Ustawa o spółdzielniach socjalnych - propozycje zmian
1. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Informacja ze spotkania
ze spółdzielcami socjalnymi oraz przedstawicielami powiatowych urzędów pracy
dotyczącego propozycji zmian ustawy o spółdzielniach socjalnych
zorganizowanego w dniu 30 kwietnia 2014 r. we Wrocławiu
Podczas spotkania uczestnicy zaproponowali rozwiązania dotyczące zarówno zapisów samej ustawy
o spółdzielniach socjalnych, jak również do dokumentów wykonawczych oraz ustaw mających
wpływ na kondycję spółdzielczości socjalnej w Polsce.
Wśród zgłoszonych uwag szereg z nich dotyczyły usprawnienia procedury rejestracji podmiotu
zarówno z punktu widzenia urzędników jak i spółdzielców.
Uczestnicy zaproponowali, aby ujednolicić zapisy, które mówią o właściwym urzędzie pracy
zobowiązanym do wypłacania dotacji, czy refundacji. Zapis ustawowy, który ustanawiałby PUP
właściwy na miejsce rejestracji pozwoliłby na jednomyślne wskazanie urzędu, który przyjmuje
wnioski dotacyjne, czy dotyczące refundacji kosztów ubezpieczenia społecznego, bez względu na
miejsce zamieszkania potencjalnego członka spółdzielni.
Kolejnym postulatem w tym zakresie było przyznawanie dotacji na miejsce pracy (zatrudnienie)
w spółdzielni a nie, jak dotychczas, na spółdzielcę. Środki finansowe byłyby przyznawane
bezpośrednio po rejestracji spółdzielni socjalnej, a nie osobie fizycznej. Takie rozwiązanie
zlikwidowałoby niejasności dotyczące rozliczania podatku VAT, którego osoba fizyczna nie jest
płatnikiem, a który w świetle obwiązujących na dziś zapisów musi zwracać PUP.
Z punktu widzenia uczestników niezwykle ważne jest również ujednolicenie procedur
dofinansowania zakładania spółdzielni socjalnych we wszystkich funduszach. Obecnie obwiązujący
system sprawia, że potencjalni spółdzielcy nie są traktowani w równy sposób. Nierówność ta bierze
się wyłącznie z tego, czy korzystają ze środków Funduszu Pracy, PFRON czy ze środków unijnych.
Istotnymi zmianami w zakresie rejestracji spółdzielni socjalnych jest propozycja umożliwienia
rejestracji przez 3 osoby pod warunkiem przyjęcia w poczet członków kolejnych 2 osób najpóźniej
24 miesiące od dnia rejestracji, a także wpisania do katalogu osób mogących założyć spółdzielnię
socjalną osób odchodzących z rolnictwa.
2. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
W zakresie wspierania istniejących spółdzielni socjalnych uczestnicy spotkania skupili się na
problemach, które doskwierają większości spółdzielni.
Część postulowanych zmian opiera się na projekcie ustawy o przedsiębiorstwie społecznym, m. in.:
zwolnienie spółdzielni socjalnych z podatku od nieruchomości, udostępnienie lokali dla spółdzielni
socjalnych na warunkach preferencyjnych (np. 1% wartości), czy zwolnienie spółdzielni socjalnych
z podatku CIT.
Kolejne propozycje zmian dotyczyły obligatoryjnej refundacji składek na ubezpieczenia społeczne
w pełnej wysokości w okresie 24 miesięcy, w 50% w kolejnych 12 miesiącach oraz refundacji
kosztów lustracji ze środków publicznych.
Z punktu widzenia codziennego funkcjonowania spółdzielni socjalnych uczestnicy proponowali,
aby umożliwić członkom spółdzielni socjalnych pracę wolontaryjną na rzecz spółdzielni, również
w zakresie związanym z działalnością gospodarczą.
Kolejną kwestią poruszoną przez uczestników było wykreślenie zapisów, które uniemożliwiają
spółdzielcom w spółdzielniach osób prawnych wykonywania świadczeń dla innych pracodawców.
Uczestnicy spotkania mając na względzie współpracę jednostek samorządu terytorialnego
ze spółdzielniami zaproponowali zmiany prawne, które obligowałyby daną jednostkę do
uzasadnienia niezastosowania klauzuli społecznej w postępowaniu przetargowym/podprogowym.
Ponadto uczestnicy spotkania zgłosili uwagi do propozycje zmian ustawy o spółdzielniach
socjalnych przedstawionych przez Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych.
Zaproponowali, aby w spółdzielniach socjalnych była możliwość zatrudniania osób wykluczonych
społecznie na maksymalnie 12 miesięcy pod warunkiem realizacji w spółdzielni kontraktu
socjalnego, lub uczestnictwem w Warsztatach Terapii Zajęciowej lub Centrum Integracji Społecznej.
Zatrudnienie odbywałoby się na innych zasadach niż dotychczas w spółdzielniach socjalnych, np. na
zasadzie świadczenia integracyjnego lub robót publicznych.
Kolejną propozycja dotyczyła nadwyżki bilansowej, która uchwałą walnego zgromadzenia
podlegałaby podziałowi i była przeznaczana na:
1) zwiększenie funduszu zasobowego;
2) fundusz reintegracji zawodowej i społecznej;
3. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3) działania na rzecz społeczności lokalnej w jednostce wspólnoty samorządowej, w której
funkcjonuje spółdzielnia – nie mniej niż 10%.
Ponadto uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na zmniejszające się środki z Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i zaproponowali zmianę, która umożliwiłaby zwiększenie
źródeł finansowania osób niepełnosprawnych, np. poprzez środki z Funduszu Pracy.
W spotkaniu uczestniczyło 30 osób z Dolnego Śląska i 1 przedstawicielka Partnerstwa na rzecz
ekonomii społecznej z województwa lubuskiego.
Spotkanie prowadził Pan Cezary Miżejewski, a moderował Waldemar Weihs.