SDL Trados (Studio) bilgisayar destekli çeviri yazılımında çeviri sürecini hızlandıracak ve sonuçların doğruluğunu arttıracak pratik kullanım ipuçları

1. TRADOS PRATİK KULLANIM
İPUÇLARI

2. Trados Pratik Kullanım İpuçları
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Sadece kalitenin değil aynı zamanda hızın da çok önemli olduğu bir sektördeyiz. Peki bu hızı nasıl kazanırız?
1 - Hızlı klavye kullanımı olmazsa olmaz! 
2- Yazılım kısayollarının kullanımı
3- Yazılımın sunduğu işlevlerin kullanımı
4- Çevirmen gözünden tavsiyeler

3. Klavye Kısayolları
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Çeviri sırasında mecbur kalmadıkça fareyi kullanmamak temel prensip; çünkü yapmak istediğimiz hemen
hemen her işlemin bir kısayolu mevcut. Bunlara göz atacak olursak;
Kes
Kopyala
Yapıştır
Geri Al
Yinele
Tümünü Seç
Kaydet
Sekmeyi Kapat
Segmenti Onayla
Kaynak metni kopyala
TM’deki eşleşmeyi işle
Segmenti kilitle/kilidini aç
Tag seç ve ekle
Segmenti Temizle
Concordance

4. Review Sekmesi Seçenekleri
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Review sekmesi içeriği:
Segment Types
New Translated Content
100% Matches
Fuzzy Matches
Unconfirmed
Not translated
Draft
Repetitions
First Occurrences
Segment Locking
Locked
Unlocked
Segment Türleri
: Son çevrilen metinleri filtreleme
: % 100 Eşleşmeleri filtreleme
: Kısmi Eşleşmeleri filtreleme
: Onaylanmamış segmentleri filtreleme (Draft dahil.)
: Çevirisi yapılmamış segmentleri filtreleme
: Çevirisi yapılmakta olan segmentleri filtreleme
Tekrarlar
: Tekrar eden segmentlerin ilk örneklerini filtreleme
Segment Kilitleme
: Kilitli segmentleri filtreleme
: Kilitli olmayan segmentleri filtreleme

5. First Occurrences ile Repetition’ları Temizleme
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Review sekmesindeki en kullanışlı özelliklerden biri, bize psikolojik olarak da katkıda
bulunan repetition’ları çevirme becerisidir.
Örn. 10 bin kelimelik bir projemiz var ancak içerisinde 4 bin kelimelik tekrar eden
segment mevcut.
Çalışma dosyası açıkken, Review sekmesinden First Occurrences seçeneği ile filtreleme
yapıyoruz.
Ardından tekrar eden segmentlerin ilk örneklerini çeviriyoruz ve auto-propagation
sayesinde tekrar eden segmentlerin tamamı çevrilmiş oluyor.
Avantajı: Örn. 500 kelimeden oluşan ilk tekrarlar yapıldığında projenin 4 bin kelimesini
tamamlamış oluyoruz. Bu da önümüzde 10 bin kelime değil sadece 6 bin kelime
çevrilmesi gereken kısım olduğunu göstererek motivasyon sağlayabiliyor.

6. %95+ Kısmi Eşleşmeleri Temizleme
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Bazı işlemler için Review sekmesindeki işlevleri farklı işlevlerle birleştirmek gerekebiliyor.
Örn. büyük ve çok fazla kısmi eşleşmesi olan bir projemiz var.
Batch Tasks menüsünden
Pre-Translate seçeneğini
seçiyoruz. %95 oranında
eşleşmeleri ayarlayıp
Confirm 100% matches ve
Confirm context matches
seçeneklerini kapatıyoruz.
Bu işlem sonunda %95 ve
üzeri eşleşmeler işlenecek
ve segment durumu draft
olarak değiştirilecek.

7. %95+ Kısmi Eşleşmeleri Temizleme
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Avantajı: Bir segmentte tüm cümleyi çevirirken diğerinde değiştirilmesi gereken yeri,
küçük bir detayı bulmak zaman alabiliyor. Bu nedenle aynı şekilde çevrilecek
segmentleri baştan tamamlamak, diğer segmentleri çevirirken daha az bölünmemizi ve
hızlı ilerlememizi sağlıyor. Ancak bölünmüş segmentlerde tutarsızlık veya bağlama
uygun olmama gibi sorunlar yaşayabiliriz. Bu nedenle dikkatlice kullanmalıyız.
Ardından çalışma dosyasını açıp Review sekmesine geliyoruz ve Draft durumunda olan
segmentleri filtreliyoruz. İşte karşımızda düzeltilmesi gereken ve %95+ kısmi
eşleşmelerden oluşan kısım. Hızlı bir şekilde ilerleyecek tek tip bir çalışma.

8. Segment Durumu ve Analiz
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Trados üzerinde Confirmation ve Analysis olmak üzere iki şekilde çeviri hacmini görüntüleyebiliyoruz:
Confirmation:
TM’den bağımsız olarak, çalışma dosyasındaki segmentlerin durumlarına göre kelime sayısını verir.
Aşağıdaki görüntüye ulaşmak için Project veya Files görünümünde en alt kısımda bulunan Confirmation
Statistics öğesine tıklıyoruz.
Görüntülenecek sonuçları, hem karakter veya kelime bazında hem de yüzdelik veya sayısal değerler şeklinde
değiştirebiliriz.
Durumlar:
Not Translated: Onaylanmamış segmentler
Draft: Taslak halindeki segmentler
Translated: Onaylanmış segmentler
Reviewed: Kontrolü yapılmış segmentler
Signed off: Kontrol sonrası kabul edilmiş segmentler

9. Segment Durumu ve Analiz
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Analysis:
TM’deki verilere göre çalışma dosyasının hacmini hesaplar.
Yüzdeli değerler şeklinde eşleşmeler (%50-74, %95-99, %100, repetition vb.) görüntülenir.
Aşağıdaki görüntüye ulaşmak için Project veya Files görünümünde en alt kısımda bulunan Confirmation
Statistics öğesine tıklıyoruz.
Görüntülenecek sonuçları, hem karakter veya kelime bazında hem de yüzdelik veya sayısal değerler
şeklinde değiştirebiliriz.

10. Segment Durumu ve Analiz
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Confirmation ve Analysis sonuçlarını aynı zamanda Excel dosyası formatında rapor olarak görüntüleyebiliriz.
Bunun için sol alttaki Reports görünümünü açmamız ve ilgili raporu açmamız gerekir.

11. Analiz neden yaptığım çevirileri hesaplamıyor?
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Analizle ilgili sorunlar:
Yapılan tüm çevirilerin TM’e işlenmesi halinde tüm hacim %100 veya CM’ler içerisinde görünür.
Çeviri bittikten sonra analizde küçük hacimlerle %95-99 aralığında olanlar olabilir, bu teknik bir sorun. Çeviriyi
tamamlamadığımız anlamına gelmez. Örn. «Follow-up» ile «Followup» için aynı çeviriler yapılır ancak kaynak
farklı ama hedef aynı olduğu için %100 yerine kısmi eşleşme gösterebilir.
Fakat analiz sırasında hiç çeviri yapılmamış veya belirli bir kısmı yapılmış olarak görünüyorsa bu durumda TM
bağlantısı ile ilgili bir sorun var demektir. TM’in projeye eklenmemesi veya «Enabled» olarak işaretlenmemesi
de sağlık analiz yapılamamasına veya yapıldığında hatalı sonuçların elde edilmesine neden olur.
Gelen projenin içerisine kendinize ait bir TM ekleyip «Update» seçeneğini de işaretlemenizi tavsiye ederiz. Bu
sayede hem ileride kullanabileceğiniz bir TM olur hem de çeviriler iki ayrı dosyaya kaydedilmiş olur. Böylelikle
çevirileri kaybetme riski neredeyse sıfıra iner.

12. Preview özelliği nasıl kullanılır?
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Editor görünümündeyken View
sekmesi altından Preview
öğesine tıkladığımızda Trados
bize gerçek zamanlı ön izleme
imkanı sunuyor.
Yani açılan pencerede yapılan
çevirilerin orijinal belgeye
işlenişini anlık olarak
izleyebiliyoruz. Çevirisi
tamamlanıp onaylanan hedef
metin otomatik olarak işleniyor.
Bu sayede her seferinde Alt + Tab ile referans dosyasına geçmek veya ekranı ikiye bölmek zorunda kalmıyoruz.
Bunun yanı sıra bölünmüş segmentlerde de segmentlerin tamamını kolayca görebiliyoruz.

13. Preview özelliği nasıl kullanılır?
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Ancak kaynak metnin
orijinalinin eklenmemesi,
görüntülenemeyecek bir
formatta olması (.xml gibi) gibi
durumlarda bu özelliği
kullanamayabiliriz.
Ayrıca fazla güç gerektiren bu
özelliği yavaş PC’lerde
kullanmak yarar sağlamak
yerine zarar verebilir. Bunun
nedeni ise özelliğin, yazılımın
çok yavaş çalışmasına neden
olmasıdır.

14. Aynı Projede Birden Fazla Dosyayı Nasıl Açarım?
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Projeyi açtıktan sonra üzerinde çalışacağımız dosyayı seçerken
tek bir dosyayı seçip onu açmak zorunda değiliz.
CTRL’ye basılı tutup açmak istediğimiz dosyaları veya CTRL+A
kombinasyonu ile tüm dosyaları seçerek açabiliriz.
Birden fazla dosya seçtikten sonra Enter tuşuna basarak
dosyaları Translation modunda açabiliriz.
Home sekmesi altında ve de sağ tıkladığımızda açılan listede
bulunan Open For Translation öğesi de dosyaları açmak için
kullanabileceğimiz diğer seçenekler.
Ancak, Preview özelliğinde olduğu gibi, burada da çok fazla
dosyanın açılması yazılımı yavaşlatacaktır. Buna rağmen, bazı
durumlarda gerekli olabiliyor: Örn. tüm proje dosyalarına aynı
anda spell check ve verify (QA) işlemleri yapılmak istendiğinde.
Dosyalara tek tek verify yapıldığında, farklı dosyalardaki tekrar eden kısımların düzeltmesi biraz sorun çıkarabiliyor.
Bu nedenle hepsini bir arada görmek ve tek seferde düzeltmek tercihimizdir.
Not: Bu işlem sadece dosyaları alt alta koyup bir arada görmemizi sağlar, orijinal dosyaları birleştirmez.

15. Tag Nedir? Nasıl Kullanılır?
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Trados üzerinden çeviri yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli konunun TAG olduğunu düşünüyoruz.
Tag, düz yazı olarak gördüğümüz çevirinin belge içerisine biçimlendirilerek atılmasını sağlar. Yerlerinin değiştirilmesi,
kullanılmaması gibi basit hatalar hedef belgenin oluşturulamaması gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle kritik
öneme sahiptir ve mümkün olduğunca aynı sıralamayla ve kesinlikle eksiksiz kullanılmasını tavsiye ediyoruz.
Tag’leri ekleme işlemine gelecek olursak;
- Kaynaktan seçip kopyalayarak,
- CTRL + , kısayoluyla tag’leri seçebilir ve ekleyebiliriz.
• CTRL + Insert ile kaynağı kopyaladığımızda tag’ler de dahil olmak üzere kaynak metin kopyalanacaktır.
Tag’ler tek başına, grup veya iki parçalı olarak mevcuttur.
- Tek başına veya grup halinde olan tag’leri yukarıdaki yöntemle ekleyebiliriz.
- İki parçaları tag’ler için ise başlangıç tag’ini ekleyip çeviriyi yazıp bitiş tag’ini ekleyebiliriz.
- Daha pratik olan seçenek ise tag’in kapsadığı kelimeleri işaretleyip CTRL + , kombinasyonu ile tag’leri seçmek ve
eklemektir.

16. Tag Nedir? Nasıl Kullanılır?
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
En sık karşılaştığımız iki parçalı tag’i eklemek için:
Çevirmiş olduğumuz metin üzerinde, kaynakta tag içerisinde bulunan kısmı işaretliyoruz ve ardından CTRL + ,
kombinasyonu ile ilgili tag’i seçerek hem başlangıç hem bitiş tag’ini otomatik olarak ekliyoruz.
İki parçalı tag’ler farklı işlemleri gerçekleştirebiliyor. Örn. üst simgeye dönüştürme.
Tek parça olan tag’leri de aynı şekilde CTRL + , kombinasyonu kolayca ekleyebiliriz.
Grup halinde olan tag’leri de tek parça olan tag’ler gibi ekleriz.

17. Tag Nedir? Nasıl Kullanılır?
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Tag yerine Home sekmesi altındaki biçimlendirme seçeneklerinden de benzer işlemler yapılabiliyor.
Fakat tag’ler zaten kaynak içerisinde mevcut (Trados proje hazırlama aşamasında tag’leri kullanarak bu
kelimeleri veya cümleleri biçimlendiriyor) ve kullanımı da oldukça basit.
Home sekmesi altından kullanıldığında ise QA aşamasında kaynak metindeki tag’in kullanılmadığı hatasını
alıyoruz.
40-50 bin kelimelik ve bol tag’li bir proje olduğunda ise bu durum içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Bu nedenle
kaynaktaki tag’lerin eksiksiz kullanımına özen göstermeliyiz.
Lütfen Tag yerine Home sekmesi altındaki biçimlendirme özelliklerini kullanmayalım.

18. Concordance ile TM arasındaki fark nedir?
* Eğitim amaçlı hazırlanmıştır ve herhangi bir ücret karşılığında ticareti yapılamaz.
Öncelikle, Concordance seçeneğini sadece kaynak metin kısmında bulunan öğelere değil, aynı zamanda hedef
metin ve TM sonuçları kısımlarında bulunan kelimelere de uygulayabildiğimizi belirtelim. Öte yandan, TM
sonuçları için arama cümle bazında yapılırken concordance için kelime bazında yapılıyor.
Yani, yazılım «Ali ata bak» cümlesini TM’de aradığında tüm cümleyi aynı kelime sırasıyla bulmaya çalışıyor ve
eşleşme oranı ayarlanan yüzdelik değerin altında ise gösterilmiyor.
Ancak concordance seçeneğinde aynı cümle arandığında, «Bak ata Ali.» ifadesini ve %100 eşleşme olduğunu
görebiliriz. Çünkü içerisinde aradığımız tüm kelimeler var.
Fakat bu durum, %100 olduğu için cümleyi doğrudan kullanabiliriz anlamına gelmiyor. Kontrol etmemiz lazım.
Aynı arama TM’de yapıldığında tüm kelimelerin yeri farklı olduğu için eşleşme oranı çok düşük olur ve sonuçlar
arasında görüntülenmez.
Aşağıda 7 kelimelik bir arama var ve %100 eşleşme gösteriyor. Fakat gösterilen sonuç içerisinde kaynakta ve
hedefte farklı kelimeler de var ve bu nedenle tam aradığımız cümlenin karşılığı değil.

19. BİZİMLE İLETİŞİME GEÇİNDAHA FAZLA BİLGİ ALIN.
Merkez
Yeşilköy Mah. Atatürk Cad. EGS
Business Park B2 Blok 12/1
Bakırköy/İstanbul/TÜRKİYE
Telefon
+90 (212) 970 23 76
+90 (530) 977 33 29
E-posta / Web sitesi
info@nestceviri.com