1. A mediación na escola
Para os centros educativos existe un recurso moi importante e podíase afirmar que imprescindible nestes
momentos, quot;o mediador/aquot;. Desempeña un papel importantísimo a hora de arranxar problemas o de
solucionar conflitos dentro do propio centro. O ideal é que a través destes mediadores alcáncese o
afrontamento positivo dos conflitos quot;no senso de posibilitar unha maior autonomía, unha fondura na
democracia, un mellor desenrolo profesional e unha maior sensibilidade a problemática social do centro e
do seu entorno quot; (Bates, 1989,142). Hoxe en día contamos con algunhas experiencias de mediación
escolar que nos expoñen os seus coñecementos a través de seus estudios, Torrego Juan Carlos, Boqué
Torremorel Maria del Carmen e Jares.
Hoxe en día podemos axudarnos co que se nos explica no Decreto 85/2007, de 12 de abril, polo que se
crea e se regula o Observatorio Galego da Convivencia Escolar e a través da confección e emprego do
noso propio plan de convivencia, podemos xestionar moitos destes problemas, tendo en conta que o
mediador de centro forma parte do observatorio de convivencia de centro.
Qué é a mediación?
É un proceso onde dúas partes en conflito acoden voluntariamente e en presenza duns mediadores
neutrais, escóitanse o un o outro e alcanzan uns acordos que firman e durante un tempo séguense e
avalíanse. Os acordos son coñecidos pero o contido da mediación é confidencial. O proceso comprende
unha serie de fases e emprega técnicas didácticas como a escoita activa. Polo que podemos dicir que a
mediación é un modelo integrado da xestión da convivencia, falamos de modelo integrado porque non se
eliminan as medidas punitivas como partes e expedientes, pero ofrecese nos casos en que se acorde
aplicar unha restitución por un proceso de mediación.
quot;A mediación é un procedemento de resolución de conflitos que consiste na intervención dunha terceira
parte, allea e imparcial o conflito, aceptada polos disputantes e sen poder de decisión sobre os mesmos, co
obxectivo de facilitar que estes cheguen por si mesmos a un acordo por medio do diálogo e a
negociación...
Etapas do proceso de mediación
O Proceso de mediación. (Fonte: Burguet, 1999, 26).
Primeira etapa: Inicio. Deseño do proceso.
1. Comunicar e aproximalas partes. Restablecer as canles de comunicación.
2. Concretar os obxectivos da mediación.
3. Deseñar acordos preliminares de procedemento.
Segunda etapa: Descrición da estrutura do conflito.
1. Reunir a información necesaria e abordar os problemas fundamentais.
2. Descrición xeral do conflito: antecedentes.
3. Contexto do conflito. identificar e clarexar o problema.
4. Dinámica do conflito.
Terceira etapa: Obtención de acordos
1. Concretar as necesidades.
2. Prever metas e alternativas para a xestión do conflito.
3. Establecer un acordo.
4. Redacción do acordo.
5. Firma.
6. Cumprimento do que se acordo
A mediación: Funcións e obxectivos
A mediación na comunidade educativa. (Fonte: Boqué, 2002,25).
Función: Formación
Obxectivos:
1. Apreciar a importancia das relacións interpersoais.
2. 2. Descubrir oportunidades de crecemento persoal nas situacións de conflito.
3. Desenvolver coñecementos conceptuais, procedimentais actitudinais para aprender a vivir e a convivir.
Función: Prevención.
Obxectivos:
1. Aceptar e valorar as diferenzas.
2. Fomentar a inclusión e a cohesión entre todolos membros da comunidade educativa.
3. Adquirir habilidades para aprender a actuar ante os conflitos defendendo os propios intereses sen
empregar a violencia.
Función: Intervención.
Obxectivos:
1. Fomentar o consenso por encima da imposición de normas.
2. Aumentar a corresponsabilidade dos protagonistas do conflito.
3. Favorecer a comunicación e a elaboración dos conflitos.
4. Primar a reparación por enriba do castigo, e a reconciliación por enriba do rancor.
Modelos de centros
Existen dous modelos de organización de centros en canto o tratamento dos conflitos:
a.- Centros nos que predomina o modelo tipo punitivo- sancionador :
- En liñas xerais provoca un aloxamento afectivo e unha falla de sentido de pertenza o grupo por parte dos
alumnos implicados nun conflito.
- Provoca reaccións antisociais contra o centro, un illamento cultural e unha perda de base académica.
- Xera unha imaxe de castigo e non favorece unha moral autónoma.
- Non se valora en aparencia o positivo.
- Aumenta a indefensión da vítima polo medo a vinganza.
- Non asegura a reconciliación.
- Non repara el dano e non estuda e analiza o fondo da cuestión.
- Autoritarismo: ensinar e poñer límites.
b.- Centros nos que predomina un modelo tipo punitivo- relacional:
- Diminúen os conflitos de valores que existen nos claustros, por que todos os mestres, ven recollidas as
súas propostas.
- O marco regulador da convivencia dáo o punitivo, especificando no regulamento de réxime interno os
conflitos que se poden propoñer para un proceso de mediación e os que non.
- Explicase a importancia de que reconciliarse coa vítima provoca no agresor un custe mental e emocional
mais leve e beneficioso co castigo e xera prevención.
- Estimula e favorece o autocoñecemento e a expresión dos sentimentos.
- Desenvolve a empatía e a tolerancia.
- Ensina a restaurar a comunicación cos compañeiros.
- Xera unha moral autónoma, xa que a solución co outro lograse a través do dialogo.
- O conflito convertese nun elemento educativo.
- É un recurso non obrigatorio e debe ser aceptado polas dúas partes.