Ticaret bloklarinin ticarete etkileri

1. TICARET BLOKLARININ TICARETE
ETKILERI: AB, ASEAN, NAFTA
 EMERSON EHOUMAN 13-11-323

2. • İkinci Dünya Savaşı sonrasında uluslararası ticareti canlandırmak ve serbest-
leştirmek için 1948 Gümrük Tarifeleri Ticaret Genel Anlaşması (GATT) yapılmıştır.
Çalışmanın amacı, bölgeselleşmenin yada bloklaşlamanın ticaret akımları üzerindeki
etkilerini değerlendirilecektir.
GİRİŞ

3. 1970’li yıllara kadar Amerikan uluslar arası şirketleri seri üretim, tasarruf, uygunluk ve
gelişmiş teknolojiler nedeniyle dünyada üstünlük sağlamışlardı.
1970’lerde Japon ve Avrupa kökenli uluslar arası şirketler kaynak tasarrufu ve enerji
yeterliliği konusunda daha başarılı olmuşlar ve Amerikan şirketlerinin dünyadaki
Pazar paylarını ele geçirmeye başladılar.
1980’lerde rekabet artmış ve teknoloji transferleri fazlalaştı. Asya Kaplanları gibi
gelişmekte olan ülkelerden gelen uluslar arası şirketler de uluslar arası rekabete
katıldılar.
1970’LARIN SONLARI VE 1980’Lİ
YILLAR

4. 1990’LARIN SONLARI VE 2000’Lİ
YILLAR
Bu yıllarda bölgesel entegrasyonlar hız kazandı ve ekonomik (ticari) bloklar ortaya
çıktı. (AB, ASEAN, NAFTA gibi)
• Ticaret bloku, özellikle ortak çıkar ya da kültürel bağları olan ülkelerin bir araya
gelerek oluşturduğu uluslararası örgütlerin bir parçası olarak ortaya çıkan
hükûmetlerarası bir anlaşma türüdür. Ticaret bloklarının amacı, kendi içlerinde
uluslararası gümrük prosedürlerinden doğan engelleri en aza indirgemek ya da
tümüyle ortadan kaldırmaktır.
Bela Balassa, The Theory of Economic Integration (1961) kitabında 1950’li yıllarda
ortaya çıkmaya başlayan ekonomik birliklerin teorisini geliştirsdi. Balassa’ya göre,
ekonomik bütünleşmenin beş kademesi vardı. Her kademede birliğin üyeleri
kendilerine ait egemenliğin bir kısmını birlik organlarına aktarırlar.

5. EKONOMİK ENTEGRASYONUN
BEŞ KADEMESİ
• Serbest ticaret alanı – Üyeler birbirine karşı tüm gümrük kısıtlamalarını kaldırırlar.
Mal dolaşımı serbestleşir. Her üye üçüncü ülkeler ile olan gümrük politikalarına
devam eder.ek olarak, üyeler üçüncü ülkere karşı ortak gümrük politikalarını
benimserler. Örneğin, ortak tarifeler uygulanır.
• Ortak Pazar – Üye ülkeler arasında, işgücü, sermaye ve girişimciler serbestçe
dolaşırlar.
• Ekonomik birlik – Üye ülkeler ortak bir merkez bankası, ortak bir para birimi ve
ortak para politikaları ve vergi uygulamalarını kabul ederler.
• Ekonomik entegrasyon (politik birlik) – Tüm mal ve hizmet dolaşımı
serbestleşmiştir. Ortak bir para sistemi yürürlüğe girmiştir. Sosyal ve ekonomik
politikalar aynıdır. Üye ülkeler, devletlerüstü yargı, yürütme ve yasama organlarının
bağlayıcı kararlarına tabiidir.

6. GÜNEYDOĞU
ASYA
ÜLKELERİ
BİRLİĞİ
(ASEAN)

7. ÖRGÜTÜN TARİHİ VE ÖRGÜT
KURULUŞ NEDENLERİ
• ASEAN’ın kuruluş yıllarında ön planda olan çatışmaların durdurulması ve siyasi
istikrarın sağlanması gibi hususlar, Soğuk Savaş sonrası dönemde yerini ekonomik
işbirliğinin geliştirilmesine yönelik çabalara bırakmıştır.
• 1976’da imzalanan Dostluk ve İşbirliği Anlaşması (Amity and Cooperation in
Southeast Asia) ve 1995’te imzalanan Güneydoğu Asya Nükleer Silahlardan
Arındırılmış Bölge Anlaşması (Southeast Asia Nuclear Weapon Free Zone
SEANWFZ) ASEAN’ı yasal açıdan da bağlayıcılığı olan bir örgüte dönüştürmüştür.

8. ÖRGÜTÜN KURULUŞ SÜRECİ VE
AMAÇLARI
• ASEAN Örgütü’nün temeli Endonezya, Filipinler, Malezya, Singapur ve Tayland
Dışişleri Bakanlarının 8 Ağustos 1967’de Bangkok’ta imzaladıkları beş maddelik
bildirgeyle atılmıştır.
• Sözkonusu bildirgede ASEAN’ın kuruluş amaçları; ekonomik, sosyal, kültürel,
teknik, eğitim ve diğer alanlarda işbirliği gerçekleştirilmesi ile adalet kavramına,
hukuka ve Birleşmiş Milletler ilkelerine saygı çerçevesinde bölgesel barış ve
istikrarın sağlanması olarak belirlenmiştir.

9. ASEAN (IÇI VE DIŞI TİCARET HACMI)

10. TOPLAM TİCARET HACIMLERI
VE PAYLARI

11. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR
(AKIŞININ YILLARA GÖRE DEĞIŞIMI)

14. KUZEY AMERIKA SERBEST
TICARET ANTLAŞMASI (NAFTA)
• 12 Ağustos1992 de ABD, KANADA, MEKSİKA arasında imzalanan anlaşmayla
1994 yılında yürürlüğe girmiştir.
• Tipik bir serbest ticaret bölgesi antlaşmasıdır.
• Anlaşma sanayi ve tarım ürünlerini kapsamaktadır.
• AB’den farklı olarak işçilerin serbest dolaşımını, politik ve ekonomik bütünleşmeyi
içermeyen bir anlaşmadır.
• Çevre koruması, sinai ve fikir mülkiyet hakları kara ve hava taşımacılığı gibi
hizmetleride kapsamaktadır.
• NAFTA, üye ülkeler arasında tüm ticareti ve yatırımları sınırlayıcı engellerin GATT
kuralları çerçevesinde ve belli bir geçiş süreci dahilinde kaldırılarak bölgede bir
serbest ticaret alanı oluşturulmasını öngörmektedir

16. KUZEY AMERIKA SERBEST
TICARET ANTLAŞMASI (NAFTA)
• NAFTA’ nın amacı
Üye ülkeler arasında Alaska’dan Arjantin’e kadar tüm ticareti ve yatırımları
sınırlayıcı engellerin GATT kuralları çerçevesinde ve belli bir geçiş süreci dahilinde
kaldırılarak bölgede bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını öngörmektedir.
• NAFTA’nın asıl amaçlarından biriside söz konusu üç ülke arasındaki ekonomik
uçurumların kapatılarak Kuzey Amerika kıtasında toplu halde ekonomik ve
toplumsal istikrar kazandıra bilmektir çünkü ABD’nin ve Kanada’nın Meksika’ya
yatırımlarını çoğaltmaları halinde bu iki ülke ucuz iş gücünden yararlanarak
meksika’da işsizlik oranı azalmıştır.

17. KUZEY AMERIKA SERBEST
TICARET ANTLAŞMASI (NAFTA)
• Genel olarak NAFTA kapsamında, şu kolaylıklar sağlanmaktadır: İşadamlarının
serbest dolaşımı sağlanırken, kendi yanlarındaki malzemelerini gümrüksüz giriş ve
çıkışları sağlanmıştır. Taşıma işlemlerini kolaylaştırıcı önlemler kapsamında çıkılan
gümrükten tekrar girilmesi zorunluluğu ortadan kaldırılmıştır. Ayrıca malların
tamirleri gerektiğinde gümrük indirimleri sağlanmış ve gümrük işlemleri
basitleştirilmiştir.
• Bölgenin her tarafında üretim-paylaşıcı ortaklıkları teşvik etmektedir. Böylece bu
işbirliği ve üretim sürecinin farklı parçaları bölgenin her tarafına dağılarak bu üç üye
ülke insanı için yeni fırsatları doğurmaktadır.

18. • Bütünleşmiş bir pazarda bir şirket herhangi bir NAFTA ülkesinde bir ürün
tasarlayabilir, bu ürünün parçalarını ikinci NAFTA ülkesinde imal edebilir ve üçüncü
NAFTA ülkesinde de bu ürünün montajını gerçekleştirebilir. Daha sonraki aşamada
ise tamam hale getirilmiş bu ürün bölge içine ve tüm dünyaya pazarlanabilir.
KUZEY AMERIKA SERBEST
TICARET ANTLAŞMASI (NAFTA)

19. KAYNAKÇA
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Ticaret_bloku