SlideShare a Scribd company logo

Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook

•
•
e-booksweb.pl
e-booksweb.pl
Education
1 of 67
Download to read offline
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl.
Spis treści Spis treści Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy ...................................................17 Preambuła. (skreślona) .....................................................................................................19 Dział pierwszy. Przepisy ogólne ...................................................................................19 Rozdział I. Przepisy wstępne ...................................................................................19 Rozdział II. Podstawowe zasady prawa pracy ......................................................22 Rozdział IIa. Równe traktowanie w zatrudnieniu ...............................................24 Rozdział IIb. Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy .............................27 Rozdział III. (skreślony) ............................................................................................28 Dział drugi. Stosunek pracy ..........................................................................................28 Rozdział I. Przepisy ogólne ......................................................................................28 Rozdział II. Umowa o pracę .....................................................................................31 Oddział 1. Zawarcie umowy o pracę ................................................................31 Oddział 2. Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę ..........................34 Oddział 3. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem....................34 Oddział 4. Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę ...........................................................................................38 Oddział 5. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia .....................40 Oddział 6. Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia ........................................................................................42 Oddział 6a. Uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia ...............................................................................................43 Oddział 7. Wygaśnięcie umowy o pracę ...........................................................44 Rozdział IIa. Warunki zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa będącego członkiem Unii Europejskiej .............................................................45 Rozdział IIb. Zatrudnianie pracowników w formie telepracy ...........................47 Rozdział III. Stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę .............................................51 Oddział 1. Stosunek pracy na podstawie powołania .....................................51 5
Spis treści Oddział 2. Stosunek pracy na podstawie wyboru ..........................................53 Oddział 3. Stosunek pracy na podstawie mianowania ..................................53 Oddział 4. Stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę ....54 Dział trzeci. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia ........................................54 Rozdział I. Ustalanie wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą ..............................................................................................54 Rozdział Ia. Wynagrodzenie za pracę.....................................................................56 Rozdział II. Ochrona wynagrodzenia za pracę.....................................................58 Rozdział III. Świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy ..........................................................................................61 Rozdział IIIa. Odprawa rentowa lub emerytalna .................................................62 Rozdział IV. Odprawa pośmiertna ..........................................................................63 Dział czwarty. Obowiązki pracodawcy i pracownika ...............................................64 Rozdział I. Obowiązki pracodawcy ........................................................................64 Rozdział II. Obowiązki pracownika........................................................................67 Rozdział IIa. Zakaz konkurencji ..............................................................................67 Rozdział III. Kwalifikacje zawodowe pracowników ............................................68 Rozdział IV. Regulamin pracy ..................................................................................69 Rozdział V. Nagrody i wyróżnienia ........................................................................70 Rozdział VI. Odpowiedzialność porządkowa pracowników .............................71 Dział piąty. Odpowiedzialność materialna pracowników .......................................73 Rozdział I. Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy ...........................................................................................................73 Rozdział II. Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi ............75 Dział szósty. Czas pracy .................................................................................................76 Rozdział I. Przepisy ogólne ......................................................................................76 Rozdział II. Normy i ogólny wymiar czasu pracy ................................................76 Rozdział III. Okresy odpoczynku............................................................................77 Rozdział IV. Systemy i rozkłady czasu pracy.........................................................78 Rozdział V. Praca w godzinach nadliczbowych ....................................................82 Rozdział VI. Praca w porze nocnej..........................................................................85 Rozdział VII. Praca w niedziele i święta.................................................................86 Dział siódmy. Urlopy pracownicze ..............................................................................88 Rozdział I. Urlopy wypoczynkowe.........................................................................88 Rozdział II. Urlopy bezpłatne ..................................................................................95 Dział ósmy. Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem ...................96 Dział dziewiąty. Zatrudnianie młodocianych ..........................................................106 Rozdział I. Przepisy ogólne ....................................................................................106 Rozdział II. Zawieranie i rozwiązywanie umów o pracę w celu przygotowania zawodowego ...........................................................................108 Rozdział III. Dokształcanie .....................................................................................109 Rozdział IIIa. Zatrudnianie młodocianych w innym celu niż przygotowanie zawodowe .........................................................................110 6
Spis treści Rozdział IV. Szczególna ochrona zdrowia ...........................................................111 Rozdział V. Urlopy wypoczynkowe ......................................................................112 Rozdział VI. Rzemieślnicze przygotowanie zawodowe....................................113 Dział dziesiąty. Bezpieczeństwo i higiena pracy .....................................................113 Rozdział I. Podstawowe obowiązki pracodawcy ................................................113 Rozdział II. Prawa i obowiązki pracownika ........................................................117 Rozdział III. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy ..................................119 Rozdział IV. Maszyny i inne urządzenia techniczne ..........................................120 Rozdział V. Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia ....................................................................121 Rozdział VI. Profilaktyczna ochrona zdrowia .....................................................124 Rozdział VII. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe ..................................128 Rozdział VIII. Szkolenie ..........................................................................................131 Rozdział IX. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze .................................................................................................................133 Rozdział X. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy ..........................................134 Rozdział XI. Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz komisja bezpieczeństwa i higieny pracy................................................135 Rozdział XII. Obowiązki organów sprawujących nadzór nad przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi ..............................................................137 Rozdział XIII. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące wykonywania prac w różnych gałęziach pracy ............................................138 Dział jedenasty. Układy zbiorowe pracy ...................................................................138 Rozdział I. Przepisy ogólne ....................................................................................138 Rozdział II. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy ........................................146 Rozdział III. Zakładowy układ zbiorowy pracy..................................................149 Dział dwunasty. Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy ..........153 Rozdział I. Przepisy ogólne ....................................................................................153 Rozdział II. Postępowanie pojednawcze..............................................................154 Rozdział III. Sądy pracy ..........................................................................................156 Dział trzynasty. Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika................................................................................................................157 (oznaczenie oraz tytuł rozdziału I skreślone) ............................................................157 Rozdział II. (skreślony) .............................................................................................159 Dział czternasty. Przedawnienie roszczeń ................................................................160 Dział czternasty a . (uchylony) ........................................................................................161 Dział piętnasty. Przepisy końcowe .............................................................................161 7
Spis treści Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. — Przepisy wprowadzające Kodeks pracy ...................................................................................................................167 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................167 Rozdział 2. Zmiany w przepisach obowiązujących .................................................171 Rozdział 3. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................174 Skorowidz ...........................................................................................................................177 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie ...................................................................................................185 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu .............................................................................191 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy ...........................................................................................................195 Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę ...............................................................................................201 Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2010 r. ............207 Ustawa z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw .................209 Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.......................................219 Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy .............................223 8
Spis treści Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców...............................225 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................225 Rozdział 2. Czas pracy kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy .........................................................................................................227 Rozdział 3. Obowiązki pracodawcy ...........................................................................232 Rozdział 4. Zasady stosowania norm dotyczących okresów prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów odpoczynku, określonych rozporządzeniem (WE) nr 561/2006 oraz Umową AETR .................................233 Rozdział 4a. Okresy prowadzenia pojazdów, obowiązkowe przerwy w prowadzeniu i gwarantowane okresy odpoczynku kierowców wykonujących przewozy regularne, których trasa nie przekracza 50 km .....235 Rozdział 5. Przepisy końcowe .....................................................................................236 Ustawa z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy........................................................................................................................237 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop .......................................239 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego...........................................................................245 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ............................................................................................247 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................247 Rozdział 2. Polityka rynku pracy ................................................................................259 Rozdział 3. Instytucje rynku pracy .............................................................................263 Rozdział 4. Publiczne służby zatrudnienia ...............................................................265 Rozdział 5. Ochotnicze Hufce Pracy ..........................................................................276 Rozdział 6. Agencje zatrudnienia ...............................................................................278 Rozdział 7. Instytucje szkoleniowe.............................................................................287 Rozdział 8. Dialog społeczny i partnerstwo na rynku pracy .................................289 Rozdział 9. Rejestracja bezrobotnych i poszukujących pracy oraz formy udzielanego wsparcia .........................................................................293 Rozdział 10. Usługi rynku pracy .................................................................................298 9
Spis treści Rozdział 11. Instrumenty rynku pracy ......................................................................310 Rozdział 11a. (uchylony) ................................................................................................328 Rozdział 12. Świadczenia przysługujące rolnikom zwalnianym z pracy ............328 Rozdział 13. (uchylony) ..................................................................................................329 Rozdział 13a. Programy specjalne ..............................................................................330 Rozdział 14. Instrumenty dotyczące rozwoju zasobów ludzkich .........................331 Rozdział 15. Świadczenia dla bezrobotnych .............................................................334 Rozdział 16. Podejmowanie pracy za granicą u pracodawców zagranicznych oraz wykonywanie pracy przez cudzoziemców w Rzeczypospolitej Polskiej ..................................................................................348 Rozdział 17. Pracownicy publicznych służb zatrudnienia .....................................363 Rozdział 18. Fundusz Pracy .........................................................................................370 Rozdział 19. Nadzór i kontrola ....................................................................................385 Rozdział 20. Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy ....................................................................................................388 Rozdział 21. Zmiany w przepisach obowiązujących ...............................................390 Rozdział 22. Przepisy przejściowe ..............................................................................390 Rozdział 23. Przepisy końcowe ...................................................................................396 Skorowidz ...........................................................................................................................397 Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych .................................................................................................................405 Rozdział I. Przepisy ogólne..........................................................................................405 Rozdział II. Zasady zatrudniania pracowników tymczasowych i kierowania tych pracowników do wykonywania pracy tymczasowej.........406 Rozdział III. Kierowanie do pracy tymczasowej osób niebędących pracownikami agencji pracy tymczasowej ..........................................................412 Rozdział IV. Przepisy karne .........................................................................................412 Rozdział V. Przepisy dostosowujące i końcowe .......................................................413 Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników .....................................................................................415 Ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ......................................................................423 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................423 Rozdział 2. Niewypłacalność pracodawcy ................................................................423 Rozdział 3. Pracodawca, pracownik ...........................................................................428 10
Spis treści Rozdział 4. Zakres oraz tryb zaspokajania roszczeń pracowniczych przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Zakres oraz tryb zaspokajania roszczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ............................................................429 Rozdział 5. Zakres oraz tryb zwrotu środków Funduszowi Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ....................................................439 Rozdział 6. Finansowanie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych..........................................................................................................442 Rozdział 7. Organizacja Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Zadania władzy publicznej .........................................................................................445 Rozdział 7a. Kontrola .......................................................................................................448 Rozdział 8. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................449 Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ....................................453 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................453 Rozdział 2. Orzekanie o niepełnosprawności...........................................................455 Rozdział 3. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych.................................................463 Rozdział 4. Uprawnienia osób niepełnosprawnych ................................................470 Rozdział 5. Szczególne obowiązki i uprawnienia pracodawców w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.....................................475 Rozdział 6. Zakłady pracy chronionej i zakłady aktywności zawodowej ...........492 Rozdział 7. Zadania i organizacja służb działających na rzecz osób niepełnosprawnych .................................................................................................500 Rozdział 8. Szkolenie osób niepełnosprawnych ......................................................506 Rozdział 9. Krajowa Rada Konsultacyjna do Spraw Osób Niepełnosprawnych ................................................................................................509 Rozdział 10. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych .......512 Rozdział 11. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................528 Skorowidz ...........................................................................................................................533 Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych ....................................................................................................539 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................539 Rozdział 2. Tworzenie Funduszu ................................................................................541 Rozdział 3. Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................548 11
Spis treści Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania .................................549 Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych .....................................557 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................557 Rozdział 2. Tworzenie związków zawodowych .......................................................559 Rozdział 3. Uprawnienia związków zawodowych..................................................560 Rozdział 4. Zakładowa organizacja związkowa .......................................................563 Rozdział 5. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy ........................571 Rozdział 6. Przepisy szczególne ..................................................................................572 Rozdział 7. Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................572 Skorowidz ...........................................................................................................................575 Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców ..............................579 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................579 Rozdział 2. Tworzenie związków pracodawców ......................................................580 Rozdział 3. Uprawnienia organizacji pracodawców ...............................................582 Rozdział 4. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy ........................584 Rozdział 5. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................584 Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych ................585 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................585 Rozdział 2. Rokowania .................................................................................................586 Rozdział 3. Mediacja i arbitraż ....................................................................................587 Rozdział 4. Strajk ...........................................................................................................589 Rozdział 5. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy ........................591 Rozdział 6. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................591 Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy .......................593 Rozdział 1. Organizacja Państwowej Inspekcji Pracy .............................................593 Rozdział 2. Zadania Państwowej Inspekcji Pracy ....................................................597 Rozdział 3. Zakres działania organów Państwowej Inspekcji Pracy ....................602 Rozdział 4. Postępowanie kontrolne ..........................................................................604 Rozdział 5. Pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy ..............................................611 Rozdział 6. Odpowiedzialność porządkowa i dyscyplinarna................................620 Rozdział 7. Zmiany w przepisach obowiązujących .................................................628 Rozdział 8. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................628 12
Spis treści Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ..................................................................................631 Dział I. Przepisy wstępne .............................................................................................631 Dział II. Obiekty budowlane i teren zakładu pracy.................................................634 Dział III. Pomieszczenia pracy.....................................................................................637 Rozdział 1. Przepisy ogólne....................................................................................637 Rozdział 2. Oświetlenie...........................................................................................641 Rozdział 3. Ogrzewanie i wentylacja....................................................................643 Dział IV. Procesy pracy .................................................................................................645 Rozdział 1. Przepisy ogólne....................................................................................645 Rozdział 2. Organizacja stanowisk pracy ............................................................648 Rozdział 3. Obsługa i stosowanie maszyn, narzędzi i innych urządzeń technicznych......................................................................................650 Rozdział 4. Transport wewnętrzny i magazynowanie.......................................654 Rozdział 5. Ochrona przed hałasem .....................................................................657 Rozdział 6. Prace szczególnie niebezpieczne ......................................................658 A. Przepisy ogólne ..............................................................................................658 B. Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części ................................................................................................659 C. Prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych ....................660 D. Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych ......................................662 E. Prace na wysokości ........................................................................................667 Dział V. Pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne oraz zaopatrzenie pracowników w napoje i środki higieny osobistej ............669 Dział VI. Przepisy przejściowe i końcowe.................................................................670 Załączniki ............................................................................................................................671 Załącznik Nr 1. Szczegółowe zasady stosowania znaków i sygnałów bezpieczeństwa ........................................................................................................671 Rozdział 1. Przepisy ogólne....................................................................................671 Rozdział 2. Wymagania dotyczące stosowania znaków bezpieczeństwa.......673 Rozdział 3. Wymagania dotyczące oznaczania przeszkód, niebezpiecznych miejsc i dróg..........................................................................673 Rozdział 4. Wymagania dotyczące sygnałów świetlnych .................................674 Rozdział 5. Wymagania dotyczące sygnałów dźwiękowych............................674 Rozdział 6. Wymagania dotyczące stosowania komunikatów słownych .......675 Rozdział 7. Wymagania dotyczące stosowania sygnałów ręcznych................676 Załącznik Nr 2. Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej ..........................................................................................................678 13
Spis treści Załącznik Nr 3. Wymagania dla pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych ...........................................................................................692 Rozdział 1. Przepisy ogólne....................................................................................692 Rozdział 2. Szatnie ...................................................................................................693 Przepisy ogólne ...................................................................................................693 Szatnie odzieży własnej pracowników ...........................................................694 Szatnie odzieży roboczej i ochronnej ..............................................................695 Szatnie podstawowe ..........................................................................................696 Szatnie przepustowe ..........................................................................................696 Rozdział 3. Umywalnie i pomieszczenia z natryskami......................................697 Rozdział 4. Ustępy ...................................................................................................698 Rozdział 5. Jadalnie..................................................................................................699 Rozdział 6. Pomieszczenia do wypoczynku ........................................................701 Rozdział 7. Palarnie..................................................................................................702 Rozdział 8. Pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej .....................................................................................................702 Rozdział 9. Pomieszczenia do ogrzewania się pracowników ...........................703 Skorowidz ...........................................................................................................................705 Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach ...............................................................................................................711 Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ..........................................717 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................717 Rozdział 2. Rodzaje świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, warunki nabywania prawa do świadczeń, zasady i tryb ich przyznawania, ustalania ich wysokości oraz zasady ich wypłaty .........................................................................................722 Rozdział 3. Zbieg prawa do świadczeń .....................................................................730 Rozdział 4. Zasady różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków .............................................................................................................731 Rozdział 5. Zasady finansowania prewencji wypadkowej ....................................735 Rozdział 6. Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................735 Skorowidz ...........................................................................................................................741 14
Spis treści Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (wyciąg) ...................................................................................747 Tytuł I. Przepisy ogólne......................................................................................................747 Tytuł II. Opłaty ....................................................................................................................750 Dział 1. przepisy ogólne ...............................................................................................750 Dział 2. Wysokość opłat we wszystkich rodzajach spraw ......................................752 Dział 3. Wysokość opłat w procesie ............................................................................753 Rozdział 3. Sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych ........753 Dział 4. Wysokość opłat w postępowaniu nieprocesowym ...................................754 Rozdział 1. Sprawy z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego ..................754 Rozdział 2. Sprawy z zakresu prawa rzeczowego ..............................................754 Rozdział 3. Sprawy z zakresu prawa o księgach wieczystych..........................755 Dział 5. Wysokość opłat w postępowaniu zabezpieczającym ................................756 Dział 8. Opłaty kancelaryjne .......................................................................................757 Dział 9. Zwrot opłaty ....................................................................................................757 Tytuł III. Wydatki.................................................................................................................759 Dział 1. Przepisy ogólne ...............................................................................................759 Dział 2. Należności świadków, biegłych, tłumaczy i stron w postępowaniu cywilnym ....................................................................................759 Tytuł IV. Zwolnienie od kosztów sądowych ...................................................................761 Tytuł V. Umarzanie, rozkładanie na raty i odraczanie terminu zapłaty należności sądowych ....................................................................................................769 Tytuł VI. Zmiany w przepisach obowiązujących...........................................................770 Tytuł VII. Przepisy przejściowe i końcowe .....................................................................770 Ustawa z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych ....................................771 Rozdział 1. Rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych .....................................................................................771 Rozdział 2. (pominięty) ................................................................................................772 Rozdział 3. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................772 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 marca 2004 r. w sprawie archiwizowania akt spraw sądowych (wyciąg) ...................................775 Rozdział 6. Okresy przechowywania akt spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych..............................................................775 15
Spis treści Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu .......................................................................................................777 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................777 Rozdział 2. Opłaty za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości ......................................................................................778 Rozdział 3. Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych ..........................................................................779 Rozdział 4. Stawki minimalne w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenia...........................................................................................................783 Rozdział 5. Stawki minimalne w innych sprawach .................................................785 Rozdział 6. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, ponoszone przez Skarb Państwa................................................................................................786 Rozdział 7. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................786 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu .....................................................787 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................787 Rozdział 2. Opłaty za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości ......................................................................................788 Rozdział 3. Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych ..........................................................................789 Rozdział 4. Stawki minimalne w innych sprawach .................................................793 Rozdział 5. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, ponoszone przez Skarb Państwa ...........................................................................794 Rozdział 6. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................795 16
Kodeks pracy Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy 1 (t.j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; zm.: Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 113, poz. 717; z 1999 r. Nr 99, poz. 1152; z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127, Nr 120, poz. 1268; z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405, Nr 154, poz. 1805; z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673, Nr 200, poz. 1679; z 2003 r. Nr 166, poz. 1608, Nr 213, poz. 2081; z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252, Nr 240, poz. 2407; z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732, Nr 167, poz. 1398; z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587, Nr 221, poz. 1615; z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288, Nr 225, poz. 1672; z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223, poz. 1460, Nr 237, poz. 1654; z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817, Nr 99, poz. 825, Nr 115, poz. 958, Nr 157, poz. 1241, Nr 219, poz. 1704) 1 Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich: 1) dyrektywy 83/477/EWG z dnia 19 września 1983 r. w sprawie ochrony pracowników przed ry- zykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy (druga dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 8 dyrektywy 80/1107/EWG) (Dz. Urz. WE L 263 z 24.09.1983, z późn. zm.), 2) dyrektywy 86/188/EWG z dnia 12 maja 1986 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie hałasu w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 137 z 24.05.1986), 3) dyrektywy 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 183 z 29.06.1989), 4) dyrektywy 89/654/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dzie- dzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy (pierwsza dyrektywa szczegółowa w rozu- mieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989), 5) dyrektywy 89/655/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dzie- dzinie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego przez pracowników podczas pracy (druga dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989, z późn. zm.), 17
Kodeks pracy 6) dyrektywy 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. w sprawie minimalnych wymagań w dzie- dzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników korzystających z wyposażenia ochrony oso- bistej (trzecia dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989), 7) dyrektywy 90/269/EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących ochrony zdrowia i bezpieczeństwa podczas ręcznego przemieszczania ciężarów w przypadku możli- wości wystąpienia zagrożenia, zwłaszcza urazów kręgosłupa pracowników (czwarta szczegółowa dy- rektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 156 z 21.06.1990), 8) dyrektywy 90/270/EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzi- nie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekra- nowe (piąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 156 z 21.06.1990), 9) dyrektywy 90/394/EWG z dnia 28 czerwca 1990 r. w sprawie ochrony pracowników przed za- grożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych podczas pracy (szósta dyrek- tywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 196 z 26.07.1990, z późn. zm.), 10) dyrektywy 91/322/EWG z dnia 29 maja 1991 r. w sprawie ustalenia indykatywnych wartości granicznych w wykonaniu dyrektywy 80/1107/EWG w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 177 z 05.07.1991), 11) dyrektywy 91/383/EWG z dnia 25 czerwca 1991 r. uzupełniającej środki mające wspierać po- prawę bezpieczeństwa i zdrowia w pracy pracowników pozostających w stosunku pracy na czas okreś- lony lub w czasowym stosunku pracy (Dz. Urz. WE L 206 z 29.07.1991), 12) dyrektywy 91/533/EWG z dnia 14 października 1991 r. w sprawie obowiązku pracodawcy dotyczącym informowania pracowników o warunkach stosowanych do umowy lub stosunku pracy (Dz. Urz. WE L 288 z 08.07.1992), 13) dyrektywy 92/57/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie wprowadzenia w życie minimal- nych wymagań w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscach tymczasowych lub rucho- mych budów (ósma dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 245 z 26.08.1992), 14) dyrektywy 92/58/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczą- cych znaków bezpieczeństwa i/lub zdrowia w miejscu pracy (dziewiąta dyrektywa szczegółowa w ro- zumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 245 z 26.08.1992), 15) dyrektywy 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków słu- żących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły i pracownic karmiących piersią (dziesiąta dyrektywa szczegółowa w rozumie- niu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 348 z 28.11.1992), 16) dyrektywy 93/104/WE z dnia 23 listopada 1993 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz. Urz. WE L 307 z 13.12.1993), 17) dyrektywy 94/33/WE z dnia 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy osób młodych (Dz. Urz. WE L 216 z 20.08.1994), 18) dyrektywy 96/34/WE z dnia 3 czerwca 1996 r. w sprawie Porozumienia ramowego dotyczące- go urlopu rodzicielskiego zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodaw- ców /UNICE/, Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych /CEEP/ oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych /ETUC/ (Dz. Urz. WE L 145 z 19.06.1996), 19) dyrektywy 96/71/WE z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ra- mach świadczenia usług (Dz. Urz. WE L 18 z 21.01.1997), 20) dyrektywy 97/80/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotyczącej ciężaru dowodu w sprawach dys- kryminacji ze względu na płeć (Dz. Urz. WE L 14 z 20.01.1998), 21) dyrektywy 98/24/WE z dnia 7 kwietnia 1998 r. w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeń- stwa pracowników przed ryzykiem związanym z czynnikami chemicznymi w miejscu pracy (czter- 18
Kodeks pracy Art. 1–2 Preambuła (skreślona) Dział pierwszy Przepisy ogólne Rozdział I Przepisy wstępne Zakres przedmiotowy ustawy Art. 1. Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. Pracownik — definicja Art. 2. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, po- wołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. nasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 131 z 05.05.1998), 22) dyrektywy 99/70//WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotyczącej Porozumienia ramowego w spra- wie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Praco- dawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Kon- federację Związków Zawodowych (ETUC) (Dz. Urz. WE L 175 z 10.07.1999), 23) dyrektywy 1999/92/WE z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczą- cych bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na któ- rych może wystąpić atmosfera wybuchowa (piętnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 23 z 28.01.2000), 24) dyrektywy 2000/34/WE z dnia 22 czerwca 2000 r. zmieniającej dyrektywę 93/104/WE dotyczą- cą niektórych aspektów organizacji czasu pracy w celu objęcia sektorów i działalności wyłączonej z tej dyrektywy (Dz. Urz. WE L 195 z 01.08.2000), 25) dyrektywy 2000/39/WE z dnia 8 czerwca 2000 r. ustanawiającej pierwszą listę indykatywnych wartości granicznych narażenia na czynniki zewnętrzne podczas pracy — w związku z wykonaniem dyrektywy Rady 98/24/WE w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 142 z 16.06.2000), 26) dyrektywy 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz. Urz. WE L 180 z 19.07.2000), 27) dyrektywy 2000/54/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy (siód- ma dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 262 z 17.10.2000), 28) dyrektywy 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 02.12.2000), 29) dyrektywy 2002/44/WE z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakre- sie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (wibracji) (szesnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dy- rektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 177 z 6.07.2002), 19
Art. 3–31, 5–6, 8 Kodeks pracy Pracodawca — definicja Art. 3. Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobo- wości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Czynności wykonywane za pracodawcê bêd¹cego jednostk¹ organizacyjn¹ lub osob¹ fizyczn¹ Art. 31. § 1. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jed- nostką albo inna wyznaczona do tego osoba. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do pracodawcy będącego osobą fizycz- ną, jeżeli nie dokonuje on osobiście czynności, o których mowa w tym przepisie. Art. 4. (skreślony) Lex specialis — odes³anie do przepisów szczegó³owych Art. 5. Jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują prze- pisy szczególne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nie uregulowanym tymi przepisami. Zastosowanie ustawy poza granicami kraju Art. 6. § 1. Stosunek pracy między obywatelem polskim a polskim przedstawi- cielstwem, misją lub inną placówką za granicą podlega przepisom kodeksu. § 2. Stosunek pracy między obywatelem polskim a przedstawicielstwem, misją albo inną placówką państwa obcego lub instytucji międzynarodowej, działającymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, podlega przepisom kodeksu, jeżeli umowy, układy lub porozumienia międzynarodowe nie stanowią inaczej. Art. 7. (skreślony) Wy³¹czenie ochrony — zasady wspó³¿ycia spo³ecznego Art. 8. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno–gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. 30) dyrektywy 2003/10/WE z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (hałasem) (siedemnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 42 z 15.02.2003). Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie — z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej — dotyczą ogło- szenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej — wydanie specjalne. Odnośnik nr 1 dodany przez art. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu nie- których ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 96, poz. 959) z dniem 1 maja 2004 r. 20
Kodeks pracy Art. 9–91 Prawo pracy — definicja ustawowa Art. 9. § 1. Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonaw- czych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postano- wienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbio- rowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. § 2. Postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepi- sy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych. § 3. Postanowienia regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbioro- wych. § 4.2 Postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów oraz statutów określających prawa i obo- wiązki stron stosunku pracy, naruszające zasadę równego traktowania w zatrud- nieniu, nie obowiązują. Porozumienie o zawieszeniu stosowania przepisów prawa pracy Art. 91.3 § 1. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, może być zawarte porozumienie o zawieszeniu stosowania w całości lub w części przepi- sów prawa pracy, określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy; nie doty- czy to przepisów Kodeksu pracy oraz przepisów innych ustaw i aktów wykonaw- czych. § 2. Porozumienie, o którym mowa w § 1, zawiera pracodawca i reprezentująca pracowników organizacja związkowa, a jeżeli pracodawca nie jest objęty działaniem takiej organizacji, porozumienie zawiera pracodawca i przedstawicielstwo pracow- ników wyłonione w trybie przyjętym u tego pracodawcy. § 3. Zawieszenie stosowania przepisów prawa pracy nie może trwać dłużej niż przez okres 3 lat. Przepis art. 24127 § 3 stosuje się odpowiednio. § 4.4 Pracodawca przekazuje porozumienie właściwemu okręgowemu inspek- torowi pracy. § 5. Przepisy § 1–4 nie naruszają przepisów art. 24127. 2 Art. 9 § 4 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 3 Art. 91 dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmie- niającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 4 Art. 91 § 4 zmieniony przez art. 95 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspek- cji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589) z dniem 1 lipca 2007 r. 21
Art. 10–113 Kodeks pracy Rozdział II Podstawowe zasady prawa pracy Swoboda wyboru pracy. Polityka pañstwa Art. 10. § 1. Każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy. Nikomu, z wy- jątkiem przypadków określonych w ustawie, nie można zabronić wykonywania za- wodu. § 2. Państwo określa minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę. § 3. Państwo prowadzi politykę zmierzającą do pełnego produktywnego za- trudnienia. Obligatoryjna zgoda obu stron na zatrudnienie Art. 11.5 Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy, bez względu na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. Obowi¹zki pracodawcy Art. 111. Pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobi- ste pracownika. Równośæ traktowania pracowników Art. 112.6 Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania męż- czyzn i kobiet w zatrudnieniu. Zakaz dyskryminacji Art. 113.7 Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub po- średnia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, reli- gię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy — jest niedopuszczalna. Art. 12. (skreślony) 5 Art. 11 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 6 Art. 112 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. (Dz. U. Nr 128, poz. 1405) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2002 r. 7 Art. 113 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 22
Kodeks pracy Art. 13–18 Wynagrodzenie Art. 13. Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Wa- 8 runki realizacji tego prawa określają przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie płac, w szczególności poprzez ustalanie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wypoczynek Art. 14. Pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Warunki pracy Art. 15. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i hi- gieniczne warunki pracy. Potrzeby pracowników Art. 16. Pracodawca, stosownie do możliwości i warunków, zaspokaja bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pracowników. Doskonalenie zawodowe Art. 17. Pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Zgodnośæ postanowieñ umów o pracê z przepisami prawa pracy Art. 18. § 1. Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których pod- stawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. § 2. Postanowienia umów i aktów, o których mowa w § 1, mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpo- wiednie przepisy prawa pracy. § 3.9 Postanowienia umów o pracę i innych aktów, na podstawie których po- wstaje stosunek pracy, naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu są nieważne. Zamiast takich postanowień stosuje się odpowiednie przepisy prawa pra- cy, a w razie braku takich przepisów — postanowienia te należy zastąpić odpowied- nimi postanowieniami niemającymi charakteru dyskryminacyjnego. 8 Art. 13 zmieniony przez art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wy- nagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679) z dniem 1 stycznia 2003 r. 9 Art. 18 § 3 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 23
Art. 181–183a Kodeks pracy Organizacje pracowników i pracodawców Art. 181. § 1. Pracownicy i pracodawcy, w celu reprezentacji i obrony swoich praw i interesów, mają prawo tworzyć organizacje i przystępować do tych organi- zacji. § 2. Zasady tworzenia i działania organizacji, o których mowa w § 1, określa ustawa o związkach zawodowych, ustawa o organizacjach pracodawców oraz inne przepisy prawa. Udzia³ pracowników w zarz¹dzaniu zak³adem pracy Art. 182. Pracownicy uczestniczą w zarządzaniu zakładem pracy w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Obowi¹zek stworzenia odpowiednich warunków Art. 183. Pracodawcy oraz organy administracji są obowiązani tworzyć wa- runki umożliwiające korzystanie z uprawnień określonych w przepisach, o których mowa w art. 181 i 182. Rozdział IIa10 Równe traktowanie w zatrudnieniu Zasada. Przejawy dyskryminacji w zatrudnieniu Art. 183a. § 1. Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiąza- nia i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz do- stępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekona- nia polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orien- tację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreś- lony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. § 2. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jaki- kolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z przyczyn określonych w § 1. § 3. Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub z kilku przyczyn określonych w § 1 był, jest lub mógłby być traktowany w porówny- walnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy. § 4.11 Dyskryminowanie pośrednie istnieje wtedy, gdy na skutek pozornie neu- tralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania wystę- pują lub mogłyby wystąpić niekorzystne dysproporcje albo szczególnie niekorzystna sytuacja w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnie- 10 Rozdział IIa zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 11 Art. 183a § 4 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 24
Kodeks pracy Art. 183b nia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawo- dowych wobec wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych w § 1, chyba że postanowienie, kryterium lub działanie jest obiektywnie uzasadnione ze względu na zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty, a środki służące osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne. § 5.12 Przejawem dyskryminowania w rozumieniu § 2 jest także: 1) działanie polegające na zachęcaniu innej osoby do naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu lub nakazaniu jej naruszenia tej zasady, 2) niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godno- ści pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery (molestowanie). § 6.13 Dyskryminowaniem ze względu na płeć jest także każde niepożądane za- chowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika, w szczególności stworze- nie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy (molestowanie seksualne). § 7.14 Podporządkowanie się przez pracownika molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu, a także podjęcie przez niego działań przeciwstawiających się molesto- waniu lub molestowaniu seksualnemu nie może powodować jakichkolwiek nega- tywnych konsekwencji wobec pracownika. Przyk³adowy katalog naruszeñ zasad równego traktowania w zatrudnieniu Art. 183b. § 1. Za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, z zastrzeżeniem § 2–4, uważa się różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracow- nika z jednej lub kilku przyczyn określonych w art. 183a § 1, którego skutkiem jest w szczególności: 1) odmowa nawiązania lub rozwiązanie stosunku pracy, 2) niekorzystne ukształtowanie wynagrodzenia za pracę lub innych warunków zatrudnienia albo pominięcie przy awansowaniu lub przyznawaniu innych świadczeń związanych z pracą, 3) pominięcie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifi- kacje zawodowe — chyba że pracodawca udowodni, że kierował się obiektywnymi powodami. 12 Art. 183a § 5 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 13 Art. 183a § 6 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 14 Art. 183a § 7 dodany przez art. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 25
Art. 183c Kodeks pracy § 2.15 Zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie naruszają działania, pro- porcjonalne do osiągnięcia zgodnego z prawem celu różnicowania sytuacji pracow- nika, polegające na: 1) niezatrudnianiu pracownika z jednej lub kilku przyczyn określonych w art. 183a § 1, jeżeli rodzaj pracy lub warunki jej wykonywania powodują, że przyczyna lub przyczyny wymienione w tym przepisie są rzeczywistym i decydującym wymaganiem zawodowym stawianym pracownikowi, 2) wypowiedzeniu pracownikowi warunków zatrudnienia w zakresie wymiaru czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami niedotyczącymi pracowni- ków bez powoływania się na inną przyczynę lub inne przyczyny wymienione w art. 183a § 1, 3) stosowaniu środków, które różnicują sytuację prawną pracownika, ze względu na ochronę rodzicielstwa lub niepełnosprawność, 4) stosowaniu kryterium stażu pracy przy ustalaniu warunków zatrudniania i zwalniania pracowników, zasad wynagradzania i awansowania oraz dostę- pu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, co uzasadnia odmienne traktowanie pracowników ze względu na wiek. § 3. Nie stanowią naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu dzia- łania podejmowane przez określony czas, zmierzające do wyrównywania szans wszystkich lub znacznej liczby pracowników wyróżnionych z jednej lub kilku przy- czyn określonych w art. 183a § 1, przez zmniejszenie na korzyść takich pracowników faktycznych nierówności, w zakresie określonym w tym przepisie. § 4. Różnicowanie pracowników ze względu na religię lub wyznanie nie stano- wi naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu, jeżeli w związku z ro- dzajem i charakterem działalności prowadzonej w ramach kościołów i innych związ- ków wyznaniowych, a także organizacji, których cel działania pozostaje w bezpo- średnim związku z religią lub wyznaniem, religia lub wyznanie pracownika stanowi istotne, uzasadnione i usprawiedliwione wymaganie zawodowe. Równośæ wynagrodzenia Art. 183c. § 1. Pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jed- nakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. § 2. Wynagrodzenie, o którym mowa w § 1, obejmuje wszystkie składniki wy- nagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia zwią- zane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej formie niż pieniężna. § 3. Pracami o jednakowej wartości są prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych doku- mentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku. 15 Art. 183b § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 26
Kodeks pracy Art. 183d–185 Odszkodowanie 3d Art. 18 . Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowa- nia w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż mini- malne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Skutki dochodzenia roszczeñ 3e 16 Art. 18 . § 1. Skorzystanie przez pracownika z uprawnień przysługujących z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie może być pod- stawą niekorzystnego traktowania pracownika, a także nie może powodować ja- kichkolwiek negatywnych konsekwencji wobec pracownika, zwłaszcza nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy lub jego rozwiązanie bez wypowiedzenia. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do pracownika, który udzielił w jakiej- kolwiek formie wsparcia pracownikowi korzystającemu z uprawnień przysługują- cych z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Rozdział IIb17 Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy Pañstwowa Inspekcja Pracy 4 Art. 18 . § 1. Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy. § 2. Nadzór i kontrolę przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warun- ków środowiska pracy sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. § 3. Organizację i zakres działania inspekcji, o których mowa w § 1 i 2, określają odrębne przepisy. Spo³eczna inspekcja pracy 5 Art. 18 . § 1. Społeczną kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje społeczna inspekcja pracy. § 2. Organizację, zadania i uprawnienia społecznej inspekcji pracy oraz zasady jej współdziałania z Państwową Inspekcją Pracy i innymi państwowymi organami nadzoru i kontroli określają odrębne przepisy. 16 Art. 183e zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 17 Rozdział IIb według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. (Dz. U. Nr 128, poz. 1405) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2002 r. 27
Art. 22–221 Kodeks pracy Rozdział III (skreślony) Dział drugi Stosunek pracy Rozdział I Przepisy ogólne Nawi¹zanie stosunku pracy Art. 22. § 1.18 Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierow- nictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca — do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. § 11. Zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na pod- stawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. § 12.19 Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1. § 2. Pracownikiem może być osoba, która ukończyła 18 lat. Na warunkach okreś- lonych w dziale dziewiątym pracownikiem może być również osoba, która nie ukoń- czyła 18 lat. § 3. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego nawiązać stosunek pracy oraz dokonywać czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku. Jednakże gdy stosunek pracy sprzeciwia się dobru tej osoby, przedstawiciel ustawowy za zezwoleniem sądu opiekuńczego może stosunek pracy rozwiązać. Dane osobowe pracownika Art. 221.20 § 1. Pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrud- nienie podania danych osobowych obejmujących: 1) imię (imiona) i nazwisko, 2) imiona rodziców, 3) datę urodzenia, 18 Art. 22 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 19 Art. 22 § 12 dodany przez art. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 20 Art. 221 dodany przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 28
Kodeks pracy Art. 231 4) miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), 5) wykształcenie, 6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia. § 2. Pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania, niezależnie od da- nych osobowych, o których mowa w § 1, także: 1) innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień prze- widzianych w prawie pracy, 2) numeru PESEL pracownika nadanego przez Rządowe Centrum Informatyczne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL). § 3. Udostępnienie pracodawcy danych osobowych następuje w formie oświad- czenia osoby, której one dotyczą. Pracodawca ma prawo żądać udokumentowania danych osobowych osób, o których mowa w § 1 i 2. § 4. Pracodawca może żądać podania innych danych osobowych niż określone w § 1 i 2, jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów. § 5. W zakresie nieuregulowanym w § 1–4 do danych osobowych, o których mowa w tych przepisach, stosuje się przepisy o ochronie danych osobowych. Art. 23. (skreślony) Skutki przejścia zak³adu pracy na innego pracodawcê Art. 231.21 § 1. W razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pra- codawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy, z zastrzeżeniem przepisów § 5. § 2. Za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, powstałe przed przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę, dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadają solidarnie. § 3.22 Jeżeli u pracodawców, o których mowa w § 1, nie działają zakładowe orga- nizacje związkowe, dotychczasowy i nowy pracodawca informują na piśmie swoich pracowników o przewidywanym terminie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, jego przyczynach, prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach dla pracowników, a także zamierzonych działaniach dotyczących warun- ków zatrudnienia pracowników, w szczególności warunków pracy, płacy i przekwa- lifikowania; przekazanie informacji powinno nastąpić co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pra- codawcę. 21 Z dniem 25 kwietnia 2005 r. art. 231 w zakresie, w jakim pomija współodpowiedzialność Skarbu Państwa za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy powstałe przed przekształceniem statio fisci Skarbu Państwa — zakładu opieki zdrowotnej w samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, został uznany za niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 64 ust. 2 Konstytucji RP wyrokiem Trybu- , nału Konstytucyjnego z dnia 4 kwietnia 2005 r. (Dz. U. Nr 68, poz. 610). 22 Art. 231 § 3 zmieniony przez art. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 29
Art. 231a–232 Kodeks pracy § 4.23 W terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, pracownik może bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedze- niem, rozwiązać stosunek pracy. Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie powo- duje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem sto- sunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem. § 5. Pracodawca, z dniem przejęcia zakładu pracy lub jego części, jest obowią- zany zaproponować nowe warunki pracy i płacy pracownikom świadczącym do- tychczas pracę na innej podstawie niż umowa o pracę oraz wskazać termin, nie krótszy niż 7 dni, do którego pracownicy mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia proponowanych warunków. W razie nieuzgodnienia nowych warunków pracy i płacy dotychczasowy stosunek pracy rozwiązuje się z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, liczonego od dnia, w którym pracow- nik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia proponowanych warunków, lub od dnia, do którego mógł złożyć takie oświadczenie. Przepis § 4 zdanie drugie stosuje się odpowiednio. § 6.24 Przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę nie może sta- nowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy. Porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników Art. 231a.25 § 1. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, nie- objętego układem zbiorowym pracy lub zatrudniającego mniej niż 20 pracowni- ków, może być zawarte porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę zawartych z tymi pra- cownikami, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu. § 2.26 Przepisy art. 91 § 1–4 stosuje się odpowiednio. Wspó³dzia³anie z zak³adow¹ organizacj¹ zwi¹zkow¹ Art. 232. Jeżeli przepisy prawa pracy przewidują współdziałanie pracodawcy z zakładową organizacją związkową w indywidualnych sprawach ze stosunku pra- cy, pracodawca ma obowiązek współdziałać w takich sprawach z zakładową orga- nizacją związkową reprezentującą pracownika z tytułu jego członkostwa w związku zawodowym albo wyrażenia zgody na obronę praw pracownika nie zrzeszonego w związku — zgodnie z ustawą o związkach zawodowych. Art. 24. (skreślony) 23 Art. 231 § 4 zmieniony przez art. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 24 Art. 231 § 6 dodany przez art. 1 pkt 8 lit. b) ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 25 Art. 231a dodany przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmie- niającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 26 Art. 231a § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 30
Kodeks pracy Art. 25–26 Rozdział II Umowa o pracę Oddział 1 Zawarcie umowy o pracę Umowa o pracê — czas. Okres próbny Art. 25. § 1. Umowę o pracę zawiera się na czas nie określony, na czas okreś- 27 lony lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastęp- stwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodaw- ca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. § 2. Każda z umów, o których mowa w § 1, może być poprzedzona umową o pra- cę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy. Skutki zawarcia kolejnej umowy na czas określony Art. 251.28 § 1. Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równo- znaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a na- wiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca. § 2. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1. § 3. Przepis § 1 nie dotyczy umów o pracę na czas określony zawartych: 1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, 2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie. Termin nawi¹zania stosunku pracy Art. 26. Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono — w dniu zawarcia umowy. Art. 27–28. (skreślone) 27 Art. 25 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 28 Art. 251 zmieniony przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Euro- pejskiej. 31
Art. 29 Kodeks pracy Umowa o pracê. Forma, zakres, elementy Art. 29.29 § 1. Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: 1) rodzaj pracy, 2) miejsce wykonywania pracy, 3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, 4) wymiar czasu pracy, 5) termin rozpoczęcia pracy. § 2. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została za- warta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. § 3. Pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o: 1) obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, 2) częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę, 3) wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego, 4) obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę, 5) układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty, a jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy — dodatkowo o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. § 31. Poinformowanie pracownika o jego warunkach zatrudnienia, o których mowa w § 3 pkt 1–4, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich prze- pisów prawa pracy. § 32. Pracodawca informuje pracownika na piśmie o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w § 3 pkt 1–4, o objęciu pracownika układem zbioro- wym pracy, a także o zmianie układu zbiorowego pracy, którym pracownik jest ob- jęty, niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a w przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu — nie później niż do dnia rozwiązania umowy. § 33. Poinformowanie pracownika o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w § 3 pkt 1–4, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowied- nich przepisów prawa pracy. § 4. Zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej. § 5. Przepisy § 1–4 stosuje się odpowiednio do stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę. 29 Art. 29 zmieniony przez art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 133, poz. 935) z dniem 5 sierpnia 2006 r. 32
Kodeks pracy Art. 291–292 Umowa o pracê z pracownikiem skierowanym do pracy poza obszar UE Art. 291.30 § 1. Umowa o pracę z pracownikiem skierowanym do pracy na ob- szarze państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej na okres przekraczający 1 miesiąc, niezależnie od warunków określonych w art. 29 § 1, powinna określać: 1) czas wykonywania pracy za granicą, 2) walutę, w której będzie wypłacane pracownikowi wynagrodzenie w czasie wykonywania pracy za granicą. § 2. Przed skierowaniem pracownika do pracy pracodawca dodatkowo infor- muje pracownika na piśmie o: 1) świadczeniach przysługujących z tytułu skierowania do pracy poza granicami kraju, obejmujących zwrot kosztów przejazdu oraz zapewnienie zakwatero- wania, 2) warunkach powrotu pracownika do kraju. § 3. Poinformowanie pracownika o jego warunkach zatrudnienia, o których mowa w § 2, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów. § 4. Pracodawca informuje pracownika na piśmie o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w § 2, niezwłocznie, nie później jednak niż w cią- gu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a w przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu — nie później niż do dnia rozwiązania umowy. § 5. Poinformowanie pracownika o zmianie jego warunków zatrudnienia, o któ- rych mowa w § 2, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepi- sów. § 6. Przepisy § 1–5 stosuje się odpowiednio do stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę. Niepe³ny wymiar czasu pracy Art. 292.31 § 1. Zawarcie z pracownikiem umowy o pracę przewidującej za- trudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowni- ków wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pra- cy, z uwzględnieniem jednak proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą, do wymiaru czasu pracy pracownika. § 2. Pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić wniosek pracowni- ka dotyczący zmiany wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę. 30 Art. 291 zmieniony przez art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 133, poz. 935) z dniem 5 sierpnia 2006 r. 31 Art. 292 dodany przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 33
Art. 30, 32 Kodeks pracy Oddział 2 Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę Rozwi¹zanie umowy o pracê — przypadki Art. 30. § 1. Umowa o pracę rozwiązuje się: 1) na mocy porozumienia stron, 2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), 3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia), 4) z upływem czasu, na który była zawarta, 5) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta. § 2. Umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego okresu, a przed jego upływem może być rozwiązana za wypowiedzeniem. § 21. Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca. § 3. Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. § 4. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nie określony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. § 5. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej roz- wiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy. Art. 31. (skreślony) Oddział 3 Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Rozwi¹zanie umowy o pracê za wypowiedzeniem Art. 32. § 1. Każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pra- cę zawartą na: 1) okres próbny, 2) (skreślony), 3) czas nie określony. § 2. Rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu wypowiedze- nia. 34
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook
Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook

Recommended

Kodeks pracy. Wydanie 18 - ebook
Kodeks pracy. Wydanie 18 - ebookKodeks pracy. Wydanie 18 - ebook
Kodeks pracy. Wydanie 18 - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks pracy - ebook
Kodeks pracy - ebookKodeks pracy - ebook
Kodeks pracy - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebook
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebookKodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebook
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebooke-booksweb.pl
 
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebook
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebookPrawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebook
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebooke-booksweb.pl
 
Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania - ebook
Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania - ebookSankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania - ebook
Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania - ebooke-booksweb.pl
 
PHP6 i MySQL 5. Dynamiczne strony WWW. Szybki start
PHP6 i MySQL 5. Dynamiczne strony WWW. Szybki startPHP6 i MySQL 5. Dynamiczne strony WWW. Szybki start
PHP6 i MySQL 5. Dynamiczne strony WWW. Szybki startWydawnictwo Helion
 
Obywatel w post-cywilnym-calosc (1)
Obywatel w post-cywilnym-calosc (1)Obywatel w post-cywilnym-calosc (1)
Obywatel w post-cywilnym-calosc (1)Dawid Bodziony
 
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebook
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebookŚrodki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebook
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebooke-booksweb.pl
 

Recommended

Kodeks pracy. Wydanie 18 - ebook
Kodeks pracy. Wydanie 18 - ebookKodeks pracy. Wydanie 18 - ebook
Kodeks pracy. Wydanie 18 - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks pracy - ebook
Kodeks pracy - ebookKodeks pracy - ebook
Kodeks pracy - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebook
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebookKodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebook
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebooke-booksweb.pl
 
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebook
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebookPrawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebook
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebooke-booksweb.pl
 
Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania - ebook
Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania - ebookSankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania - ebook
Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania - ebooke-booksweb.pl
 
PHP6 i MySQL 5. Dynamiczne strony WWW. Szybki start
PHP6 i MySQL 5. Dynamiczne strony WWW. Szybki startPHP6 i MySQL 5. Dynamiczne strony WWW. Szybki start
PHP6 i MySQL 5. Dynamiczne strony WWW. Szybki startWydawnictwo Helion
 
Obywatel w post-cywilnym-calosc (1)
Obywatel w post-cywilnym-calosc (1)Obywatel w post-cywilnym-calosc (1)
Obywatel w post-cywilnym-calosc (1)Dawid Bodziony
 
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebook
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebookŚrodki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebook
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebooke-booksweb.pl
 
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnymBezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnymepartnerzy.com
 
Samorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebook
Samorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebookSamorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebook
Samorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebooke-booksweb.pl
 
J.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnej
J.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnejJ.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnej
J.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnejjoanna_kornas
 
Ergonomia książka
Ergonomia książkaErgonomia książka
Ergonomia książkaIlona Papierska
 
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebookPrawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebooke-booksweb.pl
 
Proces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebookProces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebookKodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks karny. Praktyczny komentarz - ebook
Kodeks karny. Praktyczny komentarz - ebookKodeks karny. Praktyczny komentarz - ebook
Kodeks karny. Praktyczny komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebook
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebookUstawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebook
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3
Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3
Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3nicollabre
 
Triangledigger Thesis
Triangledigger ThesisTriangledigger Thesis
Triangledigger Thesisguest7d27f2
 
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokeraPoker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokeraPrzemysław Wolny
 
Pompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługi
Pompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługiPompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługi
Pompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługiPolanest
 
Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...
Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...
Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...e-booksweb.pl
 
Wadliwa spółka partnerska - ebook
Wadliwa spółka partnerska - ebookWadliwa spółka partnerska - ebook
Wadliwa spółka partnerska - ebooke-booksweb.pl
 
Od zera-do-ecedeela-cz-3
Od zera-do-ecedeela-cz-3Od zera-do-ecedeela-cz-3
Od zera-do-ecedeela-cz-3Przemysław Wolny
 
Inzynieria umyslu-darowac-marzenia
Inzynieria umyslu-darowac-marzeniaInzynieria umyslu-darowac-marzenia
Inzynieria umyslu-darowac-marzeniaPrzemysław Wolny
 
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...e-booksweb.pl
 
Kodeks cywilny - ebook
Kodeks cywilny - ebookKodeks cywilny - ebook
Kodeks cywilny - ebooke-booksweb.pl
 
Od zera-do-ecedeela-cz-5
Od zera-do-ecedeela-cz-5Od zera-do-ecedeela-cz-5
Od zera-do-ecedeela-cz-5Przemysław Wolny
 
Prawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebook
Prawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebookPrawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebook
Prawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebookKodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebooke-booksweb.pl
 

More Related Content

What's hot

Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnymBezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnymepartnerzy.com
 
Samorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebook
Samorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebookSamorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebook
Samorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebooke-booksweb.pl
 
J.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnej
J.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnejJ.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnej
J.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnejjoanna_kornas
 
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebookPrawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebooke-booksweb.pl
 
Proces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebookProces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebookKodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks karny. Praktyczny komentarz - ebook
Kodeks karny. Praktyczny komentarz - ebookKodeks karny. Praktyczny komentarz - ebook
Kodeks karny. Praktyczny komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebook
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebookUstawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebook
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3
Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3
Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3nicollabre
 
Triangledigger Thesis
Triangledigger ThesisTriangledigger Thesis
Triangledigger Thesisguest7d27f2
 
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokeraPoker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokeraPrzemysław Wolny
 
Pompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługi
Pompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługiPompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługi
Pompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługiPolanest
 
Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...
Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...
Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...e-booksweb.pl
 
Wadliwa spółka partnerska - ebook
Wadliwa spółka partnerska - ebookWadliwa spółka partnerska - ebook
Wadliwa spółka partnerska - ebooke-booksweb.pl
 
Inzynieria umyslu-darowac-marzenia
Inzynieria umyslu-darowac-marzeniaInzynieria umyslu-darowac-marzenia
Inzynieria umyslu-darowac-marzeniaPrzemysław Wolny
 
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...e-booksweb.pl
 
Kodeks cywilny - ebook
Kodeks cywilny - ebookKodeks cywilny - ebook
Kodeks cywilny - ebooke-booksweb.pl
 

What's hot (20)

Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnymBezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
 
Samorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebook
Samorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebookSamorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebook
Samorząd terytorialny. Wydanie 3 - ebook
 
J.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnej
J.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnejJ.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnej
J.KORNAS, Obowiązek lojalności akcjonariusza w spółce akcyjnej
 
Ergonomia książka
Ergonomia książkaErgonomia książka
Ergonomia książka
 
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebookPrawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
 
Proces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebookProces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebook
 
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebookKodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
 
Kodeks karny. Praktyczny komentarz - ebook
Kodeks karny. Praktyczny komentarz - ebookKodeks karny. Praktyczny komentarz - ebook
Kodeks karny. Praktyczny komentarz - ebook
 
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebook
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebookUstawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebook
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz - ebook
 
Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3
Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3
Helion.2005.php.i.my sql.tworzenie.stron.www.vademecum.profesjonalisty.wyd3
 
Triangledigger Thesis
Triangledigger ThesisTriangledigger Thesis
Triangledigger Thesis
 
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokeraPoker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera
 
Pompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługi
Pompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługiPompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługi
Pompa strzykawkowa Alaris PK, instrukcja obsługi
 
Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...
Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...
Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno krymina...
 
Wadliwa spółka partnerska - ebook
Wadliwa spółka partnerska - ebookWadliwa spółka partnerska - ebook
Wadliwa spółka partnerska - ebook
 
Od zera-do-ecedeela-cz-3
Od zera-do-ecedeela-cz-3Od zera-do-ecedeela-cz-3
Od zera-do-ecedeela-cz-3
 
Inzynieria umyslu-darowac-marzenia
Inzynieria umyslu-darowac-marzeniaInzynieria umyslu-darowac-marzenia
Inzynieria umyslu-darowac-marzenia
 
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
 
Kodeks cywilny - ebook
Kodeks cywilny - ebookKodeks cywilny - ebook
Kodeks cywilny - ebook
 
Od zera-do-ecedeela-cz-5
Od zera-do-ecedeela-cz-5Od zera-do-ecedeela-cz-5
Od zera-do-ecedeela-cz-5
 

Similar to Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook

Prawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebook
Prawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebookPrawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebook
Prawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebookKodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebooke-booksweb.pl
 
Prawo upadłościowe i naprawcze z hasłami i skorowidzem. Wydanie 7 - ebook
Prawo upadłościowe i naprawcze z hasłami i skorowidzem. Wydanie 7 - ebookPrawo upadłościowe i naprawcze z hasłami i skorowidzem. Wydanie 7 - ebook
Prawo upadłościowe i naprawcze z hasłami i skorowidzem. Wydanie 7 - ebooke-booksweb.pl
 
Zasady BHP w praktyce - ebook
Zasady BHP w praktyce - ebookZasady BHP w praktyce - ebook
Zasady BHP w praktyce - ebookepartnerzy.com
 
Konsekwencje prawne śmierci pracownika - Ewa Hofmańska - ebook
Konsekwencje prawne śmierci pracownika - Ewa Hofmańska - ebookKonsekwencje prawne śmierci pracownika - Ewa Hofmańska - ebook
Konsekwencje prawne śmierci pracownika - Ewa Hofmańska - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania administracyjnego i inne akty prawne - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego i inne akty prawne - ebookKodeks postępowania administracyjnego i inne akty prawne - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego i inne akty prawne - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks spółek handlowych. Przepisy akademickie - ebook
Kodeks spółek handlowych. Przepisy akademickie - ebookKodeks spółek handlowych. Przepisy akademickie - ebook
Kodeks spółek handlowych. Przepisy akademickie - ebooke-booksweb.pl
 
Opodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń - ebook
Opodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń - ebookOpodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń - ebook
Opodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń - ebooke-booksweb.pl
 
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebookJednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebooke-booksweb.pl
 
Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz - ebook
Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz - ebookPodatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz - ebook
Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Umowne prawo odstąpienia - ebook
Umowne prawo odstąpienia - ebookUmowne prawo odstąpienia - ebook
Umowne prawo odstąpienia - ebooke-booksweb.pl
 
Stosunki pracy w służbie cywilnej - ebook
Stosunki pracy w służbie cywilnej - ebookStosunki pracy w służbie cywilnej - ebook
Stosunki pracy w służbie cywilnej - ebooke-booksweb.pl
 
Prawo konkurencji a regulacja sektorowa - ebook
Prawo konkurencji a regulacja sektorowa - ebookPrawo konkurencji a regulacja sektorowa - ebook
Prawo konkurencji a regulacja sektorowa - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania karnego. Wydanie 11- ebook
Kodeks postępowania karnego. Wydanie 11- ebookKodeks postępowania karnego. Wydanie 11- ebook
Kodeks postępowania karnego. Wydanie 11- ebooke-booksweb.pl
 
Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Komentarz - ebook
Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Komentarz - ebookUstawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Komentarz - ebook
Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych ...
Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych ...Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych ...
Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych ...e-booksweb.pl
 
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebookCharakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebooke-booksweb.pl
 
Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości - ebook
Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości - ebookAdministracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości - ebook
Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości - ebookepartnerzy.com
 
Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną...
Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną...Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną...
Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną...e-booksweb.pl
 
Pozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym - ebook
Pozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym - ebookPozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym - ebook
Pozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym - ebooke-booksweb.pl
 

Similar to Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook (20)

Prawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebook
Prawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebookPrawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebook
Prawo handlowe. Zbiór przepisów. Wydanie 9 - ebook
 
Kodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebookKodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego. zbiór przepisów - ebook
 
Prawo upadłościowe i naprawcze z hasłami i skorowidzem. Wydanie 7 - ebook
Prawo upadłościowe i naprawcze z hasłami i skorowidzem. Wydanie 7 - ebookPrawo upadłościowe i naprawcze z hasłami i skorowidzem. Wydanie 7 - ebook
Prawo upadłościowe i naprawcze z hasłami i skorowidzem. Wydanie 7 - ebook
 
Zasady BHP w praktyce - ebook
Zasady BHP w praktyce - ebookZasady BHP w praktyce - ebook
Zasady BHP w praktyce - ebook
 
Konsekwencje prawne śmierci pracownika - Ewa Hofmańska - ebook
Konsekwencje prawne śmierci pracownika - Ewa Hofmańska - ebookKonsekwencje prawne śmierci pracownika - Ewa Hofmańska - ebook
Konsekwencje prawne śmierci pracownika - Ewa Hofmańska - ebook
 
Kodeks postępowania administracyjnego i inne akty prawne - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego i inne akty prawne - ebookKodeks postępowania administracyjnego i inne akty prawne - ebook
Kodeks postępowania administracyjnego i inne akty prawne - ebook
 
Kodeks spółek handlowych. Przepisy akademickie - ebook
Kodeks spółek handlowych. Przepisy akademickie - ebookKodeks spółek handlowych. Przepisy akademickie - ebook
Kodeks spółek handlowych. Przepisy akademickie - ebook
 
Opodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń - ebook
Opodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń - ebookOpodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń - ebook
Opodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń - ebook
 
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebookJednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
 
Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz - ebook
Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz - ebookPodatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz - ebook
Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz - ebook
 
Umowne prawo odstąpienia - ebook
Umowne prawo odstąpienia - ebookUmowne prawo odstąpienia - ebook
Umowne prawo odstąpienia - ebook
 
Stosunki pracy w służbie cywilnej - ebook
Stosunki pracy w służbie cywilnej - ebookStosunki pracy w służbie cywilnej - ebook
Stosunki pracy w służbie cywilnej - ebook
 
Prawo konkurencji a regulacja sektorowa - ebook
Prawo konkurencji a regulacja sektorowa - ebookPrawo konkurencji a regulacja sektorowa - ebook
Prawo konkurencji a regulacja sektorowa - ebook
 
Kodeks postępowania karnego. Wydanie 11- ebook
Kodeks postępowania karnego. Wydanie 11- ebookKodeks postępowania karnego. Wydanie 11- ebook
Kodeks postępowania karnego. Wydanie 11- ebook
 
Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Komentarz - ebook
Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Komentarz - ebookUstawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Komentarz - ebook
Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Komentarz - ebook
 
Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych ...
Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych ...Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych ...
Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych ...
 
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebookCharakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
 
Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości - ebook
Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości - ebookAdministracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości - ebook
Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości - ebook
 
Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną...
Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną...Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną...
Oświadczenia i zapewnienia w umowie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną...
 
Pozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym - ebook
Pozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym - ebookPozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym - ebook
Pozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym - ebook
 

More from e-booksweb.pl

Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebookJak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebooke-booksweb.pl
 
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebookJak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebooke-booksweb.pl
 
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebookABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebooke-booksweb.pl
 
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebookŻycie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebooke-booksweb.pl
 
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebookżYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebooke-booksweb.pl
 
Zwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebookZwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebooke-booksweb.pl
 
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebookZrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebooke-booksweb.pl
 
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebookZostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebooke-booksweb.pl
 
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebookZnaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebooke-booksweb.pl
 
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebookZłote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebooke-booksweb.pl
 
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebookZłodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebooke-booksweb.pl
 
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebookZdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebooke-booksweb.pl
 
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebookZbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebooke-booksweb.pl
 
Zarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebookZarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebooke-booksweb.pl
 
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebookZakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebooke-booksweb.pl
 
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...e-booksweb.pl
 
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebookWypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebooke-booksweb.pl
 
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebookWymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebooke-booksweb.pl
 
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...e-booksweb.pl
 
Warsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebookWarsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebooke-booksweb.pl
 

More from e-booksweb.pl (20)

Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebookJak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
 
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebookJak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
 
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebookABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
 
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebookŻycie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
 
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebookżYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
 
Zwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebookZwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebook
 
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebookZrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
 
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebookZostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
 
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebookZnaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
 
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebookZłote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
 
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebookZłodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
 
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebookZdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
 
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebookZbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
 
Zarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebookZarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebook
 
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebookZakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
 
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
 
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebookWypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebook
 
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebookWymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebook
 
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
 
Warsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebookWarsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebook
 

Kodeks pracy Zbiór przepisów. Wydanie 10 - ebook

  • 1.
  • 2. Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl.
  • 3.
  • 4.
  • 5.
  • 6.
  • 7. Spis treści Spis treści Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy ...................................................17 Preambuła. (skreślona) .....................................................................................................19 Dział pierwszy. Przepisy ogólne ...................................................................................19 Rozdział I. Przepisy wstępne ...................................................................................19 Rozdział II. Podstawowe zasady prawa pracy ......................................................22 Rozdział IIa. Równe traktowanie w zatrudnieniu ...............................................24 Rozdział IIb. Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy .............................27 Rozdział III. (skreślony) ............................................................................................28 Dział drugi. Stosunek pracy ..........................................................................................28 Rozdział I. Przepisy ogólne ......................................................................................28 Rozdział II. Umowa o pracę .....................................................................................31 Oddział 1. Zawarcie umowy o pracę ................................................................31 Oddział 2. Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę ..........................34 Oddział 3. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem....................34 Oddział 4. Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę ...........................................................................................38 Oddział 5. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia .....................40 Oddział 6. Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia ........................................................................................42 Oddział 6a. Uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia ...............................................................................................43 Oddział 7. Wygaśnięcie umowy o pracę ...........................................................44 Rozdział IIa. Warunki zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa będącego członkiem Unii Europejskiej .............................................................45 Rozdział IIb. Zatrudnianie pracowników w formie telepracy ...........................47 Rozdział III. Stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę .............................................51 Oddział 1. Stosunek pracy na podstawie powołania .....................................51 5
  • 8. Spis treści Oddział 2. Stosunek pracy na podstawie wyboru ..........................................53 Oddział 3. Stosunek pracy na podstawie mianowania ..................................53 Oddział 4. Stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę ....54 Dział trzeci. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia ........................................54 Rozdział I. Ustalanie wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą ..............................................................................................54 Rozdział Ia. Wynagrodzenie za pracę.....................................................................56 Rozdział II. Ochrona wynagrodzenia za pracę.....................................................58 Rozdział III. Świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy ..........................................................................................61 Rozdział IIIa. Odprawa rentowa lub emerytalna .................................................62 Rozdział IV. Odprawa pośmiertna ..........................................................................63 Dział czwarty. Obowiązki pracodawcy i pracownika ...............................................64 Rozdział I. Obowiązki pracodawcy ........................................................................64 Rozdział II. Obowiązki pracownika........................................................................67 Rozdział IIa. Zakaz konkurencji ..............................................................................67 Rozdział III. Kwalifikacje zawodowe pracowników ............................................68 Rozdział IV. Regulamin pracy ..................................................................................69 Rozdział V. Nagrody i wyróżnienia ........................................................................70 Rozdział VI. Odpowiedzialność porządkowa pracowników .............................71 Dział piąty. Odpowiedzialność materialna pracowników .......................................73 Rozdział I. Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy ...........................................................................................................73 Rozdział II. Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi ............75 Dział szósty. Czas pracy .................................................................................................76 Rozdział I. Przepisy ogólne ......................................................................................76 Rozdział II. Normy i ogólny wymiar czasu pracy ................................................76 Rozdział III. Okresy odpoczynku............................................................................77 Rozdział IV. Systemy i rozkłady czasu pracy.........................................................78 Rozdział V. Praca w godzinach nadliczbowych ....................................................82 Rozdział VI. Praca w porze nocnej..........................................................................85 Rozdział VII. Praca w niedziele i święta.................................................................86 Dział siódmy. Urlopy pracownicze ..............................................................................88 Rozdział I. Urlopy wypoczynkowe.........................................................................88 Rozdział II. Urlopy bezpłatne ..................................................................................95 Dział ósmy. Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem ...................96 Dział dziewiąty. Zatrudnianie młodocianych ..........................................................106 Rozdział I. Przepisy ogólne ....................................................................................106 Rozdział II. Zawieranie i rozwiązywanie umów o pracę w celu przygotowania zawodowego ...........................................................................108 Rozdział III. Dokształcanie .....................................................................................109 Rozdział IIIa. Zatrudnianie młodocianych w innym celu niż przygotowanie zawodowe .........................................................................110 6
  • 9. Spis treści Rozdział IV. Szczególna ochrona zdrowia ...........................................................111 Rozdział V. Urlopy wypoczynkowe ......................................................................112 Rozdział VI. Rzemieślnicze przygotowanie zawodowe....................................113 Dział dziesiąty. Bezpieczeństwo i higiena pracy .....................................................113 Rozdział I. Podstawowe obowiązki pracodawcy ................................................113 Rozdział II. Prawa i obowiązki pracownika ........................................................117 Rozdział III. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy ..................................119 Rozdział IV. Maszyny i inne urządzenia techniczne ..........................................120 Rozdział V. Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia ....................................................................121 Rozdział VI. Profilaktyczna ochrona zdrowia .....................................................124 Rozdział VII. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe ..................................128 Rozdział VIII. Szkolenie ..........................................................................................131 Rozdział IX. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze .................................................................................................................133 Rozdział X. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy ..........................................134 Rozdział XI. Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz komisja bezpieczeństwa i higieny pracy................................................135 Rozdział XII. Obowiązki organów sprawujących nadzór nad przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi ..............................................................137 Rozdział XIII. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące wykonywania prac w różnych gałęziach pracy ............................................138 Dział jedenasty. Układy zbiorowe pracy ...................................................................138 Rozdział I. Przepisy ogólne ....................................................................................138 Rozdział II. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy ........................................146 Rozdział III. Zakładowy układ zbiorowy pracy..................................................149 Dział dwunasty. Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy ..........153 Rozdział I. Przepisy ogólne ....................................................................................153 Rozdział II. Postępowanie pojednawcze..............................................................154 Rozdział III. Sądy pracy ..........................................................................................156 Dział trzynasty. Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika................................................................................................................157 (oznaczenie oraz tytuł rozdziału I skreślone) ............................................................157 Rozdział II. (skreślony) .............................................................................................159 Dział czternasty. Przedawnienie roszczeń ................................................................160 Dział czternasty a . (uchylony) ........................................................................................161 Dział piętnasty. Przepisy końcowe .............................................................................161 7
  • 10. Spis treści Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. — Przepisy wprowadzające Kodeks pracy ...................................................................................................................167 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................167 Rozdział 2. Zmiany w przepisach obowiązujących .................................................171 Rozdział 3. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................174 Skorowidz ...........................................................................................................................177 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie ...................................................................................................185 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu .............................................................................191 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy ...........................................................................................................195 Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę ...............................................................................................201 Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2010 r. ............207 Ustawa z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw .................209 Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.......................................219 Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy .............................223 8
  • 11. Spis treści Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców...............................225 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................225 Rozdział 2. Czas pracy kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy .........................................................................................................227 Rozdział 3. Obowiązki pracodawcy ...........................................................................232 Rozdział 4. Zasady stosowania norm dotyczących okresów prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów odpoczynku, określonych rozporządzeniem (WE) nr 561/2006 oraz Umową AETR .................................233 Rozdział 4a. Okresy prowadzenia pojazdów, obowiązkowe przerwy w prowadzeniu i gwarantowane okresy odpoczynku kierowców wykonujących przewozy regularne, których trasa nie przekracza 50 km .....235 Rozdział 5. Przepisy końcowe .....................................................................................236 Ustawa z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy........................................................................................................................237 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop .......................................239 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego...........................................................................245 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ............................................................................................247 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................247 Rozdział 2. Polityka rynku pracy ................................................................................259 Rozdział 3. Instytucje rynku pracy .............................................................................263 Rozdział 4. Publiczne służby zatrudnienia ...............................................................265 Rozdział 5. Ochotnicze Hufce Pracy ..........................................................................276 Rozdział 6. Agencje zatrudnienia ...............................................................................278 Rozdział 7. Instytucje szkoleniowe.............................................................................287 Rozdział 8. Dialog społeczny i partnerstwo na rynku pracy .................................289 Rozdział 9. Rejestracja bezrobotnych i poszukujących pracy oraz formy udzielanego wsparcia .........................................................................293 Rozdział 10. Usługi rynku pracy .................................................................................298 9
  • 12. Spis treści Rozdział 11. Instrumenty rynku pracy ......................................................................310 Rozdział 11a. (uchylony) ................................................................................................328 Rozdział 12. Świadczenia przysługujące rolnikom zwalnianym z pracy ............328 Rozdział 13. (uchylony) ..................................................................................................329 Rozdział 13a. Programy specjalne ..............................................................................330 Rozdział 14. Instrumenty dotyczące rozwoju zasobów ludzkich .........................331 Rozdział 15. Świadczenia dla bezrobotnych .............................................................334 Rozdział 16. Podejmowanie pracy za granicą u pracodawców zagranicznych oraz wykonywanie pracy przez cudzoziemców w Rzeczypospolitej Polskiej ..................................................................................348 Rozdział 17. Pracownicy publicznych służb zatrudnienia .....................................363 Rozdział 18. Fundusz Pracy .........................................................................................370 Rozdział 19. Nadzór i kontrola ....................................................................................385 Rozdział 20. Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy ....................................................................................................388 Rozdział 21. Zmiany w przepisach obowiązujących ...............................................390 Rozdział 22. Przepisy przejściowe ..............................................................................390 Rozdział 23. Przepisy końcowe ...................................................................................396 Skorowidz ...........................................................................................................................397 Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych .................................................................................................................405 Rozdział I. Przepisy ogólne..........................................................................................405 Rozdział II. Zasady zatrudniania pracowników tymczasowych i kierowania tych pracowników do wykonywania pracy tymczasowej.........406 Rozdział III. Kierowanie do pracy tymczasowej osób niebędących pracownikami agencji pracy tymczasowej ..........................................................412 Rozdział IV. Przepisy karne .........................................................................................412 Rozdział V. Przepisy dostosowujące i końcowe .......................................................413 Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników .....................................................................................415 Ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ......................................................................423 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................423 Rozdział 2. Niewypłacalność pracodawcy ................................................................423 Rozdział 3. Pracodawca, pracownik ...........................................................................428 10
  • 13. Spis treści Rozdział 4. Zakres oraz tryb zaspokajania roszczeń pracowniczych przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Zakres oraz tryb zaspokajania roszczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ............................................................429 Rozdział 5. Zakres oraz tryb zwrotu środków Funduszowi Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ....................................................439 Rozdział 6. Finansowanie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych..........................................................................................................442 Rozdział 7. Organizacja Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Zadania władzy publicznej .........................................................................................445 Rozdział 7a. Kontrola .......................................................................................................448 Rozdział 8. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................449 Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ....................................453 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................453 Rozdział 2. Orzekanie o niepełnosprawności...........................................................455 Rozdział 3. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych.................................................463 Rozdział 4. Uprawnienia osób niepełnosprawnych ................................................470 Rozdział 5. Szczególne obowiązki i uprawnienia pracodawców w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.....................................475 Rozdział 6. Zakłady pracy chronionej i zakłady aktywności zawodowej ...........492 Rozdział 7. Zadania i organizacja służb działających na rzecz osób niepełnosprawnych .................................................................................................500 Rozdział 8. Szkolenie osób niepełnosprawnych ......................................................506 Rozdział 9. Krajowa Rada Konsultacyjna do Spraw Osób Niepełnosprawnych ................................................................................................509 Rozdział 10. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych .......512 Rozdział 11. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................528 Skorowidz ...........................................................................................................................533 Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych ....................................................................................................539 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................539 Rozdział 2. Tworzenie Funduszu ................................................................................541 Rozdział 3. Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................548 11
  • 14. Spis treści Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania .................................549 Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych .....................................557 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................557 Rozdział 2. Tworzenie związków zawodowych .......................................................559 Rozdział 3. Uprawnienia związków zawodowych..................................................560 Rozdział 4. Zakładowa organizacja związkowa .......................................................563 Rozdział 5. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy ........................571 Rozdział 6. Przepisy szczególne ..................................................................................572 Rozdział 7. Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................572 Skorowidz ...........................................................................................................................575 Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców ..............................579 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................579 Rozdział 2. Tworzenie związków pracodawców ......................................................580 Rozdział 3. Uprawnienia organizacji pracodawców ...............................................582 Rozdział 4. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy ........................584 Rozdział 5. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................584 Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych ................585 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................585 Rozdział 2. Rokowania .................................................................................................586 Rozdział 3. Mediacja i arbitraż ....................................................................................587 Rozdział 4. Strajk ...........................................................................................................589 Rozdział 5. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy ........................591 Rozdział 6. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................591 Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy .......................593 Rozdział 1. Organizacja Państwowej Inspekcji Pracy .............................................593 Rozdział 2. Zadania Państwowej Inspekcji Pracy ....................................................597 Rozdział 3. Zakres działania organów Państwowej Inspekcji Pracy ....................602 Rozdział 4. Postępowanie kontrolne ..........................................................................604 Rozdział 5. Pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy ..............................................611 Rozdział 6. Odpowiedzialność porządkowa i dyscyplinarna................................620 Rozdział 7. Zmiany w przepisach obowiązujących .................................................628 Rozdział 8. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................628 12
  • 15. Spis treści Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ..................................................................................631 Dział I. Przepisy wstępne .............................................................................................631 Dział II. Obiekty budowlane i teren zakładu pracy.................................................634 Dział III. Pomieszczenia pracy.....................................................................................637 Rozdział 1. Przepisy ogólne....................................................................................637 Rozdział 2. Oświetlenie...........................................................................................641 Rozdział 3. Ogrzewanie i wentylacja....................................................................643 Dział IV. Procesy pracy .................................................................................................645 Rozdział 1. Przepisy ogólne....................................................................................645 Rozdział 2. Organizacja stanowisk pracy ............................................................648 Rozdział 3. Obsługa i stosowanie maszyn, narzędzi i innych urządzeń technicznych......................................................................................650 Rozdział 4. Transport wewnętrzny i magazynowanie.......................................654 Rozdział 5. Ochrona przed hałasem .....................................................................657 Rozdział 6. Prace szczególnie niebezpieczne ......................................................658 A. Przepisy ogólne ..............................................................................................658 B. Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części ................................................................................................659 C. Prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych ....................660 D. Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych ......................................662 E. Prace na wysokości ........................................................................................667 Dział V. Pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne oraz zaopatrzenie pracowników w napoje i środki higieny osobistej ............669 Dział VI. Przepisy przejściowe i końcowe.................................................................670 Załączniki ............................................................................................................................671 Załącznik Nr 1. Szczegółowe zasady stosowania znaków i sygnałów bezpieczeństwa ........................................................................................................671 Rozdział 1. Przepisy ogólne....................................................................................671 Rozdział 2. Wymagania dotyczące stosowania znaków bezpieczeństwa.......673 Rozdział 3. Wymagania dotyczące oznaczania przeszkód, niebezpiecznych miejsc i dróg..........................................................................673 Rozdział 4. Wymagania dotyczące sygnałów świetlnych .................................674 Rozdział 5. Wymagania dotyczące sygnałów dźwiękowych............................674 Rozdział 6. Wymagania dotyczące stosowania komunikatów słownych .......675 Rozdział 7. Wymagania dotyczące stosowania sygnałów ręcznych................676 Załącznik Nr 2. Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej ..........................................................................................................678 13
  • 16. Spis treści Załącznik Nr 3. Wymagania dla pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych ...........................................................................................692 Rozdział 1. Przepisy ogólne....................................................................................692 Rozdział 2. Szatnie ...................................................................................................693 Przepisy ogólne ...................................................................................................693 Szatnie odzieży własnej pracowników ...........................................................694 Szatnie odzieży roboczej i ochronnej ..............................................................695 Szatnie podstawowe ..........................................................................................696 Szatnie przepustowe ..........................................................................................696 Rozdział 3. Umywalnie i pomieszczenia z natryskami......................................697 Rozdział 4. Ustępy ...................................................................................................698 Rozdział 5. Jadalnie..................................................................................................699 Rozdział 6. Pomieszczenia do wypoczynku ........................................................701 Rozdział 7. Palarnie..................................................................................................702 Rozdział 8. Pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej .....................................................................................................702 Rozdział 9. Pomieszczenia do ogrzewania się pracowników ...........................703 Skorowidz ...........................................................................................................................705 Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach ...............................................................................................................711 Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ..........................................717 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................717 Rozdział 2. Rodzaje świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, warunki nabywania prawa do świadczeń, zasady i tryb ich przyznawania, ustalania ich wysokości oraz zasady ich wypłaty .........................................................................................722 Rozdział 3. Zbieg prawa do świadczeń .....................................................................730 Rozdział 4. Zasady różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków .............................................................................................................731 Rozdział 5. Zasady finansowania prewencji wypadkowej ....................................735 Rozdział 6. Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................................735 Skorowidz ...........................................................................................................................741 14
  • 17. Spis treści Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (wyciąg) ...................................................................................747 Tytuł I. Przepisy ogólne......................................................................................................747 Tytuł II. Opłaty ....................................................................................................................750 Dział 1. przepisy ogólne ...............................................................................................750 Dział 2. Wysokość opłat we wszystkich rodzajach spraw ......................................752 Dział 3. Wysokość opłat w procesie ............................................................................753 Rozdział 3. Sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych ........753 Dział 4. Wysokość opłat w postępowaniu nieprocesowym ...................................754 Rozdział 1. Sprawy z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego ..................754 Rozdział 2. Sprawy z zakresu prawa rzeczowego ..............................................754 Rozdział 3. Sprawy z zakresu prawa o księgach wieczystych..........................755 Dział 5. Wysokość opłat w postępowaniu zabezpieczającym ................................756 Dział 8. Opłaty kancelaryjne .......................................................................................757 Dział 9. Zwrot opłaty ....................................................................................................757 Tytuł III. Wydatki.................................................................................................................759 Dział 1. Przepisy ogólne ...............................................................................................759 Dział 2. Należności świadków, biegłych, tłumaczy i stron w postępowaniu cywilnym ....................................................................................759 Tytuł IV. Zwolnienie od kosztów sądowych ...................................................................761 Tytuł V. Umarzanie, rozkładanie na raty i odraczanie terminu zapłaty należności sądowych ....................................................................................................769 Tytuł VI. Zmiany w przepisach obowiązujących...........................................................770 Tytuł VII. Przepisy przejściowe i końcowe .....................................................................770 Ustawa z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych ....................................771 Rozdział 1. Rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych .....................................................................................771 Rozdział 2. (pominięty) ................................................................................................772 Rozdział 3. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................772 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 marca 2004 r. w sprawie archiwizowania akt spraw sądowych (wyciąg) ...................................775 Rozdział 6. Okresy przechowywania akt spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych..............................................................775 15
  • 18. Spis treści Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu .......................................................................................................777 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................777 Rozdział 2. Opłaty za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości ......................................................................................778 Rozdział 3. Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych ..........................................................................779 Rozdział 4. Stawki minimalne w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenia...........................................................................................................783 Rozdział 5. Stawki minimalne w innych sprawach .................................................785 Rozdział 6. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, ponoszone przez Skarb Państwa................................................................................................786 Rozdział 7. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................786 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu .....................................................787 Rozdział 1. Przepisy ogólne .........................................................................................787 Rozdział 2. Opłaty za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości ......................................................................................788 Rozdział 3. Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych ..........................................................................789 Rozdział 4. Stawki minimalne w innych sprawach .................................................793 Rozdział 5. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, ponoszone przez Skarb Państwa ...........................................................................794 Rozdział 6. Przepisy przejściowe i końcowe.............................................................795 16
  • 19. Kodeks pracy Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy 1 (t.j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; zm.: Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 113, poz. 717; z 1999 r. Nr 99, poz. 1152; z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127, Nr 120, poz. 1268; z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405, Nr 154, poz. 1805; z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673, Nr 200, poz. 1679; z 2003 r. Nr 166, poz. 1608, Nr 213, poz. 2081; z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252, Nr 240, poz. 2407; z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732, Nr 167, poz. 1398; z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587, Nr 221, poz. 1615; z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288, Nr 225, poz. 1672; z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223, poz. 1460, Nr 237, poz. 1654; z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817, Nr 99, poz. 825, Nr 115, poz. 958, Nr 157, poz. 1241, Nr 219, poz. 1704) 1 Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich: 1) dyrektywy 83/477/EWG z dnia 19 września 1983 r. w sprawie ochrony pracowników przed ry- zykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy (druga dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 8 dyrektywy 80/1107/EWG) (Dz. Urz. WE L 263 z 24.09.1983, z późn. zm.), 2) dyrektywy 86/188/EWG z dnia 12 maja 1986 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie hałasu w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 137 z 24.05.1986), 3) dyrektywy 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 183 z 29.06.1989), 4) dyrektywy 89/654/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dzie- dzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy (pierwsza dyrektywa szczegółowa w rozu- mieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989), 5) dyrektywy 89/655/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. dotyczącej minimalnych wymagań w dzie- dzinie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego przez pracowników podczas pracy (druga dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989, z późn. zm.), 17
  • 20. Kodeks pracy 6) dyrektywy 89/656/EWG z dnia 30 listopada 1989 r. w sprawie minimalnych wymagań w dzie- dzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników korzystających z wyposażenia ochrony oso- bistej (trzecia dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989), 7) dyrektywy 90/269/EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących ochrony zdrowia i bezpieczeństwa podczas ręcznego przemieszczania ciężarów w przypadku możli- wości wystąpienia zagrożenia, zwłaszcza urazów kręgosłupa pracowników (czwarta szczegółowa dy- rektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 156 z 21.06.1990), 8) dyrektywy 90/270/EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzi- nie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekra- nowe (piąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 156 z 21.06.1990), 9) dyrektywy 90/394/EWG z dnia 28 czerwca 1990 r. w sprawie ochrony pracowników przed za- grożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych podczas pracy (szósta dyrek- tywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 196 z 26.07.1990, z późn. zm.), 10) dyrektywy 91/322/EWG z dnia 29 maja 1991 r. w sprawie ustalenia indykatywnych wartości granicznych w wykonaniu dyrektywy 80/1107/EWG w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 177 z 05.07.1991), 11) dyrektywy 91/383/EWG z dnia 25 czerwca 1991 r. uzupełniającej środki mające wspierać po- prawę bezpieczeństwa i zdrowia w pracy pracowników pozostających w stosunku pracy na czas okreś- lony lub w czasowym stosunku pracy (Dz. Urz. WE L 206 z 29.07.1991), 12) dyrektywy 91/533/EWG z dnia 14 października 1991 r. w sprawie obowiązku pracodawcy dotyczącym informowania pracowników o warunkach stosowanych do umowy lub stosunku pracy (Dz. Urz. WE L 288 z 08.07.1992), 13) dyrektywy 92/57/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie wprowadzenia w życie minimal- nych wymagań w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscach tymczasowych lub rucho- mych budów (ósma dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 245 z 26.08.1992), 14) dyrektywy 92/58/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczą- cych znaków bezpieczeństwa i/lub zdrowia w miejscu pracy (dziewiąta dyrektywa szczegółowa w ro- zumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 245 z 26.08.1992), 15) dyrektywy 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków słu- żących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły i pracownic karmiących piersią (dziesiąta dyrektywa szczegółowa w rozumie- niu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 348 z 28.11.1992), 16) dyrektywy 93/104/WE z dnia 23 listopada 1993 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz. Urz. WE L 307 z 13.12.1993), 17) dyrektywy 94/33/WE z dnia 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy osób młodych (Dz. Urz. WE L 216 z 20.08.1994), 18) dyrektywy 96/34/WE z dnia 3 czerwca 1996 r. w sprawie Porozumienia ramowego dotyczące- go urlopu rodzicielskiego zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodaw- ców /UNICE/, Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych /CEEP/ oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych /ETUC/ (Dz. Urz. WE L 145 z 19.06.1996), 19) dyrektywy 96/71/WE z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ra- mach świadczenia usług (Dz. Urz. WE L 18 z 21.01.1997), 20) dyrektywy 97/80/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotyczącej ciężaru dowodu w sprawach dys- kryminacji ze względu na płeć (Dz. Urz. WE L 14 z 20.01.1998), 21) dyrektywy 98/24/WE z dnia 7 kwietnia 1998 r. w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeń- stwa pracowników przed ryzykiem związanym z czynnikami chemicznymi w miejscu pracy (czter- 18
  • 21. Kodeks pracy Art. 1–2 Preambuła (skreślona) Dział pierwszy Przepisy ogólne Rozdział I Przepisy wstępne Zakres przedmiotowy ustawy Art. 1. Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. Pracownik — definicja Art. 2. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, po- wołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. nasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 131 z 05.05.1998), 22) dyrektywy 99/70//WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotyczącej Porozumienia ramowego w spra- wie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Praco- dawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Kon- federację Związków Zawodowych (ETUC) (Dz. Urz. WE L 175 z 10.07.1999), 23) dyrektywy 1999/92/WE z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczą- cych bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na któ- rych może wystąpić atmosfera wybuchowa (piętnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 23 z 28.01.2000), 24) dyrektywy 2000/34/WE z dnia 22 czerwca 2000 r. zmieniającej dyrektywę 93/104/WE dotyczą- cą niektórych aspektów organizacji czasu pracy w celu objęcia sektorów i działalności wyłączonej z tej dyrektywy (Dz. Urz. WE L 195 z 01.08.2000), 25) dyrektywy 2000/39/WE z dnia 8 czerwca 2000 r. ustanawiającej pierwszą listę indykatywnych wartości granicznych narażenia na czynniki zewnętrzne podczas pracy — w związku z wykonaniem dyrektywy Rady 98/24/WE w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 142 z 16.06.2000), 26) dyrektywy 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz. Urz. WE L 180 z 19.07.2000), 27) dyrektywy 2000/54/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy (siód- ma dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 262 z 17.10.2000), 28) dyrektywy 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 02.12.2000), 29) dyrektywy 2002/44/WE z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakre- sie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (wibracji) (szesnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dy- rektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 177 z 6.07.2002), 19
  • 22. Art. 3–31, 5–6, 8 Kodeks pracy Pracodawca — definicja Art. 3. Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobo- wości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Czynności wykonywane za pracodawcê bêd¹cego jednostk¹ organizacyjn¹ lub osob¹ fizyczn¹ Art. 31. § 1. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jed- nostką albo inna wyznaczona do tego osoba. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do pracodawcy będącego osobą fizycz- ną, jeżeli nie dokonuje on osobiście czynności, o których mowa w tym przepisie. Art. 4. (skreślony) Lex specialis — odes³anie do przepisów szczegó³owych Art. 5. Jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują prze- pisy szczególne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nie uregulowanym tymi przepisami. Zastosowanie ustawy poza granicami kraju Art. 6. § 1. Stosunek pracy między obywatelem polskim a polskim przedstawi- cielstwem, misją lub inną placówką za granicą podlega przepisom kodeksu. § 2. Stosunek pracy między obywatelem polskim a przedstawicielstwem, misją albo inną placówką państwa obcego lub instytucji międzynarodowej, działającymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, podlega przepisom kodeksu, jeżeli umowy, układy lub porozumienia międzynarodowe nie stanowią inaczej. Art. 7. (skreślony) Wy³¹czenie ochrony — zasady wspó³¿ycia spo³ecznego Art. 8. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno–gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. 30) dyrektywy 2003/10/WE z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (hałasem) (siedemnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 42 z 15.02.2003). Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie — z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej — dotyczą ogło- szenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej — wydanie specjalne. Odnośnik nr 1 dodany przez art. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu nie- których ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 96, poz. 959) z dniem 1 maja 2004 r. 20
  • 23. Kodeks pracy Art. 9–91 Prawo pracy — definicja ustawowa Art. 9. § 1. Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonaw- czych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postano- wienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbio- rowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. § 2. Postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepi- sy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych. § 3. Postanowienia regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbioro- wych. § 4.2 Postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów oraz statutów określających prawa i obo- wiązki stron stosunku pracy, naruszające zasadę równego traktowania w zatrud- nieniu, nie obowiązują. Porozumienie o zawieszeniu stosowania przepisów prawa pracy Art. 91.3 § 1. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, może być zawarte porozumienie o zawieszeniu stosowania w całości lub w części przepi- sów prawa pracy, określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy; nie doty- czy to przepisów Kodeksu pracy oraz przepisów innych ustaw i aktów wykonaw- czych. § 2. Porozumienie, o którym mowa w § 1, zawiera pracodawca i reprezentująca pracowników organizacja związkowa, a jeżeli pracodawca nie jest objęty działaniem takiej organizacji, porozumienie zawiera pracodawca i przedstawicielstwo pracow- ników wyłonione w trybie przyjętym u tego pracodawcy. § 3. Zawieszenie stosowania przepisów prawa pracy nie może trwać dłużej niż przez okres 3 lat. Przepis art. 24127 § 3 stosuje się odpowiednio. § 4.4 Pracodawca przekazuje porozumienie właściwemu okręgowemu inspek- torowi pracy. § 5. Przepisy § 1–4 nie naruszają przepisów art. 24127. 2 Art. 9 § 4 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 3 Art. 91 dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmie- niającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 4 Art. 91 § 4 zmieniony przez art. 95 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspek- cji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589) z dniem 1 lipca 2007 r. 21
  • 24. Art. 10–113 Kodeks pracy Rozdział II Podstawowe zasady prawa pracy Swoboda wyboru pracy. Polityka pañstwa Art. 10. § 1. Każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy. Nikomu, z wy- jątkiem przypadków określonych w ustawie, nie można zabronić wykonywania za- wodu. § 2. Państwo określa minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę. § 3. Państwo prowadzi politykę zmierzającą do pełnego produktywnego za- trudnienia. Obligatoryjna zgoda obu stron na zatrudnienie Art. 11.5 Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy, bez względu na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. Obowi¹zki pracodawcy Art. 111. Pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobi- ste pracownika. Równośæ traktowania pracowników Art. 112.6 Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania męż- czyzn i kobiet w zatrudnieniu. Zakaz dyskryminacji Art. 113.7 Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub po- średnia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, reli- gię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy — jest niedopuszczalna. Art. 12. (skreślony) 5 Art. 11 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 6 Art. 112 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. (Dz. U. Nr 128, poz. 1405) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2002 r. 7 Art. 113 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 22
  • 25. Kodeks pracy Art. 13–18 Wynagrodzenie Art. 13. Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Wa- 8 runki realizacji tego prawa określają przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie płac, w szczególności poprzez ustalanie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wypoczynek Art. 14. Pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Warunki pracy Art. 15. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i hi- gieniczne warunki pracy. Potrzeby pracowników Art. 16. Pracodawca, stosownie do możliwości i warunków, zaspokaja bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pracowników. Doskonalenie zawodowe Art. 17. Pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Zgodnośæ postanowieñ umów o pracê z przepisami prawa pracy Art. 18. § 1. Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których pod- stawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. § 2. Postanowienia umów i aktów, o których mowa w § 1, mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpo- wiednie przepisy prawa pracy. § 3.9 Postanowienia umów o pracę i innych aktów, na podstawie których po- wstaje stosunek pracy, naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu są nieważne. Zamiast takich postanowień stosuje się odpowiednie przepisy prawa pra- cy, a w razie braku takich przepisów — postanowienia te należy zastąpić odpowied- nimi postanowieniami niemającymi charakteru dyskryminacyjnego. 8 Art. 13 zmieniony przez art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wy- nagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679) z dniem 1 stycznia 2003 r. 9 Art. 18 § 3 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 23
  • 26. Art. 181–183a Kodeks pracy Organizacje pracowników i pracodawców Art. 181. § 1. Pracownicy i pracodawcy, w celu reprezentacji i obrony swoich praw i interesów, mają prawo tworzyć organizacje i przystępować do tych organi- zacji. § 2. Zasady tworzenia i działania organizacji, o których mowa w § 1, określa ustawa o związkach zawodowych, ustawa o organizacjach pracodawców oraz inne przepisy prawa. Udzia³ pracowników w zarz¹dzaniu zak³adem pracy Art. 182. Pracownicy uczestniczą w zarządzaniu zakładem pracy w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Obowi¹zek stworzenia odpowiednich warunków Art. 183. Pracodawcy oraz organy administracji są obowiązani tworzyć wa- runki umożliwiające korzystanie z uprawnień określonych w przepisach, o których mowa w art. 181 i 182. Rozdział IIa10 Równe traktowanie w zatrudnieniu Zasada. Przejawy dyskryminacji w zatrudnieniu Art. 183a. § 1. Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiąza- nia i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz do- stępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekona- nia polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orien- tację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreś- lony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. § 2. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jaki- kolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z przyczyn określonych w § 1. § 3. Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub z kilku przyczyn określonych w § 1 był, jest lub mógłby być traktowany w porówny- walnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy. § 4.11 Dyskryminowanie pośrednie istnieje wtedy, gdy na skutek pozornie neu- tralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania wystę- pują lub mogłyby wystąpić niekorzystne dysproporcje albo szczególnie niekorzystna sytuacja w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnie- 10 Rozdział IIa zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 11 Art. 183a § 4 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 24
  • 27. Kodeks pracy Art. 183b nia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawo- dowych wobec wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych w § 1, chyba że postanowienie, kryterium lub działanie jest obiektywnie uzasadnione ze względu na zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty, a środki służące osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne. § 5.12 Przejawem dyskryminowania w rozumieniu § 2 jest także: 1) działanie polegające na zachęcaniu innej osoby do naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu lub nakazaniu jej naruszenia tej zasady, 2) niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godno- ści pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery (molestowanie). § 6.13 Dyskryminowaniem ze względu na płeć jest także każde niepożądane za- chowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika, w szczególności stworze- nie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy (molestowanie seksualne). § 7.14 Podporządkowanie się przez pracownika molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu, a także podjęcie przez niego działań przeciwstawiających się molesto- waniu lub molestowaniu seksualnemu nie może powodować jakichkolwiek nega- tywnych konsekwencji wobec pracownika. Przyk³adowy katalog naruszeñ zasad równego traktowania w zatrudnieniu Art. 183b. § 1. Za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, z zastrzeżeniem § 2–4, uważa się różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracow- nika z jednej lub kilku przyczyn określonych w art. 183a § 1, którego skutkiem jest w szczególności: 1) odmowa nawiązania lub rozwiązanie stosunku pracy, 2) niekorzystne ukształtowanie wynagrodzenia za pracę lub innych warunków zatrudnienia albo pominięcie przy awansowaniu lub przyznawaniu innych świadczeń związanych z pracą, 3) pominięcie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifi- kacje zawodowe — chyba że pracodawca udowodni, że kierował się obiektywnymi powodami. 12 Art. 183a § 5 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 13 Art. 183a § 6 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 14 Art. 183a § 7 dodany przez art. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 25
  • 28. Art. 183c Kodeks pracy § 2.15 Zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie naruszają działania, pro- porcjonalne do osiągnięcia zgodnego z prawem celu różnicowania sytuacji pracow- nika, polegające na: 1) niezatrudnianiu pracownika z jednej lub kilku przyczyn określonych w art. 183a § 1, jeżeli rodzaj pracy lub warunki jej wykonywania powodują, że przyczyna lub przyczyny wymienione w tym przepisie są rzeczywistym i decydującym wymaganiem zawodowym stawianym pracownikowi, 2) wypowiedzeniu pracownikowi warunków zatrudnienia w zakresie wymiaru czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami niedotyczącymi pracowni- ków bez powoływania się na inną przyczynę lub inne przyczyny wymienione w art. 183a § 1, 3) stosowaniu środków, które różnicują sytuację prawną pracownika, ze względu na ochronę rodzicielstwa lub niepełnosprawność, 4) stosowaniu kryterium stażu pracy przy ustalaniu warunków zatrudniania i zwalniania pracowników, zasad wynagradzania i awansowania oraz dostę- pu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, co uzasadnia odmienne traktowanie pracowników ze względu na wiek. § 3. Nie stanowią naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu dzia- łania podejmowane przez określony czas, zmierzające do wyrównywania szans wszystkich lub znacznej liczby pracowników wyróżnionych z jednej lub kilku przy- czyn określonych w art. 183a § 1, przez zmniejszenie na korzyść takich pracowników faktycznych nierówności, w zakresie określonym w tym przepisie. § 4. Różnicowanie pracowników ze względu na religię lub wyznanie nie stano- wi naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu, jeżeli w związku z ro- dzajem i charakterem działalności prowadzonej w ramach kościołów i innych związ- ków wyznaniowych, a także organizacji, których cel działania pozostaje w bezpo- średnim związku z religią lub wyznaniem, religia lub wyznanie pracownika stanowi istotne, uzasadnione i usprawiedliwione wymaganie zawodowe. Równośæ wynagrodzenia Art. 183c. § 1. Pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jed- nakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. § 2. Wynagrodzenie, o którym mowa w § 1, obejmuje wszystkie składniki wy- nagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia zwią- zane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej formie niż pieniężna. § 3. Pracami o jednakowej wartości są prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych doku- mentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku. 15 Art. 183b § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 26
  • 29. Kodeks pracy Art. 183d–185 Odszkodowanie 3d Art. 18 . Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowa- nia w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż mini- malne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Skutki dochodzenia roszczeñ 3e 16 Art. 18 . § 1. Skorzystanie przez pracownika z uprawnień przysługujących z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie może być pod- stawą niekorzystnego traktowania pracownika, a także nie może powodować ja- kichkolwiek negatywnych konsekwencji wobec pracownika, zwłaszcza nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy lub jego rozwiązanie bez wypowiedzenia. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do pracownika, który udzielił w jakiej- kolwiek formie wsparcia pracownikowi korzystającemu z uprawnień przysługują- cych z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Rozdział IIb17 Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy Pañstwowa Inspekcja Pracy 4 Art. 18 . § 1. Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy. § 2. Nadzór i kontrolę przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warun- ków środowiska pracy sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. § 3. Organizację i zakres działania inspekcji, o których mowa w § 1 i 2, określają odrębne przepisy. Spo³eczna inspekcja pracy 5 Art. 18 . § 1. Społeczną kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje społeczna inspekcja pracy. § 2. Organizację, zadania i uprawnienia społecznej inspekcji pracy oraz zasady jej współdziałania z Państwową Inspekcją Pracy i innymi państwowymi organami nadzoru i kontroli określają odrębne przepisy. 16 Art. 183e zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 stycznia 2009 r. 17 Rozdział IIb według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. (Dz. U. Nr 128, poz. 1405) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2002 r. 27
  • 30. Art. 22–221 Kodeks pracy Rozdział III (skreślony) Dział drugi Stosunek pracy Rozdział I Przepisy ogólne Nawi¹zanie stosunku pracy Art. 22. § 1.18 Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierow- nictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca — do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. § 11. Zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na pod- stawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. § 12.19 Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1. § 2. Pracownikiem może być osoba, która ukończyła 18 lat. Na warunkach okreś- lonych w dziale dziewiątym pracownikiem może być również osoba, która nie ukoń- czyła 18 lat. § 3. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego nawiązać stosunek pracy oraz dokonywać czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku. Jednakże gdy stosunek pracy sprzeciwia się dobru tej osoby, przedstawiciel ustawowy za zezwoleniem sądu opiekuńczego może stosunek pracy rozwiązać. Dane osobowe pracownika Art. 221.20 § 1. Pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrud- nienie podania danych osobowych obejmujących: 1) imię (imiona) i nazwisko, 2) imiona rodziców, 3) datę urodzenia, 18 Art. 22 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 19 Art. 22 § 12 dodany przez art. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 20 Art. 221 dodany przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 28
  • 31. Kodeks pracy Art. 231 4) miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), 5) wykształcenie, 6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia. § 2. Pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania, niezależnie od da- nych osobowych, o których mowa w § 1, także: 1) innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień prze- widzianych w prawie pracy, 2) numeru PESEL pracownika nadanego przez Rządowe Centrum Informatyczne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL). § 3. Udostępnienie pracodawcy danych osobowych następuje w formie oświad- czenia osoby, której one dotyczą. Pracodawca ma prawo żądać udokumentowania danych osobowych osób, o których mowa w § 1 i 2. § 4. Pracodawca może żądać podania innych danych osobowych niż określone w § 1 i 2, jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów. § 5. W zakresie nieuregulowanym w § 1–4 do danych osobowych, o których mowa w tych przepisach, stosuje się przepisy o ochronie danych osobowych. Art. 23. (skreślony) Skutki przejścia zak³adu pracy na innego pracodawcê Art. 231.21 § 1. W razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pra- codawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy, z zastrzeżeniem przepisów § 5. § 2. Za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, powstałe przed przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę, dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadają solidarnie. § 3.22 Jeżeli u pracodawców, o których mowa w § 1, nie działają zakładowe orga- nizacje związkowe, dotychczasowy i nowy pracodawca informują na piśmie swoich pracowników o przewidywanym terminie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, jego przyczynach, prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach dla pracowników, a także zamierzonych działaniach dotyczących warun- ków zatrudnienia pracowników, w szczególności warunków pracy, płacy i przekwa- lifikowania; przekazanie informacji powinno nastąpić co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pra- codawcę. 21 Z dniem 25 kwietnia 2005 r. art. 231 w zakresie, w jakim pomija współodpowiedzialność Skarbu Państwa za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy powstałe przed przekształceniem statio fisci Skarbu Państwa — zakładu opieki zdrowotnej w samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, został uznany za niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 64 ust. 2 Konstytucji RP wyrokiem Trybu- , nału Konstytucyjnego z dnia 4 kwietnia 2005 r. (Dz. U. Nr 68, poz. 610). 22 Art. 231 § 3 zmieniony przez art. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 29
  • 32. Art. 231a–232 Kodeks pracy § 4.23 W terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, pracownik może bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedze- niem, rozwiązać stosunek pracy. Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie powo- duje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem sto- sunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem. § 5. Pracodawca, z dniem przejęcia zakładu pracy lub jego części, jest obowią- zany zaproponować nowe warunki pracy i płacy pracownikom świadczącym do- tychczas pracę na innej podstawie niż umowa o pracę oraz wskazać termin, nie krótszy niż 7 dni, do którego pracownicy mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia proponowanych warunków. W razie nieuzgodnienia nowych warunków pracy i płacy dotychczasowy stosunek pracy rozwiązuje się z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, liczonego od dnia, w którym pracow- nik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia proponowanych warunków, lub od dnia, do którego mógł złożyć takie oświadczenie. Przepis § 4 zdanie drugie stosuje się odpowiednio. § 6.24 Przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę nie może sta- nowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy. Porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników Art. 231a.25 § 1. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, nie- objętego układem zbiorowym pracy lub zatrudniającego mniej niż 20 pracowni- ków, może być zawarte porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę zawartych z tymi pra- cownikami, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu. § 2.26 Przepisy art. 91 § 1–4 stosuje się odpowiednio. Wspó³dzia³anie z zak³adow¹ organizacj¹ zwi¹zkow¹ Art. 232. Jeżeli przepisy prawa pracy przewidują współdziałanie pracodawcy z zakładową organizacją związkową w indywidualnych sprawach ze stosunku pra- cy, pracodawca ma obowiązek współdziałać w takich sprawach z zakładową orga- nizacją związkową reprezentującą pracownika z tytułu jego członkostwa w związku zawodowym albo wyrażenia zgody na obronę praw pracownika nie zrzeszonego w związku — zgodnie z ustawą o związkach zawodowych. Art. 24. (skreślony) 23 Art. 231 § 4 zmieniony przez art. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 24 Art. 231 § 6 dodany przez art. 1 pkt 8 lit. b) ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 25 Art. 231a dodany przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmie- niającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 26 Art. 231a § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 30
  • 33. Kodeks pracy Art. 25–26 Rozdział II Umowa o pracę Oddział 1 Zawarcie umowy o pracę Umowa o pracê — czas. Okres próbny Art. 25. § 1. Umowę o pracę zawiera się na czas nie określony, na czas okreś- 27 lony lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastęp- stwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodaw- ca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. § 2. Każda z umów, o których mowa w § 1, może być poprzedzona umową o pra- cę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy. Skutki zawarcia kolejnej umowy na czas określony Art. 251.28 § 1. Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równo- znaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a na- wiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca. § 2. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1. § 3. Przepis § 1 nie dotyczy umów o pracę na czas określony zawartych: 1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, 2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie. Termin nawi¹zania stosunku pracy Art. 26. Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono — w dniu zawarcia umowy. Art. 27–28. (skreślone) 27 Art. 25 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1146) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 listopada 2002 r. 28 Art. 251 zmieniony przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Euro- pejskiej. 31
  • 34. Art. 29 Kodeks pracy Umowa o pracê. Forma, zakres, elementy Art. 29.29 § 1. Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: 1) rodzaj pracy, 2) miejsce wykonywania pracy, 3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, 4) wymiar czasu pracy, 5) termin rozpoczęcia pracy. § 2. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została za- warta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. § 3. Pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o: 1) obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, 2) częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę, 3) wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego, 4) obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę, 5) układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty, a jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy — dodatkowo o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. § 31. Poinformowanie pracownika o jego warunkach zatrudnienia, o których mowa w § 3 pkt 1–4, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich prze- pisów prawa pracy. § 32. Pracodawca informuje pracownika na piśmie o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w § 3 pkt 1–4, o objęciu pracownika układem zbioro- wym pracy, a także o zmianie układu zbiorowego pracy, którym pracownik jest ob- jęty, niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a w przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu — nie później niż do dnia rozwiązania umowy. § 33. Poinformowanie pracownika o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w § 3 pkt 1–4, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowied- nich przepisów prawa pracy. § 4. Zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej. § 5. Przepisy § 1–4 stosuje się odpowiednio do stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę. 29 Art. 29 zmieniony przez art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 133, poz. 935) z dniem 5 sierpnia 2006 r. 32
  • 35. Kodeks pracy Art. 291–292 Umowa o pracê z pracownikiem skierowanym do pracy poza obszar UE Art. 291.30 § 1. Umowa o pracę z pracownikiem skierowanym do pracy na ob- szarze państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej na okres przekraczający 1 miesiąc, niezależnie od warunków określonych w art. 29 § 1, powinna określać: 1) czas wykonywania pracy za granicą, 2) walutę, w której będzie wypłacane pracownikowi wynagrodzenie w czasie wykonywania pracy za granicą. § 2. Przed skierowaniem pracownika do pracy pracodawca dodatkowo infor- muje pracownika na piśmie o: 1) świadczeniach przysługujących z tytułu skierowania do pracy poza granicami kraju, obejmujących zwrot kosztów przejazdu oraz zapewnienie zakwatero- wania, 2) warunkach powrotu pracownika do kraju. § 3. Poinformowanie pracownika o jego warunkach zatrudnienia, o których mowa w § 2, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów. § 4. Pracodawca informuje pracownika na piśmie o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w § 2, niezwłocznie, nie później jednak niż w cią- gu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a w przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu — nie później niż do dnia rozwiązania umowy. § 5. Poinformowanie pracownika o zmianie jego warunków zatrudnienia, o któ- rych mowa w § 2, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepi- sów. § 6. Przepisy § 1–5 stosuje się odpowiednio do stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę. Niepe³ny wymiar czasu pracy Art. 292.31 § 1. Zawarcie z pracownikiem umowy o pracę przewidującej za- trudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowni- ków wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pra- cy, z uwzględnieniem jednak proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą, do wymiaru czasu pracy pracownika. § 2. Pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić wniosek pracowni- ka dotyczący zmiany wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę. 30 Art. 291 zmieniony przez art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 133, poz. 935) z dniem 5 sierpnia 2006 r. 31 Art. 292 dodany przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2004 r. 33
  • 36. Art. 30, 32 Kodeks pracy Oddział 2 Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę Rozwi¹zanie umowy o pracê — przypadki Art. 30. § 1. Umowa o pracę rozwiązuje się: 1) na mocy porozumienia stron, 2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), 3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia), 4) z upływem czasu, na który była zawarta, 5) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta. § 2. Umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego okresu, a przed jego upływem może być rozwiązana za wypowiedzeniem. § 21. Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca. § 3. Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. § 4. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nie określony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. § 5. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej roz- wiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy. Art. 31. (skreślony) Oddział 3 Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem Rozwi¹zanie umowy o pracê za wypowiedzeniem Art. 32. § 1. Każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pra- cę zawartą na: 1) okres próbny, 2) (skreślony), 3) czas nie określony. § 2. Rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu wypowiedze- nia. 34