This is the article I wrote after two weeks of field work research interviewing, politicians, academics and activists on the #Indyref between Edinburgh and Glasgow from 11th to 22th August 2014.

1. 1
Eskoziatik
demokrazia
eta
independentziaz
telegrama
Igor
Calzada
doktorea
Oxford-­‐eko
Unibertsitate
eta
Ikerbasque-­‐ko
irakasle
eta
ikertzailea
www.igorcalzada.com
www.postindependence.org
Edinburgh
(Scotland),
22nd
August
2014.
3pm
Published
in:
www.berria.eus
,
www.euskonews.com
&
www.norabidea.info
Edinburgo
eta
Glasgow
arteko
trenean
nihoala,
behatzak
teklatuan
jarrita,
ardura
eta
ilusioa
sentitzen
dut.
Kaleetan
ikusi
eta
sentitzen
dudan
energia,
Euskal
Herrira
inor
baztertu
gabe,
iristaraztearena.
Irailaren
18an,
edozein
delarik
ere
erreferendumaren
emaitza,
demokraziaz
lekzio
bat
datorkigu
Eskoziatik.
Hona
Euskal
Herrira
helarazten
dudan
telegrama:
Independentzia,
Nazionalismoa
eta
Abertzaletasuna:
Estatu-­‐nazioetan
orohar,
re-­‐
eskalatze
joera
orokor
bat
gauzatzen
ari
da.
Re-­‐eskalatze
horren
altzotik,
nazio
txikien
liga
berri
bat
sortzen
ari
da,
globalizazio
uniformizatzailearen
periferietan.
Halaber,
nazio
txiki
bakoitza,
faktore
multzo
ezberdin
batez
osatuta
azaltzen
zaigu.
Bidenabar,
mugimendu
independentistaren
hazkunde
eta
gorpuzte
bat
ekartzen
ari
dena.
Faktore
horietatik
esanguratsuenak:
nazio
identitatea,
hizkuntza
aldarrikapena,
ekonomia
birrantolaketa,
ongizatearen
eta
justizia
sozialaren
defentsa,
autogobernuan
sakontzea,
kulturaniztasunaren
sustapena,
erakunde
globalekiko
posizionamendua,
azpiegitura
eta
lurraldearen
jasangarritasunaren
arteko
oreka…
Okerra
da
beraz,
independentzia,
nazionalismoa
eta
abertzaletasunaren
analisi
homogeneo
eta
sinplifikatzaileak
egitea
EBn
egun
autoeratzen
ari
den
nazionalismo
zibikoaren
adibide
den
Eskozia
adibide
gisa
hartuko
bagenu
bederen.
Estatu-­‐nazioak
urrun,
hiri-­‐eskualdeetako
gizarte
autoeraketa
bidezko
naziogintza
gertu:
“David,
ze
urrun
dago
Westminster”
dio
Alex-­‐ek
etengabe.
Politikari
britaniarrek,
Thatcher-­‐ren
agintalditik,
sentimendu
periferikoa
sukurtsalismo
zentralista
logika
erabili
dute.
Orain
aldiz,
boomerang
efektua
gailendu
da,
iparraldeko
itsasoko
petrolearen
baliabide
energetikoak
besapean,
eskoziar
langile-­‐klasearen
oldarketa
gertatu
baita.
Eskoziaren
erradiografia
soziologikoa
garbia
da
eta
bestelakoa
Ingalaterrarekin
alderatuz:
Anti-­‐torya,
devo-­‐max,
sozialdemokrata
eta
ez
da
nazionalista.
Bestalde,
SNPren
lidergo
eta
kudeaketa
bikainak,
anti-­‐torya
den
kolektibo
koloreanitzak
biltzea
lortu
du
mugarri
estrategiko
bat
modu
demokratikoz
finkatuz:
independentziaren
erreferenduma.
Paraleloan,
gizarte-­‐mugimenduen
(grassroots)
proaktibotasun
eta
saretze
praktikak
oso
aipagarriak
izaten
ari
dira.
Laburbilduz,
eskoziar
hiritargoa,
ipar-­‐europar
nazio
txikien
eredu
sozialdemokratatik
gertuago
dago,
Westminsterren
austeritate
neoliberal
elitistatik
baino.
YES
edo
NOk
irabaziko
du?
Gakoa,
Glasgow-­‐koa
den
betidaniko
30-­‐45
urteko
gizonezko
laboristaren
soslaia
eta
emakumezkoen
arteko
boto
zalantzatiak
dira.
Horratx
YES
kanpainaren

2. 2
erronka:
Tradizio/dependentzia
laborista
britanikotik
askatu
eta
autokonfidantzaz
langile
klase
abertzale
eskoziar
baten
autoeraketa.
Erreferendumaren
emaitza:
Denek
ematen
diote
garaipena
orainartean
%56-­‐rekin
NO-­‐
ari,
%44-­‐ak
aldiz
YES-­‐en
alde
egingo
luke.
Hiru
eszenario
posible
daude
YES
botoari
erreparatuz:
Lehena,
%35-­‐a
lortzea
(porrota
litzatekeena),
bigarrena,
%50-­‐a
lortu
eta
irabaztea
eta
hirugarrena
%45-­‐a.
Datuei
erreparatuz
gero,
hirugarrena
izango
balitz,
independentzia
lortu
ez
arren,
gauzak
asko
aldatuko
lirateke
Eskozia
eta
gainontzeko
Erresuma
Batuaren
artean
ere.
Euskal
Herrian,
demokrazia
eta
independentziaren
inguruko
trebakuntza
hiritarra
egiten
hasi
beharko
ginateke,
honelako
prozesuak
prepara
ditzagun.
Ez
dut
hain
argi
ezezkoa
aterako
denik,
baina
aterako
balitz
ere,
Eskoziak
lekzio
demokratikoa
eman
digu,
eta
bidea
ireki
du:
prozesu-­‐metodologian,
politiken
diseinu/inplementazioan
eta
gizarte-­‐
mobilizazioa
estrategia
eredu
eguneratuetan.
Euskal
Herrian
bestalde,
iraganeko
akatsak
zuzendu
eta
eduki/politiketan,
prozesu/gizarte
mobilizazioan
uztarturik
lan
egin
behar
dugu.
Prozesua,
prozesua
eta
prozesua:
Hilabetez,
gizarte
segurantza,
pentsioak,
osasuna,
hezkuntza,
enplegua,
enpresa,
industri-­‐politika,
azpiegiturak,
elikaduraren
babesa,
pobrezia,
gizarte
balioak,
inmigrazioa,
tokiko
demokrazia,
jasangarritasuna,
petroleoa
eta
energia
berriztagarriak,
zor
publikoa,
ogasuna,
moneta,
defentsa,
EB
eta
arma
nuklearren
inguruko
debate
sakon
eta
ordenatu
bat
eman
da
biztanleriaren
sektore
anitz
askoren
artean.
Zeinek
justifika
lezake
independentzia
anti-­‐demokratikoa
dela,
kasu
honetan
ikusi
dugun
moduan,
politika
bera
biztanleengan
errespetuz,
gerturatzeko
modu
zuzena
izan
denean?
Independentzia-­‐erreferendum
bat
demokrazia
maila
gorenarekin
egin
ezkero,
politika
bera
duintzeko
balio
lezake,
demokrazia
bera
berrituz/elikatuz.
Independentzia
eta
demokrazia
uztarturik,
nazio
baten
plan
estrategiko
gida-­‐orri
partehartzaile
izan
liteke.
Hiru
irakaspen
Eskoziatik,
Euskal
Herrian
dinamikak
demokratikoki
sendotu
eta
aberastu
ditzagun:
Lehena,
linbo
ideologiko
abertzale
romantizistatik
nazioarteko
kategoria
konparatibo
programatiko
eta
estrategikoetan
kokatzea
gure
burua.
Bigarrena,
alderdikerietatik
haratago,
gizarte
osoaren
prozesu
demokratiko
zabal
baten
moduan
ulertzea
erabakitze-­‐eskubidearen
aplikazioa
litzatekeen
independentzia.
Hirugarrena,
gure
Euskal
Herriaren
lurraldetasuna,
aniztasun,
asimetria
eta
konplexutasunean
ulertu
eta
koordinatzen
hastea.
Euskal
Herriak
inertzia
asko
utzi
beharko
lituzke
bazterrean.
Post-­‐ETA
aroan,
barne
demokrazia
berreginez
erabakitze-­‐eskubidea
aplikatuz,
independentzia
inklusibo
baten
testuinguruan
aldeko
nahiz
kontrako
liratekeen
proposamen
programatiko
sakonak
gizarte
eragileekin
lantzen
hasi
beharko
litzateke.
Gure
esku
dago
demokrazia
ariketa
gorena
den
erreferendum
bat,
modu
serio,
zabal,
profesional,
partehartzaile,
anitz,
errespetuzko
eta
edukiz
berritzailea
izango
dena
adosten
eta
antolatzen
joatea.