1. บทที่ 10 การพัฒนา
เศรษฐกิจ และปัญหา
10.1 ความหมายของการ
เจริญเติบโต และการพัฒนา
เศรษฐกิจ
10.1.1 ความหมายการเจริญ
เติบโตทางเศรษฐกิจ
การเจริญเติบโตทาง
เศรษฐดิจ (economic growth)
หรืออัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจ
หมายถึง การขยายตัวของปริมาณ
สินค้าและบริการที่แท้จริงของระบบ
เศรษฐกิจ แสดงถึงปริมาณสินค้าที่
เพิ่มขึ้น
10.1.2 ความหมายของการ
พัฒนาเศรษฐกิจ (economic
development) คือ การเจริญเติบโต
ทางเศรษฐกิจ พร้อมกับการ

2. 10.2 เครื่องชี้วัดระดับการ
พัฒนาเศรษฐกิจ
10.2.1 ประเทศที่มีความ
ก้าวหน้าทางเทคโนโลยี
ลักษณะประเทศที่มีความ
ก้าวหน้าทางเทคโนโลยี
(industrially advanced
countries :IACs) คือ ประเทศที่มีราย
ได้เฉลียต่อหัวสูง มีการสะสมเงินทุน
่
มีความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี และ
ประชากรมีการศึกษาสูง และผลิต
สินค้าในหมวดอุตสาหกรรม เช่น
สหรัฐฯ แคนาดา ออสเตรเลีย เป็นต้น
10.2.2 ประเทศที่มีการพัฒนา
น้อย
ลักษณะของประเทศที่มี
การพัฒนาน้อย (less-developed
countries :LDCs) คือ ประเทศที่มี
รายได้เฉลี่ยต่อหัวตำ่า ขาดการสะสม

3. 10.2.3 เครื่องชี้วัดระดับการ
พัฒนาเศรษฐกิจ
เครื่องชี้วัด ปี 2545E ปี
2546E ปี 2547E ปี 2548E
การขยายตัวทางเศรษฐกิจโลก 3.0
3.9 4.6 4.4
ประเทศพัฒนาแล้ว 1.7 2.1
3.5 3.1
สหรัฐอเมริกา 2.2
3.1 4.6 3.9
สหภาพยุโรป 0.9
0.4 1.7 2.3
ญี่ปุ่น -0.3
2.7 3.4 1.9
กลุมตลาดใหม่ ประเทศกำาลังพัฒนา 4.6
่
6.1 6.0 5.9
เอเซีย 6.4
7.8 7.4 7.0
ภาวะเงินเฟ้อ (ดัชนีราคาผู้บริโภค)
ประเทศพัฒนาแล้ว 1.5 1.8
1.7 1.7
สหรัฐอเมริกา 1.6
2.3 2.3 1.6
สหภาพยุโรป 2.3
2.1 1.7 1.6
ญี่ปุ่น -0.9
-0.2 -0.4 -0.1
กลุมตลาดใหม่ ประเทศกำาลังพัฒนา 6.0
่

4. ตาราง 10.2 แสดงข้อมูลราย
ได้เฉลี่ยต่อหัว ปี 2546
ชื่อประเทศ จำานวนเงิน (
ดอลลาร์สหรัฐฯ)
สหรัฐอเมริกา 39,590
ญี่ปุ่น 29,615
เยอรมนี
23,490
สหราชอาณาจักร
25,806
จีน 1,055
อินโดนีเซีย
946
มาเลเซีย 3,957
ฟิลปปินส์
ิ
986
ไทย 2,011
สิงคโปร์
22,619

5. แสดงรายได้เฉลี่ยต่อหัว ปี
2546 ของประเทศที่มีการ
พัฒนาแล้วและประเทศพัฒนา
น้อย
4,00
50 รา อหัวป2 46ข
ยไดต 5 องประเทศ มีค มก นาท โนโลยี
ที่ วา าวห างเทค
4,00
00
และประเท ฒ นอย
ศพั นา
3,00
50
3,00
00
รา ได้ อหั (ด ล หรัฐฯ)
2,00
50
ย ต่ ว อล าร์ส
2,00
00
1,00
50
1,00
00
50
,00
0
จน
ไทย
ปี่น
ษ
ี
รมน
ร์
ี
์
ิส
ฐฯ
ยี
ลเซ
ฤ
ุ่
ิ โป
ี ยี
นเซ
ญ
ิน
องั ก
ั
สหร
สงค
ปป
เยอ
มาเ
ิ โด
อน
ฟลิ
ประเทศ

6. 10.3 จุดมุ่งหมายของการ
พัฒนาเศรษฐกิจ
(1) การขยายตัวทาง
เศรษฐกิจ โดยการทำาให้อัตราการ
เจริญเติบโตทางเศรษฐกิจมีการ
ขยายตัวในอัตราสูงและต่อเนื่องกัน
(2) การรักษาเสถียรภาพทาง
เศรษฐกิจทั้งภายในและภายนอก
ประเทศ
การรักษาเสถียรภาพ
ภายใน คือ ระดับราคาและการว่าง
งาน ส่วนเสถียรภาพภายนอก คือ
การทำาให้ดุลการค้าและ
ดุลการชำาระเงินมีความสมดุล
(3) การกระจายรายได้ ลด
ช่องว่างระหว่างคนรวยและคนจน
(4) การเร่งสะสมทุนและการ
พัฒนาทางเทคโนโลยี

7. 10.4 ปัจจัยที่มีผลต่อการ
พัฒนาเศรษฐกิจ
(1) ที่ดินและ
ทรัพยากรธรรมชาติ
ญี่ปุ่น มีการพัฒนาอาศัย
ปัจจัยแรงงานและเงินทุนมากกว่า
ทรัพยากรธรรมชาติ
(2) การลงทุนในทรัพยากร
มนุษย์ ประกอบด้วยระดับการศึกษา
การเรียนรู้หนังสือ การฝึกอบรม
(3) การสะสมทุนและผู้
ประกอบการ ประเทศที่มีความ
ก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ประชากรมี
รายได้เฉลี่ยต่อหัวสูง จึงมีการออม
สูง ส่วนประเทศที่มีการพัฒนาน้อย
เป็นประเทศที่อยู่ในวัฏจักรความ
ยากจน
(4) ความก้าวหน้าทาง

8. 10.5 วิวัฒนาการพัฒนา
เศรษฐกิจ
10.5.1 คลื่นลูกที่หนึง่
(first wave) คือ การเกิดขึ้นของ
สังคมทางการเกษตร เปลี่ยน
ทรัพยากรธรรมชาติให้เป็นความ
มั่งคั่ง ระบบเศรษฐกิจมีไร่นาเป็น
ศูนย์กลาง
อยู่ได้ 500 ปี ผลิตอาศัย
ทรัพยากรธรรมชาติ
10.5.2 คลื่นลูกที่สอง
(second wave) คือ การเกิดขึ้น
ของสังคมอุตสาหกรรม การปฏิวัติ
สังคมอุตสาหกรรม เกิดจากการลด
อัตราการตายของประชากร
ประชากรเพิ่มขึ้นสูง เกิดโรงงาน
อุตสาหกรรม ข้อเสียคือ การผลิต
สินค้าอย่างฟุ่มเฟือย ทรัพยากร

9. 10.6 สรุปแผนการพัฒนา
เศรษฐกิจของไทย
10.6.1 จุดมุงหมายของการจัด
่
ทำาแผน
(1) เร่งรัดอัตราการเจริญ
เติบโตทางเศรษฐกิจ
(2) การรักษาเสถียรภาพ
ทางเศรษฐกิจ
(3) การกระจายรายได้
และความเจริญ
(4) รักษาสมดุลการค้า
และการเงิน
10.6.2 สรุปแผนพัฒนาฉบับที่
1-7
ฉบับที่ 1-2 ปี 2504 -2514 เน้น
ความเจริญเติบโต การพัฒนา
โครงสร้างพื้นฐาน ปัญหาช่องว่าง
คนรวยและจน
ฉบับที่ 3 ปี 2515-2519 เน้นการ

10. ผลการพัฒนาในช่วง 7
แผนที่ผานมา ทำาให้เศรษฐกิจขยาย
่
ตัวร้อยละ 7 ต่อปี รายได้เฉลี่ยเพิ่ม
จาก 2,100 บาท ในปี 2504 เป็น
77,000 บาท ในปี 2539
10.6.3 การพัฒนาในช่วงแผน 8 ปี
2540-2544
เน้น “ คนเป็นศูนย์กลางของ
การพัฒนา” และใช้เศรษฐกิจเป็น
เครืองมือช่วยให้คนมีความสุข ใน
่
ปีแรกของแผน 8 เกิด
วิกฤติการณ์ทางเศรษฐกิจ
ปี 2540 เกิดวิกฤติการณ์ ปี
2541 เศรษฐกิจหดตัวตำ่าสุดถึง
-10.2 ในปี 2541 ปัญหาในภาค
การเงินและอสังหาริมทรัพย์
เป้าหมายของแผน 8 เน้นการ
รักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ การ

11. 10.7 แผนพัฒนาเศรษฐกิจ
ฉบับที่ 9 ปี 2545-49
10.7.1 แนวคิดของแผน 9
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอ
เพียง โดยความพอเพียง หมาย
ถึง ความพอประมาณ ความมี
เหตุผล ระบบภูมคมกันที่เข็งแข็ง
ิ ุ้
ต่อผลกระทบใดๆ
10.7.2 วิสัยทัศน์ของการ
พัฒนา
(1) สังคมคุณภาพ ยึดหลักความ
สมดุล ความพอดี
(2) สังคมแห่งภูมิปัญญาและ
การเรียนรู้
(3) สังคมสมานฉันท์และเอื้อ
อาทรต่อกัน ที่ดำารงไว้ซงคุณธรรม
ึ่
และคุณค่าของเอกลักษณ์ไทย
10.7.3 วัตถุประสงค์และเป้า
หมายหลักของแผนฯ 9
วัตถุประสงค์ เพื่อปรับโครงสร้าง
การพัฒนาภายใต้ “ปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียง”

12. 10.8 แผนพัฒนาเศรษฐกิจ
ฉบับที่ 10 ปี 2550-54
10.8.1 จุดมุ่งหมาย
พัฒนาสู่ “สังคมที่มความ
ี
สุขอย่างยั่งยืน (Green Society)
ให้ความสมดุลทั้งมิตทาง
ิ
เศรษฐกิจ ทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อม
10.8.2 แนวคิดพื้นฐาน
(1) ดำาเนินในทางสายกลาง
ที่อยู่บนพื้นฐานความพอดี
(2) ความสมดุลและความ
ยั่งยืน
(3) ความพอประมาณอย่าง
มีเหตุผล
12
(4) การมีภูมิคุ้มกันและรู้เท่า

13. 10.8 แผนพัฒนาเศรษฐกิจ
ฉบับที่ 10 ปี 2550-54
10.8.3 ทิศทางการพัฒนาประเทศ
ในแผนฯ 10
ให้ความสำาคัญกับการพึ่ง
ตนเอง การมีภูมคุ้มกัน และการสร้าง
ิ
ความสมดุลของการพัฒนาให้เกิดขึน ้
ในทุกมิติ
(1) ทุนทางเศรษฐกิจ ประกอบ
ด้วย ทุนกายภาพ ทุนหรือสินทรัพย์
ทางการเงินที่ไม่สามารถจับต้องได้
ทางกายภาพ เน้นการเพิ่ม
ประสิทธิภาพ
(2) ทุนทางสังคม เกิดจากการ
รวมตัว ร่วมคิด ร่วมทำา บนฐานของ
ความไว้เนื้อเชือใจสายใยผูกผันและ
่
วัฒนธรรมที่ดของสังคมไทย
ี
13
(3) ทุนทรัพยากรธรรมชาติและ

14. 10.9 ปัญหาทีเกิดขึ้นในการ
่
พัฒนาเศรษฐกิจ
(1) การมุ่งเน้นทางวัตถุนิยม การ
บริโภคส่วนบุคคล
(2) การเลียนแบบการพัฒนาจาก
ต่างประเทศ
(3) ปัญหาทรัพยากรธรรมชาติ
เสื่อมโทรม
(4) ปัญหาเกี่ยวกับมลภาวะ
(5) ปัญหาความเหลื่อมลำ้าในการ
พัฒนา
(6) คุณภาพการศึกษาของ
ประชากรที่ยังไม่พร้อมด้านความรู้
ทักษะ การยอมรับการเปลี่ยนแปลง
(7) ระบบเศรษฐกิจและการเมือง
อยู่ในลักษณะรวมศูนย์ การบริหาร
งานในลักษณะรวมศูนย์
(8) ความด้อยประสิทธิภาพของ