2. Sığırların verimliliğini ve ekonomik ömür
süresini etkileyen, kalıtım yolu ile
generasyonlara aktarılabilen dış görünüş
özelliklerinin populasyon içerisinde belirli
kriterlere göre tanımlanması ve
değerlendirilmesi işlemine
“ Dış Görünüşe Göre Sınıflandırma”
denilir.
3. SINIFLANDIRMANIN TARİHÇESİ
• 1876’da Almanya’da Sığırların dış yapı özelliklerine göre
sınıflandırılması konusunda ilk girişimler yapıldı
• 1929 yılında ABD’de gerçek tip (İdeal görünüş) sistemi
uygulamaya konuldu.
• 1970’li Yıllar ABD’de Linear Tanımlama sistemi
uygulanmaya başladı.
• 1977’de Avrupa’da Doğrusal değerlendirme (Linear
tanımlama) yöntemi yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
• 1997’de Ülkeler 12 temel standart özelliği esas aldılar.
• 1998’de Temel standart özellik sayısı 14’e çıkartıldı.
• 2002’de Temel standart özellik sayısı 17’e çıkartıldı.
• 1999 ‘da Türkiye’de de uygulanmaya başlanmıştır.
4. NEDEN SINIFLANDIRMA?
• Dış görünüşü iyi olan hayvanlar uzun ömürlü olur.
• Damızlık satışlarda fiyat bakımından avantaj sağlanır.
• Elde edilecek süt veriminde artış sağlanır.
• Erken dönemde ayıklama mümkün olur.
• Dış görünüş özellikleri iyi olan bir hayvanın sağlık
problemleri daha az olur.
• Üretici ve çevre koşullarına uyumlu hayvanlar elde
edilebilir.
• Buzağılama ve döl verimi bakımından populasyon
performansı yükseltilir.
• Yüksek süt verimine dayanabilecek yapıya sahip nesiller
elde edilir.
• Buzağı kayıpları azaltılır.
• Yurt içi ve uluslarası yarışmalarda derece alabilecek
hayvanlar elde edilir.
5. SINIFLANDIRICININ TAŞIMASI
GEREKEN ÖZELLİKLER
• Sınıflandırması yapılan ırkı çok iyi tanımalı.
• Irkın ideal tipini hayalinde şekillendirmeli ve
idealden ayrılan noktaları kolayca görebilmeli.
• Dış görünüşe göre sınıflandırma konusunda
diğer sınıflandırmacılarla toplu uygulamalı
eğitime katılmış olmalı.
• Konusunda yeterli tecrübeye sahip olmalı.
7. Doğrusal Tanımlara ait kalıtım dereceleri
LİNEAR ÖZELLİK Almanya ABD
Süt Karakteri 0,24 0,29
Sağrı Yüksekliği 0,41 0,42
Beden Derinliği 0,24 0,37
Göğüs Genişliği 0,18 -
Sağrı Genişliği 0,28 0,26
Sağrı Eğimi 0,26 0,33
Arka Bacak Açısı 0,15 0,21
Tırnak (Taban Yüksekliği) 0,12 0,15
Diz 0,15 -
Arka Bacak Duruşu 0,15 0,11
Ön Meme Bağlantısı 0,21 0,29
Arka Meme Yüksekliği 0,22 0,28
Meme Merkez Bağı 0,13 -
Meme Tabanı 0,26 0,28
Meme Başı Yerleşimi 0,22 0,26
Meme Başı Uzunluğu 0,25 0,26
11. LİNEAR TANIMLAMA ÖNCESİ
DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
• Değerlendirmeler 1. Laktasyonda 30 ile 150. günler
arasında olan inekler üzerinde yapılmalıdır.
• Linear tanımlama öncesi, sınıflandırıcı bedeninde 1.40 m
ölçerek tespit etmelidir. Ayrıca, elde karış ölçüsünün
belirlenmesi değerlendirmelerde daha fazla kolaylık
tanımaktadır.
• Linear tanımlama sadece hayvanın tanımlanmasıdır. İyi
veya kötü yönde değer tespiti yapılmamalıdır. Değer
tespiti 100 puan sisteminde yapılır.
12. • Memesi ödemli, körelmiş ve yaralanmış hayvanlar
değerlendirilmeye alınmamalıdır.
• Sınıflandırma yapılırken ineğe yem verilmemelidir.
• Yetiştirici sınıflandırma sonucuna göre mutlaka
bilgilendirilmelidir. İnekler hiç bir zaman
kötülenmemelidir. Kusurlar izah edilmelidir.
• İnek mutlaka hem sağdan hem soldan izlenmeli ve
daha ekstrem olan değer kullanılmalıdır.
• Hasta inek sınıflandırılmamalıdır.
• Kurudaki inekler hiçbir zaman sınıflandırılmaz.
34. NOT ALINMASI GEREKEN KUSURLAR
• Ön bacak duruş bozukluğu
• Ayak eklemlerinde yumuşaklık
• Arka bacak duruş bozukluğu
• Yumuşak sırt
• Yüksek ve düşük kuyruk sokumu
• Gevşek omuzluluk
• Ek meme başı
• Tırnak bozuklukları ( limaks, laminitis vs. )
• Meme hastalığı
• Basamaklı meme
• X bacaklılık
• O bacaklılık
• Kasılma
• Ayrık tırnak
• Dar göğüslülük
• Dizde şişlik
36. NİÇİN 100 PUAN SİSTEMİ ?
• Yetiştirici veya ıslahçının sürüdeki inekleri
dış görünüş değerlerine göre sıralayarak, en
iyi ineği veya inekleri seçebilmesine imkan
tanımaktadır.
• Islah amaçlı Yetiştirici Birliklerinde
uygulanan seleksiyon programında
kullanılması açısından önem taşımaktadır
37. 100 puan üzerinden sınıflandırmada vücut 4 bölüme
ayrılarak değerlendirme yapılır.
1) Süt tipi
2) Beden
3) Ayak ve Bacaklar
4) Meme Yapısı
Bölüm Ağırlık (%)
Süt tipi 15
Beden 20
Ayak ve Bacaklar 25
Meme 40
100
38. > 90 ( Mükemmel ): Bir inek ancak 3. buzağısından sonra bu
puana ulaşabilir.
85-89 ( Çok İyi ) : 1. ve 2. laktasyondaki ineklerde
maksimum puan 88 dir.
80-84 ( İyi ) : Damızlık olarak kullanıma uygun
75-79 ( Orta ) : Damızlık olarak kullanıma uygun
70-74 (Yeterli) : Damızlık olarak kullanımda dikkat
65-69 ( Zayıf ) : Sürüden çıkarılabilir.
44. İnek her bir kategori için şu şekilde puanlanmıştır;
Süt Tipi : 81 puan
Beden : 82 puan
Ayak ve bacaklar : 79 puan
Meme yapısı : 84 puan
100 puan sistemine göre hesaplama;
Süt tipi : 81 x 0,15 = 12,15
Beden : 82 x 0,20 = 16,40
Ayak ve bacaklar : 79 x 0,25 = 19,75
Meme yapısı : 84 x 0,40 = 33,60
Toplam puan = 81,9
Sınıflandırma puanı = 82 puan ( İyi sınıfta yer almaktadır.)
45. Bir sığırcılık işletmesinin verimlilik ve
karlılığını etkileyen özelliklerin gelecek
nesiller için planlanması ve bunu
sağlayabilecek boğaların belirlenmesine
Boğa Seçimi
(amaçlı çiftleştirme, eşleştirme)
denilir.
46. SEÇİMDE KULLANILACAK TEMEL
KRİTERLER
1- Dış Görünüş Özellikleri
2- Ekonomik Verimler
3- Akrabalık ve Sürü İdaresi
