Lecture 11
- 2. Оршил
• Хүдрийн ил уурхайд автотээврийг дэлхий
дахинаа өргөнөөр ашиглаж байна. Учир нь
тээвэрлэлтийн зардал нь ашиглалтын зардлын
50-иас дээш хувийг эзэлдэг тул тээвлжх
ажиллагаа ялангуяа автосамосвалыг голчлон
авч үзэх болно. Энэ бүлэгт автосамосвалын
ашиглалтын зардал, бүтээл, автосамосвалын
техникийн шаардлагыг тодорхойлох зэрэг
инженерийн тооцоололд хэрэгтэй талаас нь
судлах болно
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 3. • Дараах сэдвүүдийг тусгайлан нарийвчилж
судлана.
• - Автосамосвалын хэмжээг тогтоох
• - Автосамосвалын зүтгэх хүч
• - Автосамосвалын явах анги: Механик болон
цахилгаан удирдлагын системийн үндэс
• - Циклийн хугацааны үнэлгээ
• - Бүтээлийн хэмжээний тооцоо
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 4. • Автотээврийн системийг сонгоход маш олон
хүчин зүйлийг авч үздэг бөгөөд
харамсалтай нь тэдгээрийг уг сэдвийн
хүрээнд авч үзэхгүй. Хэдийгээр багазэрэг
шинэчлэгдсжн ч уншигч та бүхэн Burton
(1975a, 1975b, 1975c, 1975d, 1976) -ний
бичсэн цуврал өгүүллэгийг уншихыг зөвлөж
байна.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 5. Автосамосвалын параметрыг
тодорхойлох
• Автосамосвал нь хэрэглэхэд хялбар бөгөөд
явах анги дээр их бие байрладаг.
Ерөнхийдөө тээврийн ажиллагааны зорилго
нь материалыг нэг цэгээс нөгөө цэгт
хамгийн хямд зардлаар зөөн шилжүүлэх
юм. Нэг циклийн бүтээл нь автосамосвалын
хэмжээнээс шалтгаална.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 6. • Өгөгдсөн чиглэлд зорчих хугацаа нь
удирдлагын механизмаас (хөдөлгүүр,
дамжуулах цуваа гол, автомашин, дугуй гэх
мэт) шалтгаална. Автосамосвал нь
бутлагдсан материалаас эцсийн байршил
буюу анхдагч бутлуур эсвэл овоолго хүртэл
тээвэрлэлт хийнэ. Энэ нөхцөлд хамгийн гол
авч хэлэлцэх асуудал бол ухаж-ачих ба
тээвэрлэх төхөөрөмж нь хоорондоо
тохиромжтой байх юм.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 7. • Нэг экскаваторын бүтээлийн хувьд том
хэмжээний тэвшний хэмжээ ихсэх тусам
утгалтын тоо ихсэх, жижиг даацын олон
автосамосвал нь цөөн утгалт хийхийг
шаардах нь тодорхой асуудал юм. Харин
зөв зохицуулалт нь мэдээж хэрэг уурхайн
онцлогоос шалтгаална. Хамгийн гол дүрэм
бол 3-5 удаагийн утгалтаар нэг удаагийн
автосамосвал тэвшний багтаамжийн
дүүргэлт хийгдэх ёстой.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 8. • Хүснэгт 12.1-т автосамосвалын
тодорхойлолтын хуудсыг харуулжээ. Энэ
нөхцөлд авсан автосамосвал нь энгийн
бүтэцтэй болно.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 9. • Стандартыг SАE-ээс автосамосвалын
тооцоолол, бодит багтаамжийг тодорхойлсон
байдаг. Тэвшний геометр багтаамжийг хэр их
хэмжээний усыг тэвшний амсар дүүртэл
тогтоох боломжин дээр тулгуурлан тогтоодог.
Бодит багтаамж (heaped capacity) гэдэг бол
овоолролтоос үүссэх нэмэгдэл материалын
хэмжээг тооцсон багтаамж юм. Материалын
налуугийн өнцөг 1:1 бол хэвтээ чиглэлд 1
нэгж өргөсөхөд босоо чигт мөн адил нэг нэгж
өндөрсөнө гэсэн үг юм.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 10. • Энэ өнцөг нь материал бүрт өөр өөр байдаг бөгөөд үүнийг дараах хүснэгтээс харъя.
(Хүснэгт 12.2)
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 11. • Материалын масс болон эзэлхүүнийг
тооцдог шаардлага нь ухаж-ачих машин
цикл бүрт тдорхой хэмжээний эзэлхүүн
материалыг ачил хийх ёстой байдаг.
• Тээврийн машины даац-багтаамжийг
тодорхойлох ажиллагааны ерөнхий дүрэм
бол 1 yd3 материалын масс 3000lbs байна
гэж төсөөлье. Энэ мэдээллийг ашиглаад их
биеийн хэмжээг тодорхойлох хүснэгт 12.1
болон үнэлгээ хийх хүснэгт12.3 харуулав.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 12. • Энэ стандарт их бие болон материалын
хувьд автосамосвалын даац нь 3:1
овоолролтын овоолролтын
коэффициенттой тохирч байна. Өөрөөр
хэлбэл тохиромжтой тэвшний багтаамж нь
115.1 yd3 юм.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 13. • Хэрэв шанаганы багтаамж 23 yd3 бол дээрх
автосамосвал нь 5 удаагийн утгалтаар
дүүргэгдэнэ. Энэ нөхцөлд мөн сийрэгжилт
болон сийрэгжилтийн коэффициентийг
тооцоонд хэрэглэнэ.
• 3000 lbs/yd3 -ээс доош нягттай материалын
хувьд ашигтай ачааны багтаамж доорх
байдалтай байна.
• - Их хэмжээний овоолролт үүснэ.
• - Эсвэл том хэмжээний тэвштэй
автосамосвал хэрэглэнэ.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 14. • 3000 lbs/yd3 -ээс дээш нягттай материалын
хувьд ашигтай ачааны багтаамж нь
овоолролт/геометр (овоолролтын
коэффициент) багтаамжийн хэмжээг
ашиглах эсвэл автосамосвалын хэмжээг
багасгах байдлаар шийднэ.
• Хэт их ачаалласан автосамосвал нь илүү
зардал буюу дугуйны элэгдэл ихсэх, засвар
үйлчилгээний өндөр зардалд хүргэдэг.
Харин бага хэмжээний ачилт нь
тээвэрлэлтийн зардлыг өсгөнө.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 15. Автосамосвалын зүтгэх хүч
• Автосамосвалын хөдөлгөөн нь дугуйн
гадаргуу хоёрын хоорондын хооронд үүсэх
газрын гадаргатай паралелль хүч
үйлчилсэний дүнд хийгдэнэ. Энэ хүчийг
шүргэлтийн хүч (rimpull (RP)) буюу зүтгэх хүч
(TE) гэнэ. Бүдүүвч 12.1-т дээрх хүчийг
харуулав.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 17. • Дугуйны статик ачааллын радиус буюу
дугуйн эргэлтийн радиус (RR) ашиглан
мушгих моментийг (WT):
• WT = RP x RR
• WT - мушгих момент
• RP - шүргэх хүч
• RR - дугуйн эргэлтийн радиус
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 18. • Том оврын автосамосвалын хувьд 27-49 инч
диаметртэй байдаг ба дугуйн эргэлтийн
радиус 51.6 инч орчим байна. Дугуйг
эргэлдүүлэх шаардлагатай эргэлдүүлэгч
хүчийг nWHEEL буюу нэг минутанд эргэх
тоогоор дараах байдлаар тодорхйолно.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
- 20. • Харин мушгих момент болон эргэлтийн
хэмжээ нь янз бүрийн ажиллагаа болон
замын нөхцөлөөс шалтгаалан янз бүр
байна. автосамосвал нь тайван байдлаас
хөдөлгөөнд орохын тулд эхлээд их
хэмжээний мушгих момент хэрэгтэй ба тэр
үед дугуйн эргэлтийн хэмжээ бага байна.
Тээвэрлэлтийн явцад хурдаа хадгалахад
дугуйн эргэлтийн хэмжээ их мушгих момент
бага байна.
Course instructor - Khatanzorig.E (Mining
engineering school)
