V 22 OSPREY - Barış Danacıoğlu

HYO320 HELİKOPTER TEORİSİ VE SİSTEMLERİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
V 22 OSPREY
V 22 OSPREYHYO320 HELİKOPTER TEORİSİ VE SİSTEMLERİ
V-22 OSPREY

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
SUNUNUN İÇERİĞİ
- Tilt rotor
- V 22 Osprey/kullanım amacı
-Teknik özellikleri
-V 22 osprey Uçuş performansı
- Manevra kabiliyetleri
- Uçak modunda
- Helikopter modunda
-Kanat ve pallerin toplanması
-Güç grubunun özellikleri
-Tilt açısı ve mod seçim kriterleri
-Acil durumda iniş
-Tek motorlu iniş
-Motorsuz iniş

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
Kanat üzerindeki motorların kanada göre
pozisyonlarının değiştirilmesi suretiyle
hava aracına bir helikopter gibi dikey iniş-
kalkış ve hava içerisinde bir uçak gibi
yüksek hızlara çıkabilme kabiliyeti
kazandıran, hava aracının alışılagelmiş
helikopter ve uçak kabiliyetlerini bir arada
kullanmasına imkân tanıyan güç grubu
sistemidir.
eğmek, eğilmek, yana yatırmak
TILT ROTOR
ROTOR ?
TILT ?
Herhangi bir sistemin dönel hareket
yapan parçası.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
V 22 Osprey; Tilt rotor olarak isimlendirilen
itki doğrultusu yönlendirilebilen güç grubuna
sahip bir hava aracıdır.
- Dikey iniş-kalkış
- Yüksek hızlarda seyir
Bell Helikopter Textron / Boeing
Helikopter işbirliği ile geliştirilmiş olup
şu anki kullanıcıları ABD deniz
piyadeleri ve ABD hava kuvvetleridir.
Asker ve mühimmat nakliyesinde
kullanılmaktadır.
V 22 OSPREY ve KULLANIM AMACI

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
TEKNİK ÖZELLİKLERİ
Mürettebat : 2 pilot
32 asker
Uzunluğu : 17.5 metre
Kanat açıklığı : 14 metre
Rotor çapı : 11.6 metre
Kanat yüzeyi : 28 m^2
Boş ağırlık : 15,032 Kg
Maksimum kalkış ağırlığı : 27,400 Kg
Motoru : R.R AE1107C
Azami hız : 509 km/s

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
Helikopterler düşük hızlarda ve alçak
irtifalarda operasyona uygun hava araçlarıdır.
Uçaklar ise düşük hızlarda stall sorunu
yaşadıkları için yüksek hızlarda seyre uygun
hava araçlarıdır.
V 22 Osprey hem helikopter hemde turboprop
uçakların uçuş performans eğrilerini kapsayan
geniş bir kullanım alanına sahiptir.
V 22 OSPREY UÇUŞ PERFORMANSI

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
-Kalkışta helikopterler v-22 osprey’den daha
üstün manevra kabiliyetine sahiptirler.
Helikopterlere göre büyük bir yapıya sahip
olduğu için iniş ve kalkışta kontrolü dikkat
gerektirir.
- Düz uçuşta turboprop uçaklar kanat yüzey
alanları ve kanat açıklıklarının büyüklüğünden
dolayı daha iyi performans gösterirler.
-Aynı yükü taşıyan helikoptere nazaran yakıt
sarfiyatı oldukça düşüktür. Bunun sebebi, düz
uçuşta motorlarını sadece hava sürüklemesini
yenmek için kullanmasıdır.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
-Rotorların tam altındaki geniş kanat bölgesi hava filelerinin geçişini engellediği
için alınabilecek maksimum yük kapasitesini sınırlamaktadır.
-Pallerin oluşturduğu hava akışı kanat üzerine çarpıp kök profiline doğru
yönlenirler ve paller üzerinde downwash etkisi oluşturmak suretiyle hava
aracının kalkış ve iniş performansını etkilerler.
-Yer etkisi aynı helikopterlerdeki gibi ekstradan taşıma sağlıyor.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
-20 knts ve üzerindeki düz uçuşlarda, tilt açısı sıfır derece iken, pervanenin dönüş
yönünün etkisiyle kanat üzerinde oluşması muhtemel downwash etkisi azaltılır
sürüklemenin azaltılmasıyla yakıt tasarrufu sağlanmış olur.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
UÇAK MODUNDA MANEVRA KABİLİYETLERİ
Uçak modunda hava aracının güç grubu bir turbo prop motor gibi davranır,
kokpitte ki thrust control lever (TCL) ile motor RMP’i kontrol edilir.
Pervane pallerinin hatve açısı düz uçuş modunda otomatik olarak kontrol edilir.
Yunuslama hareketi : Düz uçuş modunda pilotun cyclic lövyeyi ileri geri hareket
ettirmesiyle elevator hareketi temin edilir.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
Yatış Hareketi : uzunlamasına ekseni etrafındaki hareketini (roll) ise flaperonlar
sağlar, flaperonların diferansiyel bir şekilde çalışmaları sonucu hava aracı yatış
hareketi yapabilmektedir.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
Burun Doğrultusunun Değiştirilmesi : hava aracının burun doğrultusu pedallar
tarafından kumanda edilerek istikamet dümeni ile kontrol edilir.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
HELİKOPTER MODUNDA MANEVRA KABİLİYETLERİ
Helikopter modunda güç grubu bir helikopter rotoru gibi davranır, titl açısı 90
derecedir. Gaz kollarından motor gücünün arttırılması ve/veya hatve açısının
değiştirilmesi suretiyle rotor üzerinde istenilen taşıma kuvveti kontrol edilebilir.
Yunuslama hareketi : cyclic lövye yardımıyla rotorlar tarafından gerçekleştirilir,
cyclic lövye tarafından verilen kumanda ile rotorların dönme düzleminin
değiştirilmesiyle hava aracı burun aşağı veya burun yukarı hareketlerini
yapabilmektedir.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
Yatış Hareketi : Rotorların kollektif hatve açılarının diferansiyel olarak
değiştirilmesiyle kontrol edilir. Eğer sağa yatış yapılacaksa cyclic lövye sağa
yatırılır, bu kumanda ile sağ motordaki rotor pallerinin hatve açısı azalırken sol
rotor pallerinin hatve açısı artırılacak böylelikle yatış hareketi temin edilecektir.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
Burun Doğrultusunun Değiştirilmesi : Pilotun pedallara kumanda vermesiyle
rotorların dönme düzlemlerinin birbirinin tersi yönde değiştirilmesiyle oluşur.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
KANAT VE PALLERİN TOPLANMASI
Amacı : V22 osprey savaş gemilerine iniş kalkış yapabilme kabiliyetine sahip bir
hava aracı olmakla beraber kapladığı alan oldukça büyüktür, bu dezavantajın
ortadan kaldırılması amaçlı kanat ve paller toplanılabilir olarak tasarlanmıştır.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
KANAT VE PALLERİN TOPLANMASI
Çevre koşulları
maksimum 45 knts rüzgar
Kilitleme mekanizması
4 adet (hidrolik) pin
Enerji kaynağı
APU veya Harici Takat
İşlem süresi
otomatik 90 saniye
manuel 10 dakika

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
Rolls Royce AE 1107C :
- 14 kademeli eksenel akışlı kopresör
- Annular tip yanma odası
- 2 kademeli high pressure turbine
- 2 kademeli free turbine
- Full-Authority Digital Engine Control
(FADEC) => ağırlık
- Free turbinden güç alınıyor
- Kavrama mekanizması yok
GÜÇ GRUBUNUN ÖZELLİKLERİ

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
TILT AÇISI VE MOD SEÇİM KRİTERLERİ
-Titl açısı 0-97.5 derece arasında
seçilebilir
-Dikey kalkış, iniş ve havada sabit
tutunma esnasında tilt açısı 90 derece
-Yatay iniş ve kalkışlar esnasında
minimum 60 derece
-İsteğe bağlı olarak saniyede 4 ile 8
derece arasında tilt açısı değişimi

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
-Minimum 12 saniyede 0 dan 90
dereceye geçiş
-80 ile 1 derece arasında uçak modu
seçilebilir
-0 derecede otomatik olarak uçak
moduna geçilir
-80-97.5 derece arasında otomatik
olarak helikopter modu seçilir

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
-Kabin kapılarının tilt açısı 0-45 derece
arasındayken açılması otomatik olarak
engellenmektedir
-45-97.5 derece arası kapılar açıldığında
kapılar tekrar kapanmadan tilt açısının
45 derecenin altına indirilmesi
otomatik olarak engellenmiştir

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
V 22 osprey uçuş performansındaki üstünlüğünün yanında motorlarda meydana
gelebilecek herhangi bir arıza durumunda da güvenli bir şekilde yere inebilme
kabiliyetine sahiptir.
-Tek Motorlu İniş
-Motorsuz İniş
-Yatay iniş (gliding + autorotation)
-Dikey iniş (autorotation)
ACİL DURUMDA İNİŞ

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
TEK MOTORLU İNİŞ
Single engine operation (SEO) olarak isimlendirilen tek motorlu uçuşlarda V 22
osprey günümüz hava araçlarına nazaran daha emniyetli inişler gerçekleştirebilir.
Cross shafting sistemi sayesinde motorlardan birisinin arızası durumunda sağlam
motordan dönü hareketi alınarak her iki rotorun tek motordan beslenmesi sağlanır.
Tam yüklü iken bile iniş
gerçekleştirilebilmektedir
Dezavantajı ise yapısal olarak
Ekstra ağırlık yapmasıdır.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
MOTORSUZ İNİŞ
YATAY İNİŞ : Helikopterlere göre en önemli avantajlarından biriside yatay iniş
yapabilme kabiliyetidir. Fakat kanat yüzey alanı ve kanat açıklığının
sınırlamalarından dolayı yüksek varyo ve hızlarda süzülüş gerçekleştirilmek
zorundadır.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
MOTORSUZ İNİŞ
YATAY İNİŞ : Piste yaklaşma anında hava aracının yavaşlatılması ve sahip
olduğu yüksek varyonun düşürülmesi için tilt açısı belirli bir irtifada hızlı bir şekilde
97.5 dereceye getirilmelidir.
Özellikle 70 derecelik tilt açısı hızlı bir şekilde geçilmelidir, aksi taktirde
rotor daki serbest dönü hareketinde kayıplar yaşanacaktır.

V 22 OSPREY
Barış DANACIOĞLU
MOTORSUZ İNİŞ
DİKEY İNİŞ : çok tercih edilmeyen bir
iniş şeklidir, aynı helikopterlerde olduğu gibi
rotorun oto rotasyon özelliğinden yararlanılır
V 22 yere yaklaşana kadar kollektif hatve açısı
belirli bir açının üzerine çıkarılmaz bu şekilde
süzülme gerçekleştirilir tam yere
yaklaşıldığında ise kollectif hatve hızlı bir
şekilde artırılarak yumuşak bir iniş
gerçekleştirilebilir.
Dezavantajı ise bu iniş şeklinde hava aracının
kontrolünün zor olmasıdır.

Barış DANACIOĞLU

V 22 OSPREY - Barış Danacıoğlu

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

V 22 OSPREY - Barış Danacıoğlu