2. Ιστορική Αναδρομή
Για πρώτη φορά: α.12 Ν.1043/1917
α.69 παρ.3 ΝΔ 3323/1955: «Ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας συντάσσει κάθε
έτος με βάση τις δηλώσεις που του επιδίδονται κατάλογο φορολογουμένων, ο οποίος περιέχει το
ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία, τον τίτλο και τα λοιπά στοιχεία αυτών που υπέβαλαν δήλωση, το
καθαρό εισόδημα από τις κατηγορίες Δ και Ζ, το συνολικό καθαρό εισόδημα το οποίο υπόκειται σε
φορολογία, καθώς και το φόρο που αναλογεί σ’αυτό. Ο κατάλογος αυτός καταρτίζεται μέσα σε έξι (6)
μήνες από τη λήξης της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων και συμπληρώνεται με τα αντίστοιχα
στοιχεία της οριστικοποίησης της εγγραφής του υπόχρεου. Τοποθετείται σε πρόσφορη θέση στο
κατάστημα της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και των δήμων ή κοινοτήτων, όπου εδρεύει
δημόσια οικονομική υπηρεσία ώστε να μπορεί να λάβει γνώση αυτού οποιοσδήποτε. Επιτρέπεται
η έκδοση καταλόγων των φορολογουμένων όλως της χώρας, καθώς και η δημοσίευση τους στις
εφημερίδες»
3. Ιστορική Αναδρομή
α.8 Ν.4045/1960: Σύνταξη ετησίως από τον αρμόδιο οικονομικό έφορο καταλόγου
φορολογουμένων «κατά κλιμάκια καθαρού εισοδήματος», τα οποία καθορίζονταν επακριβώς –
Παρεχόταν στον ΥΠΟΙΚ η δυνατότητα να προβλέπει στην οικεία απόφαση του για τη σύνταξη
και δημοσιοποίηση των καταλόγων φορολογουμένων ότι δεν αναγράφονται στους καταλόγους
φορολογούμενοι, των οποίων το καθαρό εισόδημα ήταν κατώτερο ποσού, που καθοριζόταν με
την Υ.Α – Επιτρεπόταν η δημοσίευση από τον Τύπου ολόκληρου του καταλόγου
φορολογουμένων, όπως συντασσόταν από τον αρμόδιο οικονομικό έφορο, αλλά απαγορευόταν η
δια του Τύπου δημοσίευση μεμονωμένων ονομάτων φορολογουμένων ή τμημάτων μόνο του
καταλόγου – Προβλεπόταν η διαδικασία δημοσιοποίησης καταλόγου παραβατών διατάξεων της
φορολογικής νομοθεσίας.
4. Ιστορική Αναδρομή
α.11 ΝΔ 4444/1964: πλέον οι κατάλογοι φορολογουμένων περιείχαν στοιχεία ανάλογα με αυτά
που προέβλεπαν οι διατάξεις του α.85 ΚΦΕ – Επιτρεπόταν η σύνταξη των φορολογικών
καταλόγων ακόμα και «κατά κατηγορία επαγγέλματος» – Επιτρεπόταν «η δια των εφημερίδων
δημοσίευσις των φορολογικών καταλόγων»
α.17 παρ.2 Ν.1828/1989: «ο κατάλογος των φορολογουμένων τοποθετείται σε πρόσφορη θέση
του καταστήματος όχι μόνο της Οικονομικής Εφορίας αλλά και του Δήμου ή της Κοινότητας όπου
εδρεύει η Οικονομική Εφορία ώστε να μπορεί να λαμβάνει γνώση αυτού οποιοσδήποτε»
Στόχος Φορολογικού Απορρήτου: η προσέλκυση καταθετών! (ΟλΑΠ 1225/1975)
5. Πρόσφατη & Ισχύουσα Νομοθεσία
α.85 παρ.2 Ν.2238/1994: «Οι φορολογικές δηλώσεις, τα φορολογικά στοιχεία, οι εκθέσεις, οι
πράξεις προσδιορισμού αποτελεσμάτων, τα φύλλα ελέγχου, οι αποφάσεις του προϊσταμένου της
δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και κάθε στοιχείο του φακέλου που έχει σχέση με τη φορολογία
ή άπτεται αυτής είναι απόρρητα και δεν επιτρέπεται η γνωστοποίηση τους σε οποιονδήποτε άλλον
εκτός από το φορολογούμενο στον οποίο αφορούν αυτά.»
α.85 παρ.3 «Ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας συντάσσει κάθε έτος, με βάση
τις δηλώσεις που του επιδίδονται, κατάλογο φορολογουμένων, ο οποίος περιέχει το ονοματεπώνυμο ή
την επωνυμία….Τοποθετείται σε πρόσφορη θέση στο κατάστημα της δημόσιας οικονομικής
υπηρεσίας και των δήμων ή κοινοτήτων όπου εδρεύει δημόσια οικονομική υπηρεσία, ώστε να
μπορεί να λαμβάνει γνώση αυτού οποιοσδήποτε. Επιτρέπεται η έκδοση καταλόγων των
φορολογουμένων όλης της χώρας και η δημοσίευση τους στις εφημερίδες.
Ο κατάλογος είναι διαθέσιμος στο διαδικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας
Πληροφοριακών Συστημάτων. Η πρόσβαση στον κατάλογο γίνεται κατόπιν ταυτοποίησης του
χρήστη και περιορίζεται με βάση συγκεκριμένα ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια. Με απόφαση του
Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την πρόσβαση στον
κατάλογο αυτόν.»
α.85 παρ.4 «Τα στοιχεία που αναφέρονται στους καταλόγους των φορολογουμένων δεν
αποτελούν απόρρητο και ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας υποχρεούται να
χορηγεί, ύστερα από αίτηση, βεβαίωση για τα στοιχεία αυτά σε οποιονδήποτε τρίτο ο οποίος έχει
έννομο συμφέρον και το αποδεικνύει.» - εξαιρέσεις: α.85 παρ.5
6. Πρόσφατη & Ισχύουσα Νομοθεσία
Πειθαρχικές & Ποινικές Κυρώσεις
α.85 παρ.6 «Η παραβίαση του φορολογικού απορρήτου του άρθρου αυτού συνιστά πειθαρχικό
αδίκημα που τιμωρείται κατά τις οικείες διατάξεις του πειθαρχικού δικαίου και ποινικό αδίκημα
που τιμωρείται κατά τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα για παράβαση καθήκοντος.»
α.85 παρ.7 «Τις ευθύνες της προηγούμενης παραγράφου έχουν και τα πρόσωπα, που είναι
υπάλληλοι κατά την έννοια του άρθρου 13 του Ποινικού Κώδικα, τα οποία νόμιμα λαμβάνουν γνώση
φορολογικών απορρήτων και χρησιμοποιούν αυτά για σκοπό διάφορο εκείνου που ο νόμος επιτρέπει
ή τα ανακοινώνουν με κάθε τρόπο, άμεση ή έμμεσο, σε τρίτους. Τα λοιπά πρόσωπα τιμωρούνται με
ποινή φυλάκισης μέχρι έξι (6) μήνες μετά από έγκληση του προϊσταμένου της δημόσιας
οικονομικής υπηρεσίας ή του αρμόδιου επιθεωρητή προς τον εισαγγελέα πλημμελειοδικών στην
περιφέρεια του οποίου υπάγεται η δημόσια οικονομική υπηρεσία και με πρόστιμο που ορίζεται στο
άρθρο 87, το οποίο επιβάλλεται με πράξη του προϊσταμένου της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας
μετά την τελεσιδικία της απόφασης του ποινικού δικαστηρίου»»
7. Πρόσφατη & Ισχύουσα Νομοθεσία
α.17 Ν.4174/2013 (→ α.92 ΠΔ 28/2015 Κωδικοποίηση διατάξεων για την πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα):
«1. Πρόσωπα που είναι ή έχουν διατελέσει υπάλληλοι της Φορολογικής Διοίκησης και εν γένει του Υπουργείου
Οικονομικών ή συνδέονται ή συνδέονταν με οποιαδήποτε σχέση εργασίας ή έργου με αυτά, καθώς και οποιοδήποτε άλλο
πρόσωπο, στο οποίο έχουν ή είχαν ανατεθεί αρμοδιότητες ή καθήκοντα της Φορολογικής Διοίκησης οφείλουν να τηρούν
ως απόρρητα όλα τα στοιχεία και τις πληροφορίες φορολογουμένων, τα οποία περιήλθαν σε γνώση τους κατά την
άσκηση των καθηκόντων τους, και δύνανται να τα αποκαλύπτουν μόνο στα ακόλουθα πρόσωπα:
α) άλλους υπαλλήλους της Φορολογικής Διοίκησης και μέλη του κυρίου προσωπικού του Ν.Σ.Κ., στο πλαίσιο εκτέλεσης των καθηκόντων τους,
β) διωκτικές αρχές στο πλαίσιο διερεύνησης ή δίωξης αδικημάτων ,
γ) δικαστικές αρχές στο πλαίσιο εκδίκασης οποιασδήποτε ποινικής ή φορολογικής υπόθεσης ή αστικής υπόθεσης με διάδικο το Δημόσιο ή Φορέα της
Γενικής Κυβέρνησης.
δ) φορολογικές αρχές της αλλοδαπής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διεθνείς συμβάσεις, στον ν.4170/2013 στον οποίο ενσωματώθηκαν οι διατάξεις
της Οδηγίας 2011/16/ΕΕ σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας, καθώς και στη νομοθεσία για τη δικαστική συνδρομή,
3) υπηρεσίες των φορέων γενικής κυβέρνησης, εφόσον κρίνεται αναγκαίο από τη Φορολογική Διοίκηση, προκειμένου να προσδιοριστούν οι
υποχρεώσεις, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, των φορολογουμένων προς αυτούς τους φορείς και να εντοπιστούν πηγές αποπληρωμής των
απαιτήσεων τους,
στ) σε εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους δημοσίων υπηρεσιών, Ν.Π.Δ.Δ. και δημόσιων οργανισμών με αρμοδιότητα διαχείρισης, παρακολούθησης και
ελέγχου χρηματοδοτήσεων και ενισχύσεων ή επιδοτήσεων από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους, καθώς και σε εξουσιοδοτημένο προσωπικό ή
εξουσιοδοτημένα πρόσωπα της ΕΛ.ΣΤΑΤ στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 8 του ν.3832/2010, όπως
ισχύει, στην οποία ορίζεται η διασφάλιση σε κάθε περίπτωση, της τήρησης του απορρήτου των στοιχείων,
ζ) σε διαζευγμένους ή συζύγους σε διάσταση για τον καθορισμό διατροφής κατόπιν εισαγγγελικής παραγγελίας, για τα στοιχεία που αναγράφονται ρητά
σε αυτήν,
η) στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου
των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της που ορίζονται στο ν.3691/2008, όπως ισχύει,
θ) σε τρίτους, κατόπιν αιτιολογημένης εισαγγελικής παραγγελίας, ότι δεν συντρέχει περίπτωση φορολογικού απορρήτου,
ι) σε φορολογουμένους που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, κατόπιν αιτήσεως τους, και μόνο καθ’ο μέρος αυτό είναι απολύτως αναγκαίο,
προκειμένου να διακριβωθεί η φορολογική ή η επαγγελματική υπόσταση άλλου φορολογουμένου που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα»
8. Πρόσφατη & Ισχύουσα Νομοθεσία
α.15 παρ.1 Ν.4174/2013: «Κατόπιν έγγραφου ή ηλεκτρονικού αιτήματος του Γενικού Γραμματέα, οι κρατικές
υπηρεσίες και κάθε φορέας της Γενικής Κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων των δικαστικών και εισαγγελικών
αρχών και όλων των δημόσιων οργανισμών, φορέων και εταιρειών, όπου συμμετέχει ή έχει την εποπτεία το Κράτος,
καθώς και των ανεξάρτητων αρχών, υποχρεούνται να παρέχουν στη Φορολογική Διοίκηση κάθε διαθέσιμη
πληροφορία και να επιδεικνύουν, χωρίς τη μεταφορά τους εκτός των εγκαταστάσεων, όλα τα πρωτότυπά έγγραφα,
μητρώα και στοιχεία που έχουν στην κατοχή τους.
παρ.2: «Κατά παρέκκλιση της παρ.1, η Φορολογική Διοίκηση δεν μπορεί να λαμβάνει γνώση πληροφοριών ή εγγράφων
που αφορούν σε ποινικές υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον των αρμόδιων εισαγγελικών αρχών ή των ποινικών
δικαστηρίων, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του αρμόδιου Εισαγγελέα.»
παρ.3: «Ο Γενικός Γραμματέας δικαιούται να ζητά πληροφορίες ή έγγραφα από λοιπά τρίτα πρόσωπα, όπως ιδίως
από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων, τα επιμελητήρια, τους
συμβολαιογράφους, τους υποθηκοφύλακες, τους προϊσταμένους των κτηματολογικών γραφείων, τους οικονομικούς ή
κοινωνικούς ή επαγγελματικούς φορείς ή οργανώσεις, για τον καθορισμό της φορολογικής υποχρέωσης, που
προκύπτει με βάση τις διασταυρώσεις των στοιχείων και την είσπραξη της φορολογικής οφειλής με τους
ειδικότερους όρους που προβλέπονται στην παρ1. …»
παρ.4: «Ο Γενικός Γραμματέας δύναται να εκδίδει απόφαση, με την οποία ορίζονται ορισμένες κατηγορίες
προσώπων που υποχρεούνται να παρέχουν αυτομάτως πληροφορίες σχετικά με τις οικονομικές συναλλαγές τους με
τους φορολογούμενους, οι όροι και οι προϋποθέσεις για την παροχή αυτών των πληροφοριών, καθώς και οι λεπτομέρειες
για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου.
παρ.5: «Τρίτα πρόσωπα που δεσμεύονται από επαγγελματικό απόρρητο υποχρεούνται στη χορήγηση των
πληροφοριών της παραγράφου 3, εφόσον αυτές αφορούν οικονομικές συναλλαγές τους με τον φορολογούμενο. Για
τις λοιπές πληροφορίες που προστατεύονται από επαγγελματικό απόρρητο απαιτείται έγγραφη άδεια από τον
αρμόδιο Εισαγγελέα.»
9. Πρόσφατη & Ισχύουσα Νομοθεσία
α.25 παρ.1: «Ο οριζόμενος «ή οι οριζόμενοι» από τη Φορολογική Διοίκηση, για τη
διενέργεια φορολογικού ελέγχου, υπάλληλος «ή υπάλληλοι», «φέρουν», έγγραφη εντολή
διενέργειας επιτόπιου φορολογικού ελέγχου, η οποία έχει εκδοθεί από τον Γενικό Γραμματέα, «η
από εξουσιοδοτημένα από αυτόν όργανα της Φορολογικής Διοίκησης» και η οποία περιλαμβάνει
τουλάχιστον τα εξής: ….»
α.25 παρ.3: «Ο επιτόπιος φορολογικός έλεγχος διενεργείται στις εγκαταστάσεις του
φορολογούμενου κατά το επίσημο ωράριο εργασίας της Φορολογικής Διοίκησης και μπορεί να
παρατείνεται μέχρι την ολοκλήρωση του. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να διενεργεί επιτόπιο
φορολογικό έλεγχο και εκτός του επίσημου ωραρίου εργασίας εφόσον απαιτείται από το είδος των
δραστηριοτήτων του φορολογούμενου. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να γίνεται ειδική μνεία στην
εντολή φορολογικού ελέγχου. Η είσοδος στην κατοικία του φορολογούμενου επιτρέπεται μόνο με
εντολή του αρμόδιου Εισαγγελέα».
→Υ.Α.Δ6Α 1083438 ΕΞ 2010 α.3: «1. Ο Γενικός Γραμματέας της ΓΓΠΣ ορίζεται ως
«Υπεύθυνος Επεξεργασίας» κατά το άρθρο 2 παρ. ζ του Ν.2472/1997 «Προστασία του ατόμου από
την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα», για δεδομένα που τηρεί και επεξεργάζεται η
ΓΓΠΣ κατά την έννοια του ως άνω νόμου.»
10. Σκοπός φορολογικού απορρήτου;
Σκοπός της καθιέρωσης του φορολογικού απορρήτου είναι:
1.- Η προστασία του συμφέροντος των φορολογουμένων
2.- Η εδραίωση της πεποίθησης στους φορολογούμενους ότι τα φορολογικά
στοιχεία τους δεν πρόκειται να περιέλθουν σε γνώση οιουδήποτε τρίτου
3.- Η προστασία του δημόσιου συμφέροντος δια της αύξησης των εσόδων
ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ;
11. Σχετικές Διατάξεις
Απόρρητο Τραπεζικών Καταθέσεων
α.1 ΝΔ 1059/1971: «Οι κάθε μορφής καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα είναι απόρρητες. Το
απόρρητο αυτό δεν ισχύει έναντι της Τράπεζας της Ελλάδος κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της,
των σχετικών με τον έλεγχο του τραπεζικού συστήματος και της εφαρμογής των νομισματικών,
πιστωτικών και συναλλαγματικών κανόνων.
Εξαιρετικά, επιτρέπεται η άρση του τραπεζικού απορρήτου ύστερα από ενέργεια του
προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., στην περίπτωση που προσκομίζεται προσωπική επιταγή
ποσού άνω του ενός εκατομμυρίου δραχμών, για εξόφληση χρεών προς το Δημόσιο, οπότε και
δίδεται πρόβλεψη και δέσμευση του ποσού υπέρ της Δ.Ο.Υ.»
ΠΟΛ 1224/2013: «….σας διαβιβάζουμε συνημμένα την αριθμ.244/2010 ΓνωμΝΣΚ, που έγινε
αποδεκτή από τον ΓΓΔΕ, σύμφωνα με την οποία, στοιχεία που αφορούν πελάτη τράπεζας και
αποτέλεσαν αντικείμενο διοικητικής έρευνας σε βάρος της τράπεζας αυτής που έλαβε χώρα μετά
από καταγγελία του αιτούντος, καλύπτονται από τις περί φορολογικού απορρήτου διατάξεις του
άρθρου 85 Ν.2238/1994»
12. Σχετικές Διατάξεις
Απόρρητο Τραπεζικών Καταθέσεων
ΠλημΠειρ 390/2006: Το τραπεζικό απόρρητο είναι αφενός ειδικό, γιατί καλύπτει μόνο τις
τραπεζικές καταθέσεις, και αφετέρου απόλυτο, γιατί προβάλλεται έναντι πάντων και όχι μόνο
έναντι του οικονομικού έφορου
ΑΠ 1713/2006: απαγορευμένο αποδεικτικό μέσο στοιχεία τραπεζικών καταθέσεων που
ελήφθησαν χωρίς άρση του τραπεζικού απορρήτου με βούλευμα του Συμβουλίου
Πλημμελειοδικών
ΓνωμΕισΑΠ 1/2014: Διαδικασία άρσης τραπεζικού απορρήτου κατά τη διενέργεια
φορολογικών ελέγχων: Ακολουθείται η διαδικασία του άρθρου 15 παρ3 Ν.4174/2013 → «Ο Γενικός
Γραμματέας δικαιούται να ζητά πληροφορίες ή έγγραφα από λοιπά τρίτα πρόσωπα, όπως ιδίως από τα χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα, τους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων, τα επιμελητήρια, τους συμβολαιογράφους, τους υποθηκοφύλακες, τους
προϊσταμένους των κτηματολογικών γραφείων, τους οικονομικούς ή κοινωνικούς ή επαγγελματικούς φορείς ή οργανώσεις, για τον
καθορισμό της φορολογικής υποχρέωσης, που προκύπτει με βάση τις διασταυρώσεις των στοιχείων και την είσπραξη της
φορολογικής οφειλής με τους ειδικότερους όρους που προβλέπονται στην παράγραφο 1. Για την εφαρμογή του προηγούμενου
εδαφίου, η Φορολογική Διοίκηση δύναται να αποστέλλει ερώτημα, έγγραφο ή ηλεκτρονικό, το οποίο πρέπει να
απαντάται από το τρίτο πρόσωπο εντός δέκα (10) ημερών από την παραλαβή του. Σε εξαιρετικά σύνθετες υποθέσεις, η προθεσμία
μπορεί να παραταθεί για είκοσι (20) επιπλέον ημέρες.»
ΑερΑθ 69/2013: Η άρση του απορρήτου είναι δυνατή και για πλημμελήματα (εφόσον
ανήκουν στην κατηγορία του νόμου για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος)
13. Σχετικές Διατάξεις
Χορήγηση στοιχείων για τη διατροφή συζύγων
α.85 Ν.2238/1994
α.1445 ΑΚ
α.92 ΠΔ 28/2015
ΜΠρΑθ 2965/2015: Αίτηση να υποχρεωθεί η καθής να επιδείξει στην αιτούσα:
α) αντίγραφα Ε3, Ε5 και δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, β) τους κλειδάριθμους
των αναφερόμενων στην αίτηση επιτηδευματιών και εταιρειών, γ) την έναρξη
εργασιών της καθής στο τμήμα μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ και το σύνολο των
μεταβολών της και δ) την έναρξη εργασιών της καθής στον Ο.Α.Ε.Ε. ως λογίστριας.
Απόρριψη της αίτησης για τα αιτήματα α’, β’ και γ’, καθώς με τη χορήγηση των
αιτούμενων στοιχείων παραβλάπτονται το φορολογικό απόρρητο τόσο μη
διαδίκων τρίτων όσο και της καθής και του δ’ καθώς με την επίδειξη του
εγγράφου της έναρξης της καθής στον ΟΑΕΕ παραβλάπτονται τα προσωπικά
της δεδομένα.
14. Σχετικές Διατάξεις
α.40 Ν.3691/2008: «1…..Ειδικά στις περιπτώσεις διενέργειας φορολογικών ελέγχων ή τελωνειακών ελέγχων και
κατά τη διαδικασία είσπραξης χρεών, η ΓΓΔΕ του ΥΠΟΙΚ δύναται να ζητήσει και να λάβει από την Αρχή κάθε
διαθέσιμη σε αυτήν πληροφορία που είναι πιθανό να σχετίζεται με το διενεργούμενο έλεγχο ή με την επιδιωκόμενη
είσπραξη χρέους του υπόχρεου…..4. Για τους σκοπούς εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος νόμου, ως πληροφορίες
εμπιστευτικής φύσεως, νοούνται εκείνες που αφορούν στην επιχειρηματική, επαγγελματική ή εμπορική συμπεριφορά
νομικών ή φυσικών προσώπων ή οντοτήτων, τα στοιχεία των συναλλαγών και δραστηριοτήτων τους, τα φορολογικά τους
στοιχεία και πληροφορίες σχετιζόμενες με ποινικά αδικήματα και φορολογικές, τελωνειακές ή άλλες διοικητικές
παραβάσεις. Στις εν λόγω πληροφορίες περιλαμβάνονται και εκείνες που αποκτώνται από τους διαβιβάζοντες ή
ανταλλάσσοντες αυτές φορείς μέσω της διεθνούς συνεργασίας με αντίστοιχες αλλοδαπές αρχές ή φορείς, εφόσον αυτό
επιτρέπεται από τους όρους και τις προϋποθέσεις συνεργασίας»
ΠΟΛ 1195/2011 Ανάθεση έρευνας σε τρίτους στο πλαίσιο είσπραξης ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο
α.5 Υποχρέωση τήρησης του φορολογικού απορρήτου: «Η πρόσβαση του αναδόχου στα στοιχεία των οφειλετών
περιορίζεται αυστηρά στην έκταση που επιτρέπουν οι οικείες διατάξεις περί φορολογικού απορρήτου, όπως ισχύουν. Όσοι
με οποιαδήποτε ιδιότητα συμπράττουν στην εφαρμογή των διατάξεων του α.85 ΚΦΕ και των άρθρων 46 και 51 του
Ν.3842/2010, όπως ισχύουν και για το λόγο αυτό λαμβάνουν γνώση απόρρητων φορολογικών στοιχείων, υποχρεούνται
να τηρούν το φορολογικό απόρρητο και, σε αντίθετη περίπτωση, υπόκεινται στις ποινές της παρ.7 του α.85 ΚΦΕ και
των παρ.5 του α.46 και 7 του α.51 Ν.3842/2010.»
α.7 «Οι διατάξεις του ν.2472/1997 περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, περιλαμβανομένων
εκείνων που προβλέπουν υποχρέωση γνωστοποίησης των τηρούμενων αρχείων στην ΑΠΔΠΧ, έχουν εφαρμογή στα
θέματα που ρυθμίζονται από την παρούσα απόφαση»
15. Άρση Φορολογικού Απορρήτου;
α.92 παρ.1 περ.α’-ι’ ΠΔ 28/95
ειδικότερες διατάξεις
α.261 ΚΠΔ - Υποχρέωση για παράδοση εγγράφων: «Οι δημόσιοι υπάλληλοι γενικά, στους
οποίους έχει ανατεθεί έστω και προσωρινά δημόσια υπηρεσία, και τα άλλα πρόσωπα που αναφέρονται στο άρθρο 212
οφείλουν, αν διαταχθούν από εκείνον που κάνει την ανάκριση, να παραδώσουν στη δικαστική αρχή τα έγγραφα στο
πρωτότυπο τους ακόμα….»
Με εισαγγελική παραγγελία;
ΓνωμΝΣΚ 150/2012: Η εντολή του Εισαγγελέα για τη χορήγηση στοιχείων προς
ιδιώτες, από τις ΔΟΥ, δεν είναι δεσμευτική για τη φορολογική αρχή, εφόσον δεν
περιέχει ρητή έκφραση γνώμης περί του απορρήτου και περαιτέρω παραγγελία του
εισαγγελικού λειτουργού προς την αρμόδια διοικητική αρχή
ΠΟΛ 1218/2012: Υιοθέτηση ΓνωμΝΣΚ 150/2012 – Δε γεννάται υποχρέωση της
Διοίκησης προς παροχή των αιτούμενων στοιχείων
α.92 παρ.1 θ’ ΠΔ 28/2015: «…δύνανται να τα αποκαλύπτουν μόνο στα ακόλουθα πρόσωπα:….θ) σε
τρίτους, κατόπιν αιτιολογημένης εισαγγελικής παραγγελίας, ότι δεν συντρέχει περίπτωση
φορολογικού απορρήτου»
16. Δημοσιοποίηση στοιχείων οφειλετών
α.9 Ν.3943/2011
«1. Τα στοιχεία των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο από κάθε αιτία, όταν
αυτές υπερβαίνουν το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων ευρώ (150.000) ανά φυσικό ή νομικό
πρόσωπο, δημοσιοποιούνται υποχρεωτικά σε δικτυακό τόπο του ΥΠΟΙΚ, εφόσον η καταβολή τους
καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους.
2. Από τη ρύθμιση της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται οι οφειλές, για τις οποίες έχει
χορηγηθεί στον οφειλέτη διευκόλυνση τμηματικής καταβολής του χρέους, για όσο χρόνο διαρκεί
η διευκόλυνση και εφόσον ο οφειλέτης είναι συνεπής με τους όρους της, καθώς και οι οφειλές για την
καταβολή των οποίων έχει διαταχθεί αναστολή με δικαστική απόφαση.
3. Δημοσιοποιούνται, επίσης, στοιχεία των παραβάσεων του Κ.Β.Σ. οι οποίες συνίστανται στην
έκδοση πλαστών ή στην έκδοση και λήψη εικονικών ως προς τη συναλλαγή φορολογικών
στοιχείων ή στη μη έκδοση ή στην ανακριβή έκδοση φορολογικών στοιχείων, από τα οποία
προκύπτει απόκρυψη φορολογητέας ύλης, καθώς και παραβάσεων που συνίστανται στην
καταχώριση στα βιβλία αγορών ή εξόδων που δεν έχουν πραγματοποιηθεί και δεν έχει εκδοθεί
φορολογικό στοιχείο.
4. Με απόφαση του ΥΠΟΙΚ ορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και οι τεχνικές
προδιαγραφές δημοσιοποίησης στο διαδίκτυο, τα δεδομένα που δημοσιοποιούνται, μεταξύ των
οποίων και τα στοιχεία των οφειλετών, των παραβατών και των συνυπόχρεων με αυτούς προσώπων,
η διαδικασία και οι προϋποθέσεις άρσης της δημοσιοποίησης, τα οργανωτικά και τεχνικά μέτρα για
την ασφάλεια της επεξεργασίας….αφού ληφθούν υπόψη και οι διατάξεις του Ν.2472/1997.»
17. Δημοσιοποίηση στοιχείων οφειλετών
α.9 Ν.3943/2011 – Αιτιολογική Έκθεση
«Το δικαίωμα εκάστου να ενημερώνεται τακτικά, ελεύθερα και από κάθε διαθέσιμη πηγή για
κάθε θέμα που τον ενδιαφέρει (δικαίωμα στην πληροφόρηση), ως αναγκαίο λογικώς
παρακολούθημα του δικαιώματος του πληροφορείν που θεσπίζεται με τη διάταξη του άρθρου 14
παρ.1 του Συντάγματος, κατοχυρώνεται ήδη και ρητώς στο άρθρο 5Α παρ.1 του Συντάγματος, τελεί
δε υπό την επιφύλαξη της τήρησης, μεταξύ άλλων, των κανόνων δικαίου που κατοχυρώνουν
δικαιώματα και ελευθερίες άλλων.
Με την παρ.1 θεσπίζεται για πρώτη φορά για λόγους πληροφόρησης και ενημέρωσης των
πολιτών, φορολογικής δικαιοσύνης έναντι των συνεπών φορολογουμένων αλλά και για λόγους
φορολογικής συμμόρφωσης, η υποχρέωση της φορολογικής διοίκησης να δημοσιοποιεί σε
διαδικτυακό τόπο του Υπουργείου Οικονομικών τα στοιχεία των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών
προς το Δημόσιο, όταν αυτές υπερβαίνουν το ποσό των 150.000 ευρώ και υπό την προϋπόθεση ότι η
καταβολή τους καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους.
Ρητή πρόβλεψη διαλαμβάνεται στην παράγραφο αυτή σχετικά με το ότι για την έκδοση της
κανονιστικής υπουργικής απόφασης λαμβάνονται υπόψη οι διατάξεις του Ν.2472/1997….Τούτο,
διότι η συνταγματικώς αποδεκτή επεξεργασία προσωπικών δεδομένων διέπεται (και) από την αρχή
της αναλογικότητας, αφού κατά το άρθρο 4 παρ.1 στοιχ.β του ν.2472/1997, η επεξεργασία
προσωπικών δεδομένων είναι νόμιμη, μόνον εφόσον τα δεδομένα αυτά είναι «συναφή», πρόσφορα
και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτούνται ή είναι αναγκαία για την εξυπηρέτηση των
συγκεκριμένων σκοπών της επεξεργασίας, που εξυπηρετεί η συγκεκριμένη ρύθμιση.»
18. Δημοσιοποίηση στοιχείων οφειλετών
ΠΟΛ 1185/2011 – Δημοσιοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο
«Α.2 – Στα στοιχεία της δημοσιοποίησης περιλαμβάνονται:
1. Για φυσικά πρόσωπα: ΑΦΜ, επώνυμο, όνομα, όνομα πατέρα, όνομα μητέρας, βασική οφειλή
(Δ.Ο.Υ./Τελωνεία), συνεισπραττόμενα, σύνολο οφειλόμενου ποσού και παρατηρήσεις.
2. Για νομικά πρόσωπα: ΑΦΜ, επωνυμία, διεύθυνση έδρας, βασική οφειλή (Δ.Ο.Υ./Τελωνεία),
συνεισπραττόμενα, σύνολο οφειλόμενου ποσού και παρατηρήσεις.
3. Ειδικά για τους ανήλικους: αναγράφονται μόνο τα αρχικά του επωνύμου, του ονόματος, του
ονόματος του πατέρα, του ονόματος της μητέρας, βασική οφειλή (Δ.Ο.Υ./Τελωνεία),
συνεισπραττόμενα, σύνολο οφειλόμενου ποσού, καθώς και η ένδειξη «ανήλικος» στις
παρατηρήσεις, μη αναγραφόμενου ΑΦΜ.
4. Στις περιπτώσεις αποβιώσαντων οφειλετών: προστίθεται η ένδειξη «κληρονόμοι» πριν το
ονοματεπώνυμο των αποβιωσάντων.
Α.7. Άρση/διόρθωση δημοσιοποίησης, πραγματοποιείται κατόπιν αιτήματος του οφειλέτη,
μέσω της αρμόδιας υπηρεσίας για την παρακολούθηση τμήματος ή όλης της δημοσιοποιημένης
οφειλής, λόγω μερικής ή ολικής εξόφλησης, μερικής ή ολικής υπαγωγής του στις εξαιρέσεις του
άρθρου 3 της παρούσας ή για οποιοδήποτε άλλο νόμιμο λόγο που τελικά μεταβάλλει τη συνολική
του οφειλή.»
19. Δημοσιοποίηση στοιχείων οφειλετών
Τι ισχύει στο εξωτερικό;
Αγγλία, Ρουμανία, Κύπρο, Λετονία, Αυστρία, Σλοβενία, Σλοβακία, Ισπανία,
Εσθονία: Δεν υφίσταται αντίστοιχη πρόβλεψη
Νορβηγία – Φινλανδία: υφίσταται αντίστοιχη πρόβλεψη [επιτρέπεται η
δημοσιοποίηση καταλόγων με στοιχεία φορολογουμένων σε έντυπη μορφή καθώς η
δημοσίευση των καταλόγων στο διαδίκτυο]
Ιταλία: υφίσταται αντίστοιχη πρόβλεψη για ανάρτηση των καταλόγων οφειλετών
στις έδρες των φορολογικών αρχών. Επιχειρήθηκε η δημοσιοποίηση τους και στο
διαδίκτυο αλλά κρίθηκε παράνομη από τον Ιταλό επόπτη για την προστασία του
ατόμου από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων με απόφαση του στις 6-5-2008.
[Πηγή: ΥΠΟΙΚ – έγγραφο Γ/ΕΙΣ/6766/15-11-2010]
20. Δημοσιοποίηση στοιχείων οφειλετών
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΔΔΑ – ΔΕΕ
Amann κατά Ελβετίας της 16ης
Φεβρουαρίου 2000: ο όρος «ιδιωτική ζωή» δεν πρέπει να
ερμηνεύεται συσταλτικά και δεν υφίσταται κανένας λόγος αρχής για τον αποκλεισμό των
επαγγελματικών δραστηριοτήτων από την έννοια της «ιδιωτικής ζωής»
ΔΕΕ 9-11-2010 C-92/09 – C-93/09: η δημοσιοποίηση σε διαδικτυακό τόπο ονομαστικών
πληροφοριών σχετικά με τους δικαιούχους γεωργικών αποζημιώσεων, συνιστά επέμβαση στην
ιδιωτική ζωή και περιορισμό του δικαιώματος της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης, καθώς δεν
υπάρχουν κριτήρια για την επιλογή των προς δημοσίευση πληροφοριών. Ομοίως, η συλλογή
ονομαστικών δεδομένων σχετικά με τα επαγγελματικά εισοδήματα ατόμου με σκοπό τη
γνωστοποίηση σε τρίτους
Γερμανική Δικαιοσύνη: η δημοσιοποίηση
μέσω του διαδικτύου ονομαστικών
πληροφοριών σχετικά με τις γεωργικές
ενισχύσεις δεν βελτίωσε τον έλεγχο των
χρησιμοποιούμενων κονδυλίων και την
πρόληψη παρατυπιών. Αντιθέτως, σε αυτό
το αποτέλεσμα κρίθηκε ότι συντείνουν οι
ισχύοντες εκτενείς ελεγκτικοί μηχανισμοί.
Συνταγματικό Δικαστήριο Αυστρίας: ο
λογιστικός έλεγχος που ασκεί το ελεγκτικό
συνέδριο είναι αναμφισβήτητα επαρκής για την
εξασφάλιση της ορθής χρησιμοποίησης των
δημόσιων πόρων και για αυτόν το λόγο η
περαιτέρω ονομαστική δημοσιοποίηση των
εισοδημάτων των δημόσιων λειτουργών συνιστά
παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή, δυσανάλογη σε
σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό.
21. Δημοσιοποίηση στοιχείων οφειλετών
π .2472/97 πΕρώτημα ρος την ΑΠΔΠΧ αν συνάδει με το Ν η δημοσιο οίηση καταλόγων φορολογουμένων
.85 π .3σύμφωνα με το α αρ ΚΦΕ
ΑΠΔΠΧ 1/2011: «Η Αρχή σταθμίζοντας , αφενός, τις δυσμενείς επιπτώσεις, που ενέχει το
επίμαχο μέτρο για την ελεύθερη συμμετοχή των ειλικρινών φορολογουμένων στην οικονομική
και κοινωνική ζωή καθώς και τους κινδύνους για τη διάπραξη σε βάρος τους εγκληματικών
ενεργειών και, αφετέρου, τη λίαν αμφίβολη αποτελεσματικότητα του μέτρου για τον εντοπισμό
και τη σύλληψη της φορολογητέας ύλης, έχει τη γνώμη ότι η δημοσιοποίηση των φορολογικών
καταλόγων δια της αναρτήσεώς τους στα καταστήματα των κατά τόπους δημόσιων οικονομικών
υπηρεσιών και των δήμων ή κοινοτήτων, όπου εδρεύει δημόσια οικονομική υπηρεσία, καθώς
και δια του Τύπου και στο Διαδίκτυο δεν τηρεί την αρχή της αναλογικότητας για τον
επιδιωκόμενο σκοπό της πάταξης της φοροδιαφυγής. Συνεπώς, το εν λόγω μέτρο κρίνεται, κατά
πλειοψηφία, ότι δεν συνάδει προς κανόνες υπέρτερης τυπικής ισχύος, όπως τα άρθρα 9Α και 25 παρ.1
του Συντάγματος, 8 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 6 παρ.1 στοιχ.
(γ’) της Οδηγίας 95/46/ΕΚ και 9 παρ.2 της Σύμβασης 108 (1981) του Συμβουλίου της Ευρώπης.»
22. Δημοσιοποίηση στοιχείων οφειλετών
Ερώτημα προς την ΑΠΔΠΧ αν συνάδει με το Ν.2472/97 η δημοσιοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο
σύμφωνα με το α.9 Ν.3943/2011
ΑΠΔΠΧ 4/2011: «Η Αρχή κρίνει ότι το μέτρο της δημοσιοποίησης και μάλιστα στο Διαδίκτυο από το
ΥΠΟΙΚ-ΓΓΠΣ, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, καταλόγου οφειλετών ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το
Δημόσιο, το οποίο επέλεξε ο Έλληνας νομοθέτης (με την εισαγωγή των κρίσιμων ρυθμίσεων του
άρθρου 9 παρ.1,2 και 4 του Ν.3943/2011) ως καταρχήν πρόσφορο για την εκπλήρωση των
φορολογικών υποχρεώσεων των πολιτών προς το Κράτος, σε εποχή ιδιαίτερα δυσμενούς πορείας των
δημόσιων οικονομικών, συνιστά μια συνταγματικώς ανεκτή επεξεργασία δεδομένων προσωπικού
χαρακτήρα των αναφερόμενων προσώπων, η οποία δεν εξέρχεται των ορίων της
προσφορότητας και της αναγκαιότητας και, συνεπώς, δεν έρχεται σε αντίθεση προς κανόνες
υπέρτερης τυπικής ισχύος, οι οποίοι κατοχυρώνουν το δικαίωμα του ατόμου στην προστασία από
την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, και, ειδικότερα, προς τα άρθρα 2 παρ.1, 9Α και
25 παρ.1 του Συν/τος. 8 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 8 της ΕΣΔΑ,
6 παρ.1 στοιχ. (γ’) της Οδηγίας 95/46/ΕΚ και 9 παρ.2 της Σύμβασης 108 (1981) του Συμβουλίου της
Ευρώπης, εφόσον τηρούνται οι ακόλουθοι όροι:
23. Δημοσιοποίηση στοιχείων οφειλετών
1) Η δημοσιοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο θα πρέπει να αφορά αποκλειστικά
οφειλές από φόρους, δασμούς και λοιπά βάρη, για τα οποία οι Έλληνες πολίτες υποχρεούνται,
κατά το άρθρο 4 παρ.5 του Συντάγματος, να συνεισφέρουν, χωρίς διακρίσεις, ανάλογα με τις δυνάμεις
τους.
2) Θα πρέπει να υπάρχει οριστικοποίηση της φορολογικής ενοχής η οποία επέρχεται είτε (α) με την
παρέλευση άπρακτης της προθεσμίας για την άσκηση προσφυγής… είτε (β) με την έκδοση τελεσίδικης
δικαστικής απόφασης….
3) Θα πρέπει να υπάρχει προηγούμενη έγκαιρη έγγραφη ενημέρωση του εκάστοτε ενδιαφερόμενου
οφειλέτη για τη σκοπούμενη δημοσιοποίηση….
4) Θα πρέπει να ταυτοποιείται προσηκόντως και επαρκώς ο εκάστοτε αναφερόμενος οφειλέτης,
με τη δημοσιοποίηση του επωνύμου του, του ονόματος του, του ΑΦΜ του και του ονόματος του
πατέρα του, αποκλειομένης της χρήσης οποιουδήποτε άλλου προσδιοριστικού της ταυτότητάς του.
5) Δεν θα πρέπει να δημοσιεύονται ονόματα οφειλετών χρεών που είναι ανεπίδεκτα είσπραξης,
κατά την έννοια του άρθρου 10 του Ν.3942/2011…
6) Δεν θα πρέπει να δημοσιεύονται στοιχεία ανηλίκων οφειλετών….
7) Δεν θα πρέπει να γίνεται δημοσιοποίηση των στοιχείων αποβιώσαντων οφειλετών, καθόσον
ενδέχεται μετά το θάνατο του κληρονομούμενου οφειλέτη το χρέος του να έχει διαιρεθεί κατά τρόπο
ώστε στον καθένα από τους κληρονόμους του να αναλογεί, σύμφωνα με τα άρθρα 1885 και 480 ΑΚ,
χρέος μικρότερο των 150.000 Ευρώ….»
24. Δημοσιοποίηση στοιχείων οφειλετών
ΓνωμΝΣΚ 45/31-1-2011: «…κατά την ομόφωνη γνώμη του Τμήματος, οι αναφερθείσες υπουργικές
αποφάσεις περί συγκρότησης συνεργείων ελέγχου, ως αποτελούσες στοιχείο του φακέλου, που έχει
σχέση με τη φορολογία ή άπτεται αυτής, εμπίπτουν στο φορολογικό απόρρητο, που θεσπίζουν οι
προεκτεθείσες διατάξεις, με συνέπεια να καθίσταται ανεπίτρεπτη η γνωστοποίηση του περιεχομένου
τους σε οποιονδήποτε άλλον, εκτός από το φορολογούμενο στον οποίο αναφέρονται αυτές (ή και στα
πρόσωπα που, κατ’εξαίρεση, ορίζονται ρητά από τις κείμενες διατάξεις, π.χ. βλ. παρ.5 του άρθρου 85
Κ.Φ.Ε.). Εξυπακούεται, ασφαλώς, ότι η ως άνω απαγόρευση ισχύει μόνο στις περιπτώσεις εκείνες,
κατά τις οποίες οι εν λόγω υπουργικές αποφάσεις περιλαμβάνουν εξατομικευμένα στοιχεία των
υπό έλεγχο φορολογουμένων (ονοματεπώνυμο ή επωνυμία κλπ), από τα οποία είναι δυνατό να
καταστεί γνωστή η ταυτότητα των προσώπων αυτών, ενώ δεν υφίσταται ζήτημα απαγόρευσης, αν
οι αποφάσεις αυτές δεν περιλαμβάνουν τέτοια προσδιοριστικά στοιχεία.»
ΣτΠ 30-4-2012: Η θυροκόλληση φορολογικών εγγράφων πολιτών στην κατοικία ή τον
επαγγελματικό τους χώρο θα γίνεται μόνο μέσα σε σφραγισμένο και αδιαφανή φάκελο, μετά από
παρέμβαση του
α.49 παρ.4 Ν.4055/2012 → Αντικατάσταση παρ.2 α.55 ΚΔΔ ως εξής: «Η θυροκόλληση συνίσταται στην επικόλληση του επιδοτέου
εγγράφου εντός σφραγισμένου και αδιαφανούς φακέλου, επί του οποίου αναγράφονται μόνο τα στοιχεία της επιδίδουσας υπηρεσίας και του
προς η κοινοποίηση προσώπου από μέρους του οργάνου της επίδοσης, με την παρουσία ενός μάρτυρα, στη θύρα της κατοικίας ή του χώρου
εργασίας ή του υπηρεσιακού καταστήματος, όπου κατοικεί ή εργάζεται, κατά περίπτωση, το πρόσωπο προς το οποίο έπρεπε να διενεργηθεί η
παράδοση του εγγράφου»
α.49 παρ.4 Ν.4055/2012 → Αντικατάσταση παρ.2 α.55 ΚΔΔ ως εξής: «Η θυροκόλληση συνίσταται στην επικόλληση του επιδοτέου
εγγράφου εντός σφραγισμένου και αδιαφανούς φακέλου, επί του οποίου αναγράφονται μόνο τα στοιχεία της επιδίδουσας υπηρεσίας και του
προς η κοινοποίηση προσώπου από μέρους του οργάνου της επίδοσης, με την παρουσία ενός μάρτυρα, στη θύρα της κατοικίας ή του χώρου
εργασίας ή του υπηρεσιακού καταστήματος, όπου κατοικεί ή εργάζεται, κατά περίπτωση, το πρόσωπο προς το οποίο έπρεπε να διενεργηθεί η
παράδοση του εγγράφου»
27. Η διενέργεια φορολογικών ελέγχων και ερευνών
στην κατοικία του φορολογουμένου
ΓνωμΝΣΚ 256/26-6-2014: «Η είσοδος οργάνων της φο
ΓνωμΝΣΚ 256/26-6-2014: «Η είσοδος οργάνων της Φορολογικής Διοίκησης στην κατοικία φορολογουμένου
(αμιγή ή μικτή), για τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων, βάσει διατάξεων του άρθρου 25 και για τη διενέργεια
ερευνών, βάσει των διατάξεων του άρθρου 40 του ΚΦΔ (ν.4174/2013), όπως ισχύουν, είναι επιτρεπτή, μετά
τήρηση των όρων, των προϋποθέσεων και της διαδικασίας που προβλέπουν οι ίδιες διατάξεις, με μόνη την
εντολή του αρμόδιου εισαγγελέα, τουτέστιν χωρίς την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής εξουσίας κατά
τη διενέργεια του ελέγχου και των ερευνών» [κατά πλειοψηφία 14-10]
ΓνωμΝΣΚ 256/26-6-2014: «Η είσοδος οργάνων της Φορολογικής Διοίκησης στην κατοικία φορολογουμένου
(αμιγή ή μικτή), για τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων, βάσει διατάξεων του άρθρου 25 και για τη διενέργεια
ερευνών, βάσει των διατάξεων του άρθρου 40 του ΚΦΔ (ν.4174/2013), όπως ισχύουν, είναι επιτρεπτή, μετά
τήρηση των όρων, των προϋποθέσεων και της διαδικασίας που προβλέπουν οι ίδιες διατάξεις, με μόνη την
εντολή του αρμόδιου εισαγγελέα, τουτέστιν χωρίς την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής εξουσίας κατά
τη διενέργεια του ελέγχου και των ερευνών» [κατά πλειοψηφία 14-10]
ΓνωμΕισΑΠ 6/14-10-2014: «…Για τη διασφάλιση συνεπώς της εγκυρότητας τους και της δυνατότητας να
χρησιμοποιηθούν ως νόμιμα αποδεικτικά μέσα (άρθρο 19 του Συντάγματος), επιβάλλεται οι κατ’οίκον έρευνες
που διενεργούνται στα πλαίσια αυτά, να περιβληθούν με τις ίδιες δικαιοκρατικές εγγυήσεις που περιβάλλονται και
οι ανακριτικές έρευνες, αυτές δηλαδή που αποσκοπούν στην διακρίβωση της τέλεσης αξιόποινων πράξεων, περί
των οποίων δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι διινεργούνται πάντοτε με την παρουσία δικαστικού λειτουργού….η
παρ.3 του άρθου 25 Ν.4174/2013....καθώς και η παρ.3 του άρθρου 40….με τις οποίες προβλέπεται η διενέργεια
κατ’οίκον ερευνών από όργανα της φορολογικής διοίκησης, με απλή εντολή του εισαγγελέα και χωρίς την
παρουσία δικαστικού λειτουργού, για οποιονδήποτε λόγο και αν γίνονται αυτές και οποιονδήποτε σκοπό και
αν εξυπηρετούν, κείνται εκτός του πλαισίου της συνταγματικής μας τάξης.»
28. Προσωπικά – φορολογικά – δεδομένα & Απόρρητο
Φορολογικά Δεδομένα: όσα σχετίζονται με τις φορολογικές υποχρεώσεις του ατόμου
αλλά και όσα σχετίζονται με επιχειρηματικές, επαγγελματικές και εν γένει οικονομικές
δραστηριότητες του, όπως επίσης και με ζητήματα προσωπικού ή οικογενειακού
χαρακτήρα [πχ επιχειρηματικά μυστικά, όπως πελατολόγια, συμβάσεις, πιστωτική
ικανότητα, κλπ, τυχόν διάσταση με σύζυγο, κ.α.]
Ν.2472/1997 α.2 γ’: « «Υποκείμενο των δεδομένων» το φυσικό πρόσωπο στο οποίο αναφέρονται τα δεδομένα , και του οποίου η ταυτότητα είναι γνωστή
ή μπορεί να εξακριβωθεί, δηλαδή μπορεί να προσδιορισθεί αμέσως ή εμμέσως, ιδίως βάσει αριθμού ταυτότητας, ή βάσει ενός ή περισσοτέρων
συγκεκριμένων στοιχείων που χαρακτηρίζουν την υπόσταση του από άποψη φυσική, βιολογική, ψυχική, οικονομική, πολιτιστική, πολιτική ή κοινωνική»
Φορολογικό Απόρρητο: α.85 παρ.2 Ν.2238/1994: «Οι φορολογικές δηλώσεις, τα
φορολογικά στοιχεία, οι εκθέσεις, οι πράξεις προσδιορισμού αποτελεσμάτων, τα φύλλα
ελέγχου, οι αποφάσεις του προϊσταμένου της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και κάθε
στοιχείο του φακέλου που έχει σχέση με τη φορολογία ή άπτεται αυτής είναι απόρρητα και
δεν επιτρέπεται η γνωστοποίηση τους σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον
φορολογούμενο στον οποίο αφορούν»
α.92παρ.1 ΠΔ28/2015: «πρόσωπα που είναι ή έχουν διατελέσει υπάλληλοι της
Φορολογικής Διοίκησης…οφείλουν να τηρούν ως απόρρητα όλα τα στοιχεία και τις
πληροφορίες φορολογουμένων, τα οποία περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση
των καθηκόντων τους…»
29. Προσωπικά – φορολογικά – δεδομένα & Απόρρητο
ΓνωμΝΣΚ 157/2007: «Νόμιμα διενεργούνται φορολογικοί έλεγχοι, κατά τις ως άνω ειδικές
διατάξεις, των άρθρων 36 του ΚΒΣ, του άρθου 66 ΚΦΕ…..καθώς και κάθε άλλη ειδική διάταξη, που
προβλέπει τέτοιου είδους ελέγχους σε επίσημα ή ανεπίσημα βιβλία, στοιχεία, κ.λ.π. υποχρέων, που
περιέχουν (απλά) προσωπικά δεδομένα. Όταν όμως περιέχουν ευαίσθητα προσωπικά
δεδομένα…θα πρέπει να υπάρχει γραπτή άδεια της ΑΠΔΠΧ, κατά τις διατάξεις του
Ν.2472/1997, που, όταν υπάρχει, καθιστά νόμιμο και επιτρεπτό κάθε έλεγχο, τον οποίο δεν
μπορεί να εμποδίσει οποιοσδήποτε επικαλούμενος παραβίαση των διατάξεων του νόμου.»
ΣυμβΠλημΑθ 1281/2014: «Η πρόβλεψη του άρθρου 22 παρ.4 του Νόμου έχει σκοπό να
προστατέψει ως έννομο αγαθό το δικαίωμα στην πληροφοριακή αυτοδιάθεση ως ειδικότερη
έκφανση του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή. Ουσιαστικά ποινικοποιεί την κατάργηση του
απορρήτου και της μυστικότητας της ιδιωτικής ζωής και την αποκάλυψη των στοιχείων της, η
οποία ακολουθεί την κατάργηση του απορρήτου. Άλλωστε και όταν ο Ποινικός Κώδικας
προστατεύει την ιδιωτική σφαίρα του προσώπου (άρθρου 370, 370Α, 371 ΠΚ) τιμωρεί την
παραβίαση κάποιου απορρήτου και συγκεκριμένα την παραβίαση του απορρήτου των
επιστολών, την παραβίαση του απορρήτου των τηλεφωνημάτων και της προφορικής συνομιλίας
και την παραβίαση της επαγγελματικής εχεμύθειας»
30. Προσωπικά – φορολογικά – δεδομένα & Απόρρητο
Σκοπός παράκαμψης
φορολογικού απορρήτου:
«Ενίσχυση φορολογικής
συνείδησης πολιτών» =
ενίσχυση εισπραξιμότητας
Σκοπός παράκαμψης
φορολογικού απορρήτου:
«Ενίσχυση φορολογικής
συνείδησης πολιτών» =
ενίσχυση εισπραξιμότητας
• α.2 Σ: Σεβασμός ανθρώπινης
αξιοπρέπειας
• α. 5 Σ: Δικαίωμα στην ελεύθερη
ανάπτυξη προσωπικότητας
• α.9 Σ: Προστασία ιδιωτικής ζωής
• α.9Α Σ: Δικαίωμα στην
πληροφοριακή αυτοδιάθεση
• α.8 ΧΘΔΕΕ: Προστασία
προσωπικών δεδομένων
• α.8 ΕΣΔΑ: Προστασία ιδιωτικής
ζωής
• Οδηγία 95/46/ΕΚ
• Ν.2472/1997 για την προστασία
των προσωπικών δεδομένω
• α.92 ΠΔ 28/95: Φορολογικό
απόρρητο
• α.2 Σ: Σεβασμός ανθρώπινης
αξιοπρέπειας
• α. 5 Σ: Δικαίωμα στην ελεύθερη
ανάπτυξη προσωπικότητας
• α.9 Σ: Προστασία ιδιωτικής ζωής
• α.9Α Σ: Δικαίωμα στην
πληροφοριακή αυτοδιάθεση
• α.8 ΧΘΔΕΕ: Προστασία
προσωπικών δεδομένων
• α.8 ΕΣΔΑ: Προστασία ιδιωτικής
ζωής
• Οδηγία 95/46/ΕΚ
• Ν.2472/1997 για την προστασία
των προσωπικών δεδομένω
• α.92 ΠΔ 28/95: Φορολογικό
απόρρητο
Προστασία Απορρήτου
α.259 ΠΚ: παράβαση καθήκοντος
Ν.2472/1997 (α.21 + 22): διοικητικές
και ποινικές κυρώσεις για παραβίαση
προσωπικών δεδομένων
α.26 Ν.3528/2007 (ΚΔΥ): καθήκον
εχεμύθειας δημοσίων υπαλλήλων
Προστασία Απορρήτου
α.259 ΠΚ: παράβαση καθήκοντος
Ν.2472/1997 (α.21 + 22): διοικητικές
και ποινικές κυρώσεις για παραβίαση
προσωπικών δεδομένων
α.26 Ν.3528/2007 (ΚΔΥ): καθήκον
εχεμύθειας δημοσίων υπαλλήλων
31. Περιπτωσιολογία
ΓνωμΝΣΚ 114/2012: Δεν επιτρέπεται στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης
της ΕΕ από το ΣΔΟΕ η χορήγηση απόρρητων φορολογικών στοιχείων, ελλείψει σχετικής
πρόβλεψης στο εθνικό δίκαιο
ΓνωμΝΣΚ 126/2012: Ο οικονομικός έφορος υποχρεούται, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 10
παρ.3 Ν.3869/2010, να χορηγεί σε πιστωτή του οφειλέτη κάθε πληροφορία και στοιχείο για την
περιουσιακή κατάσταση και τα εισοδήματα του οφειλέτη.
ΓνωμΝΣΚ 7/2011: Είναι επιτρεπτή η χορήγηση κωδικών πρόσβασης στο κεντρικό σύστημα taxis
σε υπαλλήλους που υπηρετούν με απόσπασμα στην Επιτροπή Καταπολέμησης Εσόδων από
εγκληματικές δραστηριότητες.
ΓνωμΝΣΚ 295/2010: Δεν ισχύουν έναντι της Επιτροπής Ανταγωνισμού οι διατάξεις περί
φορολογικού απορρήτου του άρθρου 58 του Ν.2859/2000, δεδομένου ότι αυτή δεν θεωρείται τρίτος
κατά την έννοια του άρθρου αυτού, επομένως δύναται να λάβει αντίγραφα εκκαθαριστών
δηλώσεων Φ.Π.Α.
ΣτΕ 5028/1987: Ο έλεγχος «πόθεν έσχες» των υπαλλήλων δεν επιτρέπεται να γίνει μέσω των
φορολογικών δηλώσεων.
ΣτΕ 2451/1984: Δεν είναι επιτρεπτή η γνωστοποίηση των εκκαθαριστικών σημειωμάτων των
δικηγόρων στους δικηγορικούς συλλόγους
ΟλΝΣΚ 98/1979: Δεν αντίκειται στο φορολογικό απόρρητο η επώνυμη δια του Τύπου
ανακοίνωση σημαντικών παραβάσεων του ΚΒΣ
