4. 1982 Anayasasında Yürütme
Cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulu
1. Yürütme TBMM’nin çıkardığı kanunların uygulanmasıdır.
2. Bakanlar Kurulunun başında başbakan vardır.
3. Başbakanı TBMM içinde Cumhurbaşkanı atar.
4. Gerekli görürse Cumhurbaşkanı Bakanlar Kuruluna başkanlık eder.
5. Geçici Bakanlar kurulu için güvenoyuna başvurulmaz. (5 gün içinde)
5. Yürütmenin Başındaki Cumhurbaşkanı
Cumhurbaşkanı Seçilme Şartları 21 Ekim 2007 Değişikliğine Göre
• T.C vatandaşı olmak • Cumhurbaşkanı görev süresi 5
yıla indirilmiştir.
• 40 yaşını doldurmuş olmak
• Bir Kimse 2 kez
• Yükseköğrenim görmüş Cumhurbaşkanı seçilebilir.
olmak • % 10 barajını geçmiş partiler
• Milletvekili veya milletvekili Cumhurbaşkanlığı için aday
gösterebilirler.
seçilecek yeterliliğe sahip
• Meclis içinden veya dışından
olmak birinin aday olması en az 20
• Meclis dışından ise TBMM milletvekilinin yazılı teklifi ile
üye tam sayısının 1/5’i olacak.
tarafından aday gösterilmek • Cumhurbaşkanını halk seçer.
6. Cumhurbaşkanının Görevleri
Yasama İle İlgili Görevler Yürütme ile ilgili Görevler
• TBMM’nin açılış konuşmasını • Başbakanı atamak istifasını kabul etmek
• Başbakanın teklifi ile bakanları atamak ve
yapmak görevlerine son vermek
• TBMM’yi toplantıya çağırmak • Gerektiğinde Bakanlar kuruluna başkanlık etmek
• Yabancı ülkelere temsilci göndermek gelenleri
• Anaysa değişikliğine ilişkin kabul etmek
konuları gerektiğinde halk • Antlaşmaları onaylamak
oylamasına sunmak • TBMM adına Silahlı Kuvvetlerin Başkomutanlığını
temsil etmek
• Kanunları yayımlamak ve • TSK’nın kullanılmasına karar vermek
tekrar görüşülmek üzere • Genel Kurmay Başkanını atamak
TBMM’ye göndermek • MGK’ya başkanlık etmek
• Kararnameleri imzalamak
• Anaysa mahkemesine iptal • Belirli kişilerin cezalarını affetmek
davası açmak • DDK üyelerini atamak
• TBMM seçimlerinin • YÖK üyelerini atamak ve Rektörleri seçmek
• DDK’ya araştırma, inceleme ve denetleme
yenilenmesine karar vermek yaptırmaktır.
7. Cumhurbaşkanının Görevleri
Yargı ile İlgili Görevleri Yargı
• Anayasa Mahkemesi • Yargıtay Cum. Başsavcısı ile Yargıtay
Cum. Başsavcısı vekilini seçmek
üyelerin seçmek • Cumhurbaşkanı Yargıtay üyelerini
seçemez.
• Danıştay üyelerinin ¼’ünü • Cumhurbaşkanı tek başına Danıştay
seçmek üyelerini seçemez.
• NOT: Cumhurbaşkanının re’sen
• Askeri yargıtay ile Askeri (kimseye danışmadan) imzaladığı
Yüksek İdare Mahkemesi kararlar ve emirler aleyhine yargıya
başvurulamaz.
üyelerini seçmek • Cumhurbaşkanı vatana ihanetten
• Hakimler ve Savcılar Yüksek Anayasa Mahkemesinde
yargılanabilir. (Meclis 1/3 teklif-3/4
Kurulu üyelerini seçmek kabul)
8. Cumhurbaşkanının Seçimi
1. Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından
önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması
halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanır.
2. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday
Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa,
bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya,
ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların
çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
3. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya
seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın
birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır.
4. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum
şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde
Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
9. Cumhurbaşkanı Seçimi
Görev bitiminden Salt çoğunluk
60 gün önce sağlanamazsa
Genel oyda salt çoğunluk
Makamın boşalmasından 2. Pazar en fazla oy almış
60 gün sonra iki aday
İki adaydan biri ölürse
Oylamada tek aday kalırsa
yerine en fazla oy alan
referandum yapılır
aday geçer.
10. Cumhurbaşkanı
Usulün göre kabul
Bütçe Kanun tasarısını edilen Uluslar arası Meclis İç Tüzüğünü veto
veto edemez. Antlaşmaları edemez.
Veto edemez.
11. Devlet Denetleme
Kurulu
(Cumhurbaşkanına
bağlı)
Türk Silahlı Kuvvetlerini
Yargıyı denetleyemez.
denetleyemez.
12. Başbakan ve Bakanlar Kurulu
Başbakan Bakanlar Kurulu
• Başbakan dışarıdan atanamaz • Bakanlar Kurulunun kurulabilmesi
milletvekilleri içinden seçilir. için üye tam sayısının salt
çoğunluğu aranmaz. Güvenoyu
• Başbakan tüm işlerinden güvensizlikten fazla olursa
dolayı TBMM’ye karşı yeterlidir.
sorumludur. • TBMM kararı ile Yüce divana
gönderilen bakanın görevi sona
• Bakanlar başbakana karşı erer.
sorumludur. • Seçim zamanı adalet, içişleri ve
• Yüksek Askeri Şuraya başkanlık ulaştırma bakanı istifa eder.
eder. • Bakanlar Kurulu kararlarını
oybirliği ile alır.
• Başbakan yüce divana
• Bakanlığın kurulup kaldırılması
gönderilirse Hükümet düşer. kanunla düzenlenir.
13. • TUİK (Türkiye İstatistik Kurumu) • GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
• Devlet Planlama Teşkilatı • Gümrük Müsteşarlığı
• Hazine Müsteşarlığı • Anadolu Ajansı
• Dış Ticaret Müsteşarlığı • Basın Yayın ve Enformasyon Genel
• Devlet Personel Başkanlığı Müdürlüğü
• T.C Merkez Bankası • TRT
• Darphane • Milli Piyango İdaresi
• Sermaye Piyasası Kurulu • Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurulu
• Yüksek Denetleme Kurulu • Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esşrgeme Kurumu
• Milli İstihbarat Teşkilatı • Diyanet İşleri
• TÜBİTAK • Emekli Sandığı ve Bağkur
• Türk standartları Enstitüsü • Devlet Malzeme Ofisi
• TOKİ • Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü
• Özelleştirme İdaresi Başkanlığı • Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
• Özürlüler İdaresi başkanlığı • Vakıflar Genel Müdürlüğü
• Yüksek Öğrenim kredi ve Yurtlar Kurumu
14. Merkezdeki Yardımcı Kuruluşlar
Milli Güvenlik Kurulu Devlet Planlama Teşkilatı
• Kurul iki ayda bir toplanır. • Başbakanlığa bağlıdır.
• Milli güvenlikle ilgili tavsiye • Ekonomik, sosyal, kültürel
niteliğinde karar alır. kalkınma konularının
• Kararlarını çoğunluk esasına planlanmasında hükümete
göre alır. danışmanlık yapar.
• Başkanlığını Cumhurbaşkanı
yapar yoksa başbakan yapar.
15. Merkezdeki Yardımcı Kuruluşlar
Danıştay Sayıştay
• Üyeleri TBMM tarafından
• Hem yüksek idare belirlenir.
mahkemesi ve danışma • 20 üyeden oluşur.
görevini yerine getiren • TBMM adına mali denetim
kuruluştur. yapar.
• Kanun, tasarı ve tüzüklerle • Kamu iktisadi teşebbüsleri,
Özelleştirme İdaresinin
ilgili görüş bildirir. özelleştirme işlemleri, kimi
• Aldığı kararlar ve görüşleri bütçe dışı fonlar ve bazı
bağlayıcı niteliktedir. özerk idareler Sayıştay
denetimine tabi değildir.
16. Bütçenin Hazırlanması ve Uygulanması
• Mali yıl başlangıcı ile merkezi • Bakanlar Kuruluna KHK ile
yönetim bütçesinin bütçede değişiklik yapma
hazırlanması uygulanması ve hakkı verilemez.
kontrolü kanunla düzenlenir.
• Bütçe tasarısı mali yıl
• Bütçe kanununa bütçe dışında
başlamadan 75 gün önce
herhangi bir hüküm
TBMM’ye sunulur.
konulamaz.
• TBMM üyeleri genel kurulda
bütçenin artırılması konusunda
önerilerde bulunamaz.
17. Mali Denetim
yapan Kuruluşlar
Sayıştay Devlet Denetleme Yüksek Denetleme
TBMM seçer. Kurulu Kurulu
Cumhurbaşkanınca
20 kişiden oluşur Başbakana bağlıdır.
atanır.