх боломжтой

4. МОНОПОЛИЙН АНГИЛАЛ
 Хаалттай монополь
 Өрсөлдөөнөөс хууль эрхзүйн хязгаарлалтын тус-
ламжтайгаар хамгаалагдсан байдаг. Хаалттай
монополь үүсэх өөр нэг хувилбар бол патентын
хамгаалалт, зохиогчийн эрхийн институт зэрэг юм
 Нээлттэй монополь
 Өрсөлдөөнөөс ямар хэлбэрээр хамгаалагдахгүй
 Аргагүй монополь
 Ганцхан пүүс үйл ажиллагаа явуулахад л эрэлт нь
хангагддаг.

5. МОНОПОЛЬ ҮЙЛДВЭРИЙН ЗОХИСТОЙ
ХЭМЖЭЭ, МОНОПОЛЬ АШИГ
 Пүүс ашгаа хамгийн их болгохын тулд
MR=MC байх үеийн үйлдвэрлэлийн
хэмжээг сонгодог.
 Монополийн хувьд ахиу оролого /MR/
гэдэг нь нэгж бүтээгдэхүүнийг нэмж
борлуулснаас орж ирж байгаа нийт
орлогын өсөлт юм.

6. АХИУ ОРЛОГО

7. БОГИНО ХУГЦААНД
МОНОПОЛИЙН АШИГ
Price
MC
ATC
Price
Average
total cost
Ашиг Demand
MR
0 Profit- Quantity
maximizing
quantity
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

8. БОГИНО ХУГЦААНД МОНОПОЛИЙН
АЛДАГДАЛ
Price
MC
ATC
Алдагдал
Average
total cost
Price
MR Demand
0 Loss- Quantity
minimizing
quantity
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning

9. ХЭВИЙН АШИГТАЙ