3. Αρχαιότητα
Η ιςτορύα τησ Ιταλύασ εύναι ςτενϊ
ςυνδεδεμϋνη με τον πολιτιςμό τησ περιοχόσ
τησ Μεςογεύου αλλϊ και τησ Ευρώπησ
γενικότερα.
Η Ιταλικό χερςόνηςοσ κατοικεύται όδη από
τα προώςτορικϊ χρόνια.
Γύρω ςτον 8ο αι. π.Φ. οι Έλληνεσ ύδρυςαν
αποικύεσ ςτη νότιο Ιταλύα και τη
ικελύα, ενώ ςτην κεντρικό, κυρύωσ, Ιταλύα
κυριαρχούν οι Ετρούςκοι.
Σον 5ο αι. π.Φ. οι Γαλϊτεσ εγκαταςτϊθηκαν
ςτην πεδιϊδα του Πϊδου. Σον 3ο αι. π.Φ.
ολόκληρη Ιταλύα ενώθηκε από τουσ
Ρωμαύουσ και μϋχρι την πτώςη τησ
Ρωμαώκόσ Αυτοκρατορύασ η ιςτορύα τησ
χερςονόςου ταυτύζεται μ’ αυτόν τησ Ρώμησ.
H Ρωμαώκό Αυτοκρατορύα, αφού πϋτυχε την
κατϊκτηςη του μεγαλύτερου τμόματοσ του
τότε γνωςτού κόςμου,
4. Απηνθξαηνξίαο.
γνωρύζει μια μακρόχρονη περύοδο οικονομικόσ ανϊπτυξησ
και ειρόνησ (Pax Romana) ϋωσ τα τϋλη του 4ου αιώνα μ.Φ.
Μετϊ από μια περύοδο ςυνεχών επιδρομών από
Ούνουσ, Γότθουσ και Βϊνδαλουσ, το 476 μ.Φ., με την
απομϊκρυνςη και του τελευταύου ρωμαύου αυτοκρϊτορα
Ρομύλου Αυγουςτύλου από τον Οδόακρο, επόλθε η
κατϊρρευςη του δυτικού τμόματοσ τησ Ρωμαώκόσ
Αυτοκρατορύασ.
5. Μεςαιωνικό Εποχό
Σο 493 ο Οδόακροσ ηττόθηκε από τον Θεοδώριχο, που ύδρυςε το
οςτρογοτθικό βαςύλειο ςτην Ιταλύα με πρωτεύουςα τη Ραβϋννα.
Ο πόλεμοσ μεταξύ των Οςτρογότθων και τησ Βυζαντινόσ
Αυτοκρατορύασ (535-553) ςτα χρόνια του αυτοκρϊτορα
Ιουςτινιανού ϋθεςε τϋλοσ ςτην κυριαρχύα των πρώτων ςτην
Ιταλύα και εδραύωςε τη βυζαντινό ηγεμονύα με τη δημιουργύα του
Εξαρχϊτου τησ Ραβϋννασ.
Λύγα χρόνια αργότερα όμωσ οι Λομβαρδού κατϊφεραν να
κυριεύςουν το μεγαλύτερο τμόμα τησ χερςονόςου (568-569). Η
ειρόνη που κλεύςτηκε με τουσ βυζαντινούσ το 603 οδόγηςε ςτο
χωριςμό τησ χώρασ ςε δύο μϋρη: ςτη βυζαντινό Ιταλύα ςτο νότο
και τη λογγοβαρδικό ςτο βορρϊ.
Σο 774 ο Κϊρολοσ ο Μϋγασ ϋθεςε τϋλοσ ςτο βαςύλειο των
Λογγοβϊρδων και το 800, με τη ςτϋψη του, γεννιόταν η Αγύα
Ρωμαώκό Αυτοκρατορύα. Με την κϊθοδο ςτην Ιταλύα του Όθωνα
Α΄τησ αξονύασ και τη ςτϋψη του ωσ αυτοκρϊτορα ξεκύνηςε μια
περύοδοσ ανταγωνιςμού μεταξύ των αυτοκρατόρων και των
παπών.
6. ΤΝΕΦΕΙΑ ΜΕΑΙΩΝΙΚΗ
ΕΠΟΦΗ…
Από τον 11ο αιώνα ϋχουμε τη
δημιουργύα των ελεύθερων ιταλικών
πόλεων, όπωσ η Βενετύα, η Πύζα, η
ιϋνα, το Αμϊλφι, η Γϋνοβα, οι οπούεσ
γνωρύζουν αξιοςημεύωτη πληθυςμιακό
ϋκρηξη και κυριαρχούν με τουσ
ςτόλουσ τουσ ςτη Μεςόγειο, χωρύσ
όμωσ να καταφϋρουν να εξαλεύψουν
την κυριαρχύα του Πϊπα και τησ
αυτοκρατορύασ.
Σην περύοδο αυτό ςτο προςκόνιο
βρύςκεται η μϊχη ανϊμεςα ςτισ ομϊδεσ
των Γουϋλφων (υποςτηρικτϋσ του
Πϊπα) και των Γιβελλύνων (που
πρόςκεινται ςτο Γερμανό
αυτοκρϊτορα).
7. Αναγϋννηςη
0 Από το 14ο αιώνα πολλοί δήμοι μετατράπηκαν ςε ςινιορίεσ και πριγκιπάτα.
0 Η άνοδοσ τησ αςτικήσ τάξησ και η ανάπτυξη του εμπορίου ςτισ ιταλικέσ πόλεισ ςυνέβαλε
ςτο μεταςχηματιςμό τησ μεςαιωνικήσ κοινωνίασ και οδήγηςε ςτην οικονομική ευμάρεια
και ςτην ανάπτυξη των τεχνών, που έφταςε ςτο απόγειό τησ κατά την περίοδο τησ
Αναγέννηςησ.
0 Οι μεγάλεσ πολιτικέσ και ςτρατιωτικέσ δυνάμεισ τησ εποχήσ όπωσ η Βενετία, η
Φλωρεντία και η έδρα του παπιςμού, Ρώμη, ευνοούν την άνθηςη και την ανανέωςη τησ
λογοτεχνίασ, τησ ζωγραφικήσ, τησ αρχιτεκτονικήσ, τησ γλυπτικήσ και των
επιςτημών, προςανατολιζόμενεσ προσ τα κλαςικά πρότυπα τησ αρχαιότητασ.
0 Οι πόλεισ αυτέσ διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο ςτισ τέχνεσ και τα γράμματα και το
έργο καλλιτεχνών όπωσ ο Πετράρχησ, ο Βοκάκιοσ, Ο Τζιότο, ο Μιχαήλ Άγγελοσ, ο
Λεονάρντο ντα Βίντςι, ο Ραφαήλ και ο Τιτςιάνο ακτινοβολεί ςε ολόκληρο τον
ευρωπαΰκό χώρο.
8. 16οσ – 19οσ αιώνασ
Σο τϋλοσ του 15ου αιώνα ςυμπύπτει με την κρύςη των
ιταλικών κρατών και την ξϋνη κυριαρχύα ςτη χερςόνηςο.
Η ανακϊλυψη τησ Αμερικόσ το 1492 και η μετατόπιςη
του εμπορικών δρόμων από τη Μεςόγειο ςτο Νϋο Κόςμο
οδόγηςε ςτην περιθωριοπούηςη των Ιταλικών
δημοκρατιών.
Ο βαςιλιϊσ τησ Γαλλύασ Κϊρολοσ Η΄ κατϋβηκε ςτην Ιταλύα
και κυρύευςε το Βαςύλειο τησ Νϊπολησ.
Σο 1559 η ςυνθόκη του ατό-αμβρϋςισ επικύρωνε την
ιςπανικό κυριαρχύα ςτην Ιταλύα. Η ιςπανικό ηγεμονύα
(1559-1713) ςυνϋπεςε με μια περύοδο ϋντονησ παρακμόσ
των τεχνών και των γραμμϊτων και μιασ ςοβαρόσ
οικονομικόσ κρύςησ.
9. ΤΝΕΦΕΙΑ 16οσ-19οσ αιώνασ…
Tο ενωμϋνο Ιταλικό κρϊτοσ
διαμορφώθηκε το 1861, όταν τα
ανεξϊρτητα κρατύδια τησ
χερςονόςου ενώθηκαν για να
ςχηματύςουν το Βαςύλειο τησ
Ιταλύασ.
την Ιταλικό Ένωςη ςυνϋβαλαν
διανοoύμενοι, όπωσ ο Ματζύνι, ο
Σζιομπϋρτι, ο
Κατανϋο, πολιτικού, όπωσ ο
Καβούρ και αρχηγού όπωσ ο
Βύκτωρ Εμμανουόλ Β' και ο
Σζουζϋπε Γκαριμπϊλντι.
Πρώτη πρωτεύουςα του
ιταλικού κρϊτουσ ορύςτηκε το
Σορύνο, εν ςυνεχεύα η Υλωρεντύα
(1865) και μετϊ τη νύκη
εναντύον των υποςτηρικτών του
παπικού κρϊτουσ, η Ρώμη
(1870).
10. 20οσ αιώνασ
Σον 20ο αιώνα η χώρα βρόκε ξανϊ την ιςορροπύα τησ με την κυβϋρνηςη του Σζιολύτι, που
υπόρξε ϋνασ από τουσ τουσ πιο ικανούσ πολιτικούσ τησ Ιταλύασ. Με τον πόλεμο ενϊντια
ςτην Οθωμανικό Αυτοκρατορύα και την κατϊκτηςη τησ Λιβύησ και των Δωδεκανόςων
ξεκινϊ μια περύοδοσ αποικιοκρατικόσ και επεκτατικόσ πολιτικόσ. Η εκλογικό νύκη των
ςοςιαλιςτών και των καθολικών το 1913 οδόγηςε ςτην παραύτηςη του Σζιολύτι, τον
οπούο διαδϋχτηκε ο αλϊντρα (1914). Μετϊ από μια διακόρυξη ουδετερότητασ (1η
Αυγούςτου 1914), κϊτω από τισ πιϋςεισ των επεμβατικών ρευμϊτων, η κυβϋρνηςη
ειςχώρηςε ςτην Σριπλό υμμαχύα (Αγγλύα - Γαλλύα - Ρωςύα) και κόρυξε τον πόλεμο ςτην
Αυςτρύα, ελπύζοντασ να επιτύχει ςημαντικϊ εδαφικϊ οφϋλη. Ο Α΄ Παγκόςμιοσ Πόλεμοσ
τελεύωςε με νύκη το 1918 και ςτην Ιταλύα αποδόθηκαν το Σρεντύνο, η Ίςτρια και η
Ζαντϊρ.
τη Μεςοπολεμικό περύοδο, παρϊ την εδαφικό επϋκταςη, οι Ιταλού ϋμειναν
απογοητευμϋνοι από τη μεταχεύριςη των υμμϊχων, ενώ ςτην ηθικό κρύςη προςτϋθηκε
και η οικονομικό. Μετϊ από μια γενικό απεργύα και κατϊληψη των εργοςταςύων η
ςυνταγματικό κρύςη οδόγηςε ςε ϋνα αυταρχικό και αντιδημοκρατικό καθεςτώσ, ςτον
φαςιςμό και την ανακόρυξη του Μπενύτο Μουςολύνι ωσ πρωθυπουργού. Σα λϊθη των
αντιφαςιςτικών κομμϊτων επϋτρεψαν ςτο Μουςολύνι να εγκαινιϊςει ϋνα ολοκληρωτικό
καθεςτώσ (1925).
11. 20οσ αιώνασ
Η Ιταλύα ϋκανε την εύςοδό τησ ςτο Β΄ Παγκόςμιο Πόλεμο ςτο πλευρό τησ
Ναζιςτικόσ Γερμανύασ του Φύτλερ τον Ιούνιο του 1940, όταν η Γαλλύα εύχε όδη
ηττηθεύ. Μετϊ τισ νύκεσ των υμμϊχων και την ειςβολό τουσ ςτη ικελύα, η ιταλικό
πολιτικό οδηγόθηκε ςε μεταςτροφό και ο Μουςολύνι ςυνελόφθη το 1943. τισ 13
οκτωβρύου τησ ύδιασ χρονιϊσ η Ιταλύα κόρυξε τον πόλεμο ςτη Γερμανύα και
αναγνωρύςτηκε από τουσ υμμϊχουσ ωσ ςυνεμπόλεμοσ. Από την πλευρϊ του ο
Μουςολύνι, που ελευθερώθηκε από τουσ Γερμανούσ, ανακόρυξε ςτο αλό την
Ιταλικό Κοινωνικό Δημοκρατύα. Η χώρα βρϋθηκε χωριςμϋνη ςτα δύο: ςτο νότο που
όταν ςτα χϋρια των υμμϊχων και κϊτω από την κυβϋρνηςη του Βύκτορα
Εμμανουόλ Γ΄και το υπόλοιπο ςτα χϋρια των Γερμανών και των φαςιςτών. Η
απελευθϋρωςη πραγματοποιόθηκε ςτισ 25 Απριλύου 1945. Ο Μουςολύνι ςυνελόφθη
και δικϊςτηκε ςτισ 28 Απριλύου. Σο 1946 ο Βύκτορασ Εμμανουόλ παρακινόθηκε να
παραιτηθεύ για χϊρη του Ουβϋρτου Β΄, αλλϊ το δημοψόφιςμα τησ 2ασ Ιουνύου
ϋλυςε οριςτικϊ το ζότημα υπϋρ τησ αβαςύλευτησ δημοκρατύασ. Από την 1η
Ιανουαρύου 1948 ϋμπαινε ςε ιςχύ το ύνταγμα. Με τισ εκλογϋσ του 1948 η
Φριςτιανικό Δημοκρατύα κϋρδιςε την απόλυτη πλειοψηφύα τησ βουλόσ και ϊνοιγε
την περύοδο των κεντρώων κυβερνόςεων.
15. Γεωγραφύα
Η Ιταλύα αποτελεύται κυρύωσ από μύα μεγϊλη χερςόνηςο ςε
ςχόμα μπότασ, που ειςχωρεύ ςτην Μεςόγειο, ανϊμεςα ςτην
Αδριατικό θϊλαςςα, το Ιόνιο πϋλαγοσ και το Συρρηνικό
πϋλαγοσ. Σα Απϋννινα όρη διαμορφώνουν τη ραχοκοκαλιϊ τησ
χερςονόςου, και φτϊνουν ωσ τα βόρεια όπου ενώνονται με τισ
Άλπεισ. Εκεύ βρύςκεται και η μεγϊλη πεδιϊδα του ποταμού
Πϊδου.
Έχει επύςησ 2 μεγϊλα νηςιϊ, τη ικελύα και τη αρδηνύα.
Σο ψηλότερο ςημεύο εύναι το Λευκό Όροσ με υψόμετρο 4.810
μϋτρα, αλλϊ για την Ιταλύα κυρύωσ γνωςτϊ εύναι τα ηφαύςτεια
του Βεζούβιου κοντϊ ςτη Νϊπολη και τησ Αύτνασ ςτη ικελύα.
16. Δημογραφύα
ύμφωνα με εκτιμόςεισ του 2009, ο
πληθυςμόσ εύναι 58.126.212 κϊτοικοι[4].
Η Ιταλύα εύναι ςε μεγϊλο βαθμό ομοιογενόσ
γλωςςικϊ και θρηςκευτικϊ, ενώ παρουςιϊζει
ςημαντικϋσ πολιτιςτικϋσ, οικονομικϋσ και
πολιτικϋσ ανομοιομορφύεσ. Εύναι η χώρα με τη
5η μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυςμού ςτην
Ευρώπη με 196 ϊτομα ανϊ τετραγωνικό
χιλιόμετρο.
Ο Καθολικιςμόσ εύναι η θρηςκεύα τησ
πλειοψηφύασ των κατούκων (85% των
κατούκων αυτοπροςδιορύζονται ωσ καθολικού).
Ωςτόςο υπϊρχουν κοινότητεσ Προτεςταντών
και Εβραύων ενώ υπϊρχει και αυξανόμενοσ
αριθμόσ μεταναςτών Μουςουλμϊνων.
Σο προςδόκιμο ζωόσ ςτο ςύνολο του
πληθυςμού όταν ςύμφωνα με εκτιμόςεισ του
2009 τα 80,2 χρόνια (77,26 χρόνια οι ϊνδρεσ
και 83,33 οι γυναύκεσ).[4]
17. Πολιτιςμόσ και πολλϊ
Η Ιταλύα εύναι γνωςτό για τισ τϋχνεσ, τον πολιτιςμό,
μνημεύα τησ, όπωσ ο Πύργοσ τησ Πύζα και το Ρωμαώκό
Κολοςςαύο, όπωσ και για την κουζύνα τησ
(πύτςα, μακαρονϊδεσ, κλπ.), κραςύ, τρόποσ
ζωόσ, μόδα, ντιζϊιν, κινηματογρϊφοσ, θϋατρο, λογοτεχνύα, πούηςη, εικ
αςτικϋσ τϋχνεσ, μουςικό (κυρύωσ όπερα), διακοπϋσ, και
γενικότερα, για το γούςτο τησ.
Η Αναγεννηςιακό περύοδοσ τησ Ευρώπησ ξεκύνηςε ςτην Ιταλύα το 14ο
και 15ο αιώνα. Λογοτεχνικϊ αριςτουργόματα, όπωσ η πούηςη του
Δϊντη, Πετρϊρχη, Tορκουϊτο Σϊςςο και Λουδοβύκου Αριόςτο και η
πεζογραφύα του Βοκϊκκιου.
Η μουςικό επιρροό των Ιταλών ςυνθετών Παλεςτρύνα, Κλϊουντιο
Μοντεβϋρντι, Αρκϊντζελο Κορϋλλι και Αντόνιο Βιβϊλντι αποδεύχτηκε
τερϊςτια. Σον 19ο αιώνα, η ιταλικό ρομαντικό όπερα ϊνθιςε με
ςυνθϋτεσ, όπωσ οι Σζοακύνο Ροςύνι, Σζουζϋπε Βϋρντι και Σζϊκομο
Πουτςύνι.
18.
19. Γλώςςεσ
την Ιταλύα ομιλώνται πολλϋσ διϊλεκτοι των
Ιταλικών. Μερικού εκτιμούν πωσ πολλϋσ από αυτϋσ
αποτελούν ξεχωριςτϋσ γλώςςεσ.
Τπϊρχουν περύπου 33 διϊλεκτοι, εκ των οπούων
ςημαντικότερεσ, ωσ προσ τον αριθμό των ομιλούντων
εύναι η διϊλεκτοσ τησ Λομβαρδύασ και τησ
Λιγουρύασ, τα Ναπολετϊνικα, τα ικελιϊνικα, η
διϊλεκτοσ τησ αρδηνύασ και τησ Μπολόνια.
20. Ναυτιλύα
Κυριότεροι λιμϋνεσ τησ
Ιταλύασ εύναι: η Σεργϋςτη, η
Ανκόνα, το Μπρύντιζι ό
Βρινδόςιο, το Οτρϊντο, ο
Σϊρασ (Taranto) και η
Νϊπολη ό Νεϊπολη, η
Γϋνοβα και η Βενετύα.
Σο 1974 ο εμπορικόσ
ςτόλοσ τησ Ιταλύασ
αριθμούςε 1050 πλούα
ςυνολικόσ χωρητικότητασ
8.877.825 κ.ο.χ. κατϋχοντασ
την 9η θϋςη παγκόςμια.
21. Διακυβϋρνηςη
Σο πολύτευμα τησ Ιταλύασ εύναι περιλαμβανομϋνου και του
Προεδρευόμενη πρωθυπουργού[5]. Σο 2008
Κοινοβουλευτικό Δημοκρατύα. παραιτόθηκε ο
Δικαύωμα ψόφου ςτισ εκλογϋσ πρωθυπουργόσ Ρομϊνο
ϋχουν όλοι οι Ιταλού πολύτεσ που
ϋχουν ςυμπληρώςει το 18ο ϋτοσ Πρόντι και νικητόσ των
τησ ηλικύασ τουσ. Ωςτόςο, ςτισ εκλογών του
εκλογϋσ για την ανϊδειξη των Απριλύου, αναδεύχθηκε ξανϊ
Γερουςιαςτών το όριο εύναι τα ο ύλβιο Μπερλουςκόνι.
25 ϋτη.
τισ 3 Ιουλύου του 2009
τισ 22 Ιουλύου του 2008 με 171 επικυρώθηκε από τη
ψόφουσ υπϋρ, 128 κατϊ και ϋξι Γερουςύα ο αμφιλεγόμενοσ
αποχϋσ, η Ιταλικό Γερουςύα
ενϋκρινε το νόμο ο οπούοσ και αυςτηρότατοσ νόμοσ για
προςτατεύει τουσ τϋςςερισ τη μετανϊςτευςη, που
ανώτατουσ αξιωματούχουσ του πυροδότηςε τισ επικρύςεισ
κρϊτουσ από ποινικϋσ διώξεισ, τησ Αντιπολύτευςησ.