2. Ajax nedir?
Ajax Mimarisi
Ajax’ın Tarihçesi
Ajax Nerelerde Kullanılır?
Ajax’ a Neden İhtiyaç Vardır?
Erişilebilirlik
Avantajları Ve Dezavantajları
İŞLENECEK KONULAR
3. AJAX NEDİR?
AJAX İnternet sayfalarında JavaScript ve
XMLHttpRequest kullanımı ile etkileşimli
uygulamalar yaratan tekniktir.
4. AJAX MİMARİSİ
Klasik bir istemci-sunucu
uygulamasında kullanıcı
tarafından yapılan her işlem
sunucuya HTTP Request
olarak gönderilir, yorumlanır
ve veriler işletildikten sonra
sonuçlar istemciye
gönderilir. Bu da çok büyük
bir ağ trafiğine neden olur.
5. AJAX MİMARİSİ
AJAX kullanıldığında ise istekler HTTP REQUEST
yerine XMLHTTP REQUEST olarak gönderilir.
Burada sunucu ve istemci arasında taşınan veriler
sıkıştırılmış XML formatındadır. Bu sıkıştırılmış yapı
istemci tarafında açılır böylece sunucu ve istemci
arasındaki bant genişliği boş yere işgal edilmemiş
olur.
AJAX ile sağlanan en büyük özellik de PARÇALI
GÜNCELLEME’ dir. Bu sayede bütün bir sayfanın
istemci ile sunucu arasında gidip gelmesiyle doğan
ağ trafiğinin önüne geçilmiş olur.
6. AJAX’IN TARİHÇESİ
AJAX ile Amerika yeniden keşfedilmemiştir. Yıllardır kullanılan
JAVASCRIPT ve XML birleştirilerek yeni bir uygulama deseni
oluşturulmuştur. Bu düşünce önce JSP geliştiricileri tarafından ortaya
atılmış daha sonra da Microsoft tarafından desteklenmiştir.
Önceleri Microsoft bunu ATLAS olarak adlandırmış daha sonra da
ASP.NET AJAX olarak desteğini sürdürmüştür. Burada Javascript
denilince farklı tarayıcılarda farklı sonuçların ortaya çıkması gibi bir durum
söz konusudur.
7. AJAX NEREDE KULLANILIR?
Ajax hemen hemen web’de birçok şey için kullanılır. Bunun bir
örneği ise Google Maps. Kullanıcı sayfadaki haritaya tıklayıp resmi
çektiği an, bütün sayfa yeniden yüklenmeden bilgi anında gösterilir.
Bütün bunlar Ajax’ın senkron özelliği tarafından yapılmaktadır.
Ajax aynı zamanda Gmail’de de kullanılmaktadır. Bilginin
yüklenmesi için sayfanın tamamının yeniden yüklenmesi
gerekmemektedir. Yeni posta geldiğinde, hemen otomatik olarak
gelen kutusuna eklenir. Bu kullanıcının yenileme düğmesine sürekli
olarak tıklaması ihtiyacını önler.
Google Translate'de de Ajax kullanmaktadır. Kullanıcılar bir yazıyı
bir dilden başka bir dile tercüme etmek için yazmaya başladıkları
zaman, Ajax hemen diğer dildeki anlamı aynı sayfada gösterir.
8. AJAX’A NEDEN İHTİYAÇ VARDIR?
Günümüzde web standartları sürekli olarak gelişim
göstermektedir. Tasarım çizgilerinden tutun, arka planda yapılan
uygulamalara kadar sürekli bir güncelleme ve yeni trend ile karşı
karşıya kalıyoruz.
Web 2.0 ile anlık olarak veri erişimine şahit olduk. Kullanıcıların
oluşturduğu büyük içerikli networkler, anlık etkileşim imkânı veren
çeşitli siteler bu trendi oluşturdu. Friendfeed, Facebook, Twitter
bu sistemlere en büyük örnektir.
Günümüz koşullarında kullanıcı bir network üzerinde, anlık olarak
kullanıcılarla iletişime geçmek, onlarla çeşitli eylemlerde
bulunmak ister. Bunu da AJAX karşılamaktadır.
9. ERİŞİLEBİLİRLİK
Web tasarımcıları, web
tarayıcısının bütün sayfayı
renderlemesine gerek kalmaksızın
veri işlemeye olanak tanındığı
durumlarda bazen web sayfasının
sadece belli kısımları için Ajax'ı
kullanabilir.
Ajax kullanamayanlar ise bütün
bir sayfayı yenilemeye ve
yüklemeye devam edebilmeli;
geliştiriciler ise Ajax'ı destekleyen
tarayıcılarla daha teknik olanaklar
sunsa da -bütün erişilebilirlik
konuları dâhil olmak üzere- Ajax
içermeyen ortamlardaki
kullanıcıların yeteneklerini
kısıtlamamalıdır.
11. AVANTAJLARI
AJAX' web sayfalarına kullanım kolaylığı ve etkileşim özelliği
getirmiştir.
AJAX ile birlikte sayfadaki verinin tamamının sunucuya gidip
gelmesine gerek olmaz, sadece küçük parçalar gidip gelir. Bu
anlamda band genişliğinin daha efektif kullanımını sağlar.
AJAX programlama dillerinden bağımsız bir teknolojidir;
Java, PHP ya da .NET ortamlarında aynı şekilde kullanılabilir.
Asenkron çalışma: Yani AJAX sayesinde client, sunucudan
gelen veri akışının bitmesini beklemeksizin işlemlerine devam
edebilir.
12. DEZAVANTAJLARI
Browser uyumsuzluğu. AJAX ile yazdığınız kod IE'de çok güzel
çalışırken Firefox'ta tamamen işlevsiz olabiliyor ya da tam tersi Ama
geliştirilen AJAX kütüphanelerini kullanarak (prototype gibi) bu sorunu
belirli bir düzeye indirebilirsiniz.
Geri tuşu ya da sayfayı imlere ekleme gibi tarayıcı özelliklerini
kullanamamamız.
URL kopyala, yapıştırma: Genel kullanıcı alışkanlığı site içeriğini URL
olarak saklamak istiyorsa ve site AJAX ile geliştirilmişse bunu yapması
mümkün olamaz.
Arama motorları web sayfasındaki içeriğe göre indeksleme yapar. Ajax
ile sunduğumuz içerik ise arama motorları tarafından görüntülenemez.
13. DEZAVANTAJLARI
AJAX ile geliştirilmiş içerikleri tarayıcıların yazdırması sorun
olabiliyor.
AJAX uyumlu olmayan browserları kullananlar ya da
Javascripti engellemiş kullanıcılar AJAX ile sunduğunuz
içeriğe ulaşamazlar.
Sayfanın tepkisiz görünebilmesi. AJAX ile gelen-giden veri
miktarı büyükse yada client-server arası bağlantı hızı yavaş
ise, kullanıcı işlem yapmasına rağmen browser'dan beklediği
tepkiyi alamaz, sayfada hiçbir değişiklik olmadığı için sitenin
kitlendiği izlenimine kapılabilir. Bunu mutlaka uyarı
mesajlarıyla engellemek gerekir.
