SlideShare a Scribd company logo
1 of 9
15. Litosfäärilaattojen
liikkeet ja
poimuvuoristojen synty
Litosfääri koostuu osista
• Litosfääri jakaantuu
laattoihin
• 8 isoa
• monta pienempää
• kaikkiin kuuluu
• mannerta
• merenpohjaa
Litosfäärilaattojen likkeet
• Maan sisällä kuumaa
lämpötilaerot
kiven konvektiovirtaukset
Litosfäärilaattojen likkeet
• Kuuma magma kevyempää 
nousee ja jähmettyy  uutta
kiveä  työntää laattoja
erilleen
• Viileä laatan reuna vajoaa ja
vetää sitä alas
 litosfäärilaatat liikkuvat
 mantereet yhtyneet ja eronneet
useasti Pangea-manner noin 250
miljoonaa vuotta sitten
Endogeeniset ilmiöt
• laattojen rajapinnoilla
endogeenisiä
=sisäsyntyisiä ilmiöitä
• Maanjäristykset,
tulivuorenpurkaukset ja
poimuvuoristot
Alityöntövyöhykkeet
• Laattojen sauma
rannikolla
• Raskas mereinen laatan
reuna mantereisen laatan
reunan alle
 Poimu- ja tulivuoret
• Esim. Etelä-Amerikan
länsirannikko
o Andit
Törmäysvyöhykkeet
• 2 mantereista laatan
reunaa törmää  kiven
poimuttuminen
 suuret poimuvuoristot
• esim. Himalaja
Erkanemisvyöhykkeet
• Laattojen reunat
loittonevat
magmaa raosta
jähmettyy
meren keskelle uutta
pohjaa
• Tuliperäisyyttä
• Esim. Atlantin
keskiselänne
• Islanti
Hankaussaumat
• Laatat liikkuvat sivuttain
eri suuntiin
Hankaavat toisiaan
 Maanjäristyksiä
• Esim. Kalifornia

More Related Content

More from e-Oppi Oy

Luku 13 / Symbioosi 3
Luku 13 / Symbioosi 3Luku 13 / Symbioosi 3
Luku 13 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 14 / Symbioosi 3
Luku 14 / Symbioosi 3Luku 14 / Symbioosi 3
Luku 14 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 15 / Symbioosi 3
Luku 15 / Symbioosi 3Luku 15 / Symbioosi 3
Luku 15 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 16 / Symbioosi 3
Luku 16 / Symbioosi 3Luku 16 / Symbioosi 3
Luku 16 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 17 / Symbioosi 3
Luku 17 / Symbioosi 3Luku 17 / Symbioosi 3
Luku 17 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 12 / Symbioosi 3
Luku 12 / Symbioosi 3Luku 12 / Symbioosi 3
Luku 12 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Te 1 luku_5_seksuaalisuus
Te 1 luku_5_seksuaalisuusTe 1 luku_5_seksuaalisuus
Te 1 luku_5_seksuaalisuus
e-Oppi Oy
 
Te 1 luku_5_ymparisto_ja_terveys
Te 1 luku_5_ymparisto_ja_terveysTe 1 luku_5_ymparisto_ja_terveys
Te 1 luku_5_ymparisto_ja_terveys
e-Oppi Oy
 
Te 1 luku_5_uni_lepo_kuormitus
Te 1 luku_5_uni_lepo_kuormitusTe 1 luku_5_uni_lepo_kuormitus
Te 1 luku_5_uni_lepo_kuormitus
e-Oppi Oy
 
Te 1 luku_5_ravitsemus_ja_liikunta
Te 1 luku_5_ravitsemus_ja_liikuntaTe 1 luku_5_ravitsemus_ja_liikunta
Te 1 luku_5_ravitsemus_ja_liikunta
e-Oppi Oy
 
Luku 3 / Symbioosi 3
Luku 3 / Symbioosi 3Luku 3 / Symbioosi 3
Luku 3 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 5 / Symbioosi 3
Luku 5 / Symbioosi 3Luku 5 / Symbioosi 3
Luku 5 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 6 / Symbioosi 3
Luku 6 / Symbioosi 3Luku 6 / Symbioosi 3
Luku 6 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 7 / Symbioosi 3
Luku 7 / Symbioosi 3Luku 7 / Symbioosi 3
Luku 7 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 8 / Symbioosi 3
Luku 8 / Symbioosi 3Luku 8 / Symbioosi 3
Luku 8 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 9 / Symbioosi 3
Luku 9 / Symbioosi 3Luku 9 / Symbioosi 3
Luku 9 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 10 / Symbioosi 3
Luku 10 / Symbioosi 3Luku 10 / Symbioosi 3
Luku 10 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 4 / Symbioosi 3
Luku 4 / Symbioosi 3Luku 4 / Symbioosi 3
Luku 4 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 2 / Symbioosi 3
Luku 2 / Symbioosi 3Luku 2 / Symbioosi 3
Luku 2 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 
Luku 1 / Symbioosi 3
Luku 1 / Symbioosi 3Luku 1 / Symbioosi 3
Luku 1 / Symbioosi 3
e-Oppi Oy
 

More from e-Oppi Oy (20)

Luku 13 / Symbioosi 3
Luku 13 / Symbioosi 3Luku 13 / Symbioosi 3
Luku 13 / Symbioosi 3
 
Luku 14 / Symbioosi 3
Luku 14 / Symbioosi 3Luku 14 / Symbioosi 3
Luku 14 / Symbioosi 3
 
Luku 15 / Symbioosi 3
Luku 15 / Symbioosi 3Luku 15 / Symbioosi 3
Luku 15 / Symbioosi 3
 
Luku 16 / Symbioosi 3
Luku 16 / Symbioosi 3Luku 16 / Symbioosi 3
Luku 16 / Symbioosi 3
 
Luku 17 / Symbioosi 3
Luku 17 / Symbioosi 3Luku 17 / Symbioosi 3
Luku 17 / Symbioosi 3
 
Luku 12 / Symbioosi 3
Luku 12 / Symbioosi 3Luku 12 / Symbioosi 3
Luku 12 / Symbioosi 3
 
Te 1 luku_5_seksuaalisuus
Te 1 luku_5_seksuaalisuusTe 1 luku_5_seksuaalisuus
Te 1 luku_5_seksuaalisuus
 
Te 1 luku_5_ymparisto_ja_terveys
Te 1 luku_5_ymparisto_ja_terveysTe 1 luku_5_ymparisto_ja_terveys
Te 1 luku_5_ymparisto_ja_terveys
 
Te 1 luku_5_uni_lepo_kuormitus
Te 1 luku_5_uni_lepo_kuormitusTe 1 luku_5_uni_lepo_kuormitus
Te 1 luku_5_uni_lepo_kuormitus
 
Te 1 luku_5_ravitsemus_ja_liikunta
Te 1 luku_5_ravitsemus_ja_liikuntaTe 1 luku_5_ravitsemus_ja_liikunta
Te 1 luku_5_ravitsemus_ja_liikunta
 
Luku 3 / Symbioosi 3
Luku 3 / Symbioosi 3Luku 3 / Symbioosi 3
Luku 3 / Symbioosi 3
 
Luku 5 / Symbioosi 3
Luku 5 / Symbioosi 3Luku 5 / Symbioosi 3
Luku 5 / Symbioosi 3
 
Luku 6 / Symbioosi 3
Luku 6 / Symbioosi 3Luku 6 / Symbioosi 3
Luku 6 / Symbioosi 3
 
Luku 7 / Symbioosi 3
Luku 7 / Symbioosi 3Luku 7 / Symbioosi 3
Luku 7 / Symbioosi 3
 
Luku 8 / Symbioosi 3
Luku 8 / Symbioosi 3Luku 8 / Symbioosi 3
Luku 8 / Symbioosi 3
 
Luku 9 / Symbioosi 3
Luku 9 / Symbioosi 3Luku 9 / Symbioosi 3
Luku 9 / Symbioosi 3
 
Luku 10 / Symbioosi 3
Luku 10 / Symbioosi 3Luku 10 / Symbioosi 3
Luku 10 / Symbioosi 3
 
Luku 4 / Symbioosi 3
Luku 4 / Symbioosi 3Luku 4 / Symbioosi 3
Luku 4 / Symbioosi 3
 
Luku 2 / Symbioosi 3
Luku 2 / Symbioosi 3Luku 2 / Symbioosi 3
Luku 2 / Symbioosi 3
 
Luku 1 / Symbioosi 3
Luku 1 / Symbioosi 3Luku 1 / Symbioosi 3
Luku 1 / Symbioosi 3
 

Ge 1 luku_15_pp