2. Орхидея- Խոլորձ
Այս շքեղ ծաղկի առաջացման առասպելը ողբերգական է և գաղտնիքներով լի: Խոլորձ
անվանել են անսովոր գեղեցկություն ունեցող աստվածուհուն , որի հայրն էր
ազնվության Աստվածը, իսկ մայրը`ուրախության Աստվածուհին: Խոլորձն, ինչպես
մյուս աստվածային էակները, ապրում էր աշխարհի չորս մայրցամաքների երկրում,
բայց առանձնանում էր մյուսներից ոչ միայն իր մոգական գրավչությամբ ,այլ նաև
տարօրինակ աշխարհայացքով:Զմայլված լույսով՝ նա չէր տեսնում մութն ու շողքերը,
նրա համար անծանոթ ու անհասկանալի էին կոպտությունը, տխրությունը և չարիքը:
Այդ տարօրինակությունը դուր չեկավ բազմաթիվ աստվածների, նա նրանց թվում էր
անքաղաքավարի, նրանք մտածում էին, որ նա չի կարող իմանալ , թե ինչ է իրական
բարությունը: Կախարդական գեղեցկուհուն Աստվածները մեղադրեցին, որ նա
իմաստուն չէ, դա նշանակում էր, որ նա տեղ չունի իրենց մեջ: Բայց գտնվեցին և
նրանք, ովքեր պաշտպանեցին խոլորձին, հույս ունենալով , որ նրա աշխարհայացքը
շատ ավելի մաքուր է և ճիշտ:Անտարբերությունը և չարիքի անտեսումը նրանք
համարեցին իրական իմաստություն: Պաշտպան Աստվածների և մեղադրողների
միջև բռնկվեց թեժ և չմարող վեճ, որը դարձավ իսկական դատավարություն:

3. Այդ ժամանակ խոլորձին կալանավորեցին բանտում՝ արգելելով
հանդիպել որևէ մեկին : Իսկ նա ուզում էր հանդիպել արվեստների
հովանավոր Աստծուն: Այդ երիտասարդ Աստվածը սիրահարվեց
խոլորձի զարմանալի բարի և լուսավոր հոգուն, թեպետ հասկանում էր,
թե ինչքան տարբեր են իրենց աշխարահայացքները, քանի որ շողքերը և
կոշտ գծերը պետք էին մարդկանց ստեղծագործել սովորեցնելու
համար: Օրեցօր աճում էին նրա սերն ու ցանկությունը, իսկ
վարպետությունը հեռանում էր և խելագարվելով՝ նա համարձակվեց
առևանգել իր սիրելիին:Աստվածները չգնահատեցին նրա հույզերը և
արտաքսեցին իրենց երկրից : Խոլորձը հասկանալով , որ ինքն էլ է
սիրում, գնաց նրա հետևից մարդկանց աշխարհ, անտառային հրաշալի
ծաղկի կերպարով: Երկար անձրևային եղանակները խոլորձին
դարձնում էին յուրահատուկ վառ և հրաշալի: Ոչ մի ծաղիկ չէր
համարձակվում վիճել,երբ խոլորձին անվանում էին ծաղիկների
թագավորության թագուհի: Խոլորձը օգնւմ է կանանց իրենց աշխարհը
դարձնել լուսավոր և մաքուր:
Джаникян Гор

4. Мак - Կակաչ
Կակաչը բերքատվության խորհրդանիշ է: Այդ պատճառով նա Գերա
աստվածուհու մշտական ատրիբուտն էր: Գերան բերքատվության և
ամուսնության աստվածուհին է: Հին հույները գտնում էին, որ այդ ծաղիկը
ստեղծված է եղել քնի աստված Հիպնոսի կողմից Դեմետրայի համար, երբ
նա հոգնել էր իր կորած աղջկան՝ Պերսեֆոնային, փնտրելուց, որին
առևանգել է Աիդը, որը չէր կարողանում ապահովվել հացի աճը: Այդ
ժամանակ Հիպնոսը նրան տվեց կակաչ, որպեսզի նա քնի և հանգստանա:
Քնի հիասքանչ պատանի աստված Հիպնոսը այս ու այն կողմ էր գնում իր
թևերով երկրի վրա, կակաչի գլուխները ձեռքին ու լցնում էր կոտոշներից
քնաբեր հեղուկ: Նուրբ հպվելով իր հիասքանչ գավազանով մարդկանց
աչքերին, կամաց փակում էր կոպերը՝ սուզելով մահկանացուներին քաղցր
քնի մեջ:
Меликян Ованнес

5. Гвоздика- Մեխակ
Մեխակ ծաղկի անունը թարգմանվում է որպես Զևսի կամ
աստվածային ծաղիկ: Ինչպես պատմում է հին հունական
առասպելը՝ մի անգամ աստվածուհի Արտեմիսը, վրդովված
անհաջող որսից, ճանապարհին հանդիպում է սիրուն
հովվի, որն իր սրինգով անհոգ նվագում է մի պարզունակ
երաժշտություն: Արտեմիսն համարում է, որ հենց ուրախ
երաժշտությունն է եղել իր անհաջողության պատճառը:
Զայրացած աստվածուհին մեղադրում է պատանուն, որ իր
ամբողջ որսը ցրել է և որոշում է սպանել անմեղ պատանուն:

6. Гвоздика- Մեխակ
Խեղճ հովիվը սկսում է արդարանալ և աղաչում է, որ իրեն ների,
իսկ Արտեմիսը կատաղած հարձակվում է պատանու վրա և
հանում նրա աչքերը: Երբ անցնում է զայրույթը, աստվածուհին
գիտակցում է իր մեղքը և ընկնում է գետնիվայր ու հեկեկում: Նա
տեսնում է այդ պատանու անմեղ աչքերը, և մի ակնթարթում
այդտեղ աճում են երկու գեղեցիկ վառ կարմիր մեխակներ, որը
հետագայում բոլորին հիշեցնում է թափված անմեղ արյան մասին:
Киракосян Григор

7. Жасмин-Հասմիկ
Ծաղիկների և բուրմունքի թագավոր, գիշերների թագուհի, ինչպես
ասես չեն անվանում հասմիկին: Այս զարմանահրաշ բույսը հայտնի է
մեզ շատ հնուց: Այս ծաղկի մասին մեզ հասել են լեգենդներ, նրան
խառնում են սննդին, օգտագործում կոսմետիկայի և բուժման
նպատակով: Նույնիսկ փոքր քանակությունը առաջացնում է
կենսունակության զգացողություն, ազատում ճնշվածությունից և
հանգստացնում նյարդային համակարգը: Վերջերս ճապոնացի
հոգեբանները պարզել են, որ հասմիկը ոչ պակաս խթանում է ուղեղի
աշխատանքը, քան կոֆեինը: Հասմիկի հետ կապված շատ
առասպելներ ու լեգենդներ կան: Ըստ նրանցից մեկի, երբ աշխարհում
բոլոր ծաղիկները սպիտակ էին, հայտնվում է մի նկարիչ իր
ներկապնակով և որոշում է ներկել ծաղիկները այնպիսի
երանգներով, ինչպիսին ցանկանում էին նրանք: Նկարչին ամենամոտ
գտնվում էր հասմիկը: Նա շատ էր ցանկանում դառնալ ոսկեգույն,
ինչպիսին էր իր սիրելի արևը:

8. Жасмин-Հասմիկ
Սակայն նկարիչին դուր չեկավ, որ հասմիկն ուզում էր առաջ ընկնել
վարդերից, և որոշեց պատժել ամբարտավան բույսին՝ ստիպելով նրան
սպասելու, մինչև ինքն ավարտի բոլոր ծաղիկների գունավորումը:
Արդյունքում` ոսկեգույն-դեղին երանգը բաժին հասավ
խատուտիկներին: Հպարտ հասմիկը այլևս չխնդրեց նկարչին և
հրաժարվեց նրա առջև խոնարհվել՝ նախնտրելով կոտրվել, բայց ոչ
ծունկի գալ: Այսպիսով հասմիկը մնաց նուրբ- սպիտակ:
Իտալիայում մեկ այլ լեգենդ է առաջացել հասմիկի մասին: Շատ վաղուց
այնտեղ բնակվում էր մի դուքս, որն ուներ հասմիկի միակ թուփը: Նա իր
այգեպանին խստորեն արգելել էր որևիցե մեկին նվիրելու հասմիկի
փնջից: Սակայն այգեպանը սիրահարվում է մի գեղեցկուհու և նվիրում
հասմիկի ճյուղերից մի փունջ: Այդ ժամանակից ի վեր Իտալիայում
հասմիկը համարվում է սիրո խորհրդհանիշ, որը չի վախենում
արգելքներից ու խոչընդոտներից:
Петросян Асмик

9. Золотые ключики-Գինարբուկ
Հին հույները պատմում են լեգենդ այն մասին, թե ինչպես գինարբուկը ընկավ Երկիր:
Հետաքրքրասեր երիտասարդը հետազոտեց բոլոր երկրային գիտությունները և
որոշեց հետազոտել երկինքը, սակայն դրա համար, նրան անհրաժեշտ էր դարբնել
ոսկե բանալիներ, անցնել արծաթե- աստղային ճանապարհով դեպի Գալակտիկա, և
ոսկե բանալիներով բացել նրա դարպասները:
Դա այդքան հեշտ չէր անել: Աստղերը բազմաթիվ փորձություններ էին պատրաստել
պատանու համար , բայց նա համառ էր: Դարբնեց ոսկե բանալիներ ու գնաց Ծիր
կաթինով:
Երկնային լռության մեջ աստղերը նրան շշնջում էին, և նրանցից մեկը ասում է,
-Դու պետք է մոռանաս այն ամենը ինչ եղել է անցյալում՝ կանաչող երկիրը,
հայրենիքը և ծնողներիդ:

10. Золотые ключики-Գինարբուկ
Այստեղ երիտասարդը չդիմացավ, ձեռքերն ու ոտքերը դողացին,
գլուխը պտտվեց, նրա շուրջը զնգացին աստղերը:
Երբ նա ուշքի եկավ,պարզվեց ,որ պառկած է երկրի վրա: Իսկ ոսկե
բանալիները, որը նա պահել էր իր ձեռքում, թողեցին արմատներ ու
վերածվեցին ոսկե ծաղիկների:
Գինարբուկը հնագույն ժամանակներից հայտնի է որպես դեղաբույս:
Ոսկե բանալիներ ժողովրդական անվանումը ստացել է նրա համար, որ
ծաղիկները նման են մի փունջ բանալիների: Հին Հունաստանում
գինարբուկը անվանում են 12 աստվածների ծաղիկ, այն համարվում էր
Օլիմպի բուժիչ ծաղիկ: Հույները հավատում էին, որ նրա մեջ է բոլոր
հիվանդությունների բուժման սկիզբը:
Халатян Давид

11. Маргаритка-Մարգարտածաղիկ
Մարգարտածաղիկը թարգմանվում է որպես մարգարիտ: Իսկապես
նրա անհամար փոքր ծաղիկները նման են փոքրիկ մարգարիտների:
Նրանց ծագման մասին կա այսպիսի լեգենդ: Մի տպավորվող աղջիկ
քնելուց առաջ նայելով աստղերով լի երկնքին՝ մտածմունքով շշնջում
էր.«Աստղե՛ր, աստղե՛ր, խնդրում եմ ծաղիկներ դարձեք , որ ես
կարողանամ ձեզ հետ խաղալ»: Աստղերը լսելով աղջկա խնդրանքը՝
արտացոլվեցին ցողի կաթիլների մեջ: Երբ աղջիկը զարթնեց, նա
տեսավ , որ իրենց տան առջև գտնվող մարգագետինը ամբողջությամբ
փայլփլում է սպիտակ արծաթագույն մարգարտածաղիկներով:

12. Маргаритка-Մարգարտածաղիկ
Առավոտյան արևը հարցրեց մարգարտածաղիկին.
- Դու գո՞հ ես, և արդյո՞ք չես ցանկանում էլի ինչ-որ բան:
-Շնորհակալություն,- ասաց մարգարտածաղիկը:- Ես գոհ եմ:
Միայն թող ինձ ծաղկել տարվա ցանկացած ժամանակին: Ես շատ
եմ սիրում երեխաներին և շատ եմ սիրում, երբ նրանք ինձ հետ
խաղում են, թող որ այդ ուրախությունը երբեք չվերջանա: Արևն ի
պատասխան դիպավ մարգարտածաղկին իր շողերից մեկով և
ծաղկի մեջտեղում թողեց դեղին շրջան, ու ծաղիկների թերթիկները
բացվեցին այնպես , որ կարծես թե արևի շողեր լինեին:
Кешишян Ваагн

13. Гладиолус-Թրաշուշան
Հին հռոմեական լեգենդը հավաստում է, եթե թրաշուշանի արմատները
կախես կրծքից, դրանք ոչ միայն կօգնեն հաղթել մենամարտում, այլև
կպաշտպանեն մահից:
Լատիներենից թարգմանված «гладиолус» նշանակում է թուր, այդ
պատճառով հռոմեացիները այն համարումեն գլադիատորների ծաղիկ:
Գոյություն ունի այսպիսի լեգենդ:
Դաժան հռոմեացի հրամանատարը գերի էր վերցրել զինվորների և
հրամայել էր նրանց դարձնել գլադիատորներ: Հրամանատարը
հրահանգեց, որ սկզբում միմյանց հետ կռվեն ամենահամարձակ, թեթև և
հավատարիմ ընկերները՝ Սեվտը և Տերեսը: Հաղթողին նա խոստացավ իր
աղջկա ձեռքն ու ազատություն:

14. Гладиолус-Թրաշուշան
Թմբկահարումը համարձակներին կանչում էր կռվի: Բայց
Սեվտն ու Տերեսը թրերը խրեցին հողի մեջ և գրկաբաց վազեցին
դեպի իրար:
Հանդիսատեսն աղմկեց: Նորից հնչեցին թմբուկները: Եվ երբ
երիտասարդները նորից չհամաձայնվեցին կռվել միմյանց հետ,
արյունարբու հռոմեացիները նրանց դատապարտեցին մահվան:
Բայց երբ նրանց մարմինները դիպան հողին, նրանց թրերի
բռնակներից աճեցին թրաշուշաններ, որոնք մինչ այսօր
համարվում են ընկերության, հավատարմության, հիշողության և
առաքինության ծաղիկներ:
Манвелян Акоб

15. Георгина- Գեորգենա
Այդ այգում աշխատում էր երիտասարդ այգեպան Գիորգի անունով: Եվ
նա ուներ սիրեցյալ, որին նա մի անգամ նվիրեց գեղեցիկ գեորգենը:
Նա թագավորական այգուց գաղտնի դուրս էր հանել ծաղկի ծիլը և
գարնանը այն տնկել իր հարսնացուի տան առջեւ: Դա չէր կարող մնալ
գաղտնիք, և թագավորի ականջին հասան լուրերն այն մասին, որ իր
այգու ծաղիկը այժմ աճում է նաև նրա պալատների սահմաններից
դուրս: Թագավորի բարկությունը սահման չուներ: Նրա հրամանով
այգեպան Գիորգին բռնեցին և գցեցին բանտ , որտեղից նրան
վիճակված չէր երբևիցե դուրս գալ: Իսկ գեորգենը այդ ժամանակներից
դարձել է բոլոր այն մադկանց սեփականությունը, ում սրտով էր այդ
ծաղիկը:: Ի պատիվ այգեպանի ծաղիկը կոչվեց գեորգեն:
Саргсян Марк

16. Нарцис-Նարգիզ
Երբ հիասքանչ անտառային աստվածուհու մոտ երեխա ծնվեց, մայրը
խնդրեց գուշակ ել, թե իր երեխան մինչև ծերություն կապրի˚: ''Եթե ինքն
իրեն չճանաչի'', - հնչեց անհասկանալի պատասխանը:
Տղային կոչեցին Նարգիզ: Նա դարձավ բարեկազ մի շատ գեղեցիկ
պատանի: Շատ աղջիկներ էին նրան սիրում, բայց Նարգիզը չէր ուզում
նրանց նկատել:
Մի օր նրան տեսավ հավերժահարս Արձագանքը և սիրահարվեց նրան:
Մի անգամ չէր նա ուզում մոտենալ Նարգիզին և պատմել նրան իր սիրո
մասին: Աստվածները զայրացա ն շատախոս Արձագանքի վրաև որպես
պատիժ զրկեցին նրան երկխոսությունը սկսելու ունակությունից: Այդ
օրվանից Արձագանքը կարող էր միայն ուրիշների խոսքերը կրկնել:
Այդիսկ պատճառով նա լուռ քայլում էր Նարգիզ հետևից:
Բայց Նարգիզը մի օր զգում է, որ իր հետևից մեկը քայլում է, և նա
գոռաց. ''Ո˚վ է այստեղ'': ''Այս տեղ''- պատասխանեց Արձագանքը: “Արի
այստեղ~” – կանչեց Նարգիզը, բայց պատասխան ստացավ իրիսկ
խոսքերը: Նա երկար որոնում էր անտեսանելի զրուցակցին և,զայրացած
գոռաց. ’’Թող մենք հանդիպենք’’:’

17. Нарцис-Նարգիզ
“Հանդիպենք’’- ուրախությամբ ասաց Արձագանքը և դուրս եկավ նրա մոտ
ծառերի մոտից: Բայց երբ Նարգիզը տեսավ նրան, նա զայրացավ. ''Կորչիր:
Ավելի լավ է մեռնեմ, քան քոնը լինեմ’’: Արձագանքը, ամոթից վառվելով,
անհայտացավ անտառում:
Բայց սերը նրան չթողեց: Օրերով նա մտածում էրՆարգիզի մասին:
Արձագանքը նիհարում էր, ուժերը լքում էին նրան: Վերջապես, նրանից մնաց
միայն ձայնը: Այդ օրվանից ոչոք նրան չէր տեսել, չնայած մեկ-մեկ լսվում էր
նրա ձայնը:
Ինչպես Արձագանքը խաբվեց հպարտ պատանու գեղեցկության մեջ, այդպես
էլ ուրիշ հավերժահարսերը խաբվեցին: Եվ մի օր նրանցից մեկը անիծեց
Նարգիզին. ''Թող նա ինքն իրեն սիրի և երբե երջանիկ չլինի իր սիրո
մեջ~’’:Աստվածները լսեցին նրա ձայնը: Մի օր Նարգիզը տեսավ իր շողքը
անտառային առվակում և պաղեց տեղում տեսած գեղեցկությունից: Նա
կռացավ առվակի մոտ, որ համբուրի իր շողքը, բայց նրա շրթունքները կպան
միայն սառը ջրին: Երկար նա կանգնեց առվակի մոտ, մինչև կյանքի ուժերը
նրան չլքեցին նույնպես, ինչպես նա մի օր լքեց խեղճ Արձագանքին: Մի փոքր
էլ ժամանակ անցավ, և առվակի ափին պաղած երիտասարդը դառձավ դեղին
ծաղիկ, որը մինչև օրս էլ կռանում է իր շողքի վրա:
Геворгян Ашот