1. Лекц 11 Диск төлөвлөлт, хуваалт, Тасалдал боловсруулах

2. Тасалдлууд Процессорынхэвийнявагдажбайгааүйлявцыгкомпьютерийнбусадмодулиуд (О/Г , санахой ) ньтасалдуулахмеханизмбүхкомпьютерийнсистемдбайдаг. 1.1-р хүснэгтэд тасалдлуудынөргөнтохиолддогтөрлүүдийгүзүүлэв. БоловсруулалтынүрашигтайбайдлыгдээшлүүлэхүүднээсТасалдлынмеханизмыгашигладаг. Жишээнь : Гадаадтөхөөрөмжүүдийнхурдньпроцессорынхурдаасхэддахинбагабайдаг.

3. Процессорхэвлэхтөхөөрөмжрүүмэдээлэлдамжуулжбайгааүйлявцыгавчүзье. а. Процессорхэвлэгчрүү блокөгөгдлийгдамжуулна. b. Үүнийдараахэвлэгчийнбуферцэвэрлэгдтэл ө.х блок өгөгдлийгхэвлэж c. дуусталпроцессорюу ч хийхгүйсулзогсохбуюухүлээнэ. Энэньхичнээн ч хугацааавчболно. Процессорыгингэжашиглахньмашихүрэлгэнбайдалмөн.

4. Зурагт хэрэглэгчийнпрограммхэдхэдэн БИЧИХ үйлдлийггүйцэтгэжбайгаабөгөөдэнэньпроцессорынбиелэлтийгсулзогсоожбайна. 1, 2, 3 –р кодсегментнь О/Г-ынүйлдлийгагуулаагүйкомандуудындараалал юм. БИЧИХ үйлдэлнь О/Г-ынүйлдлийггардангүйцэтгэх ОГ-ынпрограммыгдуудажбайна. О/Г-ынпрограммнь 3 хэсгээстогтожбайна. 4 гэждугаарлагдсанбүлэгкомандууднь О/Г-ынүйлдлийггүйцэтгэхэдбэлтгэжбайна. Бэлтгэхүйлажиллагаандөгөгдлийгтусгайбуфертхуулах батөхөөрөмжидилгээхкомандыгбэлтгэхгэхүйлдлүүдбагтажболно. Оролтгаралтынүйлдлийггүйцэтгэнэ. Тасалдалашиглаагүйүедпрограмм О/Г-ынүйлдэлгүйцэтгэгдэждуусахыгхүлээнэ. Оролтгаралтынүйлдэлгүйцэтгэгдсэнэсэхийгхүлээжбайхявцдаашалгана. 5 гэждугаарлагдсанбүлэгкомандууднь ОГ-ынүйлдлийгдуусгах үйлажиллагааггүйцэтгэнэ. Оролтгаралтынүйлдэламжилттайгүйцэтгэгдсэнэсэхийгзаасантөлөвийнутгыгтогтооно.

5. Тасалдлуудболонтасалдлынцикл Тасалдалашиглавал О/Г-ынүйлдэлгүйцэтгэгдэжбайхүедпроцессорөөрбусадүйлдлүүдийггүйцэтгэхболомжтойболно. Зураг 1.5b –ынудирдлагынурсгалыгавчүзье. Хэрэглэгчийнпрограмм БИЧИХ үйлдлийгдуудна. О/Г-ынпрограммньзөвхөнүйлдлийггүйцэтгэхэдбэлдээд , үйлдэлгүйцэтгэхкомандыгилгээнэ. Эдгээрүйлдлүүдгүйцэтгэгдсэнийдарааудирдлагабуцажпроцессортшилжинэ.

6. Гадаадтөхөөрөмжсанахойгоосөгөгдөлхүлээнавчтүүнийгхэвлэжэхэлнэ. Гадаадтөхөөрөмжпроцессортүйлчилэхэдбэлэнболмогцөөрөөрхэлбэлпроцессороосдахинөгөгдөлхүлээнавахадбэлэнболмогцтухайнгадаадтөхөөрөмжийноролтгаралтынмодульпроцессорруу ТАСАЛДЛЫН сигналявуулдаг. Процессоридэвхтэйажиллажбайгаапрограммынбүхтөлөвбайдлыгхадгалаад ТАСАЛДЛЫН боловсруулагчгэжнэрлэгдэхтухайноролтгаралтынтөхөөрөмжидүйлчилдэгпрограммыгажиллуулдаг. Төхөөрөмжидүйлчилждууссаныдарааидэвхтэйажиллажбайсанпрограммынбүхтөлөвбайдлыгсэргээнажиллуулдаг. ( Зураг 1.5b –д тасалдалболжбайгаахэсгийг x гэжтэмдэглэсэнболно. )

7. Хэрэглэгчийнпрограммынзүгээсхарвалтасалдалгэдэгньердөө л программынхэвийнбиелэгдэжбайсандарааллыгтасалдуулахгэсэнойлголтюм. Тасалдлыгболовсруулждуусмагцпрограммынүйлажиллагаадахинхэвийндараалалдааорно. (Зураг 1.6) Хэрэглэгчийнпрограммньтасалдлынболовсруулалтандямар ч үүрэггүй, учирньүйлдлийнсистемньхэрэглэгчийнпрограммыгтүрзогсоож , дарааньзогссонцэгээсүргэлжлүүлэнажиллуулдаг

8. Тасалдалболовсруулахынтулдкомандынүндсэнциклдээр ТАСАЛДЛЫН ЦИКЛ нэмэгдэнэ. (Зураг 1.7-д үзүүлэв.) Тасалдлынциклдпроцессорямарнэгэнтасалдлынсигналирсэнэсэхийгшалгадаг. Хэрэвямарнэгэнтасалдалүүсээгүйболуншихциклийгболовсруулжпрограммындараагийнкомандыгуншина. Хэрэвтасалдалүүссэнболпроцессорпрограммынүйлажиллагаагзогсоож, тасалдлынболовсруулагчийгажиллуулна. Тасалдалболовсруулагчпрограммньүндсэндээүйлдлийнсистемийннэгхэсэгюм.

10. О/Г- ынүйлдэлдшаардагдаххугацааньхарьцангуйбагабөгөөдхэрэглэгчийнпрограммдахь бичихүйлдлүүдийнхоорондохкомандуудыгбиелүүлэххугацаанаасбагабайна. Харинпринтергэхмэтийнудаанажилладагтөхөөрөмжтэйхарьцажбайхүедхугацаанькомандуудыгбиелүүлэххугацаанаасхавьгүйудаанбайхболно. ЭнэтохиолдолдЗураг 1.5с –д үзүүлснийдагуушинэоролтгаралтынүйлдэлэхлэхийнөмнөөмнөхоролтгаралтынүйлдлийгбүрэндуусгаад, дарааньшинэүйлдэлэхлэдэгмеханизмыгашигладаг.

11. Энэмеханизмынтасалдалашигласанболонашиглаагүйүеийнхугацааныүечлэлийг Зураг1.9-д үзүүлэв. Энэтохиолдолдпроцессормөн л үрашиггүйхүлээлтгүйцэтгэжбайна.

12. Тасалдлыгболовсруулах Тасалдал боловсруулагдахдарааллыгЗураг1.10-т үзүүлэв . Дээрхүйлдлүүдийндарааллыгдэлгэрэнгүйтайлбарлая. 1. Төхөөрөмжтасалдлынсигналыгпроцессортилгээнэ. 2. Процессортухайнагшиндгүйцэтгэжбайсанкомандынбиелэлтийгдуусгана. 3. Процессортасалдлыгшалгаадтасалдлыгхүлээнавсангэдэгсигналыгтөхөөрөмжрүүилгээнэ. Төхөөрөмжүүнийгхүлээнаваадпроцессорлуусигналявуулжбайгааүйлдлээзогсооно.

13. 4. Процессорудирдлагыгтасалдлынболовсруулагчидшилжүүлэхэдбэлтгэнэ. Тухайнпрограммыгтасалдуулсангазраасэргэнажиллуулахадшаардлагатайөгөгдлүүдийгхадгалаххэрэгтэй. Хамгийнбагадаа ПТҮ (Программынтөлөвийнүг) болон ПТ (Программынтоолууррегистр) –ынутгуудыгхадгалахшаардлагатай. Эдгээрийгсистемийнстекгэжнэрлэгдэхоронзайдхадгална. 5. Процессор ПТ-д биелэгдэхгэжбайгаатасалдлынболовсруулагчийнхаягийгхийжөгнө. Хэрэвтасалдлынболовсруулагчньнэгээсолонболалийгньдуудахаапроцессоршийднэ. Альтасалдалдуудагдахвэгэдэгньтөхөөрөмжөөсиржбуйсигналд ч тодорхойлогдсонбайжболно. ПТ-ынутгыголгосонболпроцессорынкомандынциклажиллажэхлэхбаингэснийүрдүндтасалдлынболовсруулагчидудирдлагашилжинэ. 6. Хэдийгээр ПТҮ болон ПТ –ынутгыгхадгалсанболовчпрограммынажиллагаандхэрэгтэй, хадгалахшаардлагатай бусадөгөгдөл байдаг. Жишээньпроцессорынрегистрүүдийгзаавалхадгалаххэрэгтэй. Учирньтасалдлынболовсруулагчтэдгээррегистрүүдийгашиглана. Иймээстасалдлынболовсруулагчньэхлэхдээхадгалахшаардлагатайбусадбүхөгөгдлийгхадгалдаг. Зураг 1.11a-д энгийнжишээүзүүлэв.

14. 7. Одоотасалдлынболовсруулагчийнүйлажиллагааявагдахадбүрэнбэлэнболлоо. Энэпрограммажилласнаар О/Г-ынүйлдэлгүйцэтгэгдсэнтухаймэдээллийг төхөөрөмжөөсуншина. 8. Тасалдалболовсруулагдаждуусмагцхадгалагдсанрегистрүүдийнутгыгстекээсавчсэргээнтогтооно. (Зураг 1.11b) 9. Хамгийнсүүлднь ПТҮ болон ПТ-ынутгыгсэргээнтогтоож тасарсанпрограммынүйлажиллагаагүргэлжлүүлнэ.

15. Олонтасалдал Урьдньбидзөвхөннэгтасалдалүүсэх түүнийгболовсруулахтухайүзсэн. Гэвчзаримтохиолдолдтасалдлуудзэрэгүүсэхнөхцөл байдаг. Жишээнь : Программсүлжээнийшугамаасболонхэвлэгчээснэгэнзэрэгтасалдлынсигналхүлээнавчболно. Хэвлэгчньхэвлэхүйлажиллагаагаадуусах болгоныхоодараатасалдлынсигналыгилгээдэг. Мөнсүлжээгээрөгөгдөлдамжинирэхтоолондтасалдлынсигналүүсдэг. Ингэхээрпринтерийнилгээсэнтасалдлынсигналыгболовсруулжбайхявцад өгөгдлирлээгэсэнтасалдлынсигналсүлжээнээсиржболно. Иймтохиолдлуудыг 2 аргааршийддэг.

17. Тасалдалболовсруулагдажбайхявцадөөртасалдал боловсруулахыгхориглохаргабайдаг. ТАСАЛДЛЫГ ХОРИГЛОХ гэдэгмаань төхөөрөмжөөсиржбуйтасалдлынсигналдпроцессорхариуөгөхгүйгэсэнүгюм. Төхөөрөмжтасалдлынсигналыгявуулсаарбайхбөгөөдпроцессор ТАСАЛДЛЫГ ЗӨВШӨӨРӨХ үйлдлийггүйцэтгэснийдараа л туссигналдхариуөгнө. Энэаргындагуухэрэглэгчийнпрограммажиллажявцадтасалдалүүсмэгцөөртасалдалболовсруулахыгхориглодог. Тасалдлынболовсруулагчдуусмагцхэрэглэгчийнпрограммүйлажиллагаагааүргэлжлүүлэхээсөмнөпроцессорөөртасалдалүүссэнэсэхийгшалгажүзээдтасалдлыгзөвшөөрдөг. Хэрвээтасалдалүүссэнбайвалтүүнийгшуудболовсруулдаг. (Зураг 1.12a).

18. Өөрнэгарганьтасалдлуудадзэрэглэлтогтоожөгөхбаөндөрзэрэглэлтэйтасалдалньбагазэрэглэлтэйтасалдалболовсруулагдажбайхадтүүнийгтасалдуулжчадна. (Зураг 1.12b) Энэаргыг дараахоролтгаралтынтөхөөрөмжүүдтэйсистемийгсонгонавч хэлэлцэе . Принтер (Зэрэглэл =2 ), Диск (Зэрэглэл=4), Сүлжээ (Зэрэглэл=5)

19. Хэрэглэгчийнпрограмм t=0 үедэхэлжбайна. t=10 үедпринтертасалдалүүсгэхбөгөөдсистемийнстекдпрограммынтөлөвбайдалхадгалагдаадпринтерийнтасалдалдүйлчлэхмодуль (ТҮМ) ажиллажбайна. Энэмодульажиллажбайхадбуюу t=15 байхадсүлжээнийтасалдалүүсчбайна. Учирньэнэтасалдалньөмнөхөөсөөилүүөндөрзэрэглэлтэйболно. Принтерийн ТҮМ таслагдаж , түүнийтөлөвстектхадгалагдахбөгөөдсүлжээний ТҮМ ажиллажэхэлнэ. Энэтасалдалболовсруулагдажбайхявцад буюу (t=20) байхаддискийнтасалдалүүсэв. Гэвчтүүнийзэрэглэлньажиллажбайгаатасалдлаасбагаучирсүлжээнийтасалдалүйлажиллагаагаахэвийнүргэлжлүүлнэ. Сүлжээнийтасалдалажиллаждуусмагц (t=25), принтерийн ТҮМ ажиллахболомжтойболсонболовчтүүнээсилүүөндөрзэрэглэлтэйдискийнтасалдлынсигналыгпроцессорхүлээнавахбөгөөддискийн ТҮМ ажиллана. Ингээддискийн ТҮМ ажиллагаагаадуусгасныдараа л (t=35) принтерийн ТҮМ үйлажиллагаагааүргэлжлүүлнэ. Принтерийн ТҮМ ажиллаждуусахадхэрэглэгчийнпрограммдудирдлагаэргэжирнэ.