1. Hipoteza: Ështё e rёndёsishme qe Kontrolli i Lartё i Shtetit
tё bashkepunojё me njёsitё e tjera tё dhёnies sё sigurisё per
Drejtorine e Pёrgjithshme te Tatimeve pёr tё shmangur
dublimin e punёve dhe pёr t’i drejtuar burimet drejt zonave
me risk mё tё lartё.
2. Metodologjia
Per te ndermarre kete pune kerkimore u perdoren teknikat
cilesore kerkimore. Pergjigjet e marra nga intervista, dhe nga
burimet dytesore kenaqen objektivat e kesaj pune kerkimore.
3. Shtrimi i problemit themelor
Problemi themelor eshte se Kontrolli i Larte i Shtetit
nuk bashkepunon me njesite e tjera te dhenies se
sigurise,per arsye nga me te ndryshmet. Duke filluar
qe nga problemet e brendshme deri tek ekzistenca e
bashkepunimit vetem neper shkresa.
4. Analiza dhe gjetjet
Bazë ligjore për koordinim apo bashkëpunim të KLSH-së me njësitë e
tjera të dhënies së sigurisë nuk ka.
E vetmja gjë që flet për një bashkëpunim të KLSH-së me njësitë e tjera
të dhënies së sigurisë është një shkres e firmosur nga të dyja palet.
Megjithëse këto marrëdhënie janë vendosur formalisht, shkëmbimi i
informacionit mes palëve nuk ka njohur vijimësi dhe rreziku i mbivendosjes
në kontrolle ngelet sërish i lartë.
Një nga problemet ishte se KLSH-ja me vështirësi po orientohet drejt
auditimeve sipas praktikave bashkëkohore, ndërkohë që është kërkesë e
kohës shtimi i ritmit dhe përmirësimi cilësor i kryerjes së këtyre
auditimeve, veçanërisht auditimeve të performancës, duke patur parasysh që
në vitin 2011 u realizua vetëm një i tillë.
5. Analiza dhe gjetjet
Edhe pse institucioni kishte përpunuar dhe përgatitur udhëzime dhe
metodika për ushtrimin e kontrolleve, bazuar në rekomandimet dhe
udhëzuesit zbatues të standardeve të auditimit të hartuar nga
INTOSAI, njohja, përditësimi dhe zbatimi i tyre, si element thelbësor i
teknikës profesionale (edhe pse ka qenë një kërkesë e stafit drejtues të
KLSH-së) nuk ishte plotësuar.
Një tjetër problem qe ishte hasur,ishte mungesa e stafit të kualifikuar dhe
mungesa e organizimeve të seminarëve për kualifikim stafi. Problemi i
stafit ishte menduar të zgjidhej duke hequr një pjesë të stafit ekzistues dhe të
zëvendësohej me staf te ri qe kishin profilin dhe kualifikimin e duhur, pasi
trajnimet që ata kishin nevojë të merrnin ishin shumë të kushtueshme dhe
nuk përballohej dot.
6. Analiza dhe gjetjet
Në raportin e KLSH-sё drejtuar Kuvendit,thuhej se ёshtё konsideruar e
nevojshme rritja nё mbi 10 ditë në vit, ose rreth 5 herë më shumë se treguesi
aktual. Për punonjësit e rinj të rekrutuar do të ofrohet trajnim 25ditë në vit
Por kjo do te krijonte probleme të reja,sepse stafit të ri do t’i duhej kohë të
përshtatej me institucionin dhe rregullat e veta dhe do të sillte një vonesë në
realizimin e planeve.
Në raportin e SIGMA-s për vitin 2011 sërish cilësohet se KLSH-ja ende
vuan nga ambiente pune të papërshtatshme, të cilat, ndër problemet e
tjera, pengojnë investimin e domosdoshëm në infrastrukturën e IT-së,dhe
sigurisht në munges të kushteve të tilla,të konsideruara të domosdoshme
nuk mund të avancojnë planet dhe projektet e institucionit.
7. Analiza dhe gjetjet
Marrëdhëniet e bashkëpunimit me organizmat ndërkombëtarë të kontrollit
gjatë vitit 2011, si me INTOSAI, EUROSAI, Gjykatën e Llogarive të BE-së
dhe me institucionet homologe të kontrollit, ndonëse kanë pasur vijimësi,
nuk janë shfrytëzuar siç duhet dhe nuk kanë qenë shumë dobiprurëse për
institucionin.Duhet theksuar se pozicioni i institucionit në këto
marrëdhënie ka qenë statik, pritës, pa ndërmarrë vetë nisma konkrete.
Por gjatë vitit 2012 bo bëhet edhe thellimi i realizimit të misionit
kushtetues të KLSH-së në parandalimin e korrupsionit dhe abuzimeve
në administrimin e pronës publike.
Deri tani kam parë thjesht koordinim dhe bashkëpunim me organizata
ndërkombëtare,e cila nuk është e pa rëndësishme,përkundrazi por
kryetari i KLSH-së nuk ka bërë asnjë draft, kërkes qoftë në Kuvend apo
në ndonjë institucion zyrtar prej te cilave varen njësitë e tjera të
dhënies së sigurisë në vend.
8. Analiza dhe gjetjet
Nuk kam parë as edhe një mbledhje të vetme të organizuar nga kryetari i
KLSH-së për të ingranuar më tej punonjësit, t’u degjonte idete e tyre të
cilat mund të ishin shumë të mira dhe t’i jepnin vlerë institucioneve të tjera.
Rezultati i intervistës konsiston se KLSH-ja shkon për kontroll të punës
së stafit të administratës tatimore. Ajo në qoftë se ka bërë gjetje të tipit
se një inspektor ka bër shkelje të ligjit,ajo propozon masa disiplinore,të
cilat mund të arrijnë deri në ndjekje penale për inspektorin.
Këto gjetje ai i adreson nëpërmjet një raporti në DPT dhe ky raport
kalon në disa njësi të veçanta të DPT-së për të verifikuar nëse gjetjet
janë të sakta dhe në qoftë se po,atëher është në kompetencë të këtyre
njësive të kontrollit të japin masa disiplinore. Pra KLSH-ja thjesht bën
propozime.
9. Analiza dhe gjetjet
Në disa raste KLSH-ja ka bërë gjetje të “sakta” mbi punonjësit, por unë këtë
rezultat do ta komentoja si negativ, sepse ky lloj qëndrimi i KLSH-së e bën
atë të duket me rolin e “Policit” si institucionet që dikur janë konsideruar si
“fillestare” në të kaluarën ku audituesit bënin punë jo-audituese.
Gjithsesi në mbledhjen midis kryetarit të KLSH-së dhe Komisionit për
Ekonominë dhe Financat,institucioni shprehu se ishin të vendosur të ecnin
drejt përmirësimit të standardeve të tyre të auditimit me moton e INTOSAI
“Experentia mutual ominibus prodest” (Eksperienca e përbashkët i
shërben të gjithëve) dhe pas kësaj të realizonin bashkëpunime efektive
me njësitë e tjera të dhënies së sigurisë.
10. Rekomandime
Gjёja e parё qё KLSH-ja duhet tё bёjё ёshtё tё punёsojё
punonjёs tё çertifikuar,ku minimumi te kenё kryer
provimin pёr auditimin nga IKEA për vendet
vakante.
Do ta konsideroja të dobishme nxitjen e mbledhjeve të
rregullta nga kryetari i KLSH-së,midis punonjësve të
AB në sektorin publik dhe punonjësit e njësisë së
kontrollit në DPT, sepse të treja palët do të
shkëmbenin ide të vlefshme me njëri-tjetrin dhe do të
shmangte dublikimin e punëve.
11. Rekomandime
Auditimet e KLSH-së të bëhen më bazë risku dhe të
rriten auditimet e performances për t’i dhënë më
shumë vlera sektorit publik dhe sigurisht DPT-së
Do të ishte mjaft mirë që për përmbushjen e
rekomandimit të tretë të përdorte punën e audituesve
të brendshëm të DPT-së,sepse nuk i bie autoriteti,por
perkundrazi i jep vlerë rezultatit të auditimit dhe
ndihmon edhe kolegët të korrigjojnë gabimet e tyre.
12. Rekomandime
Mёnyra bashkёpunimi ka shumё,por shkalla e bashkёpunimit
mund tё ndryshojnё nё varёsi tё rrethanave tё ndryshme. Por
pavarёsisht rrethanave bashkёpunimi i AJ dhe AB mund tё
arrihet nёpёrmjet komunikimit dhe planifikimit të auditimit ose
tё strategjisё së Auditimit ;
takimeve të rregullta midis grupeve tё AB dhe tё AJ; të arrihen
marrëveshje për ndarjen dhe shkёmbimin e informacioneve;
komunikimi i raporteve të auditimit me njëri-tjetrin; organizimi
i programeve të përbashkëta si trajnime dhe kurse tё
ndryshme;zhvillimit tё metodologjive te reja audituese; ndarjes
sё materialeve trajnuese, metodologjike, dhe programacioneve tё
punës së auditimit;dhënies sё aksesit në dokumentacionin e
auditimit; huadhënies sё stafit; përdorimin e disa aspekteve të
punës së njëri-tjetrit për të përcaktuar natyrën, kohën dhe
shtrirjen e procedurave të kryerjes sё auditimit.
13. Rekomandime
Kryetari I KLSH-së duhet tё marrë një interes aktiv në
çështjet që lidhen me auditimin dhe duke inkurajuar
bashkëpunimin mes dy grupe të audituesve; tё
identifikojё mundësitё për bashkëpunim nga planet
përkatëse të auditimit; tё inkurajojё dialogun e rregullt
dhe të strukturuar në mes të dy grupeve të Audituesve;
tё inkurajojё tё dyja palёt audituese të miratojnё një
rol aktiv në kërkimin e mundësive për bashkëpunim;tё
miratojё fushat e bashkëpunimit,në mënyrë që
bashkëpunimi most të mbetet vetëm formal (në letra).
