Endüstriyel nesnelerin i̇nterneti için areytech çözümleri
Otomasyonff
1. 1. OTOMASYON YATIRIM ANALİZİ
2. İÇERİK
OTOMASYONUN TANIMI
OTOMASYONUN TARİHÇESİ
OTOMASYONUN KULLANIM ALANLARI
GÜNÜMÜZDE VE TÜRKİYE’DE OTOMASYON
OTOMASYONUN AVANTAJLARI DEZAVANTAJLARI
YATIRIM NEDİR?
İŞLETMELRİ YATIRIM YAPMAYA YÖNELTEN ETKENLER
YATIRIM TÜRLERİ
YATIRIM PROJELERİNİN HAZIRLANMA SÜRECİ
SONUÇ
3. OTOMASYON NEDİR?
Otomasyonu kısaca otomatik kontrol olarak tanımlayabiliriz.Geniş anlamda ise işin insan ile
ekipman arasında paylaşılması demektir.Toplam işin paylaşım yüzdesi otomasyon düzeyini
belirler. Düşük düzey işlerin çoğunluğunun insan tarafından, yüksek düzeyin ise makineler
tarafından yapıldığı durumu anlatır.
2.
4. OTOMASYON NEDİR ?
Otomasyon imalatın başlatılması ve kontrolü için mekanik ,elektronik ve bilgisayar tabanlı
uygulamalarla ilişkili bir teknolojidir. Bu teknoloji işlem kısımları için;
Otomatik makine takımları • Otomatik montaj takımları • Endüstriyel robotlar • Otomatik
materyal kullanımı ve depolama sistemleri • Kalite kontrol için otomatik tarama sistemleri •
Geri besleme kontrolü ve işlem kontrolü • Planlama ve veri koleksiyonu için bilgisayar
sistemleri ve imalat aktivitelerini desteklemek için karar vermedir.
İnsan gücünün yoğun olduğu otomasyon sistemleri yarı otomasyon, makinelerin yoğun
olduğu sistemler ise tam otomasyon olarak adlandırılır.
5. OTOMASYON TARİHİ İlk organize otomasyon endüstriyel devrimin sonrasında İngiltere’de
18.yy’ın ikinci yarısının sonlarında olduğu varsayılır. Son 200 yılda otomasyon sistemlerinde
gelişen bazı önemli olaylar: • 1770 Endüstriyel Devrim ve mekanizasyon . • 1900 Henry Ford
ve üretim hatlarının oluşması • Nümerik Kontrollü Takım Tezgahları , 1952 ( ABD Hava
Kuvvetleri , MIT). • Mikroçip bilgisayarların hızlı gelişimi , 1960‘ ların sonları . • CNC ( Bilgisayar
Destekli Nümerik Kontrollü ) Takım Tezgahları . • Endüstriyel Robotlar (1970‘ ler ). • Bilgisayar
Ağları (1970‘ ler ). • Geleceğin Fabrikası: Tam Otomatik Esnek İmalat Sistemleri 1990‘ lar .
6.
Endüstride kolay ve güvenilir üretim, temelde prosesin doğru işletilmesi ve her adımında
kontrol edilmesiyle mümkündür. Bu şekilde bir prosesi planlarken, daha az insan gücü ile
daha kontrollü ve kaliteli üretim için en iyi yardımcımız otomasyon sistemleri
olacaktır.Otomatik kontrolün endüstride ilk yerleşmeye başladığı tarihte pek çok sistem
rölelerle veya özel olarak tasarlanmış elektronik kartlarla kontrol ediliyordu. Bu sistemlerin
çok maliyetli olması yanında karmaşık yapısı, arıza takibinin zorluğu ve yeni teknolojik
gelişmelere açık olmaması gibi daha birçok sorunu da beraberinde getirmekteydi. Aynı
zamanda reçete işleme, veri toplama, değerlendirme ve raporlama özelliklerinde yoktu. İşte
bu nedenlerden dolayı PLC’ ler (programlanabilen kontroller) , SCADA (veri tabanlı
gözetleme ve kontrol sistemleri) ve ERP’ ler (Kurumsal Kaynak Planlaması) doğdu.
3. OTOMASYON TARİHİ
7. SCADA
SCADA terimi “Supervisory Control And Data Acquisition” kelimelerinin baş harflerinden
oluşmuştur. Türkçe’ ye “ Uzaktan Kontrol ve Gözleme Sistemi” olarak çevrilir. Kısaca
bilgisayarlardan , haberleşme aletlerinden, algılayıcılardan veya diğer aygıtlardan
oluşturulmuş denetlenebilen ve kontrol edilebilen sistemin genel adıdır.Çeşitleri: enerji
scadası ve proses scadası dır.
Örneğin; dağıtım ve su otomasyonu ile şebekenin uzaktan izlenmesi ve hızlı, etkin bir
şekilde kontrolünü sağlar. Sonuçta daha güvenilir sürekli ve kaliteli elektrik enerjisi ve su
beslemesi yapılır. Sistem bilgileri arşivlenebilir ve istatistiki raporlarla en etkin ve ekonomik
işletme yönetimi sağlanır.
8. PLC
PLC terimi ‘Programmable Logic Controller’ yani programlanabilir lojik kontrolcü anlamına
gelir. PLC’ ler endüstri alanında kullanılmak üzere tasarlanmış, sayısal prensiplere göre
yazılan fonksiyonu gerçekleyen, bir sistemi ya da sistem gruplarını giriş çıkış kartları ile
denetleyen, içinde barındırdığı zamanlama, sayma, saklama ve aritmetik işlem fonksiyonları
ile genel kontrol sağlayan elektronik bir cihazdır.
9. ERP
Kurumsal Kaynak Planlaması (Enterprise Resource Planning), kısaltılmış orijinal adıyla ERP
bir kurumun tüm bölümlerini tek bir bilgisayar sistemi altında toplayarak değişik
departmanların ortaklaşa veri paylaşımını sağlar.
10.
İmalat sektörü : Fabrika otomasyon sistemleri
İnşaat sektörü : Bina, deprem otomasyon sistemleri
Elektrik sektörü : Akıllı sayaç, aydınlatma otomasyon sistemleri
Geri dönüşüm sektörü : Su arıtma , atık kağıt değerlendirme
Tekstil sektörü : Kumaş boyama otomasyonları
Enerji sektörü : Enerji üretim, denetim, ücretlendirme otomasyon sistemleri
Elektronik sektörü : Devre dizayn, üretim otomasyon sistemleri
Ayrıca bilişim,telekomünikasyon, ofis yönetimi otomasyon sistemleri de vardır.
OTOMASYONUN KULLANIM ALANLARI
11. GÜNÜMÜZDE OTOMASYON
Günümüzde, dünyanın önde gelen üretim ekonomilerinde bilgiye duyulan ihtiyaç artmaya
başlamıştır. Şirketlerin yönetici ve karar verme mekanizmalarındaki kişilerin bilgiye kolay
erişimini sağlayan çok çeşitli ürünler ve teknolojiler ortaya çıkmıştır.
Bilginin etkin yönetimi için teknoloji tabanlı çözümler ve üretim yönetimi otomasyonu
sistemleri işletmeler için daha da önemli hale gelmiştir.
4. 12. TÜRKİYE’DE OTOMASYON
Türkiye’de otomasyon sektörü uzun yıllar ülke ekonomisine ve sanayiye hizmet etmesine
rağmen gizli bir güç olarak kaldığı gibi kamu ve hükümet nezdinde de bilinirliliği çok
sağlanamamıştır. Bunun en büyük nedeni de, bugüne kadar yapılan uygulamalarda
mühendislik hizmetlerinin yurtdışından getirilmesi ve kabul görmesidir.
Bununla beraber ülkemizde bugün yurtdışı ile rekabet edecek seviyede mühendislik
hizmetleri veren ve üretim yapan firmalarımız bulunmaktadır. Ancak ithalat-ihracat dengeleri
göz önüne alınırsa, dünyadaki endüstriyel otomasyon pazarında Türkiye halen oldukça
aşağı sıralarda yer almaktadır.
13. TÜRKİYE’DE OTOMASYON
Bugün ülkemizde yaklaşık bir tahminle 100-120 civarında otomasyon firması bulunmaktadır.
Otomasyon sektörü bugün ülkemizde tahminlere göre 1 milyar dolarlık bir hacme sahip olup
bunun 600 milyon dolarlık kısmı ithalatla sağlanmaktadır. Pazarın potansiyel değerinin doğru
yapılacak yatırımlar ve uygulamalarla bugünkü değerinin katlanarak yaklaşık 4-5 milyar
dolar gibi rakamlara ulaşabileceğini söyleyebiliriz. Türkiye teknolojiyi üreten değil büyük
oranda ithal eden bir ülke konumundadır. Bu nedenle Türkiye artık üretim yaparak, bilgi
üreterek ileri teknolojiyi ithal eden ülke konumundan çıkmalıdır.
14. OTOMASYONUN AVANTAJLARI
İş emirleri üretim hattına elektronik olarak aktarıldığı için işler hız kazanır ve kağıt tasarrufu
sağlanmış olur
Metre ağırlık ve devir sayısı gibi bilgiler üretim miktarına çevrilerek okunabilir.Böylece
üretimde ters giden bir şey varsa anında müdahale edilebilir.Geciken bilgi ve kağıt israfı
azalır.
Üretim bilgilerinin analiz sonuçlarından faydalanarak üretimde iyileştirmeler yapılabilir.
15.
Arıza kodu girildiğinde bakım onarım bölümüne otomatik mesaj yollanabilir.Böylece arızalara
daha çabuk müdahale edilebilir ve makinelerin durma süresi kısaltılır. İşletme internet
yoluyla uzaktayken bile etkin bir şekilde takip edilebilir.
İş istasyonlarındaki yükler görsel olarak izlenebilir.Böylece daha sağlıklı bitiş tahminleri
yapılabilir.
OTOMASYONUN AVANTAJLARI
16. OTOMASYONUN DEZAVANTAJLARI
Başlangıç yatırımları fazladır.
Üretim hattının bir bölümündeki aksama bütün hattı aksatır.
Otomasyon çok ve kaliteli üretmeyi amaçlar. Bu yüzden bu fazla sayıda üretilen mamulü
firma satamazsa firma için stok maliyeti artar.
17.
OTOMASYON GİTTİKÇE DAHA ÇOK İNSAN EMEĞİNİ SERBEST BIRAKIYOR.
ATİLLA İLHAN
18. BİREY YÖNÜNDEN İŞLETME YÖNÜNDEN İKTİSAT YÖNÜNDEN Sermayenin korunması
ya da bir gelir ya da kar elde etmek amacıyla bir değerin korunması ya da mülkiyetin ele
geçirilmesidir. Amaçlara göre değişik türlerde yatırım yapılır. İşletmeye uzun süreli gelir girişi
(nakit akışı) sağlayacak olan faaliyetlerin tümüdür. Duran varlıklar içerisinde yer alan mali ve
maddi duran varlık harcamalarıdır.Dönen varlıklar gelir harcamalarıdır.İşletmenin yaşamını
sürdürebilmesi ve rekabet gücünü koruyabilmek için farklı yatırımlar yapılır. Belli bir dönemde
5. tüketilmeyerek reel kapital stoğuna yapılan eklemelerdir. Yaratılan kaynaklar üretim yönlü
olarak kullanılarak istihdam olanakları sağlayan, milli gelirde artış sağlayan,ülke ekonomisine
katma değer yaratan faaliyetler sonucunda reel kapital stoğu artar. YATIRIM
19. İŞLETMELERİ YATIRIM YAPMAYA YÖNELTEN ETKENLER
Yasal Zorunluluklar :
İşyerinde güvenliğin, huzurun sağlanması ,çevrenin korunması için yasal veya toplu
sözleşmeye dayanılarak yapılır.
İşletmenin Verimliliğini Artırmak :
Sayısal ve sayısal olmayan değerlere göre iş veriminin artırılmasına yönelik yatırımlardır.
Kar Sağlamak veya Artırmak :
Piyasa koşullarına bağlı olarak mevcut ortamda ya da gelecekteki karını artırmaya yönelik
olarak gerçekleştirilir.
Stratejik Hedeflere Ulaşmak :
İşletmenin uzun vadede sağlayacağı faydalar yönelik olarak alınır
20.
Savunma Karakterli Stratejik Yatırımlar:
İşletmenin üretim girdilerini sağlamayı garanti altına alabilmek ve/veya daha ucuza
sağlamak için dikey bütünleşmeye yönelik yatırım kararlarıdır.
Atak Karekterli Stratejik Yatırımlar:
İşletmenin piyasadaki rekabet azaltabilmesi için yatay bütünleşmelere yönelik yatırım
kararlarıdır.
Karma Karekterli Stratejik Yatırımlar:
İşletmenin yeni pazarlara girebilmek amacıyla yaptığı yeni ya da ürün çeşitlendirmesine
yönelik yatırımlardır.
Diğer Nedenler :
İşletmenin kar amacının dışında sosyal sorumluluk, prestij kazanmak, ve diğer nedenlerle
yatırım yapar.
21.
YATIRIM TÜRLERİ
YENİLEME YATIRIMLARI İşletmenin mevcut üretim faaliyetlerine devam edebilmesi için
aşınan, eskiyen, yıpranan veya demode olan diğer bir deyişle ekonomik ömrünü tamamlamış
tesislerin yerine yenisinin alınması ya da yapılmasını içeren yatırımlardır. MODERNİZASYON
YATIRIMLARI İşletmede yeni teknoloji kullanılarak üretim kapasitesini artırmaya,ürün kalitesini
yükseltmeyi amaçlayan yatırımlardır Yenileme yatırımlarında amaç; mevcut üretim kapasitesini
devam ettirmek,modernizasyon yatırımlarında amaç ise; maliyet tasarrufu sağlamak ve üretim
kalitesini artırmaktır.
22. TAMAMLAMA YATIRIMLARI İşletmenin eksik kalmış olan üretim tesislerini tamamlamak
amacıyla yapılan yatırımlardır . Mevcut mamullerin geliştirilmesi ve mamul dizinine yeni
mamullerin eklenmesi ya da çıkarılması olması üzere yapılan yatırımlardır. İşletmenin riskini
6. azaltıcı ve dolaylı olarak yararlar sağlayacak yatırımlardır. MAMUL YATIRIMLARI STRATEJİK
YATIRIMLAR
23. YATIRIM PROJESİNİN HAZIRLANMA SÜRECİ
1.Aşama: Proje fikrinin doğuşu
2.Aşama: Ön araştırmalar
3.Aşama: Fizibilite etüdü
4.Aşama: Değerlendirme ve yatırım kararı
5.Aşama: Kesin aşama
6.Aşama: Projenin uygulanması
7.Aşama: Deneme üretimi
8.Aşama: Kesin üretime geçiş
24. SONUÇ:
Firmalar otomasyona yatırım yapma ihtiyacı duydukları noktada öncelikle ‘amacımız ne?’
‘neyi başarmaya çalışıyoruz?’ ‘bunun için ne yapmalıyız?’ sorularına cevap vermek
durumundadırlar. Otomasyon projelerinin birçoğu bu sorulara cevap veremediği için
başarısızlıkla sonuçlanmaktadır.
25.
Otomasyonun temelinde rekabet piyasası yatar. Önemli olan ürünü minimum maliyetle
maksimum verimlilikte üretmektir. Ancak firmaların üretim için en iyi teknolojiyi getirmiş
olması o firmanın tam verimlilikte çalıştığı ve düşük maliyetle kaliteli ürün ürettiği anlamına
gelmez. Çünkü her üretim konusu için farklı düzeylerde emek yoğunluğu ve verimliliğine
dayalı teknoloji seçeneği vardır.
26.
Otomasyona yatırım yaparken en iyi en doğru karar verilmelidir. Seçilecek sistem modüler,
yeni teknolojik gelişmeleri destekleyebilecek normlarda ve üniversal bir yapıda olmalıdır.
Doğru zamanda doğru verilerle ve planlı olarak imalat yapabilecek performansı
göstermelidir.
27.
Otomasyon projelerine yatırım yapan tüm firmaların ortak beklentisi müşterinin istediği
ürünü, istediği zamanda teslim edebilmek ve bunu beklenen kalite ve maliyet düzeyi ile
başarmaktır.
28.
Ünlü bir deyiş para kaybetmenin 3 yolu olduğunu söyler. Bunlar; kadınlar, kumar ve teknoloji
yatırımlarıdır. Kadınlar en zevkli, kumar en hızlı, teknoloji yatırımları da en yüksek tutarlara
ulaşan yoldur.
29.
AYPER OTOMASYON
ELK.ELEKT.OTOM.SAN VE TİC.LTD.ŞTİ.
MESUT ÖZTÜRK