ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΕΡΑΤΩΣ ΚΟΖΑΚΟΥ-ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ «ΟΙ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΤΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ: ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ» 31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΝΕΑΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ»

1. ΟΜΙΛΙΑ ΣΗ΢ ΔΡΟ΢ ΕΡΑΣΨ΢ ΚΟΖΑΚΟΤ-ΜΑΡΚΟΤΛΛΗ
«ΟΙ ΑΝΑΚΑΛΤΧΕΙ΢ ΚΟΙΣΑ΢ΜΑΣΨΝ
ΤΔΡΟΓΟΝΑΝΣΘΡΑΚΨΝ ΢ΣΗΝ ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΕ΢ΟΓΕΙΟ:
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α΢ΥΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΥΕΡΕΙΑΚΕ΢ ΚΑΙ
ΔΙΕΘΝΕΙ΢ ΠΟΛΙΣΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ΢ ΠΡΟΕΚΣΑ΢ΕΙ΢»
31 ΙΑΝΟΤΑΡΙΟΤ 2014

2. 2

3. Θ ΕΥ΢ΩΡΑΪΚΘ ΣΤ΢ΑΤΘΓΙΚΘ
ΓΙΑ ΤΘΝ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑ
3

4. ΣΘΜΑΣΙΑ ΤΘΣ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΣ ΣΤΘΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
 Η ενϋργεια αποτελεύ τερϊςτιασ ςτρατηγικόσ
ςημαςύασ παρϊγοντα για την οικονομύα και την
αειφόρο οικονομικό ανϊπτυξη των χωρών και την
ευημερύα των πολιτών τουσ
 Υωτιςμόσ, θϋρμανςη, μεταφορϋσ, βιομηχανύα,
υπηρεςύεσ, γεωργύα, υγεύα, επιςτημονικό πρόοδοσ
και γενικϊ όλοι οι τομεύσ τησ οικονομύασ και τησ
ποιότητασ ζωόσ των πολιτών επηρεϊζονται και
εξαρτώνται από τον αςφαλό και απρόςκοπτο
εφοδιαςμό ενϋργειασ
4

5. ΣΘΜΑΣΙΑ ΤΘΣ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΣ ΣΤΘΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
 Οι δαπϊνεσ για την ενϋργεια καθώσ και ο τύποσ των
καυςύμων που χρηςιμοποιούνται διαδραματύζουν
καθοριςτικό ρόλο ςτην ανταγωνιςτικότητα των
οικονομιών λόγω επύδραςησ ςτα κόςτη παραγωγόσ
βιομηχανιών και υπηρεςιών
 Η παρούςα οικονομικό κατϊςταςη ςτο Ευρωπαώκό
και Διεθνϋσ επύπεδο απαιτεύ την εξεύρεςη λύςεων που
να ανταποκρύνονται ςτισ νϋεσ προκλόςεισ των κρατών
ςε θϋματα απρόςκοπτου ενεργειακού εφοδιαςμού και
ενεργειακόσ αςφϊλειασ
5

6. Αφξθςθ τθσ ηιτθςθσ ενζργειασ ςε
παγκόςμιο επίπεδο 1990-2035
6

7. ΡΑ΢ΑΓΩΓΘ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΣ ΣΤΘΝ ΕΕ (2010)
Θ ΕΕ ΡΑ΢ΑΓΕΙ ΜΟΝΟ ΤΟ 48% ΤΩΝ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΚΩΝ ΤΘΣ ΑΝΑΓΚΩΝ
Ρθγι Ευρωπαϊκι Επιτροπι
7

8. ΕΙΣΑΓΩΓΘ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΣ ΑΡΟ ΤΘΝ ΕΕ
Θ ΕΕ Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕ΢ΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΑΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΕ ΣΥΓΚ΢ΙΤΙΚΑ
ΤΘ ΜΕΓΑΛΥΤΕ΢Θ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΚΘ ΕΞΑ΢ΤΘΣΘ ΑΡΟ ΕΞΩΤΕ΢ΙΚΟ
Η ΕΕ ειςϊγει από τρύτεσ χώρεσ:
 Σο 67% των αναγκών τησ ςε ΥΑ
(τα τρύα τϋταρτα των
ειςαγωγών ΥΑ το 2010
προόρχοντο κυρύωσ από τρεισ
χώρεσ, Ρωςύα, Νορβηγύα και
Αλγερύα)
 Σο 41 % των αναγκών τησ ςε
΢τερεϊ Καύςιμα (κυρύωσ από
Ρωςύα , Κολομβύα και ΗΠΑ)
 Σο 85% των αναγκών τησ ςε
Πετρϋλαιο ( το 54% από Ρωςύα,
και υπόλοιπο από Νορβηγύα,
Λιβύη κ.α.)
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
8

9. Ενεργειακι εξάρτθςθ ΕΕ και κρατϊν μελϊν
2010
9

10. Ενεργειακι πολιτικι ΕΕ και ενεργειακι εξάρτθςθ
 Σο 2012 οι ειςαγωγϋσ Υυςικού Αερύου και Πετρελαύου
ςτην ΕΕ ξεπϋραςαν τα € 400 δισ, ό το 3.1% του ΑΕΠ
τησ ΕΕ.
 Αύξηςη των τιμών των καυςύμων παγκοςμύωσ ϋχει
πλόξει κατϊ κύριο λόγο την ΕΕ τόςο ςε επύπεδο
βιομηχανιών όςο και καταναλωτών
 Η αύξηςη του πληθυςμού και η ϊνοδοσ του επιπϋδου
διαβύωςησ υπολογύζεται ότι θα ωθόςουν προσ τα ϊνω
κατϊ 40% την παγκόςμια ζότηςη ενϋργειασ μϋχρι το
2030.
 Η αυξημϋνη ζότηςη και οι νϋεσ δυναμικϋσ τησ
αγορϊσ, απαιτούν μια αξιολόγηςη τόςο των
εςωτερικών όςο και των εξωτερικών δυνατοτότων
10
για την ΕΕ.

11. Ενεργειακι πολιτικι ΕΕ και ενεργειακι εξάρτθςθ
 Η ΕΕ μϋχρι ςόμερα ϋχει εςτιϊςει την προςοχό τησ ςτην
εξωτερικό διϊςταςη τησ ενεργειακόσ πολιτικόσ, μια
πολιτικό που εύναι εξαιρετικόσ ςημαςύασ για την ολοκλόρωςη
τησ εςωτερικόσ αγορϊσ ενϋργειασ και την ενύςχυςη του
ενεργειακού εφοδιαςμού τησ ΕΕ και τησ ενεργειακόσ
αςφϊλειασ και τησ ανταγωνιςτικότητασ
 Επύκεντρο ςόμερα τησ ενεργειακόσ πολιτικόσ τησ ΕΕ εύναι η
ενεργειακό αςφϊλεια μϋςω τησ διαφοροπούηςησ των
πηγών του ενεργειακού εφοδιαςμού, των διαδρομών
μεταφορϊσ τησ ενϋργειασ και των υποδομών
11

12. Ενεργειακι πολιτικι ΕΕ και ενεργειακι εξάρτθςθ
 Η εξωτερικό πολιτικό τησ ΕΕ μπορεύ να
ςυμπληρώςει τισ προςπϊθειεσ αυτϋσ και να βοηθόςει
την ΕΕ να ανταποκριθεύ καλύτερα ςτο νϋο ενεργειακό
τοπύο.
 Σαυτόχρονα, η ενϋργεια μπορεύ να ςυμβϊλει ςτην
επύτευξη οριςμϋνων ςτόχων τησ εξωτερικόσ
πολιτικόσ τησ ΕΕ, ιδιαύτερα όςο αφορϊ την πρόληψη
ςυγκρούςεων και την διαχεύριςη κρύςεων.
12

13. ΥΔ΢ΟΓΟΝΑΝΘ΢ΑΚΕΣ ΣΤΘΝ
ΑΝΑΤΟΛΙΚΘ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
ΕΝΑΣ ΑΝΕΚΤΙΜΘΤΟΣ ΡΛΟΥΤΟΣ
13

14. ΕΝΑ΢ ΑΝΕΚΣΙΜΗΣΟ΢ ΠΛΟΤΣΟ΢ ΤΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΙΚΨΝ
ΠΟΡΨΝ ΠΟΤ ΑΠΑΙΣΕΙ ΟΡΘΟΛΟΓΙ΢ΣΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗ΢Η ΜΕ΢Ψ
΢ΤΝΕΡΓΙΨΝ ΚΑΙ ΢ΤΝΕΡΓΑ΢ΙΨΝ ΣΨΝ ΦΨΡΨΝ ΣΗ΢ ΠΕΡΙΟΦΗ΢
ΓΙΑ ΜΕΓΙ΢ΣΟΠΟΙΗ΢Η ΣΟΤ ΟΥΕΛΟΤ΢
ΚΑΙ ΕΛΑΦΙ΢ΣΟΠΟΙΗ΢Η ΣΟΤ ΚΟ΢ΣΟΤ΢ ΕΚΜΕΣΑΛΛΕΤ΢Η΢

15. Το 2010
Το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινςτιτοφτο
διενιργθςε ζρευνεσ και διαπίςτωςε τθν
φπαρξθ μεγάλων ποςοτιτων
ανεξερεφνθτων πθγϊν
Ρετρελαίου και Φυςικοφ Αερίου
ςτισ περιοχζσ τθσ Λεκάνθσ τθσ Λεβαντίνθσ
και τθσ Λεκάνθσ του Δζλτα του Νείλου
15

16. Ρεριοχι τθσ Λεκάνθσ τθσ Λεβαντίνθσ
122 tcf ΦΑ (τριςεκατομμφρια κυβικά πόδια)
και 1.7 διςεκατομμφρια βαρζλια πετρελαίου
16

17. Ρεριοχι τθσ Λεκάνθσ του Δζλτα του Νείλου
223 tcf ΦΑ (τριςεκατομμφρια κυβικά πόδια)
6 δισ βαρζλια υγροποιθμζνου ΦΑ και
1.8 δισ βαρζλια πετρελαίου
17

18. Οι πιο ςθμαντικζσ χϊρεσ ςτθν παραγωγι
Φυςικοφ Αερίου (ςε tcf)
18

19. Οι πιο ςθμαντικζσ χϊρεσ ςε επιβεβαιωμζνα
κοιτάςματα πετρελαίου (δισ βαρζλια)
19

20. Ασ δοφμε τθν κάκε χϊρα ξεχωριςτά
ξεκινιςουμε με τθν Κφπρο
20

21. Στον 1ο και 2ο Γφρο Αδειοδοτιςεων (2007 και
2012) προςφζρκθκαν 13 ςυνολικά ερευνθτικά
τεμάχια ςτο νότιο μζροσ τθσ Κυπριακισ ΑΟΗ
21

22. ΟΙ ΜΕΧ΢Ι ΣΘΜΕ΢Α ΑΔΕΙΟΔΟΤΘΣΕΙΣ ΣΤΘΝ
ΚΥΡ΢ΙΑΚΘ ΑΟΗ
ΟΙΚΟΠΕΔΟ 12
Noble Energy [70% ]
Delek Drilling [15% ]
Avner Oil Exploration
[15% ]
ΟΙΚΟΠΕΔΑ 2,3
&9
Eni [80% ]
Kogas [20% ]
ΟΙΚΟΠΕΔΑ 10
&11
Total [100% ]
22

23. Δραςτθριότθτεσ των Εταιρειϊν επί των
αδειοδοτθμζνων τεμαχίων
NOBLE ENERGY/DELEK
DRILLING/ANVER OIL
EXPLORATION
 Αρχικό Γεώτρηςη
΢επτϋμβριο 2011
κατϋδειξε κούταςμα 5-8 tcf
με μϋςο όρο τα 7 tcf
 Επιβεβαιωτικό Γεώτρηςη
΢επτϋμβριο 2013.
Αποτελϋςματα Οκτώβριο
2013 επιβεβαύωςαν
ϊριςτη ποιότητα
κοιτϊςματοσ
 Επιβεβαιωθεύςεσ
Ποςότητεσ 3.6 -6 tcf με
μϋςο όρο 5 tcf, η τρύτη
μεγαλύτερη ανακϊλυψη
ςτη Λεκϊνη τησ
Λεβαντύνησ
ENI/GOGAZ
 Γεωφυςικϋσ ϋρευνεσ και γεωλογικϋσ μελϋτεσ
 Σριςδιϊςτατεσ μελϋτεσ
 Προγραμματιςμόσ ϋναρξησ γεωτρόςεων το
2ο εξϊμηνο του 2014
TOTAL
 Γεωφυςικϋσ ϋρευνεσ και γεωλογικϋσ μελϋτεσ
τόςο για ΥΑ όςο και για Πετρϋλαιο
 Σριςδιϊςτατεσ μελϋτεσ
 Προγραμματιςμόσ ϋναρξησ γεωτρόςεων το
1ο εξϊμηνο του 2015
23

24. Ρροοπτικζσ και Οικονομικά οφζλθ για τθν Κφπρο
από τθν εκμετάλλευςθ υδρογονανκράκων
 Μόνο ςτα 6 ερευνητικϊ τεμϊχια που ϋχουν μϋχρι ςόμερα
αδειοδοτηθεύ υπολογύζεται ότι υπϊρχουν κοιτϊςματα με
ποςότητεσ μϋχρι 40 tcf ΥΑ (τριςεκατομμύρια κυβικϊ
πόδια), ςυνολικόσ αξύασ που εκτιμϊται πϋραν των € 300
διςεκατομμυρύων.
 Μόνο από το κούταςμα του τεμαχύου 12 υπολογύζεται ότι
μπορούν να εξαχθούν ποςότητεσ αξύασ τουλϊχιςτον € 50
δισ που μπορούν να ικανοποιόςουν τισ ανϊγκεσ τησ Κύπρου
ςε ΥΑ για παραγωγό ηλεκτρικόσ ενϋργειασ για το υπόλοιπο
του 21ου αιώνα
 Πϋραν του ΥΑ εύναι επιβεβαιωμϋνο από γεωλογικϋσ και ϊλλεσ
μελϋτεσ ότι υπϊρχουν και μεγϊλεσ ποςότητεσ πετρελαύου
ςτην Κυπριακό ΑΟΖ και τόςο η Noble Energy όςο και η
TOTAL επικεντρώνουν τουσ ςχεδιαςμούσ και τισ ενϋργειεσ
τουσ και προσ αυτό την κατεύθυνςη
24

25. Ρροοπτικζσ και Οικονομικά οφζλθ για τθν Κφπρο από
τθν εκμετάλλευςθ υδρογονανκράκων
 Σόςο η διερευνητικό δραςτηριότητα όςο κυρύωσ η
εκμετϊλλευςη των κοιταςμϊτων ΥΑ αναμϋνεται
να φϋρουν τερϊςτια οφϋλη ςτην οικονομύα τησ
Κύπρου, αυξϊνοντασ τα ϋςοδα του κρϊτουσ
κυρύωσ από την εξαγωγό ΥΑ
 Παρϊλληλα θα αυξηθεύ η οικονομικό
δραςτηριότητα και θα τονωθεύ η οικονομικό
ανϊπτυξη ςε διϊφορουσ τομεύσ
 Αναμϋνεται ωσ ςυνϋπεια να αυξηθούν οι θϋςεισ
εργαςύασ κυρύωσ ςτουσ τομεύσ που αφορούν την
ενϋργεια και τισ ςυναφεύσ υπηρεςύεσ, με
γενικότερη επύδραςη ςτην μεύωςη τησ ανεργύασ
ςτουσ ευρύτερουσ τομεύσ τησ οικονομύασ
25

26. Ρροοπτικζσ και Οικονομικά οφζλθ για τθν Κφπρο από
τθν εκμετάλλευςθ υδρογονανκράκων
 Σερϊςτια οικονομικϊ οφϋλη από τισ επενδύςεισ ςε
ενεργειακϋσ υποδομϋσ για την παραγωγό, μεταφορϊ
και εξαγωγό του ΥΑ
 Ιδιαύτερα η προγραμματιζόμενη δημιουργύα Σερματικού
Τγροπούηςησ ΥΑ ςτο Βαςιλικό και ο ςχεδιαζόμενοσ
αγωγόσ Ανατολικόσ Μεςογεύου και ϊλλα μεγαλεπόβολα
ϋργα υποδομών μπορούν να αποφϋρουν ανυπολόγιςτα
οφϋλη ςτην Κυπριακό Οικονομύα και να μεταβϊλουν την
Κύπρο ςε ϋνα ςημαντικό περιφερειακό Κόμβο για
υγροπούηςη και μεταφορϊ ΥΑ
 Δυνατότητεσ μακροχρόνια η Κύπροσ να μετατραπεύ ςε ϋνα
παγκόςμιο ενεργειακό παύκτη
26

27. Ρροοπτικζσ και Οικονομικά οφζλθ για τθν Κφπρο από
τθν εκμετάλλευςθ υδρογονανκράκων
 Η Κύπροσ θα ϋχει τη δυνατότητα κϊλυψησ των ενεργειακών
τησ αναγκών από ύδιεσ πηγϋσ και θα αποκτόςει ενεργειακό
ανεξαρτηςύα
 Η ςημερινό ςχεδόν πλόρησ εξϊρτηςη τησ Κύπρου από
ειςαγωγϋσ πετρελαιοειδών για ςκοπούσ παραγωγόσ
ηλεκτριςμού θα ανατραπεύ και θα αντικαταςταθεύ από το
Υυςικό Αϋριο
 Η ειςαγωγό ΥΑ θα ςυμβϊλει ςτη μεύωςη τησ τιμόσ τησ
παραγωγόσ ηλεκτρικόσ ενϋργειασ και ςτη μεύωςη τησ τιμόσ
παραγωγόσ προώόντων και κατϊ ςυνϋπεια θα αυξόςει την
ανταγωνιςτικότητα τησ Κύπρου και το εμπόριο
 Αυτό θα ϋχει τερϊςτια οφϋλη τόςο ςτην οικονομύα
γενικότερα και ςτο βιοτικό επύπεδο των πολιτών
ειδικότερα
27

28. ΙΣ΢ΑΘΛ
Ρ΢ΟΣΔΟΚΙΕΣ ΑΡΟ ΤΘΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΘ ΥΔ΢ΟΓΟΝΑΝΘ΢ΑΚΩΝ
28

29. 29

30. ΙΣ΢ΑΘΛ
Ρροςδοκίεσ από τθν εκμετάλλευςθ
υδρογονανκράκων
 Σο Tamar αποτϋλεςε την μεγαλύτερη υποθαλϊςςια
ανακϊλυψη για το 2009, ενώ το Leviathan την μεγαλύτερη
υποθαλϊςςια ανακϊλυψη τησ τελευταύασ δεκαετύασ ςε
παγκόςμιο επύπεδο
 Σο Ιςραόλ υπολογύζει ότι θα ϋχει ϋςοδα ύψουσ $130
διςεκατομμυρύων Δολαρύων μϋχρι το 2040 από την
εκμετϊλλευςη του φυςικού αερύου ςτα τεμϊχια Tamar και
Leviathan.
 Ετόςιο ειςόδημα από την εκμετϊλλευςη Υυςικού Αερύου
υπολογύζεται ςτα $5 διςεκατομμύρια Δολϊρια που
αντιςτοιχεύ με το 2% το ΑΕΠ τησ χώρασ
30

31. ΙΣ΢ΑΘΛ
Ρροςδοκίεσ από τθν εκμετάλλευςθ
υδρογονανκράκων
 Σο Ιςραόλ ϋχει όδη αποφαςύςει ότι το 40% του
Υυςικού Αερύου που ϋχει μϋχρι ςτιγμόσ επιβεβαιωθεύ
ςτην ΑΟΖ του θα διατεθεύ για εξαγωγϋσ, ενώ το
υπόλοιπο 60% θα παραμεύνει για κϊλυψη τησ
εγχώριασ ζότηςησ για τισ επόμενεσ δεκαετύεσ
 Σο Ιςραόλ βρύςκεται ςτο ςτϊδιο ςχεδιαςμού των
εξαγωγικών του προοριςμών και τησ επιλογόσ και
ςχεδιαςμού των υποδομών που θα χρηςιμοποιηθούν
για την μεταφορϊ του ΥΑ
31

32. ΛΙΒΑΝΟΣ
 Ο Λύβανοσ δεν ϋχει μϋχρι ςόμερα απτϊ αποτελϋςματα
από την εξερεύνηςη υδρογονανθρϊκων ςτην ΑΟΖ του
 Μεγϊλο μϋροσ τησ ΑΟΖ Λιβϊνου εμπύπτει ςτην πλούςια
ςε υδρογονϊνθρακεσ Περιοχό τησ Λεκϊνησ τησ
Λεβαντύνησ
 ΢ειςμολογικϋσ ϋρευνεσ υπολογύζουν ότι ο Λύβανοσ
μπορεύ να διαθϋτει κοιτϊςματα Υυςικού Αερύου με
ποςότητεσ που μπορεύ να φθϊνουν τα 25 tcf
 Έχει ξεκινόςει ο 1οσ Γύροσ Αδειοδοτόςεων που
αναμϋνεται να λόξει τον Ιούνιο του 2014
32

33. ΛΙΒΑΝΟΣ
Τα 10 Τεμάχια που περιλαμβάνονται ςτον
Ρρϊτο Γφρο Αδειοδοτιςεων
33

34. ΑΙΓΥΡΤΟΣ
 Η Αύγυπτοσ υπολογύζεται ότι διαθϋτει 78 tcf
επιβεβαιωμϋνων κοιταςμϊτων Υυςικού Αερύου τα
περιςςότερα των οπούων βρύςκονται ςτο ςτϊδιο τησ
εκμετϊλλευςησ
 Τπολογύζεται επύςησ ότι διαθϋτει μϋχρι και 220 tcf ΥΑ από
μη επιβεβαιωμϋνα κοιτϊςματα ςτην Περιοχό τησ Λεκϊνησ
του Νεύλου του Δϋλτα
 Παρϊ τισ καθυςτερόςεισ που παρατηρούνται λόγω των
πολιτικών αναταραχών ςτην Αύγυπτο μετϊ τον Ιανουϊριο
του 2011, εν τούτοισ οι δραςτηριότητεσ ςτον τομϋα τησ
Παραγωγόσ και των πρόςθετων Αδειοδοτόςεων
ςυνεχύζονται από την νϋα Κυβϋρνηςη τησ Αιγύπτου
34

35. ΑΙΓΥΡΤΟΣ
35

36. Από 2001 EGAS ζχει υπογράψει 26 ςυμφωνίεσ με 30 εταιρείεσ
για τθν ανόρυξθ 132 γεωτριςεων μζχρι το 2018
ςε ζκταςθ που καλφπτει περιοχι 76200 Km 2 .
36

37. 37

38. Οι υπάρχουςεσ διαδρομζσ μεταφοράσ φυςικοφ
αερίου ςτθν περιοχι
Arab Gas Pipeline and Arish Ashkelon pipeline
38

39. Egyptian LNG Located at Idku
50km East of Alexandria
39

40. Ελλάδα
 Σο 2010 ϊρχιςαν πιο ςυςτηματικϋσ ςειςμολογικϋσ ϋρευνεσ για
ανακϊλυψη κοιταςμϊτων υδρογονανθρϊκων ςτην Ελληνικό
ΑΟΖ με επύκεντρο τισ περιοχϋσ τησ Δυτικόσ Ελλϊδασ και
Νότιασ Κρότησ
 Από τα δεδομϋνα των ςειςμολογικών ερευνών, που
παραδόθηκαν όδη ςτην Κυβϋρνηςη προκύπτει ότι υπϊρχουν
ενδιαφϋρουςεσ γεωλογικϋσ δομϋσ που παρουςιϊζουν
ςημαντικϋσ ομοιότητεσ με ανϊλογεσ δομϋσ ςε πλούςιεσ ςε
υδρογονϊνθρακεσ περιοχϋσ γειτονικών χωρών, που όδη
βρύςκονται ςτο ςτϊδιο παραγωγόσ
 Σα δεδομϋνα θα διατεθούν τώρα ςε ενδιαφερόμενεσ εταιρεύεσ
για μελϋτη και αξιολόγηςη πριν την ϋναρξη του αναμενόμενου
Γύρου Αδειοδοτόςεων ςτο εγγύσ μϋλλον
 Η Ελλϊδα θα μπορούςε επύςησ να αποτελϋςει ςημαντικό
περιφερειακό κόμβο μεταφορϊσ ΥΑ προσ την Ευρώπη από την
περιοχό τησ Καςπύασ και τησ Ανατολικόσ Μεςογεύου
40

41. Θ Ανατολικι Μεςόγειοσ ςτουσ
ενεργειακοφσ ςχεδιαςμοφσ τθσ ΕΕ
Στόχοσ:
Θ δθμιουργία ςυνεργιϊν με τθν ΕΕ για τθν
υλοποίθςθ διαφόρων ζργων υποδομισ που κα
μποροφςαν να ςυγχρθματοδοτθκοφν από τθν ΕΕ
41

42. Τρία «Ζργα Κοινοφ Ενδιαφζροντοσ»
που αφοροφν τθν Κφπρο, τθν Ελλάδα και τθν
Ανατολικι Μεςόγειο
 Η Κύπροσ ϋχει όδη υποβϊλει και ϋχουν όδη εγκριθεύ από την
Ευρωπαώκό Επιτροπό τρύα “ϋργα κοινού ενδιαφϋροντοσ” (Projects
of Common Interest) που αφορούν την ΕΕ, την Κύπρο, την Ελλϊδα
και την Ανατολικό Μεςόγειο, ότοι:
 α)το Mediterranean Gas Storage, δηλαδό την αποθόκευςη
φυςικού αερύου από την περιοχό τησ Ανατολικόσ Μεςογεύου ςε
υγροποιημϋνη μορφό (LNG Storage Facility) και εξαγωγό του ςε
τερματικϊ υποδοχόσ και αποώγροπούηςησ ςτην Ευρώπη,
 β) το Trans Mediterrranean
Gas Pipeline, δηλαδό την
καταςκευό αγωγού μεταφορϊσ φυςικού αερύου μεταξύ
Κύπρου, Ελλϊδασ και τησ Λεκϊνησ τησ Λεβαντύνησ και
 γ) του Euro-Asia Interconnector, δηλαδό την πόντιςη
υποθαλϊςςιου καλωδύου ηλεκτρικόσ διαςύνδεςησ Ιςραόλ-ΚύπρουΕλλϊδασ.
42

43. Σχεδιαςμόσ για τθν Βιομθχανικι Ηϊνθ
Φυςικοφ Αερίου ςτο Βαςιλικό
43

44. Τερματικό Ραραγωγισ Υγροποιθμζνου Φυςικοφ
Αερίου- LNG Terminal
 ΢χϋδιο Ανϊπτυξησ ςε τρεύσ φϊςεισ. Η πρώτη Υϊςη
αφορϊ τη δημιουργύα τριών Μονϊδων Τγροπούηςησ (LNG
trains) και χώρου για εγκαταςτϊςεισ αποθόκευςησ
πετρελαιοειδών, δύκτυα κοινόσ ωφελεύασ και απαιτούμενεσ
προςβϊςεισ. Οι επόμενεσ δύο Υϊςεισ θα αφορούν την
δημιουργύα επιπρόςθετων μονϊδων υγροπούηςησ ανϊλογα
με την ανακϊλυψη πρόςθετων κοιταςμϊτων Υυςικού
Αερύου.
 26 Ιουνύου 2013 -Τπογρϊφηκε Μνημόνιο ΢υναντύληψησ
μεταξύ Κύπρου και των Εταιρειών Noble, Delek και Anver
 8 Νοεμβρύου 2013- Τπογραφό Μνημονύου ΢υναντύληψησ
μεταξύ Κύπρου και Total
 ENI/KOGAS εξϋφραςαν ενδιαφϋρον να ςυμμετϊςχουν
μόλισ επιβεβαιωθούν τα κοιτϊςματα ςτα τρύα τεμϊχια τησ
Αδειοδότηςησ τουσ
44

45. EURO-ASIA INTERCONNECTOR
45

46. Ζνασ νζοσ Ενεργειακόσ Διάδρομοσ
Ανατολικισ Μεςογείου
Ζργο Κοινοφ Ενδιαφζροντοσ τθσ ΕΕ
46

47. ΟΚΤΩΒ΢ΙΟΣ 2013
Μακροπρόκεςμο όραμα τθσ ΕΕ για τισ υποδομζσ ςτον τομζα του ΦΑ περιλαμβάνει
τισ εγκαταςτάςεισ αποκικευςθσ ΦΑ ςτο Βαςιλικό μζχρι το 2020
και τον Αγωγό Φυςικοφ Αερίου Ανατολικισ Μεςογείου με πικανι ζναρξθ λειτουργίασ
επίςθσ το 2020
47

48. Ο EURO-ASIA INTERCONNECTOR
περιλαμβάνεται ςτα «Ζργα Κοινοφ Ενδιαφζροντοσ»
που ενζκρινε θ Ευρωπαϊκι Επιτροπι
Υποδομέρ ενέπγειαρ - Ηλεκηπιζμόρ
Έπγα κοινού ενδιαθέπονηορ:
Γπαμμέρ ςτηλήρ ηάζηρ
Έναπξη λειηοςπγίαρ < 2017
Έναπξη λειηοςπγίαρ 2017 έυρ 2020
Έναπξη λειηοςπγίαρ > 2020
Αποθήκεςζη ηλεκηπικήρ ενέπγειαρ
Έναπξη λειηοςπγίαρ < 2017
Έναπξη λειηοςπγίαρ 2017 έυρ 2020
Έναπξη λειηοςπγίαρ > 2020
Υπεπάκηιοι κόμβοι
Ενζυμάηυζη και ζςγσπονιζμόρ-Βαληική
Source: © Eurogeographics for the administrative boundaries;
© PLATTS for the underlying energy network.
Cartography: European Commission, Energy DG, June 2013
Όλες οι πιθανζς διαδρομζς πρζπει να εξεταςκοφν και να αξιολογθκοφν τόςο από πλευράσ ενεργειακισ αςφάλειασ όςο και από πλευράσ ςχετικοφ οικονομικοφ κόςτουσ και
οφελών.
48

49. ΕΝΑ Ο΢ΑΜΑ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΚΘΣ ΣΥΝΕ΢ΓΑΣΙΑΣ
ΓΙΑ ΤΘΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΘ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
ΚΑΙ Ο ΢ΟΛΟΣ ΤΘΣ ΚΥΡ΢ΟΥ
49

50. ΕΝΑ Ο΢ΑΜΑ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΚΘΣ ΣΥΝΕ΢ΓΑΣΙΑΣ
ΑΝΑΤΟΛΙΚΘΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
 Η Κυπριακό Δημοκρατύα, ϋνα μϋλοσ τησ ΕΕ ςτην Ανατολικό
Μεςόγειο, επιδιώκει ενεργϊ και ενθαρρύνει τη ςυνεργαςύα
ςτον ενεργειακό τομϋα με όλεσ τισ χώρεσ με τισ οπούεσ
διαθϋτει θαλϊςςια ςύνορα.
 Η ειρόνη και η αςφϊλεια ςτην Ανατολικό Μεςόγειο
μπορεύ να εύναι το αποτϋλεςμα ςυνεργαςιών μεταξύ των
χωρών τησ περιοχόσ ςτον τομϋα τησ
ενϋργειασ, αποτελώντασ με αυτό τον τρόπο ϋνα ςενϊριο
από το οπούο όλοι θα ϋβγαιναν κερδιςμϋνοι (WINWIN), περιλαμβανομϋνησ τησ ΕΕ αλλϊ και διεθνώσ.
 Μια τϋτοια ςυνεργαςύα θα διαςφϊλιζε τα ςυμφϋροντα τησ
ΕΕ ςτα θϋματα αςφϊλειασ, εφόςον η Ανατολικό Μεςόγειοσ
περιλαμβϊνεται ςτην Πολιτικό Γειτονύασ τησ ΕΕ.
50

51. ΟΙ ΑΡΟΚΛΕΙΣΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΗΩΝΕΣ ΣΤΘΝ ΡΕ΢ΙΟΧΘ ΤΘΣ
ΑΝΑΤΟΛΙΚΘΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
ΜΕ ΒΑΣΘ ΤΘΝ ΜΕΣΘ Γ΢ΑΜΜΘ ΡΟΥ ΚΑΘΟ΢ΙΗΕΤΑΙ ΣΤΘ ΣΥΜΒΑΣΘ
ΤΩΝ ΘΕ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΘΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
51

52. ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΚΥΡ΢ΙΑΚΘΣ ΔΘΜΟΚ΢ΑΤΙΑΣ ΓΙΑ
Ο΢ΙΟΘΕΤΘΣΘ ΑΟΗ ΜΕ ΓΕΙΤΟΝΙΚΕΣ ΧΩ΢ΕΣ
 ΢υμφωνύα με Αύγυπτο : Τπογραφό
17/2/2003, Επικύρωςη/Έναρξη Ιςχύοσ 7/3/2004
 ΢υμφωνύα με Λύβανο: Τπογραφό
17/1/2007, εκκρεμεύ επικύρωςη από πλευρϊσ
Λιβϊνου
 ΢υμφωνύα με Ιςραόλ: Τπογραφό
17/12/2010, Επικύρωςη/Έναρξη Ιςχύοσ 25/2/2011
52

53. ΕΝΑ Ο΢ΑΜΑ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΚΘΣ ΣΥΝΕ΢ΓΑΣΙΑΣ
ΑΝΑΤΟΛΙΚΘΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
 Οι χώρεσ τησ Ανατολικόσ Μεςογεύου μοιρϊζονται τον κοινό
ςτόχο τησ βιώςιμησ ανϊπτυξησ και τησ ευημερύασ που θα
μπορούςε να προκύψει από την εξερεύνηςη και εκμετϊλλευςη
του φυςικού τουσ πλούτου, ιδιαύτερα των πλούςιων
κοιταςμϊτων υδρογονανθρϊκων
 H δημιουργύα ενόσ νϋου ενεργειακού διαδρόμου Ανατολικόσ
Μεςογεύου για τη μεταφορϊ ΥΑ από τισ χώρεσ τησ Περιοχόσ
προσ αγορϋσ ςτην ΕΕ, θα μεγιςτοποιούςε τα οφϋλη, θα μεύωνε
τισ δαπϊνεσ μεταφορϊσ και εξαγωγών και θα ςυνϋβαλλε ςτην
ειρόνη και την ευημερύα όλων των χωρών τησ περιοχόσ.
 ΢υνεργαςύα ςτον τομϋα των ενεργειακών υποδομών και τησ
αςφϊλειασ τουσ, αλλϊ και ςε ϊλλουσ τομεύσ όπωσ των
Ανανεώςιμων Πηγών Ενϋργειασ, του απρόςκοπτου
εφοδιαςμού ηλεκτριςμού, τησ εξοικονόμηςησ ενϋργειασ, τησ
ϋρευνασ και καινοτομύασ και τησ προςταςύασ του
περιβϊλλοντοσ, ςτο πρότυπο τησ ΢υνεργαςύασ των
΢κανδιναβικών χωρών, αποτελούν οριςμϋνουσ από τουσ ϊξονεσ
αυτού του ορϊματοσ
53

54. ΕΝΑ Ο΢ΑΜΑ ΕΝΕ΢ΓΕΙΑΚΘΣ
ΣΥΝΕ΢ΓΑΣΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΘΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
 Όλεσ οι χώρεσ τησ περιοχόσ θα μπορούςαν να
ςυνεργαςτούν ειρηνικϊ, ςεβόμενοι την νόμιμη ϊςκηςη των
δικαιωμϊτων των γειτόνων τουσ ςτισ θαλϊςςιεσ περιοχϋσ
όπου κϊθε κρϊτοσ αςκεύ κυριαρχύα ό κυριαρχικϊ
δικαιώματα ό/και αςκεύ δικαιοδοςύα.
 Ήδη υπϊρχει μια τϋτοια ανεπτυγμϋνη ςυνεργαςύα μεταξύ
Ιςραόλ, Κύπρου και Ελλϊδοσ καθώσ και τησ Κύπρου με τον
Λύβανο, το Ιςραόλ και την Αύγυπτο.
 Με τισ τρεισ τελευταύεσ χώρεσ η Κυπριακό Δημοκρατύα ϋχει
ςυνομολογόςει ςυμφωνύεσ για την οριοθϋτηςη τησ
Αποκλειςτικόσ Οικονομικόσ τησ Ζώνησ (ΑΟΖ) και
επεξεργϊζεται ΢υμφωνύεσ Πλαύςιο για την κοινό
εκμετϊλλευςη αποθεμϊτων υδρογονανθρϊκων.
54

55. 8 Αυγοφςτου 2013 -Υπογραφι Μνθμονίου Συναντίλθψθσ μεταξφ
Κφπρου Ιςραιλ και Ελλάδασ ςτα κζματα Ενζργειασ Ρεριβάλλοντοσ
και Υδάτινων Ρόρων
Τίκενται τα κεμζλια τθσ ςυνεργαςίασ όλων των χωρϊν
τθσ Ρεριοχισ
55

56. 5/1/2014- Ιςτορικισ ςθμαςίασ υπογραφι ςυμβολαίου αξίασ $ 1.2 δις. μεταξφ τθσ
Κοινοπραξίασ του κοιτάςματοσ Leviathan, (Noble Energy, Delek Group and Ratio Oil
Exploration ) με τθν Ραλαιςτινιακι Εταιρεία Palestine Power Generation Company
(ςτθν παρουςία του Υπουργοφ Ενζργειασ τθσ Ραλαιςτίνθσ) για τθν εξαγωγι 4.75
bcm Φυςικοφ Αερίου για περίοδο 20 χρόνων για τισ ανάγκεσ υπό καταςκευι
θλεκτροπαραγωγοφ ςτακμοφ ςτθ πόλθ Jenin τθσ Δυτικισ Πχκθσ
Ρ΢ΩΤΟ ΒΘΜΑ ΓΙΑ ΤΘΝ ΟΙΚΟΔΟΜΘΣΘ ΤΘΣ ΕΙ΢ΘΝΘΣ;
56

57. Το παρόν πολιτικό ςκθνικό ςτθν Ανατολικι Μεςόγειο
Θ ελπίδα μζνει ηωντανι για Ειρινθ και Συνεργαςία
 Τπϊρχουν ακόμα πολλϊ προβλόματα ςτην περιοχό που κϊνουν
το όραμα να μη φαύνεται υλοποιόςιμο ςτο ϊμεςο μϋλλον
 Η κρύςη ςτη ΢υρύα, το Παλαιςτινιακό, η ύπαρξη πολλών και
ςοβαρών προβλημϊτων ςτισ ςχϋςεισ Ιςραόλ και
Λιβϊνου, περιλαμβανομϋνων και διαφορών ςτο θϋμα τησ
οριοθϋτηςησ τησ ΑΟΖ τουσ, η ϋξαρςη του
εξτρεμιςμού, τρομοκρατύασ και θρηςκευτικού φανατιςμού, η
πολιτικό αςτϊθεια που επικρατεύ ςτη γειτονικό Αύγυπτο μετϊ
την «Αραβικό Άνοιξη», και η ςυνεχιζόμενη κατοχό και διαύρεςη
τησ Κύπρου από την Σουρκύα διαγρϊφουν ϋνα όχι τόςο
αιςιόδοξο πολιτικό τοπύο
 Οι ανακαλύψεισ υδρογονανθρϊκων ςτην Ανατολικό Μεςόγειο
μπορούν όμωσ να αποτελϋςουν την γϋφυρα και ϋνα ςημαντικό
πολιτικο-οικονομικό κύνητρο για την ςταδιακό οικοδόμηςη τησ
Ειρόνησ, τησ Ευημερύασ και τησ Ανϊπτυξησ όλων των χωρών τησ
Περιοχόσ.
57

58. Θ ελπίδα μζνει ηωντανι για Ειρινθ και Συνεργαςία
 Η πρόςφατη υπογραφό ςυμφωνύασ μεταξύ Παλαιςτινύων και
Κοινοπραξύασ του Leviathan (Αμερικανικών και Ιςραηλινών
ςυμφερόντων) για αγορϊ ποςοτότων ΥΑ αποτελεύ ύςωσ ϋνα
πρώτο αιςιόδοξο μόνυμα ότι η οικοδόμηςη τησ ειρόνησ ςτην
περιοχό εύναι δυνατό
 Σο Ιςραόλ βρύςκεται όδη ςε διαβουλεύςεισ και με ϊλλεσ χώρεσ
τησ περιοχόσ, ιδιαύτερα με την Ιορδανύα, για ανϊπτυξη
περεταύρω ςυνεργαςύασ ςτον ενεργειακό τομϋα με ϋμφαςη ςτην
καταςκευό αγωγού μεταφορϊσ φυςικού αερύου από τα
κοιτϊςματα του Ιςραόλ ςτην Ιορδανύα
 Η Αύγυπτοσ με την υιοθϋτηςη νϋου ΢υντϊγματοσ φαύνεται να
αντιμετωπύζει αποτελεςματικϊ τα εςωτερικϊ προβλόματα που
δημιούργηςαν εξτρεμιςτικϊ Ιςλαμιςτικϊ ςτοιχεύα
 Η ενιςχυμϋνη ςυνεργαςύα Ιςραόλ -Κύπρου -και Ελλϊδασ
μπορεύ να αποτελϋςει τον καταλύτη για την ςταδιακό
προςχώρηςη και των ϊλλων χωρών ςε μια ευρύτερη ενεργειακό
ςυνεργαςύα Ανατολικόσ Μεςογεύου
58

59. Τουρκία εκτόσ του οράματοσ;
 Η μόνη χώρα ςτην περιοχό, η οπούα δεν ςυνεργϊζεται και δεν
ϋχει προβεύ ςε ςυνομολόγηςη ςυμφωνιών με τισ γειτονικϋσ τησ
παρϊκτιεσ χώρεσ, με βϊςη την ΢ύμβαςη των Ηνωμϋνων Εθνών
για το Δύκαιο τησ Θϊλαςςασ και το ςυναφϋσ εθιμικό δύκαιο εύναι
η Σουρκύα.
 Εύναι ςημαντικό να πειςθεύ η Σουρκύα να ςυνεργαςτεύ με όλεσ
τισ χώρεσ τησ περιοχόσ, τερματύζοντασ πρώτα και κύρια την
ςτρατιωτικό κατοχό τησ Κύπρου και εκφρϊζοντασ ϋμπρακτα
ςεβαςμό ςτα κυριαρχικϊ δικαιώματα όλων των γειτόνων
τησ, όπωσ προβλϋπονται ςτη ΢ύμβαςη για το Δύκαιο τησ
Θϊλαςςασ και να ςταματόςει την προκλητικό τησ
ςυμπεριφορϊ με απειλϋσ και παρϊνομεσ ενϋργειεσ που
αναπόφευκτα δημιουργούν αρνητικϋσ επιπτώςεισ για την
ειρόνη και την ςταθερότητα ςτην περιοχό.
 Με αυτό τον τρόπο η Σουρκύα θα μπορούςε να αποτελϋςει
μϋροσ του ορϊματοσ για την Ανατολικό Μεςόγειο, με όλεσ
τισ θετικϋσ ςυνϋπειεσ για την ειρόνη, την ευημερύα και την
ανϊπτυξη ςτην περιοχό αλλϊ και διεθνώσ.
59

60. Στρατθγικι και κομβικι ςθμαςία Κφπρου
 Η γεωγραφικό θϋςη τησ Κύπρου ςε ϋνα τόςο
κομβικό και ςτρατηγικό ςημεύο τησ περιοχόσ, καθώσ
και οι εξαύρετεσ ςχϋςεισ που διατηρεύ με όλεσ τισ
γειτονικϋσ τησ χώρεσ τησ (πλην βεβαύωσ τησ Σουρκύασ
για τουσ γνωςτούσ λόγουσ), αποτελούν ϋνα
ςημαντικό παρϊγοντα για την υλοπούηςη αυτού
του ορϊματοσ που θα αποφϋρει τόςο πολιτικϊ όςο
και οικονομικϊ οφϋλη, πρώτιςτα για τισ ύδιεσ τισ
χώρεσ τησ περιοχόσ, αλλϊ και ευρύτερα για την
Ευρωπαώκό Ένωςη και παγκόςμια.
60

61. Win-Win για τθν Ανατολικι Μεςόγειο,
τθν ΕΕ και τον κόςμο
 Η ΕΕ θα πρϋπει να επενδύςει μϋςω τησ εξωτερικόσ και
τησ ενεργειακόσ τησ Πολιτικόσ ςτην υλοπούηςη αυτού
του ορϊματοσ για
΢ταθερότητα, ΢υνεργαςύα, Ειρόνη, Ευημερύα και
Ανϊπτυξη των χωρών τησ Ανατολικόσ Μεςογεύου
 Η ενϋργεια θα μπορούςε επύςησ να μετατραπεύ από
πηγό ςύγκρουςησ ςε εργαλεύο περιφερειακόσ
ενοπούηςησ και ςυνεργαςύασ και επύλυςησ
ςυγκρούςεων.
 Με αυτό τον τρόπο η ςτρατηγικόσ ςημαςύασ για την
οικονομύα και την κοινωνύα ενϋργεια θα μπορούςε να
αποτελϋςει τον καταλύτη για τη μεταμόρφωςη τησ
Ανατολικόσ Μεςογεύου ςε ςτρατηγικό εταύρο τησ ΕΕ ςτα
θϋματα ενεργειακόσ αςφϊλειασ και ενεργειακού
εφοδιαςμού
61

62. ΣΑΣ ΕΥΧΑ΢ΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΘΝ Ρ΢ΟΣΟΧΘ ΣΑΣ
62