3. QUY TRÌNH KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG (QA) MÁY
XẠ NGOÀI
Quy trình đảm bảo chất lượng haøng
ngaøy
Quy trình đảm bảo chất lượng haøng tuần
Quy trình đảm bảo chất lượng haøng
thaùng
Quy trình đảm bảo chất lượng haøng năm
Quy trình ứng phoù sự cố
4. Quy trình ñả m bả o c hấ t lượ ng
haøng ngaøy
Kiểm tra an toaøn
Kieåm tra cô hoïc
Kiểm tra liều lượng
5. Kiể m tra an toaøn
Kieåm tra heä thoáng cöûa chì
Khoùa lieân ñoäng
Nuùt ngöøng phaùt tia khaån caáp
(EmergencyStop )
Kieåm tra heä thoáng ñeøn phaùt tia
Kieåm tra boä ñeám thôøi gian
Kieåm tra heä thoáng theo doõi beänh nhaân
6. Kie åm tra he ä thoáng c öûa c hì
Kieåm Tra Ñeøn Baùo:
- Đeøn baùo được gắn treân cửa chì ñeå caûch
baùo böùc xaï
- Mục đích: của kiểm tra ñeøn baùo nhằm bảo
đảm hệ thống ñeøn hoạt động tốt vaø chính
xaùc nhằm traùnh mọi sai soùt trong khi điều
trị.
- Phương phaùp : Ñeøn baùo phaûi saùng trong
quaù trình phaùt tia. Maùy khoâng phaùt
tia:Ñeøn xanh baät saùng. Maùy phaùt tia:
7. Kieåm tra heä thoáng cöûa chì
Haønh Trình Cöûa:
- Mục Đích: đảm bảo cửa vẫn coøn hoạt động, cửa
được đoùng kín khi đang phaùt tia, vaø khi mở
cửa thì khoâng thể phaùt tia.
- Phương phaùp kiểm tra:
+ Cöûa chaïy ñeàu, eâm vaø khi chaïm vaøo
coâng taéc haønh trình cöûa döøng laïi ñuùng vò
trí giôùi haïn (meùp cöûa vaø meùp beâ toâng
phuû mí nhau töø 5cm ñeán 10 cm )
+ Khi cửa đang mở nhấn nuùt phaùt tia
8. Khoùa lie ân ñoäng
Khoùa lieân động laø hệ thống ngắt trực tiếp tất
cả caùc hoạt động của maùy khi gặp sự cố hoặc
chưa đảm bảo an toaøn
Phöông phaùp kieåm tra:
+ Maùy ñang phaùt tia, neáu bước leân thảm từ
tröôùc cöûa hoaëc bấm nut môû cöûa phải
ngưng phaùt tia.
+ Cöûa chöa vaøo ñuùng vò trí an toaøn maùy
khoâng phaùt tia.
+ Cöûa vaøo ñuùng vò trí an toaøn maùy phaùt tia
bình thöôøng.
9. Nuùt ngöøng phaùt tia khaån caáp
(EmergencyStop )
Muïc ñích: baûo ñaûm ngöøng khaån caáp khi
aán nuùt naøy
Ñaây laø chöùc naêng coù theå thaåm tra vaøo
buoåi chieàu sau khi ñeå maùy ôû cheá ñoä
Standby aán nuùt ngöøng khaån caáp thaåm tra
maùy ngöøng hoaøn toaøn sau ñoù cho maùy
chaïy laïi hoaøn toaøn (ngoaøi ra coù theå test
ngöøng khaån caáp luùc naøy hay luùc khaùc
(trong ngaøy)
Phương phaùp kiểm tra:
+ Nhaán vaøo, nguoàn trôû veà vò trí an toaøn
ngay laäp töùc.
10. Kieåm tra heä thoáng ñeøn phaùt
tia
Ñeøn baùo treân baøn ñieàu khieån, goàm coù 3
ñeøn: xanh, vaøng, ñoû. Nếu laø maùy Gia toác
thì coù ñeøn maøu ñoû vaø xanh, nếu đang
phaùt tia thì caùc thoâng soá treân Gantry seõ
bieán maát.
Muïc ñích: Ñaûm baûo raèng ñeøn baùo chæ thò
chính xaùc hoaït ñoäng cuûa nguoàn. Khi coù
böùc xaï thì chaéc chaén raèng ñeøn caûnh
baùo maøu ñoû phaûi saùng
Ñoû nguoàn ñang ôû vò trí phaùt tia
Vaøng hoaëc cam nguoàn ñang di chuyeån
11. Kie åm tra boä ñe ám thôøi gian
Ñoái vôùi maùy Cobalt thì coù hai heän thoáng ñeám
thôøi gian treân baøn ñieàu khieån (Primary vaø
Secondary), vôùi maùy gia toác thì coù 2 boä ñeám MU1
vaø MU2
Muïc ñích cuûa vieäc kieåm tra naøy nhaèm baûo ñaûm
thôøi gian phaùt tia vaø thôøi gian ñeám treân baøn
ñieàu khieån phaûi nhö nhau.
Phöông phaùp thöïc hieän:
+ Ñaët thôøi gian phaùt tia Set = 1.00. Cho maùy phaùt tia.
Kieåm tra boä ñeám thôøi gian Primary (T1) ; Secondary
(T2)
12. Kie åm tra he ä thoáng the o doõi
be änh nhaân
Muïc ñích: Để bảo đảm hệ thống liên lạc với bệnh
nhân bằng video và audio hoạt động đúng chức năng.
Phöông phaùp thöïc hieän:
+ Bật hệ thống theo dõi bằng video xem chúng có hoạt
động tốt không.
+ Thử hệ thống audio xem người ở trong phòng điều trị
có nghe được tiếng ta nói hay không và ngược lại.
13. Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra heä thoáng ñònh vò laser
Kieåm tra thöôùc chæ khoaûng caùch
Kieåm tra tröôøng chieáu aùng saùng
14. Kie åm tra he ä thoáng ñònh vò
las e r
Muïc ñích: thaåm tra ñeøn laser treân söï ñoàng taâm
vaø ñoàng truïc cuûa maùy
Phöông phaùp : ñaây laø chöùc naêng coù theå thaåm
tra sau khi kieåm tra maùy nhanh veà lieàu löôïng , 4
ñeøn laser phaûi ñoàng taâm.
+ Duøng thieát bò chuyeân duïng ñeå kieåm tra laer:
Kieåm tra ñoàng taâm.
Kieåm tra ñoàng truïc.
+ Laser doïc ñi qua 3 ñieåm: Taâm maùy; ñieåm 0 ; ñieåm
180
+ Laser ngang ñi qua taâm tröôøng chieáu aùnh saùng vaø
15. Kie åm tra thöôùc c hæ khoaûng
c aùc h
Muïc ñích: kieåm tra thöôùc chæ khoaûng caùch SSD
treân maùy laø chính xaùc.
Phöông phaùp:
+ Duøng caùc thöôùc chæ khoaûng caùch 90, 100, 110
töông öùng vôùi caùc khoaûng caùch SSD=90,
SSD=100, SSD=110 ñeå kieåm tra
+ Ñöa baøn beänh nhaân veà vò trí 80 cm ( ñoïc giaù trò
treân telemeter)
+ Kieåm tra laïi baèng thöôùc khoaûng caùch : Ño khoaûng
caùch töø maët Collimator ñeán maët baøn:
Maùy Theratron 45 cm
Maùy Alcyon II 35 cm
16. Kie åm tra tröôøng c hie áu aùng
s aùng
Muïc ñích: kieåm tra ñoä chính xaùc: caùc caïnh, hình
daïng, kích thöôùc tröôøng chieáu.
Phöông phaùp thöïc hieän:
+ Ñöa baøn veà vi trí SDD=100 (80 ñoái vôùi Cobalt), laàn
löôïc kieåm tra caùc tröôøng chieáu: 5x5, 10x10, 15x15,
20x20, 25x25, 30x30, 35x35 so vôùi baûn tröôøng chieáu
maãu
Sai soá cho pheùp: 1%
+ Ñöa tröôøng chieáu maãu vaøo, xaùc ñònh taâm tröôøng
chieáu maãu truøng vôùi taâm tröôøng chieáu aùnh
saùng, caùc caïnh tröôøng chieáu maãu song song vôùi
caùc caïnh tröôøng chieáu aùnh saùng vaø song song
vôùi 2 truïc Laser.
+ Môû collimator kieåm tra caùc tröôøng chieáu 5 x 5 ; 10 x
17. Kiể m tra liề u lượ ng
Muïc ñích : thaåm tra lieàu löôïng hieän taïi vôùi
lieàu ñöôïc chuaån hoùa töø ñaàu.
Phöông phaùp:
+ Kieåm tra nhieät ñoä, aùp suaát
Ktp= [(273.2+ t)*p0]/ [(273.2+ t0)*p] vôùi
t0=20; p0=1013.25
+ SSD=100 cm(vôùi gia toác), 80cm (vôùi Cobalt),
trường chiếu 10x10
18. Kiể m tra liề u lượ ng (tt)
+ Söû duïng ñaàu doø 30012 0.6cc,(vôùi electron
duøng ñaàu doø MARKUS electron 34045)
19. Kiể m tra liề u lượ ng (tt)
+ Kết hợp với phantom plastic (hoaëc phantom
nöôùc) vaø maùy ño lieàu UNIDOS đo liều ở độ
saâu dmax (hoaëc d baát kyø)
Heä soá hieäu chænh theá:
Kpol= (|M-|+ |M+|)/2M
vôùi M+: soá ñeám ño ôû theá döông (+)
M-: soá ñeám ño ôû theá aâm (-)
20. Kiể m tra liề u lượ ng (tt)
Heä soá taùi toå hôïp:
Ks= {(V1/V2)+1}/{(V1/V2 )2-M1/M2}
Vôùi M1, M2: soá ñeám ño ñöôïc ôû hai theá V1 vaø
V2
Mkq= M1* Kpol* Ks* Ktp
Suaát lieàu ôû vò trí Dmax:
Dwq(max)= 100* Mkq *Kphantom* Nd (cGy/min)
Vôùi: N :heä soá cuûa moãi ñaàu doø
21. Kiể m tra liề u lượ ng (tt)
Neáu ta ño suaát lieàu khoâng phaûi ôû taïi vò trí
Dmax thì chuùng ta cuõng coù theå ngoaïi suy ra
lieàu taïi vò trí Dmax baèng caùch:
Neáu giaû söû suaát lieàu Dmax laø 100% thì ta
coù suaát lieàu taïi 5cm ñoái vôùi maùy Co 60 laø
PDD = 0.788 (78.8%).
Dwq(max)= 100*Dwq(cm)/PDD (cGy/min)
+ So saùnh với kết quả chuẩn.
+ Sai số cho pheùp: 3%
22. Quy trình đả m bả o c hấ t lượ ng
haøng tuaàn
Kieåm tra an toaøn
Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra lieàu löôïng
23. Quy trình đả m bả o c hấ t lượ ng
haøng tuaàn
Kieåm tra an toaøn:
1-Kieåm tra nuùt nhaán khoùa baøn ñieàu trò
2-Kieåm tra nhöõng nuùt döøng maùy khi beänh
nhaân gaëp söï coá khi ñang ñieàu trò
3-Kieåm tra nhöõng khay, wedge, block chì vaø
applicator cho ñieän töû coù gaén ñuùng vò trí,
chaéc chaén khoâng.
24. Kieåm tra an toaøn
1-Kieåm tra nuùt nhaán khoùa baøn ñieàu trò:
Muïc ñích: kieåm tra nuùt khoaù baøn ôû tay
caàm ñieàu khieån coøn hoaït ñoäng toát ñeå
khi beänh nhaân leân xuoáng vaø trong luùc
ñieàu trò baøn khoâng dòch chuyeån.
Phöông phaùp:
- Khoaù baøn kieåm tra baøn coù coá ñònh
khoâng?
- Môû khoùa kieåm tra söï dòch chuyeån cuûa
25. Kieåm tra an toaøn
2-Kieåm tra nhöõng nuùt döøng maùy khi beänh
nhaân gaëp söï coá khi ñang ñieàu trò :
- Muïc ñích: baûo ñaûm ngöøng maùy khi beänh
nhaân gaëp söï coá -> Thaåm tra hieäu quaû
cuûa baøn ñieàu khieån baèng tay phía döôùi
cuûa buoàng vaø baøn phím cuûa baøn ñieàu
khieån -> thaåm tra ngöøng maùy.
- Phöông phaùp: baét ñaàu cho chuyeån ñoäng
( caùnh tay quay, collimateur , baøn) ngöøng
chuyeån ñoäng khi coù ngöôøi cheát -> thaåm
tra laïi khi maùy ngöøng -> ghi nhaän hoà sô vaø
26. Kieåm tra an toaøn
3-Kieåm tra nhöõng khay, wedge, block chì vaø
applicator cho ñieän töû coù gaén ñuùng vò
trí, chaéc chaén khoâng.
Muïc ñích: thaåm tra söï coá ñònh cuûa caùc
phuï tuøng khaùc nhau : goùc cuûa taám loïc,
phuï tuøng cuûa Electron (applicator),khay chì.
Phöông phaùp: Gaén caùc phuï kieän
vaøothaåm tra söï coá ñònh vaø maõ hoùa
vaø ñoïc nhöõng soá treân treân maøn hình ôû
27. Quy trình đả m bả o c hấ t lượ ng
haøng tuaàn
Kieåm tra cô hoïc:
1-Kiểm tra colimator
2- Kiểm tra gantry
3- Kieåm tra baøn
4- Kiểm tra tröôøng chieáu aùnh saùng
5-Kieåm tra laser
28. Kieåm tra cô hoïc
1-Kiểm tra colimator:
Kieåm tra quay Colimator:
- Muïc ñích: kieåm tra ñoä leäch cuûa taâm cuûa
Collimator khi quay
- Phöông phaùp: SSD = 100cm (80cm-Cobalt).
Quya Collimator töø 900 ñeán 2700, kieåm tra ñoä
leäch cuûaCollimator.
Sai soá cho pheùp: 2mm
29. 1-Kiể m tra c olimator (tt)
Kieåm tra söï di chuyeån caùc thanh
collimator
- Muïc ñích: thaåm ñònh ñoä leäch cuûa caùc
thanh collimator khi ñieàu chænh khung tröôøng
chieáu
- Phöông phaùp: laàn löôït môû caùc khung
tröôøng chieáu khaùc nhau (nhö 5x5; 10x10;
10x15; 20x10…), khaûo saùt söï dòch chuyeån
30. Kieåm tra cô hoïc
2- Kiểm tra gantry:
Kiểm tra độ lệch trục của thân máy (Gantry):
- Muïc Ñích: Đảm bảo rằng tâm của thân máy đúng
vào vị trí Isocenter khi quay thân máy quanh trục của
nó để cho kết quả điều trị chính xác hơn
- Phöông phaùp: Quay Gantry ñuû 3600 khaûo
saùt ñoä leäch cuûa taâm Gantry
Sai soá cho pheùp: 2mm
31. Kieåm tra cô hoïc
3- Kieåm tra baøn:
Kieåm tra quay baøn:
- Muïc ñích: baøn, gantry, collimator phaûi ñoàng
taâm taïi Isocenter. Vì vaäy phaûi baûo ñaûm
raèng khi baøn quay khoâng ñöôïc leäch khoûi
Isocenter
- Phöông phaùp: ñöa baøn tôùi vò trí isocenter,
quay baøn töø 900 ñeán 2700 khaûo saùt ñoä
leäch taâm cuûa baøn khoûi isocenter
32. Kieåm tra cô hoïc
4- Kiểm tra tröôøng chieáu aùnh saùng
Kieåm tra heä thoáng chæ thò quang hoïc
SSD:
- Muïc ñích: thaåm tra chæ thò cuûa thöôùc chæ
khoaûng caùch SSD.
- Phöông phaùp: ñieàu chænh baøn leân caùc
khoaûng caùch: 80cm; 100cm; 110cm, duøng
caùc thöôùc töông öùng ñeå kieåm tra
Sai soá cho pheùp: 2mm
33. 4- Kiể m tra tröôøng chieáu aùnh
saùng (tt)
Kieåm tra taâm chöõ thaäp
Muïc ñích: thaåm ñònh tính chính xaùc cuûa taâm
chöõ thaäp khi quay collimator. Ñaûm baûo taâm
chöõ thaäp truøng vôùi isocenter
Phöông phaùp: Ñöa taát caû veà isocenter. Quay
collimator töø 900 ñeán 2700 khaûo saùt ñoä leäch
cuûa taâm chöû thaäp so vôùi taâm cuûa baûng
tröôøng chieáu.
Sai soá cho pheùp: 2mm
34. 4- Kiể m tra tröôøng chieáu aùnh
saùng (tt)
Kieåm tra tính ñaúng höôùng cuûa khung
tröôøng chieáu:
Muïc ñích: Thaåm ñònh tính chính xaùc cuûa caùc
caïnh cuûa khung tröôøng chieáu khi quay
Collimator.
Phöông phaùp: Ñöa taát caû veà isocenter. Môû
khung tröôøng chieáu 10x10; 15x15;… quay
Collimator töøng goùc 900 ( truïc X trôû thaønh
truïc Y) kieåm tra boùng môø cuûa khung
tröôøng chieáu vôùi baûng tröôøng chieáu.
35. Kieåm tra cô hoïc
5-Kieåm tra laser:
Kieåm tra söï truøng khôùp cuûa heä thoáng
laser vôùi isocenter
Muïc ñích: ñaûm baûo taâm laser truøng vôùi
isocenter
Phöông phaùp: Ñöa taát caû veà isocenter. Kieåm
tra laser doïc vaø laser ngang caét ngang maët
cuûa baûng tröôøng chieáu
Sai soá cho pheùp: 1mm
36. 5-Kieåm tra laser (tt)
Ñöôøng thaúng cuûa ñeøn laser
- Muïc ñích: thaåm tra ñöôøng thaúng cuûa ñeøn
laser
- Phöông phaùp:
Bao goàm 2 test:
+ Kieåm tra ñoä ñoàng taâm: taát caû caùc laser
phaûi ñoàng taâm
+ Kieåm tra tính ñoàng truïc cuûa laser: 2 laser
ñoái xöùng T vaø P phaûi truøng nhau
37. Quy trình đả m bả o chấ t lượ ng
haøng tuaàn
Kieåm tra lieàu löôïng:
1-Kieåm tra tính oån ñònh cuûa chuøm tia (ñoái
vôùi gia toác goàm: photon vaø ñieän töû)
2-Kieåm tra naêng löôïng chuøm tia (ñoái vôùi gia
toác goàm: photon vaø ñieän töû), kieåm tra
nhanh, ño tyû soá lieàu taïi hai ñoä saâu khaùc
nhau.
3-Kieåm tra nhanh profile cuûa lieàu (ñoái vôùi gia
toác goàm: photon vaø ñieän töû).
38. Kieåm tra lieàu löôïng
1-Kieåm tra tính oån ñònh cuûa chuøm tia (ñoái
vôùi gia toác goàm: photon vaø ñieän töû)
Muïc ñích: thaåm tra lieàu phoùng ra cuûa cuûa
chuøm tia (photon vaø electron)
Phöông phaùp: kieåm tra ñöôïc thöïc hieän treân
phantom nöôùc vôùi ñaàu doø 125cc trong ñieàu
kieän thöôøng ñöôïc duøng ñeå xaï trò.
Sai soá cho pheùp: 2%
39. Kieåm tra lieàu löôïng
2-Kieåm tra naêng löôïng chuøm tia (ñoái vôùi gia
toác goàm: photon vaø ñieän töû)
Muïc ñích: kieåm tra nhanh naêng löông cuûa
töøng chuøm tia thoâng qua ñoä xuyeân thaáu
cuûa töøng möùc naêng löôïng
Phöông phaùp: boá trí nhö ño lieàu tuyeät ñoái
- Kieåm tra caùc vò trí Dmax cuûa töøng möùc
naêng löôïng khaùc nhau
- So saùnh vôùi Dmax chuaån
Sai soá cho pheùp: 2mm
40.
41. Kieåm tra lieàu löôïng
3-Kieåm tra nhanh profile cuûa lieàu (ñoái vôùi gia
toác goàm: photon vaø ñieän töû)
Muïc ñích: kieåm tra laïi caùc ñöôøng profile lieàu
Phöông phaùp:
- Cuõng baèng caùch boá trí nhö treân, vôùi caùc
ñoä saâu khaùc nhau ta dòch chuyeån ñaàu doø
theo töøng truïc X vaø truïc Y ñeå ñöôïc caùc
ñöôøng profile lieàu.
- So saùnh vôùi caùc ñöôøng profile lieàu chuaån
42. Quy trình đả m bả o c hấ t lượ ng
haøng thaùng
Kieåm tra an toaøn
Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra lieàu löôïng
43. Kieåm tra an toaøn
Kiểm tra ñoä roø phoùng xạ của ñaàu maùy khi
nguồn ở trạng thaùi laøm việc vaø khoâng laøm
vieäc.
Kieåm tra nhöõng phuï kieän (khay,wedge)
Kieåm tra chöùc ñònh giôø phaùt tia
Kiểm tra caùc choát giöõ baøn (chaúng haïn,
caùc khoaù, caùc thaéng, v.v…)
Hoaït ñoäng cuûa cöûa phoøng xaï trò
Kieåm tra ñeøn baùo phaùt tia
44. Kieåm tra an toaøn
Kiểm tra ñoä roø phoùng xạ của ñaàu maùy khi
nguồn ở trạng thaùi laøm việc vaø khoâng laøm
vieäc
- Đo suất Kerma rò tia của máy ở ít nhất 18 điểm trên
bề mặt cầu bán kính 1m cách tâm nguồn ở trạng thái
không làm việc. Giá trị cực đại cho phép là 100
µSv/h.
Giá trị trung bình cho phép 20 µSv/h.
45. Kieåm tra an toaøn
Kiểmtra độ rò phóng xạ của đầu máy khi
nguồn ở trạng thái làm việc
- Khi nguồn ở trạng thái làm việc đo suất Kerma rò ra ở
khoảng cách 1m từ nguồn và ở ngoài chùm tia của
trường (10 x 10)cm2
- Giá trị cực đại cho phép là 10mSv/h hoặc 0,1% Kerma
của chùm tia trong trường (10 x 10)cm2 ở khoảng cách
1m.
46. Kieåm tra an toaøn
Kieåm tra nhöõng phuï kieän (khay,wedge)
- Gaén caùc khay, Wedge vaøo xem maùy: kieåm
tra ñoä chính xaùc, laép môû phaûi nheï nhaøng
trôn tru.
- Neáu gaén phuï kieän vaøo maùy baùo loãi:
kieåm tra coù chính xaùc hay khoâng?
47. Kieåm tra an toaøn
Kieåm tra chöùc naêng ñònh giôø phaùt tia
Ñoái vôùi maùy Cobalt thì coù hai heä thoáng ñeám thôøi
gian treân baøn ñieàu khieån (Primary vaø Secondary),
vôùi maùy gia toác thì coù 2 boä ñeám MU1 vaø MU2
Muïc ñích cuûa vieäc kieåm tra naøy nhaèm baûo ñaûm
thôøi gian phaùt tia vaø thôøi gian ñeám treân baøn
ñieàu khieån phaûi nhö nhau.
Ñaët thôøi gian phaùt tia Set = 1.00. Cho maùy phaùt tia.
Kieåm tra boä ñeám thôøi gian Primary (T1) ; Secondary
(T2)
So saùnh T1 vaø T2 vôùi thôøi gian thöïc teá (duøng
ñoàng hoà baám giôø) ñoä leäch cho pheùp 0,04.
48. Kieåm tra an toaøn
Kiểmtra caùc choát giöõ baøn (chaúng haïn,
caùc khoaù, caùc thaéng, v.v…)
Muïc ñích: khi khoaù baøn thì baøn khoâng theå
dòch chuyeån ñöôïc. Baøn phaûi ñöôïc döøng
ñuùng vò trí mong muoán.
Phöông phaùp:
- Dòch chuyeån baøn töøng khoaûng 5cm. Kieåm
tra baøn coù döøng coù ñuùng vò trí khoâng?
- Khoùa baøn, kieåm tra ñoä dòch chuyeån cuûa
49. Kieåm tra an toaøn
Hoaït ñoäng cuûa cöûa phoøng xaï trò
- Cöûa chì phaûi ñoùng môû moät caùch nheï
nhaøng, trôn tru. Cửa được đoùng kín khi đang
phaùt tia, vaø khi mở cửa thì khoâng thể phaùt
tia.
- Cöûa chaïy ñeàu, eâm vaø khi chaïm vaøo
coâng taéc haønh trình cöûa döøng laïi ñuùng vò
trí giôùi haïn (meùp cöûa vaø meùp beâ toâng
phuû mí nhau töø 5cm ñeán 10 cm)
50. Kieåm tra an toaøn
Kieåm tra ñeøn baùo phaùt tia
- Ñeøn baùo treân baøn ñieàu khieån, goàm coù 3
ñeøn: xanh, vaøng, ñoû. Nếu laø maùy gia toác
thì treân baøn ñieàu khieån coù 2 ñeøn maøu
ñoû vaø xanh. Ñaûm baûo raèng ñeøn baùo
chæ thò chính xaùc hoaït ñoäng cuûa nguoàn.
Khi coù böùc xaï thì chaéc chaén raèng ñeøn
caûnh baùo maøu ñoû phaûi saùng
- Ñoû nguoàn ñang ôû vò trí phaùt tia
- Vaøng hoaëc cam nguoàn ñang di chuyeån
51. Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra Colimator (quay,dòch chuyeån caùc
thanh, truøng khôùp giöõa soá vaø ñieän töû)
Kieåm tra Gantry (quay, toác ñoä quay, söï
truøng khôùp giöõa ñieän töû vaø cô hoc)
Kieåm tra baøn (dòch chuyeån baøn, quay,
truøng khôùp giöõa soá cô vaø ñieän töû)
Kieåm tra tröôøng chieáu aùnh saùng (SSD,
taâm chöû thaäp, ñeøn tröôøng chieáu, kích
thöôùc tröôøng chieáu, tính thaúng haøng cuûa
52. Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra Colimator (quay,dòch chuyeån
caùc thanh, truøng khôùp giöõa soá vaø
ñieän töû)
- Giống như quy trình kiểm tra haøng tuaàn
nhöng theâm phaàn so saùnh giöõa soá
hieän thò ñieän töû vaø cô hoïc.
Sai soá cho pheùp: 2mm vaø 10
53. Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra Gantry (quay, söï truøng khôùp giöõa
ñieän töû vaø cô hoc)
- Muïc ñích: thaåm tra tính chính xaùc cuûa
Gantry. Baûo ñaûm khoâng coù baát cöù sai
leäch naøo aûnh höôûng ñeán quy trình xaï trò
ñöôïc ñaët ra
- Phöông phaùp: Ñöa heâ thoáng veà vò trí
isocenter, quay gantry moät voøng ñuû 360 0
kieåm ñònh ñoä leäch taâm cuûa taâm gantry
vaø ñoä leäch giöõa soá chæ ñieän töû vaø cô
54. Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra baøn (dòch chuyeån baøn,
quay, truøng khôùp giöõa soá cô vaø
ñieän töû…)
Muïc ñích: Baøn bệnh nhaân phải di chuyển được
trơn tru dễ daøng, coù thể dừng vaø cố định ở vị
trí mong muốn nhằm đảm bảo traùnh sai lệch khi
điều trị bệnh nhaân
Phöông phaùp:
- Ñieàu chænh baøn veà vò trí isocenter, SSD =
55. Kieåm tra baøn (tt)
- Quay baøn moät goùc töø 900 ñeán 2700, kieåm
tra raèng taâm baøn khoâng bò leäch khi quay.
Sai soá cho pheùp: 2mm
- Khoaù baøn laïi, ñieàu khieån baøn di chuyeån
(tôùi lui, leân xuoáng, traùi phaûi) töøng 5cm
moät, kieåm tra baøn di chuyeån trôn tru, döøng
laïi ñuùng vò trí, thaéng khoâng bò truïc traëc
(hay keâu coùt keùt), soá hieän thò ñieän töû
vaø cô hoïc khoâng bò sai leäch
56. Kieåm tra baøn (tt)
- Khoaù baøn, duøng 1 löïc eùp vöøa phaûi leân
baøn ñeå kieåm tra raèng khoaù quay baøn
giöõ baøn ở ñuùng vò trí.
- Môû khoaù baøn, di chuyeån baøn baèng tay,
kieåm tra raèng chuyeån ñoäng ñöôïc trôn tru
vaø deå daøng.
- Kieåm tra raèng caùc nuùt ñieàu khieån treân
baøn hoaït ñoäng ñuùng chöùc naêng
57. Kieåm tra baøn (tt)
- Kiểm tra độ luùn/ độ uoán cong cuûa baøn
baêng
+ Ño ñoä luùn vôùi maët baøn taïi ñoä cao
isocenter.
+ Ñaët tải trọng 200 lb - boá trí ñeàu (taûi troïng
cuûa moät ngöôøi trung bình), ño khoaûng caùch töø
maët baøn tôùi saøn nhaø trong ñieàu kieän coù
taûi vaø khoâng coù taûi
Ñoä luùn khoâng ñöôïc vöôït quaù 1mm so vôùi giaù
58. Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra tröôøng chieáu aùnh saùng
(SSD, taâm chöû thaäp, ñeøn tröôøng
chieáu, kích thöôùc tröôøng chieáu, tính
thaúng haøng cuûa khung tröôøng
chieáu).
Muïc ñích: Baûo ñaûm caùc hệ thống xaùc định
khoảng caùch bằng cơ học, kích thước trường xạ
bằng aùnh saùng phải nhìn được roõ neùt,chỉ thị
quang học phải quan saùt được roõ raøng đảm
59. Kieåm tra tröôøng chieáu aùnh
saùng (tt)
Kieåm tra taâm chöõ thaäp:
- Ñöa heä thoáng veà isocenter
- Môû tröôøng chieáu 10x10cm
- Quay Colimator từ 900 đến 2700. Kiểm tra độ lệch
của taâm chử thập vaø taâm bảng trường chiếu.
Sai số cho pheùp ≤ 2mm
60. Kieåm tra tröôøng chieáu aùnh
saùng (tt)
Kieåm tra thöôùc chæ khoaûng caùch (SSD)
- Ñöa heä thoáng veà isocenter
- Môû tröôøng chieáu 10x10cm
- Lần lượt leân xuống baøn để đạt được caùc giaù
trị SSD khaùc nhau như: 80cm; 100cm; 110cm;
130 cm. Duøng thöôùc ño khoaûng caùch tương
ứng để kiểm tra.
Sai số cho pheùp ≤ 2mm
61. Kieåm tra tröôøng chieáu aùnh
saùng (tt)
Kieåm tra kích thöôùc tröôøng chieáu:
- Mở caùc trường chiếu đối xứng như: 5cm x 5cm;
10cmx10cm; 15cm x 15cm; 20cm x 20cm; đối
chiếu với khung trường chiếu coù sẵn treân bảng
trường chiếu.
- Tiếp tục mở caùc trường chiếu khoâng đối xứng
như: 5cm x 10 cm; 5cm x 15 cm; 10 cm x 20 cm;
…vaø cũng đối chiếu với khung trường chiếu
coùsẵn treân bảng trường chiếu
Sai số cho pheùp: boùng mờ của cạnh khung trường chiếu
≤ 1 mm.
62. Kieåm tra tröôøng chieáu aùnh
saùng (tt)
Kieåm tra tính thaúng haøng cuûa khung tröôøng
chieáu:
- Mở khung trường chiếu 10cm x 10cm. Quay
Colimator từ 00 đến caùc vị trí 900 vaø 2700, lần
lượt kiểm tra boùng mờ caùc cạch của khung
trường chiếu.
- Lặp lại với caùc khung trường chiếu 15cm x
15cm; 20cm x 20cm; …
- Sai số cho pheùp: boùng mờ của cạnh khung
63. Kieåm tra lieàu löôïng
Kieåm tra heä soá wedge cuûa wedge cô
hoïc
Kieåm tra ñoä chính xaùc cuûa böùc xa
Kieåm tra naêng löôïng
Kiểm tra đoä leäch truïc (off-axis) khi quay
baøn, Gantry, Collimator
65. Kieåm tra heä soá wedge cuûa wedge
cô hoïc(tt)
heä soá truyeàn qua wedge
Heä soá truyeàn qua wedge = coù wedge/ ko
coù wedge
- So saùnh vôùi keát quaû chuaån
Sai soá cho pheùp: 2%
66. Kieåm tra lieàu löôïng
Kieåm tra ñoä chính xaùc cuûa böùc xa
- Muïc ñích: Chuaån chuøm tia xaï (neáu khoâng
ñöôïc thöïc hieän haøng tuaàn cuõng nhö
khoâng ñöôïc kieåm tra ñeàu ñaën haøng
ngaøy,kieåm tra taát caû caùc möùc naêng
löôïng neáu laø maùy gia toác)
- Phöông phaùp:
+ Ghi nhieät ñoä vaø aùp suaát
+ Gantry 00, SSD=100cm, kích thöôùc tröôøng
67. Kieåm tra ñoä chính xaùc cuûa
böùc xa (tt)
+ Ñaàu doø ñöôïc ñaët trong phantom taïi taâm
truïc cuûa chuøm tia
+ Keát noái ñaàu doø vôùi UNIDOS
+Thöïc hieän 3 pheùp ño cuûa moãi lieàu chieáu
xa
( (max – min) / min ) x 100 ≤ 1%
+ Tính lieàu böùc xaï phaùt ra (cGy/min;
cGy/MU)gioáng nhö tính toaùn lieàu ôû quy trình
haèng ngaøy. So saùnh vôùi chuaån ñaët tröôùc
68. Kieåm tra ñoä chính xaùc cuûa
böùc xa (tt)
+ Vôùi maùy gia toác ta caàn kieåm tra theâm taát
caû caùc möùc naêng löôïng electron
+ Gaén applicator 10x10 hay 15x15 thöïc hieän
gioáng nhö vôùi pronton nhöng thay baèng ñaàu
doø MARKUS CHAMBER. So saùnh vôùi
chuaån
Sai soá cho pheùp: 2%
69. Kieåm tra lieàu löôïng
Kieåm tra naêng löôïng
Muïc ñích: thaåm ñònh laïi ñoä chính xaùc cuûa
caùc möùc naêng löôïng.
Phöông phaùp:
- Ño lieàu taïi ñoä saâu baát kyø nhö kieåm tra
lieàu löôïng haøng ngaøy
- So saùnh vôùi lieàu chuaån taïi ñoä saâu ño
öùng vôùi möùc naêng löôïng ñoù.
Sai soá cho pheùp 2%.
70. Kieåm tra naêng löôïng (tt)
- Kieåm tra nhanh vò trí Dmax taïi möùc naêng
löôïng ñoù
- So saùnh vôùi Dmax chuaån
Sai soá cho pheùp: 2mm
71. Kieåm tra lieàu löôïng
Kiểm tra đoä leäch truïc (off-axis) khi quay
baøn, Gantry, Collimator
Muïc ñích: kieåm tra ñoä leäch truïc cuûa tröôøng
chieáu baèng lieàu.
Phöông phaùp:
- Ñaët Gantry taïi vò trí 00
- Môû roäng toái ña hai thanh Collimator theo 1
truïc vaø ñoùng toái ña hai thanh coøn laïi cuûa
Collimator ñeà taïo thaønh moät chuøm tia
72. Kiể m tra đ oä le äc h truïc
(tt)
Quay baøn
- Ñaët taám phim leân maët baøn taïi vò trí SDA
(Source distance axis)
- Ñaët taám plastic daøy 5mmleân taám phim
- Quay baøn ñeán caùc vò trí 00, 450, 900 vaø cho
phaùt tia leân phim.
- Röûa phim, treân phim seõ xuaát hieän moät
tam giaùc nhoû bôûi caùc ñöôøng thaúng ñen
- Sai soá cho pheùp: ñöôøng troøn tieáp noäi tieáp tam giaùc
treân coù ñöôøng kính ≤2mm (caùc caïnh tam giaùc
73. Kiể m tra đ oä le äc h truïc
(tt)
Quay baøn (tt)
- Laäp laïi thí nghieäm treân vôùi moät taám phim
khaùc, laàn naøy ta môû toái ña hai thanh coøn
laïi cuûa Collimator ñeå kieåm ta treân truïc coøn
laïi
Quay Collimator
- Boá trí thí nghieäm vaø thöïc hieän gioáng nhö
quay baøn nhöng laàn naøy ta seõ quay
Collimator caùc goùc 00, 450, 900 ñeå kieåm tra
- Sai soá cho pheùp: ñöôøng troøn tieáp noäi tieáp tam giaùc
74. Kiể m tra đ oä le äc h truïc
(tt)
Quay Gantry
- Gantry taïi vò trí 00, baøn taïi vò trí SDA
- Keïp taám phim giöõa hai taám plastic vaø ñaët
vuoâng goùc vôùi maët baøn
- Quay Gantry ñeán caùc vò trí 00, 450, 900 vaø
phaùt tia
- Thöïc hieän treân taám phim thöù hai ñoái vôùi
hai truïc coøn laïi cuûa Collimator
- Sai soá cho pheùp: ñöôøng troøn tieáp noäi tieáp tam giaùc
75. Quy trình đả m bả o c hấ t lượ ng
haøng naê m
Kieåm tra an toaøn
Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra lieàu
76. Quy trình đả m bả o c hấ t lượ ng
haøng naê m
Kieåm tra an toaøn
- Bao goàm taát caû quy trình kieåm tra an toaøn
cuûa haøng ngaøy, haøng tuaàn vaø haøng
thaùng
- Caùc thuû tuïc maø nhaø saûn xuaát ñaõ ñeà ra
77. Quy trình đả m bả o c hấ t lượ ng
haøng naê m
Kieåm tra cô hoïc
Kieåm tra taát caû caùc vaán ñeà lieân quan ñeán
phaàn cô khí nhö:
- Kieåm tra Gantry
- Kieåm tra Colimator
- Kieåm tra baøn
- Kieåm tra tröôøng chieáu aùnh saùng
- Kieåm tra laser
Caùc böôùc vaø phöông phaùp thöïc hieän gioáng
nhö caùc quy trình kieåm tra haøng ngaøy,
thaùng, naêm
78. Quy trình đả m bả o c hấ t lượ ng
haøng naê m
Kieåm tra lieàu
- Ñoä chính xaùc cuûa böùc xaï
- Kieåm tra ñoä ñoàng truïc cuûa chuøm tia
- Caùc ñaëc tröng cuûa chuøm böùc xaï
- PDD (percent depth dose), TAR (tissue air ratio)
- Heä soá truyeàn qua Wedge, khay
- Kieåm tra suaát lieàu chuaån
- Heä soá môû Collimator
- Kieåm tra profile lieàu taïi caùc vò trí khaùc nhau
79. Kieåm tra lieàu
Ñoä chính xaùc cuûa böùc xaï
Kieåm tra suaát lieàu chuaån
Kieåm tra ñoä ñoàng truïc cuûa chuøm tia
Caùc böôùc thöïc hieän giống như quy trình
kieåm tra haøng thaùng
87. Kieåm tra lieàu
Heä soá môû Collimator (FSD): laø tæ soá
lieàu ño ñöôïc ôû tröôøng chieáu baát kyø (c
x c) vaø lieàu ño ñöôïc ôû tröôøng chieáu
chuaån (thöôøng laø 10x10)
FSDDmax = D(c x c) / D(10x10)
FSD = FSDDmax * PDD
Phöông phaùp: boá trí nhö ño lieàu taïi ñoä saâu
Dmax vôùi hai khung tröôøng chieáu (c x c) vaø (10
x 10) sau ñoù laäp tæ soá.
88. Kieåm tra lieàu
Kieåm tra profile lieàu taïi caùc vò trí khaùc
nhau cuûa Gantry
Muïc ñích: kieåm tra vaø taùi laäp laïi ñöôøng
profile lieàu khi thay ñoåi caùc goùc khaùc
nhau cuûa Gantry
Phöông phaùp: cuõng baèng caùch boá trí nhö
ño lieàu chuaån nhöng ôû ñaây ta thay ñoåi
töøng goùc cuûa Gantry, cuï theå nhö: 00, 450,
900, 1350, 1800,…
89. Quy trình ứ ng phoù sự cố
Söï coá khaån caáp
Caùc söï coá khaùc
90. S öï c oá khaån c aáp
Maùy khoâng ngöøng phaùt tia khi khi keát
thuùc quaù trình ñieàu trò:
- Coá gaéng taét maùy baèng nuùt “emergency
stop”
- Thu nhoû toái ña collimator, xoay höôùng ñaàu
maùy, di chuyeån nhanh choáng beänh nhaân ra
khoûi phoøng maùy xaï trò (vaän haønh vieân
phaûi luoân luoân ñaûm baûo mình ôû ngoaøi
höôùng cuûa chuøm tia)
91. S öï c oá khaån c aáp (tt)
Maùy khoâng phaùt tia xaï khi maùy ñang ñöa
vaøo traïng thaùi “ON” :
- Thu nhoû toái ña collimator (Khaån caáp taét
caàu giao cung caáp ñieän nếu laø maùy gia
toác)
- Di chuyeån nhanh choùng beänh nhaân ra khoûi
phoøng maùy xaï trò
- Nieâm phong phoøng vaø thoâng baùo cho boä
phaän coù traùch nhieäm xöû lyù
92. S öï c oá khaån c aáp (tt)
Sự cố các thiết bị an toàn bị hư hỏng:
- Khi phát hiện các thiết bị an toàn bức xạ bị hư hỏng
phải:
+ Chấm dứt quá trình điều trị
+ Báo cáo tình trạng đối với cấp trên quản lý
trực tiếp để kịp thời xử lý và sửa chữa.
+ Máy chỉ được hoạt động trở lại khi được phép của
cấp trên quản lý trực tiếp
93. S öï c oá khaån c aáp (tt)
Sự cố rò rĩ phóng xạ:
- Khi phát hiện các lớp bảo vệ an toàn bức xạ bị hư
hỏng, không còn hiệu lực, cơ sở bị nhiễm bẩn phóng
xạ, nhân viên bị ảnh hưởng, chất phóng xạ thoát ra
ngoài, nhân viên phát hiện phải báo cáo ngay cho
cấp trên quản lý trực tiếp để tiến hành áp dụng mọi
biện pháp khắc phục và hạn chế thiệt hại, cứu chữa
kịp thời nạn nhân.
94. Söï coá khaån caáp (tt)
Sự cố mất nguồn phóng xạ:
- Báo cáo ngay cho người quản lý trực tiếp
- Người quản lý trực tiếp sẽ phối hợp với những người
có trách nhiệm sẽ rà soát tiến hành điều tra, lập biên
bản để tìm kiếm.
- Nếu không phát hiện được, phải báo cáo với Bộ khoa
học và Công Nghệ, Sở khoa học và Công nghệ, Sở Y
tế, Các đơn vị công an địa phương để lên kế hoạch tìm
kiếm, ứng phó.
95. Söï coá khaån caáp (tt)
Sự cố cháy nổ tại khu vực xạ trị và kho chứa
nguồn phóng xạ:
- Khi phát hiện cháy nổ tại khu vực xạ trị và kho chứa
nguồn phóng xạ, nhân viên tại hiện trường cố gắng
khắc phục sự cố; sơ cứu nạn nhân, báo báo vệ
(PCCC); báo cáo ngay cấp trên và người quản lý trực
tiếp.
- Cơ sở phaûi tieán haønh kieåm tra roø ræ böùc
xaï ñeå coù bieän phaùp khaéc phuïc kòp thôøi.
96. Caùc söï coá khaùc
Ñoàng hoà baùo thôøi gian xaï trò hoaït ñoäng
khoâng chính xaùc
Trong quaù trình chieáu xaï, beänh nhaân töõ yù
rôøi khoûi baøn ñieàu trò
Trong quaù trình chieáu xaï, phaùt hieän beänh
nhaân coù vaán ñeà söùc khoeû
Trong quaù trình chieáu xaï, caùc thieát bò –
maùy moùc bò hö hoûng, ngöng hoaït ñoäng