2. Η Ιωνική επανάσταση
Τον 6ο αι. οι ελληνικές πόλεις της Ιωνίας
υποτάσσονται στους Πέρσες
Το 499π.Χ. οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς
τις βοηθάνε να επαναστατήσουν
εναντίον των Περσών.
Η επανάσταση καταπνίγεται και οι
Πέρσες, με πρόσχημα την τιμωρία
Αθηναίων και Ερετριέων, εκστρατεύουν
εναντίον της Ελλάδας.
Βασιλιάς των Περσών ήταν ο Δαρείος.
Πηγή 1
3. 1. Η Ιωνική επανάσταση και ο μύθος της
περσικής παντοδυναμίας
Ο αγώνας των Ιώνων έδωσε θάρρος στους
άλλους υπόδουλους λαούς: υπήρξε η πρώτη
επανάσταση σε μια σειρά εθνικών εξεγέρσεων,
που συγκλόνισαν το περσικό κράτος. Και ίσως
το παράδειγμα τους κατέστησε τους Έλληνες πιο
αποφασιστικούς να πολεμήσουν ενωμένοι το
480 π.Χ.. Οι Έλληνες συνειδητοποίησαν ότι οι
Πέρσες δεν ήταν αήττητοι.
Χ. Πελεκίδης, Ι.Ε.Ε., Β', σ. 28ί
4. Η Α΄ εκστρατεία των Περσών
Αρχηγός: ο Μαρδόνιος
Αποτελέσματα:
οι Πέρσες κυριαρχούν στη Θράκη
η Μακεδονία γίνεται υποτελής
Η εκστρατεία, ωστόσο, δεν
ολοκληρώθηκε λόγω της καταστροφής
του περσικού στόλου στον Άθω
5. Η Β΄ εκστρατεία των Περσών
Αρχηγοί: Δάτης και Αρταφέρνης
Το 490 π.Χ. ισχυρές περσικές
δυνάμεις, πλέοντας στο Αιγαίο,
υπέταξαν τις Κυκλάδες και
κατέλαβαν την Ερέτρια, την οποία
και κατέστρεψαν. Στη συνέχεια
κατευθύνθηκαν στον Μαραθώνα,
όπου και στρατοπέδευσαν.
6. Οι Αθηναίοι ζήτησαν βοήθεια από τους
Σπαρτιάτες, οι οποίοι επικαλέστηκαν
θρησκευτικούς λόγους, με αποτέλεσμα η
σπαρτιατική δύναμη να φθάσει μετά τη
μάχη. Οι Αθηναίοι αποφάσισαν να
αντιμετωπίσουν τους Πέρσες στο
σημείο όπου είχε γίνει η απόβαση.
Οι Δυνάμεις: 10.000 Αθηναίοι και 1.000
Πλαταιείς
Ο Αθηναίος στρατηγός Μιλτιάδης
παρέταξε
το στράτευμά του, έχοντας ενισχύσει περισσ
7. Μετά τη νίκη των Ελλήνων:
Η Αθήνα εξοπλίζεται με 100 νέες
τριήρεις → γίνεται η μεγαλύτερη
ελληνική ναυτική δύναμη
Οι Έλληνες συγκεντρώνονται στον
Ισθμό όπου αποφασίζουν να αγωνιστούν
ενωμένοι εναντίον των Περσών υπό την
αρχηγία της Σπάρτης Πηγή 2
8. 2. Οι Έλληνες αποφασίζουν στον Ισθμό να
αγωνιστούν ενωμένοι (481 π.Χ.)
Οι Έλληνες που είχαν τις καλύτερες προθέσεις για την
Ελλάδα, συσκέφθηκαν, αντάλλαξαν όρκους κι
αποφάσισαν να λησμονήσουν τις μεταξύ τους έριδες και
να σταματήσουν τις συγκρούσεις... Έπειτα, όταν
πληροφορήθηκαν ότι ο Ξέρξης βρισκόταν στις Σάρδεις
με το στρατό του, αποφάσισαν να στείλουν κατασκόπους
στην Ασία για να παρακολουθήσουν τις κινήσεις του
βασιλιά, να στείλουν αγγελιαφόρους στο Άργος,... στη
Σικελία ... και στην Κέρκυρα, ζητώντας να βοηθήσου
την Ελλάδα. Έστειλαν και στην Κρήτη άλλους, με τη
σκέψη όλοι οι Έλληνες να ενωθούν, αν ήταν δυνατόν,
και να συμπράξουν, αφού ο κίνδυνος που τους
απειλούσε ήταν κοινός για όλους.
Ηρόδοτος, VII, 145
9. Η Γ΄ εκστρατεία των Περσών
Βασιλιάς: ο Ξέρξης Πηγή 3
Αρχηγός των Ελλήνων: ο Λεωνίδας
Δύναμη των Ελλήνων: 7.000 Έλληνες
Βίντεο: η μάχη των Θερμοπυλών 1
Βίντεο: η μάχη των Θερμοπυλών 2
maps.google
10. 3. Ο Ξέρξης οραματίζεται να κατακτήσει
την Ευρώπη
Αν υποτάξουμε και αυτούς (δηλ. τους
Αθηναίους) και τους γείτονες τους που
κατοικούν τη χώρα του Πέλοπα, τότε θα
προεκτείνουμε την Περσία έως τον ουρανό του
Δία. Γιατί ο ήλιος από ψηλά δεν θα βλέπει καμιά
άλλη χώρα να συνορεύει με τη δική μας, αφού
εγώ, με τη βοήθεια σας, θα δημιουργήσω μια
μόνο χώρα, διασχίζοντας ολόκληρη την Ευρώπη.
Ηρόδοτος, VII, 8
11. 4. Ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες
Ο Λεωνίδας ο Λακεδαιμόνιος, όταν κάποιος
συμπολεμιστής του είπε «οι εχθροί είναι κοντά
μας», απάντησε: «Και τι μ αυτό; κι εμείς
είμαστε κοντά σ' αυτούς». Όταν πάλι κάποιος
άλλος είπε «ούτε τον ήλιο δεν μπορούμε να
δούμε από τα βέλη των βαρβάρων», ο Λεωνίδας
απάντησε: «Ωραία λοιπόν, θα τους πολεμούμε
υπό σκιάν!».
Πλούταρχος, Ηθικά III, Αποφθέγματα λακωνικά
12. 5. Επίγραμμα για τους νεκρούς στη
μάχη των Θερμοπυλών
ὦ ξεῖν’ ἀγγέλειν
Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε
κείμεθα τοῖς κείνων ῥήμασι
πειθόμενοι .
Σιμωνίδης Κείος,, Επίγραμμα, VII, 249,
Παλατινή Ανθολόγιο
13. Την ίδια μέρα
ναυμαχία στο Αρτεμίσιο
Αρχηγός των Ελλήνων: ο Ευρυβιάδης
αποτέλεσμα: κανένας νικητής
ο Ξέρξης προχωράει στην έρημη
Αθήνα και την πυρπολεί.
14. Η επόμενη σύγκρουση γίνεται
στη Σαλαμίνα
Σημαντική προσωπικότητα: ο
Θεμιστοκλής
Βίντεο:
Η ναυμαχία
στη Σαλαμίνα
ελληνική τριήρης
15. Ένα χρόνο αργότερα:
Στις Πλαταιές
Έλληνες υπό τον Παυσανία- Πέρσες υπό
τον Μαρδόνιο
Στη Μυκάλη
Έλληνες υπό τον Ξάνθιππο και τον
Λεωτυχίδη
Αποτέλεσμα: νίκη των Ελλήνων και
νέα επανάσταση των ελληνικών
πόλεων στη Μ. Ασία
16. 6. Οι Έλληνες νικούν, η Ευρώπη γεννιέται
Ο μεγάλος περσικός κίνδυνος ξύπνησε στον Ελληνισμό για πρώτη
φορά στην ιστορία του το συναίσθημα της εθνικής ενότητας... Η
παγκόσμια σημασία της ελληνικής κατά των Περσών νίκης είναι
ολοφάνερη. Αποκρούοντας οι Έλληνες τη θύελλα που ήλθε από την
Ανατολή, έδωσαν στην πολιτική και πολιτισμική ζωή της Δύσης σκοπό
και κατεύθυνση για έναν ολόκληρο αιώνα. Με το νικηφόρο αγώνα τους
για την ελευθερία, γεννιέται η Ευρώπη ως ιδέα και ως
πραγματικότητα... Το γεγονός ότι ο ελληνικός πολιτισμός κατόρθωσε
να βρει, με πλήρη εσωτερική και εξωτερική ελευθερία, το δρόμο του
προς τα ύψιστα εκείνα επιτεύγματα, τα οποία η Ευρώπη παρέλαβε και
θαυμάζει ως ανυπέρβλητα, ως κλασικά πρότυπα στην εικαστική τέχνη,
στη δραματουργία, στη φιλοσοφία και στην ιστοριογραφία, οφείλεται
στους προμάχους της Σαλαμίνας και των Πλαταιών, στο Θεμιστοκλή
και όχι λιγότερο στον Παυσανία. Οι Έλληνες δεν υπερασπίστηκαν μόνο
την πολιτική ελευθερία αλλά και την πνευματική αυτονομία του
ανθρώπου...
Η. Βengston, Ιστορία της αρχαίας Ελλάδος, σ. 167-165
