big car

1. Haxverdiyev Nahid
Abuşov Murad
Kranlar

2. Mündəricat:
 Kranlar
 Konstruksiyaları
 Təsnifatı
 Tarixi
 Ədəbiyyat

3. Kran nədir?
Kran — əl və ya
güc maşınları ilə
hərəkətə gətirilə
bilən, yükləri
şaquli və ya üfüqi
istiqamətdə nəql
etmək üçün
istifadə olunan
qurğudur.

4. Kran nədir?
Adi halda kranlar
gəmilərin,
qatarların, yük
avtomobillərinin
doldurulması və
boşaldılması,
istehsal
müəssisələrində
yüklərin nəql
edilməsi üçün
tətbiq edilir.

5. Kranların iş rejimi:
 Yükün tutulması
 Yükün nəqli
 Boş gediş
(başlanğıc
vəziyyətə qaytarış)

6. Kranların konstruksiyaları:

7. Kranların konstruksiyaları:
 Aparıcı element
 Çevik qaldırıcı
orqandan ibarət
yükqaldıran qurğu
 Avtomatik və ya
qeyri avtomatik
tutqac başlığı

8. Kranların konstruksiyaları:
Kran yük arabalarının
hərəkətini, kran
başlığının dönməsini
təmin edən
mexanizmlərlə təchiz
olunurlar. Hərəkətli
kranlar özləri bir
yerdən başqa yerə
gedə bilirlər.

9. Hərəkətinə görə:
•Stasionar kranlar
•Radial kranlar
•Yerdəyişən kranlar
•Özüqalxan kranlar
•Hərəkətli kranlar
Ötürmə üsuluna görə:
•Əl ilə hərəkətə gətirilən
kranlar
•Elektrik ötürməli kranlar
•Hidravlik ötürməli kranlar
•Pnevmatik ötürməli
kranlar
•Daxili yanma mühərriki ilə
işləyən kranlar
Kranların təsnifatı:

10. Stasionar kranlar:
Bünövrəyə
tərpənməz
bərkidilir,
hərəkət etmək
imkanına malik
deyil.

11. Radial kranlar:
Radial kranlar ox
ətrafında dönə
bilirlər. Onlardan
anbarlarda istifadə
edirlər.

12. Yerdəyişən kranlar:
Yerdəyişən kranlar
bünövrədə bərkidilir,
ancaq maşın vasitəsilə
bir yerdən başqa yerə
aparıla bilir.

13. Özüqalxan kranlar:
Özüqalxan kranlar
tikintidə istifadə olunur.
Tikilən binaların üzərində
qurulur. Tikinti qalxdıqca
kran xüsusi elementlərin
köməyi ilə yuxarıya
hərəkət edir.

14. Hərəkətli kranlar:
Hərəkətli kranlar
özləri yerlərini
dəyişə bilirlər.

15. Əl ilə hərəkətə gətirilən kranlar:
Əl ilə hərəkətə
gətirilən kranlar yükləri
kiçik məsafəyə nəql
etmək üçün istifadə
olunur.

16. Elektrik ötürməli kranlar:
Elektrik ötürməli
kranlar da əsas hərəkət
elektrik mühərrikləri
vasitəsilə yaradılır.

17. Hidravlik ötürməli kranlar:
Hidravlik ötürməli
kranlar kiçik ölçüyə və
faydalı iş əmsalına
malikdir. Pilləsiz
tənzimlənməyə imkan
verir.

18. Pnevmatik ötürməli kranlar:
Pnevmatik ötürməli
kranlar yanğın və
partlayış təhlükəsi olan
yerlərdə istifadə
olunur.

19. Daxili yanma mühərriki ilə
işləyən kranlar:
Daxili yanma
mühərriki ilə işləyən
kranlar elektrik
enerjisi olmayan
yerlərdə tətbiq
olunur. Məsələn,
avtomobil, qatar,
gəmi və s.

20. Kranların tarixi:

21. Qədim yunanlılar:
Qədim yunanlar bu
qurğunu Trispastos
diyircəkli kran)
adlandırmışlar. Bu kran
150 kq ağırlığa qədər
əşyaları qaldırmağı
bacarırmış. Ən bəsit kran
növlərindən biridir.

22. Qədim yunanlılar:
Ağır yükləri qaldırmaq üçün
yunanlılar tərəfindən e.ə 6-
cı əsrin sonlarında kran icad
edilmişdir. Arxeoloji
qazıntılar göstərir ki, e.ə
515-ci ildə həm qaldırıcı
kəmərlər, həm də dəmirlər
yunan məbədlərində fərqli
kəsiklər formasında
müşahidə edilmişdir.

23. Qədim romalılar:
Qədim romalılar bu
qurğunu Polipastos
adlandırmışlar. Onun
hündürlüyü 10,4 m-dir.
Bu kran 450 kq
ağırlığında əşyaları
qaldıra bilirdi.

24. İlk modern kranlar:
Sənaye inqilabının başlaması ilə
yüklərin yüklənməsi üçün
limanlara ilk modern kranlar
quraşdırılmışdır. 1838-ci ildə iş
adamı Vilyam Armstrong
hidravlik su gəmisi kranını
hazırladı. Onun hazırladığı
qurğuda silindrə daxil olan
təzyiqli bir maye tərəfindən
məcbur edilən qapalı silindrdə
bir qoç istifadə edildi və kranın
yükünə nisbətən maye
qəbulunun miqdarı tənzimləndi.

25. İstifadə olunan ədəbiyyatlar:
https://az.wikipedia.org/wi
ki/Kran
https://en.wikipedia.org/w
iki/Crane_(machine)
https://www.stp.az/produc
ts/kran.php?l=az