2. Առաջին աստղադիտակը Հայաստանում.
Քարահունջ:Քարահունջի և Սթոնհենջի
համեմատությունը
Սիսիանից 3 կմ հեռավորության վրա է գտնվում Զորաց
քարերը: Ակադեմիկոս Պարիս Հերունու գլխավորությամբ
1994 և 1995 թվականներին կատարված
հետազոտությունները ցույց տվեցին, որ Քարահունջը
աշխարհի հնագույն աստղադիտարան է: Երեք հեկտար
տարածքում զարմանալիորեն ճշգրիտ դասավորված
հսկայական քարերից շատերն ունեն անցքեր, որոնք
օգտագործվել են աստղային դիտարկումների համար:
3. • Այդ հինավուրց շինությունը ծառայել է որպես արևի
Աստծո տաճար, հնագույն ճշգրիտ աստղադիտական
սարք: Կառուցվել է 6000 տարի առաջ և գործածվել
4000 տարվա ընթացքում, անգամ մինչև
քրիստոնեության ընդունման ժամանակաշրջանը:
• Սթոնհենջը գտնվում է Մեծ Բրիտանիայի Սոլսբերի
քաղաքի մոտակայքում: Այն բաղկացած է երեք
ուղղահայաց քարերից, որոնք արձակում են
խորհրդավոր ձայնային հնչյուններ:
4. Սյունիքի մարզը
• Սյունիքի մարզը ցամաքային տարածքի
չափերով առաջինն է Հայաստանում:
Նախկինում Սյունիք (Սիսական) անունով
կոչվել է Մեծ Հայքի իններորդ նահանգը:
Ներկայիս Սյունիքի մարզը զբաղեցնում է
պատմական Սյունիքի մի հատվածը միայն:
Նախկինում Սյունիքի տրանսպորտային-
աշխարհագրական դիրքը խիստ
անբարենպաստ էր: Այժմ Արաքս գետի նոր
կամրջի կառուցումով Սյունիքը խիստ կարևոր
տարանցիկ նշանակություն է ձեռք բերում: Նրա
միջոցով Պարսից ծոցը և Իրանը կապվում են
Հայաստանին, Վրաստանին ու Սև ծովին:
8. Երկրի ընդերքը
• Երկիր մոլորակը մարդկության և միլիոնավոր այլ
կենդանատեսակների և բուսատեսակների հայրենիքն է։
• Երկրակեղևը Երկրի ընդհանուր չափերի համեմատ ավելի
բարակ է, քան այստեղ պատկերված գիծը՝ նկարի
մասշտաբում։ Երկրակեղևի հաստությունն օվկիանոսների
տակ մոտավորապես 5 կմ է, իսկ մայրցամաքների տակ՝
մոտ 35 կմ։ Կեղևի տակ գտնվող մանթիայի հաստությունը
մոտավորապես 3000 կմ է։ Մետաղական միջուկն ունի
արտաքին՝ հեղուկ, և ներքին՝ պինդ մասեր։ Միջուկում
ճնշումը գրեթե միլիոն անգամ գերազանցում է
մթնոլորտային ճնշմանը, իսկ ջերմաստիճանը 4500 °C է։
